Romano
03-19-2017, 09:14
VBF-Tại VN việc kiểm soát các nguồn tài nguyên khoáng sản vẫn luôn là thách thức đối với nhà nước. Thậm chí họ c̣n bị giới ngầm đe dọa khi có ư định cản trở việc khai thác khoáng sản.Chính v́ vậy mà hằng năm luôn có 1 lượng khoáng sản lớn bị bán ra nước ngoài 1 cách trái phép... Sau khi thủ tướng Việt Nam yêu cầu, bộ trưởng Bộ Công An loan báo đă chỉ đạo Tổng Cục Cảnh Sát điều tra vụ hàng chục viên chức tỉnh Bắc Ninh bị hăm dọa v́ cản trở khai thác cát.
Chủ tịch tỉnh cũng chẳng là ǵ!
Cách nay vài ngày, chủ tịch tỉnh Bắc Ninh công bố với báo chí văn bản đề nghị thủ tướng chỉ đạo Bộ Công An điều tra xem những ai trong hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương đang đứng phía sau “Dự án nạo vét luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu.”
Tuần trước, sau khi chính quyền tỉnh Bắc Ninh tiếp tục đề nghị tạm ngưng thực hiện dự án, v́ việc tận thu cát khiến hữu ngạn sông Cầu bị sạt lở nghiêm trọng, hàng chục chuyên viên, lănh đạo Sở Tài Nguyên – Môi Trường, kể cả chủ tịch tỉnh, bị hăm dọa.
Trong văn bản vừa kể, chủ tịch tỉnh Bắc Ninh lập lại đề nghị: Thủ tướng Việt Nam yêu cầu Bộ Giao thông – Vận tải thẩm định lại toàn bộ “Dự án nạo vét luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu,” xác định thiệt – hơn, lợi – hại.
Tháng Mười Một, 2015, theo đề nghị của chính quyền tỉnh Bắc Ninh, chính phủ Việt Nam đă từng nêu yêu cầu đó nhưng Bộ Giao thông – Vận tải không thực hiện.
Câu chuyện vừa kể chỉ là một giọt thêm vào ly nước “khai khoáng” của Việt Nam. Chưa rơ giọt nước đó đủ làm tràn ly hay chưa?
Singapore vẫy, Việt Nam tan hoang
Trong thập niên vừa qua, bất kể các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực tại Việt Nam liên tục nhắc nhở rằng, cát không chỉ là khoáng sản hay vật liệu xây dựng mà c̣n là nền móng lănh thổ, chính quyền vẫn làm ngơ, để mặc giới hữu trách từ trung ương đến địa phương thi nhau cấp giấy phép hoặc “thỏa thuận miệng” cho một số doanh nghiệp thi nhau khai thác cát.
Ngoài việc móc cát từ ḷng sông, suối, giới hữu trách tiến thêm một bước, cho phép móc cát ở khu vực ven biển để xuất cảng dưới chiêu bài “khai thông, nạo vét luồng lạch, tận thu cát nhiễm mặn.”
Hậu quả đến ngay lập tức, sạt lở ở sông, suối, bờ biển xảy ra khắp nơi, không thể ngăn chặn. Trong vài năm gần đây, mỗi năm, riêng khu vực đồng bằng sông Cửu Long đă mất năm cây số vuông mặt đất do sạt lở tại sông rạch và bờ biển. Với tốc độ sạt lở như hiên nay, sau vài thập niên nữa, Cà Mau sẽ biến mất.
Khai thác cát không chỉ khiến lănh thổ bị thu hẹp mà c̣n hủy hoại tài sản và hủy diệt sinh kế của dân chúng ở những khu vực bị giới hữu trách gật đầu cho một số doanh nghiệp móc cát. Đó cũng là lư do dẫn tới hàng trăm cuộc biểu t́nh, một số biến thành bạo động suốt từ ngoài Bắc vào tới trong Nam.
Hồi đầu tháng này, tờ Tuổi Trẻ công bố loạt bài điều tra về “khai thông, nạo vét luồng lạch, tận thu cát nhiễm mặn” để xuất cảng sang Singapore.
Từ năm 1960, Singapore liên tục mua cát ở khắp nơi trên thế giới để mở rộng lănh thổ. Đến nay, diện tích lănh thổ của Singapore đă tăng thêm 24%. Phần lớn cát giúp Singapore mở rộng lănh thổ là mua từ Việt Nam.
Theo các số liệu của Tổng Cục Hải Quan Việt Nam, từ 2007 đến 2016, Việt Nam xuất cảng 67 triệu mét khối cát.
Trong giai đoạn từ 2007 đến 2009, cát xuất cảng chủ yếu được móc từ ḷng các con sông ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long với khối lượng khoảng 24 triệu mét khối.
Do bị các chuyên gia và dân chúng phản ứng kịch liệt, cuối năm 2009, chính phủ Việt Nam cấm xuất cảng cát. Đến năm 2013, Bộ Xây Dựng t́m ra một con đường mới để tiếp tục móc cát mang đi bán: Giao cho một số doanh nghiệp tự bỏ tiền “khai thông, nạo vét luồng lạch” rồi được “tận thu, xuất cảng” cái gọi là “cát nhiễm mặn” để trang trải chi phí. Bộ Xây Dựng gọi con đường mới này là “xă hội hóa hoạt động bảo đảm hàng hải!”
Dẫn đầu “xă hội hóa hoạt động bảo đảm hàng hải” là Bộ Quốc Pḥng với những dự án nạo vét luồng lạch tại các quân cảng. Kế đó là chính quyền 11 tỉnh ven biển: Kiên Giang, B́nh Thuận, Ninh Thuận, Khánh Ḥa, Phú Yên, B́nh Định, Quảng Nam, Thừa Thiên – Huế, Quảng B́nh, Quảng Trị, Hà Tĩnh. Các chủ đầu tư bao gồm Bộ Quốc Pḥng và chính quyền 11 tỉnh đă tŕnh 40 dự án, nhằm móc khoảng 250 triệu khối cát từ ḷng biển để xuất cảng.
Từ năm 2013 đến cuối năm 2016, Việt Nam tiếp tục xuất cảng 43 triệu khối cát nhiễm mặn sang Singapore.
Sau khi thủ tướng “yêu cầu chấn chỉnh” việc xuất cảng cát nhiễm mặn, trách nhiệm của Bộ Giao Thông – Vận Tải, Bộ Xây Dựng, Bộ Quốc Pḥng, chính quyền các tỉnh trong việc moi nền của lănh thổ mang đi bán coi như đă xong!
Hỗn loạn v́ bị cả trên lẫn dưới, trong lẫn ngoài thao túng
Ngoài cát, hệ thống công quyền Việt Nam c̣n cho phép khai thác đủ thứ khoáng sản, như titan chẳng hạn. Trong ṿng năm năm gần đây, riêng tại B́nh Thuận có năm vụ hồ chứa nước tuyển quặng titan bị vỡ. Ngoài những thiệt hại như đă kể, khai thác titan tại các tỉnh phía Nam miền Trung Việt Nam (B́nh Thuận, Ninh Thuận, B́nh Định) đang kéo theo vô số hậu quả khôn lường.
Chủ tịch tỉnh cũng chẳng là ǵ!
Cách nay vài ngày, chủ tịch tỉnh Bắc Ninh công bố với báo chí văn bản đề nghị thủ tướng chỉ đạo Bộ Công An điều tra xem những ai trong hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương đang đứng phía sau “Dự án nạo vét luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu.”
Tuần trước, sau khi chính quyền tỉnh Bắc Ninh tiếp tục đề nghị tạm ngưng thực hiện dự án, v́ việc tận thu cát khiến hữu ngạn sông Cầu bị sạt lở nghiêm trọng, hàng chục chuyên viên, lănh đạo Sở Tài Nguyên – Môi Trường, kể cả chủ tịch tỉnh, bị hăm dọa.
Trong văn bản vừa kể, chủ tịch tỉnh Bắc Ninh lập lại đề nghị: Thủ tướng Việt Nam yêu cầu Bộ Giao thông – Vận tải thẩm định lại toàn bộ “Dự án nạo vét luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu,” xác định thiệt – hơn, lợi – hại.
Tháng Mười Một, 2015, theo đề nghị của chính quyền tỉnh Bắc Ninh, chính phủ Việt Nam đă từng nêu yêu cầu đó nhưng Bộ Giao thông – Vận tải không thực hiện.
Câu chuyện vừa kể chỉ là một giọt thêm vào ly nước “khai khoáng” của Việt Nam. Chưa rơ giọt nước đó đủ làm tràn ly hay chưa?
Singapore vẫy, Việt Nam tan hoang
Trong thập niên vừa qua, bất kể các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực tại Việt Nam liên tục nhắc nhở rằng, cát không chỉ là khoáng sản hay vật liệu xây dựng mà c̣n là nền móng lănh thổ, chính quyền vẫn làm ngơ, để mặc giới hữu trách từ trung ương đến địa phương thi nhau cấp giấy phép hoặc “thỏa thuận miệng” cho một số doanh nghiệp thi nhau khai thác cát.
Ngoài việc móc cát từ ḷng sông, suối, giới hữu trách tiến thêm một bước, cho phép móc cát ở khu vực ven biển để xuất cảng dưới chiêu bài “khai thông, nạo vét luồng lạch, tận thu cát nhiễm mặn.”
Hậu quả đến ngay lập tức, sạt lở ở sông, suối, bờ biển xảy ra khắp nơi, không thể ngăn chặn. Trong vài năm gần đây, mỗi năm, riêng khu vực đồng bằng sông Cửu Long đă mất năm cây số vuông mặt đất do sạt lở tại sông rạch và bờ biển. Với tốc độ sạt lở như hiên nay, sau vài thập niên nữa, Cà Mau sẽ biến mất.
Khai thác cát không chỉ khiến lănh thổ bị thu hẹp mà c̣n hủy hoại tài sản và hủy diệt sinh kế của dân chúng ở những khu vực bị giới hữu trách gật đầu cho một số doanh nghiệp móc cát. Đó cũng là lư do dẫn tới hàng trăm cuộc biểu t́nh, một số biến thành bạo động suốt từ ngoài Bắc vào tới trong Nam.
Hồi đầu tháng này, tờ Tuổi Trẻ công bố loạt bài điều tra về “khai thông, nạo vét luồng lạch, tận thu cát nhiễm mặn” để xuất cảng sang Singapore.
Từ năm 1960, Singapore liên tục mua cát ở khắp nơi trên thế giới để mở rộng lănh thổ. Đến nay, diện tích lănh thổ của Singapore đă tăng thêm 24%. Phần lớn cát giúp Singapore mở rộng lănh thổ là mua từ Việt Nam.
Theo các số liệu của Tổng Cục Hải Quan Việt Nam, từ 2007 đến 2016, Việt Nam xuất cảng 67 triệu mét khối cát.
Trong giai đoạn từ 2007 đến 2009, cát xuất cảng chủ yếu được móc từ ḷng các con sông ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long với khối lượng khoảng 24 triệu mét khối.
Do bị các chuyên gia và dân chúng phản ứng kịch liệt, cuối năm 2009, chính phủ Việt Nam cấm xuất cảng cát. Đến năm 2013, Bộ Xây Dựng t́m ra một con đường mới để tiếp tục móc cát mang đi bán: Giao cho một số doanh nghiệp tự bỏ tiền “khai thông, nạo vét luồng lạch” rồi được “tận thu, xuất cảng” cái gọi là “cát nhiễm mặn” để trang trải chi phí. Bộ Xây Dựng gọi con đường mới này là “xă hội hóa hoạt động bảo đảm hàng hải!”
Dẫn đầu “xă hội hóa hoạt động bảo đảm hàng hải” là Bộ Quốc Pḥng với những dự án nạo vét luồng lạch tại các quân cảng. Kế đó là chính quyền 11 tỉnh ven biển: Kiên Giang, B́nh Thuận, Ninh Thuận, Khánh Ḥa, Phú Yên, B́nh Định, Quảng Nam, Thừa Thiên – Huế, Quảng B́nh, Quảng Trị, Hà Tĩnh. Các chủ đầu tư bao gồm Bộ Quốc Pḥng và chính quyền 11 tỉnh đă tŕnh 40 dự án, nhằm móc khoảng 250 triệu khối cát từ ḷng biển để xuất cảng.
Từ năm 2013 đến cuối năm 2016, Việt Nam tiếp tục xuất cảng 43 triệu khối cát nhiễm mặn sang Singapore.
Sau khi thủ tướng “yêu cầu chấn chỉnh” việc xuất cảng cát nhiễm mặn, trách nhiệm của Bộ Giao Thông – Vận Tải, Bộ Xây Dựng, Bộ Quốc Pḥng, chính quyền các tỉnh trong việc moi nền của lănh thổ mang đi bán coi như đă xong!
Hỗn loạn v́ bị cả trên lẫn dưới, trong lẫn ngoài thao túng
Ngoài cát, hệ thống công quyền Việt Nam c̣n cho phép khai thác đủ thứ khoáng sản, như titan chẳng hạn. Trong ṿng năm năm gần đây, riêng tại B́nh Thuận có năm vụ hồ chứa nước tuyển quặng titan bị vỡ. Ngoài những thiệt hại như đă kể, khai thác titan tại các tỉnh phía Nam miền Trung Việt Nam (B́nh Thuận, Ninh Thuận, B́nh Định) đang kéo theo vô số hậu quả khôn lường.