Pháp luật chỉ có thể ước chế được hành vi bên ngoài, không thể khiến con người có thể tín phục, kính sợ trong tâm. Ở thời điểm nào người khác không nh́n thấy, họ lại có thể làm những việc phạm pháp, vi phạm đạo đức.
Đạo
Đạo được xem là quy luật của vũ trụ, là cảnh giới cao nhất và là nơi quy tác chung nhất của các học phái...Vô luận chính là học thuyết, tôn giáo chính giáo, tôn ngưỡng nào cũng muốn dạy con người hướng đến những quy tắc vũ trụ mà làm, đạt đến sự hài ḥa giữa con người và thiên nhiên.
Các cụ cho rằng vũ trụ chính là một thể sinh mệnh. Đạo chính là ngọn nguồn của vạn vật, là vĩnh hằng bất biến. vạn vật, con người muốn tồn tại lâu dài th́ đạo lư con người phải phù hợp với đạo của Trời, ḷng người nên hợp với trời xanh.
Các cụ cho rằng vũ trụ chính là một thể sinh mệnh. (ảnh minh họa)
Tín ngưỡng
Các chính giáo xưa đều cho rằng Thượng Thiên chính là chúa tể của hết thảy, con người phải tín ngưỡng thành kính. Con người chẳng thể mất đi tín ngưỡng, nếu không sẽ chẳng t́m thấy nơi quy tụ của tâm linh nữa.
Một người đánh mất đi tín ngưỡng chính là đánh mất đi giá trị và ư nghĩa nhân sinh. Tín ngưỡng chính là sự tôn trọng và tín phục cực độ với chân lư vũ trụ, cũng lấy chân lư đó để làm chuẩn tắc của hành động.
Pháp luật chỉ có thể ước chế được hành vi bên ngoài, không thể khiến con người có thể tín phục, kính sợ trong tâm. Ở thời điểm nào người khác không nh́n thấy, họ lại có thể làm những việc phạm pháp, vi phạm đạo đức.
C̣n đạo đức chính là tâm pháp để thúc đẩy con người sống lương thiện, hướng đến những điều tốt đẹp.
Văn hóa
Văn hóa là tải thể. Tín ngưỡng và văn hóa không thể tách rời.
Nho gia đề cao nhân, lễ, khiêm tốn, chú trọng việc ǵn giữ đạo đức, lễ nghi và trật tự trong xă hội.
Đạo gia cũng đề cao con người phải tu chân dưỡng tính, phản bổn quy chân, thanh tâm quả dục, xem nhẹ danh lợi mới có thể làm được.
Phật gia chỉ ra rằng mọi người đều có phật tính, bởi v́ sống trong xă hội vất chất mà dễ bị cạm bẫy nuốt chửng. Nếu không ngừng tu dưỡng sẽ đánh mất với chính ḿnh.
VietBF@sưu tập