PDA

View Full Version : Mâm cơm cúng tất niên theo phong tục 3 miền


troopy
02-13-2018, 12:42
Vào ngày cuối năm sắp bước sang năm mới, gia đ́nh người Việt Nam cũng làm mâm cơm cúng tổ tiên gọi là cúng tất niên. Theo truyền thống, các gia đ́nh muốn gặp may mắn, nhiều điều thuận lợi trong năm mới th́ hăy chuẩn bị mâm cơm cúng tất niên thật đầy đủ và trịnh trọng.

http://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1175350&stc=1&d=1518525525
Tùy nét đặc trưng mà mỗi vùng miền sẽ có cách chuẩn bị mâm cơm cúng tất niên khác nhau. Ảnh minh họa

Cúng tất niên là một nghi lễ truyền thống được tiến hành vào chiều và tối 30 Tết. Mâm cơm không cần quá cầu kỳ, chủ yếu thể hiện được tấm ḷng của người cúng để tri ân đất, trời, thần linh đă phù hộ gia đ́nh làm ăn trong năm qua.

Thường vào mỗi dịp 30 Tết, mỗi gia đ́nh cần chuẩn bị hai mâm, một mâm cúng giao thừa và sau đó là ăn tối. Bữa cơm ngày cuối năm này được làm thịnh soạn hơn ngày thường. Người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà thắp hương và đọc , rồi các thành viên khác làm lễ vái. Nội dung chính là mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đ́nh. Để cho giản tiện, nhiều gia đ́nh gộp chung lễ cúng tất niên với lễ cúng giao thừa.

Mỗi vùng miền lại có những đặc trưng riêng.

Miền Bắc: Mâm cỗ tết cô truyền thường tính theo bát, đĩa: 4 bát, 4 đĩa, cỗ lớn th́ 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa…

Bát gồm: Bát móng gị hầm măng lưỡi lợn, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến nấu ḷng gà, bát mọc.

Đĩa gồm: Đĩa xôi/bánh chưng, đĩa thịt gà luộc, đĩa thịt đông, đĩa gị lụa, đĩa gị xào, thêm đĩa nộm và đĩa dưa hành muối. Thịt gà dùng trong ngày năm mới phải là thịt gà trống thiến được làm sẵn từ chiều 30 hoặc gà cúng tất niên.

Miền Trung: Mâm cỗ có cả bánh chưng, bánh tét và có nhiều món ăn được chế biến gồm đủ các thành phần để có bữa cỗ “hào soạn” gồm: đĩa dưa món, đĩa gị lụa Huế, đĩa thịt đông, đĩa gà bóp rau răm, đĩa chả Huế, đĩa thịt heo luộc, giá chua, bát ninh măng khô, bát miến Huế, đĩa cá chiên, hay đĩa ram…

Ở nhiều nơi, người ta c̣n làm cả các món: Cuốn diếp gỏi ngó sen, gỏi bao tử, bánh răng bừa hay các món đặc biệt xà lách gân ḅ, chả tôm, nem lụi… để dâng lên tổ tiên ngày .

Miền Nam: Cỗ Tết thường có nhiều đồ nguội do thời tiết nắng nóng. Cỗ có bánh tét kèm với đĩa củ cải ngâm nước mắm; canh măng nấu (dùng măng tươi thay cho măng khô), thêm bát canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu (thịt heo, trứng với nước dừa); đĩa thịt heo luộc, đĩa gỏi tôm thịt, đĩa nem, đĩa chả gị, đĩa dưa giá, củ kiệu.

Mỗi gia đ́nh bày trí mâm lễ cúng một khác, tuy vậy cỗ cúng (mặn hay chay) nên đặt ở dưới cái bàn con bên dưới. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi, một ít tiền vàng mă mang tính tượng trưng. Cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính. Không nên cắm "cành vàng lá ngọc" (hàng mă) lên bàn thờ v́ có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.

Mọi người hay có thói quen gán ghép phong thủy cho mọi lĩnh vực, từ thờ đến mâm ngũ quả, rồi suy luận không căn cứ. Chẳng hạn quả lựu nhiều hạt, tượng trưng cho sự đầy đủ, phát triển; bưởi, dưa hấu căng tṛn, tượng trưng cho sự đầy đủ, may mắn hoặc như cam, nghĩa gốc là ngọt (đồng cam cộng khổ, ngọt bùi) lại bị suy diễn thành cam chịu. Thậm chí một số người c̣n sa đà vào tâm linh không cần thiết như đếm nải chuối có quả lẻ mới mua, đếm phật thủ có lẻ nhánh mới được, tổng số quả trên mâm phải hợp mệnh chủ nhà... Đây là những suy luận về mặt ư nghĩa và khiên cưỡng. Nhiều khi suy luận quá đà th́ sẽ không c̣n hoa quả nào để bày trí.

Trong bữa cơm tất niên, các thành viên nên có mặt đông đủ, nói những chuyện vui trong năm hay những dự định năm mới, động viên nhau vươn lên, nỗ lực hơn, tạo một bầu không khí đầm ấm, ḥa thuận.

VietBF © sưu tập