sunshine1104
05-10-2019, 13:16
Tổng thống Mỹ Donald Trump đă tiết chế cố vấn John Bolton. Trong khi đó lănh đạo Triều Tiên loại cựu trùm t́nh báo cứng rắn khỏi nỗ lực đàm phán với Mỹ. Cả hai lănh đạo Mỹ Triều đều cố "gh́m cương" cấp dưới.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1380922&stc=1&d=1557494129
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại hội nghị thượng đỉnh ở Hà Nội hồi cuối tháng hai. Ảnh: Reuters.
Sau hơn một năm t́nh h́nh trên bán đảo Triều Tiên hạ nhiệt, căng thẳng lại có nguy cơ bùng lên khi Mỹ lần đầu tiên bắt một tàu Triều Tiên vi phạm lệnh trừng phạt, c̣n B́nh Nhưỡng liên tiếp phóng tên lửa tầm ngắn chỉ trong ṿng một tuần.
Giới quan sát cho rằng những diễn biến này không chỉ khiến t́nh h́nh khu vực thêm phức tạp mà c̣n có thể đặt ra những thử thách mới với lănh đạo hai nước, sau nỗ lực "gh́m cương" những cái đầu nóng trong chính quyền của ḿnh nhằm cứu văn t́nh thế khi tiến tŕnh đàm phán song phương bế tắc từ hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai tới nay.
Trump từ lâu đă t́m cách duy tŕ bầu không khí tích cực bằng cách gửi thư cho Kim Jong-un và tiết chế các quan chức có quan điểm "diều hâu" trong chính quyền như Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton. Trong hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội hồi tháng 2, Trump không để Bolton tham gia bữa tối giữa ông với Kim Jong-un. Ông nói riêng với các quan chức Nhà Trắng khác rằng Bolton khó có thể giúp ích trong việc đạt thỏa thuận với Kim Jong-un v́ ông này nh́n nhận Triều Tiên với quan điểm "quá tiêu cực".
Ngày 21/3, Bộ Tài chính Mỹ cấm vận hai công ty vận tải Trung Quốc bị cáo buộc giúp Triều Tiên né các lệnh trừng phạt và xem xét ra thêm các biện pháp trong tương lai. Trợ lư Nhà Trắng Robert Blair cảnh báo Bolton rằng Trump chưa được thông báo về biện pháp cứng rắn này và có thể không muốn làm vậy. Bolton đáp rằng ông biết Trump muốn ǵ và sẽ xử lư vấn đề này, nhưng có vẻ Cố vấn An ninh Quốc gia đă quá tự tin.
Hôm sau, khi được Bolton báo cáo về các lệnh trừng phạt, Trump giận dữ đáp lại rằng ông không muốn làm vậy. Nhà Trắng lâm vào t́nh huống khó xử là có thể phải hủy bỏ các biện pháp vừa được công bố, khiến Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin phải can thiệp để bảo vệ các lệnh trừng phạt ra hôm 21/3. Cuối cùng, Trump đồng ư giữ lại ṿng trừng phạt này nhưng nhấn mạnh rằng ông không muốn có thêm biện pháp nào trong tương lai.
"Tổng thống Trump quư mến Chủ tịch Kim", phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói. "Ông ấy cho rằng không cần phải áp đặt thêm trừng phạt".
Ngày 7/5, Trump nêu vấn đề viện trợ lương thực cho Triều Tiên trong cuộc điện đàm với Tổng thống Hàn Quốc, bất chấp lo ngại từ một số quan chức Mỹ rằng việc đó có thể giảm bớt áp lực lên Triều Tiên.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1380923&stc=1&d=1557494129
Cố vấn Bolton trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 28/1. Ảnh: AFP.
Các phe cứng rắn và ôn ḥa ở Washington đang đổ lỗi cho nhau về t́nh cảnh bế tắc hiện nay trong đàm phán với B́nh Nhưỡng. Các học giả bảo thủ hàng đầu tại Quỹ Di sản và Viện Doanh nghiệp Mỹ chỉ trích chính quyền và kêu gọi áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế. Ngược lại, những người ôn ḥa ủng hộ phương án nới lỏng trừng phạt để đổi lấy việc Triều Tiên phi hạt nhân hóa một phần, chứ không nhất quyết yêu cầu nước này từ bỏ toàn bộ kho vũ khí hạt nhân ngay lập tức.
Khi được hỏi về mức độ hài ḷng với Cố vấn An ninh Quốc gia, Trump nói hôm 9/5 rằng "John rất giỏi. Ông ấy luôn có quan điểm mạnh mẽ, điều đó ổn thôi. Tôi thực sự đă tiết chế John. Tôi có những phụ tá khác ôn ḥa hơn ông ấy và tôi là người ra quyết định cuối cùng".
Trong khi đó, lănh đạo Triều Tiên cũng có những vấn đề nội bộ phải xử lư. Giới phân tích cho rằng điều khiến Kim Jong-un đặc biệt khó chịu là ông bị bất ngờ khi Trump quyết định kết thúc sớm hội nghị ở Hà Nội dù không có thỏa thuận. Trước hội nghị, Kim Yong-chol, quan chức Triều Tiên dẫn đầu nỗ lực đàm phán, đă đưa ra những đánh giá lạc quan, khiến Kim Jong-un tin rằng Trump sẽ chấp nhận thỏa thuận nới lỏng trừng phạt kinh tế để đổi lấy phi hạt nhân hóa một phần.
Kim Yong-chol là cựu trùm t́nh báo theo chủ trương cứng rắn với Mỹ. Ông đă khiến các nhà đàm phán Mỹ bực bội với thái độ lạnh lùng và những yêu cầu khó lay chuyển, hai quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. Hồi tháng 4, Kim Jong-un đă loại bỏ ông này khỏi Ban công tác Mặt trận Thống Nhất, cơ quan chuyên về hoạt động t́nh báo, ngoại giao và hoạch định chính sách liên Triều.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1380924&stc=1&d=1557494129
Kim Yong-chol tại Mỹ tháng 6/2018. Ảnh: AFP.
Trong khi đó, ông trao nhiều quyền lực hơn cho Thứ trưởng Ngoại giao Choe Son-hui, người đă đưa ra những đánh giá thận trọng hơn về t́nh trạng đàm phán. Bà hiện có ghế trong Ủy ban Quốc vụ Triều Tiên.
Bà Choe và Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong-ho đă tháp tùng ông Kim Jong-un đến cuộc họp với Tổng thống Nga Putin tại Vladivostok ngày 25/4, trong khi Kim Yong-chol vắng mặt. Những thay đổi này dường như thể hiện ông Kim đang thay thế nhóm quan chức t́nh báo cứng rắn đă làm phật ḷng các nhà đàm phán Mỹ bằng các nhà ngoại giao có nhiều kinh nghiệm thương lượng hơn.
"Choe Son-hui hiểu người Mỹ và bà ấy đă có hàng thập niên kinh nghiệm", Joel Wit, chuyên gia về Triều Tiên tại Trung tâm Stimson cho biết. Bà Choe đă tham gia các cuộc đàm phán 6 bên với Mỹ và các quốc gia khác vào thời chính quyền George W. Bush. "Bà ấy sẽ đưa ra được các nhận định tốt".
Các cố vấn của Kim Jong-un gần đây cũng tăng cường công kích các quan chức có quan điểm cứng rắn trong chính quyền Trump. Bà Choe cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bolton đă tạo ra bầu không khí thù địch và hoài nghi, mặc dù Trump và Kim có quan hệ tốt.
Một cố vấn Mỹ không bị B́nh Nhưỡng chỉ trích là đặc phái viên về vấn đề Triều Tiên Steve Biegun. Ông được nhiều nhà ngoại giao coi là hy vọng tốt nhất để tạo ra đột phá, nhưng đang gặp khó khăn trong việc thu hút sự chú ư của B́nh Nhưỡng.
Kể từ khi Triều Tiên thay đổi nhân sự, Biegun đă đề nghị họp với Choe nhưng không nhận được phản hồi. Wit cho rằng Triều Tiên không phản ứng có thể do họ đang cân nhắc ai là đối tác đàm phán phù hợp với Biegun. "Họ đang tư duy xem nên để bà Choe hay một người nào khác làm việc với ông ấy".
Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu thể hiện Triều Tiên không quan tâm đến việc đàm phán với bất cứ ai ngoài Trump.
"Theo quan điểm của Kim Jong-un, Trump là người duy nhất có thể chấp nhận một thỏa thuận tốt", Sue Mi Terry, học giả Triều Tiên tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói. "Bất kỳ lănh đạo nào cũng sẽ tiến hành nỗ lực ngoại giao từ dưới lên trên, tức là cấp quan chức trước rồi mới đến lănh đạo. Nhưng Trump thích quy tŕnh từ trên xuống và ông ấy sẵn sàng kư hiệp ước ḥa b́nh".
"Đó là lư do Kim Jong-un muốn làm việc trực tiếp với Trump và cũng là điều khiến nhiều nhà phân tích lo lắng rằng Trump sẽ bị 'hớ' nếu quá mong muốn đạt được thỏa thuận", Terry nói thêm.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1380922&stc=1&d=1557494129
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại hội nghị thượng đỉnh ở Hà Nội hồi cuối tháng hai. Ảnh: Reuters.
Sau hơn một năm t́nh h́nh trên bán đảo Triều Tiên hạ nhiệt, căng thẳng lại có nguy cơ bùng lên khi Mỹ lần đầu tiên bắt một tàu Triều Tiên vi phạm lệnh trừng phạt, c̣n B́nh Nhưỡng liên tiếp phóng tên lửa tầm ngắn chỉ trong ṿng một tuần.
Giới quan sát cho rằng những diễn biến này không chỉ khiến t́nh h́nh khu vực thêm phức tạp mà c̣n có thể đặt ra những thử thách mới với lănh đạo hai nước, sau nỗ lực "gh́m cương" những cái đầu nóng trong chính quyền của ḿnh nhằm cứu văn t́nh thế khi tiến tŕnh đàm phán song phương bế tắc từ hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai tới nay.
Trump từ lâu đă t́m cách duy tŕ bầu không khí tích cực bằng cách gửi thư cho Kim Jong-un và tiết chế các quan chức có quan điểm "diều hâu" trong chính quyền như Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton. Trong hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội hồi tháng 2, Trump không để Bolton tham gia bữa tối giữa ông với Kim Jong-un. Ông nói riêng với các quan chức Nhà Trắng khác rằng Bolton khó có thể giúp ích trong việc đạt thỏa thuận với Kim Jong-un v́ ông này nh́n nhận Triều Tiên với quan điểm "quá tiêu cực".
Ngày 21/3, Bộ Tài chính Mỹ cấm vận hai công ty vận tải Trung Quốc bị cáo buộc giúp Triều Tiên né các lệnh trừng phạt và xem xét ra thêm các biện pháp trong tương lai. Trợ lư Nhà Trắng Robert Blair cảnh báo Bolton rằng Trump chưa được thông báo về biện pháp cứng rắn này và có thể không muốn làm vậy. Bolton đáp rằng ông biết Trump muốn ǵ và sẽ xử lư vấn đề này, nhưng có vẻ Cố vấn An ninh Quốc gia đă quá tự tin.
Hôm sau, khi được Bolton báo cáo về các lệnh trừng phạt, Trump giận dữ đáp lại rằng ông không muốn làm vậy. Nhà Trắng lâm vào t́nh huống khó xử là có thể phải hủy bỏ các biện pháp vừa được công bố, khiến Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin phải can thiệp để bảo vệ các lệnh trừng phạt ra hôm 21/3. Cuối cùng, Trump đồng ư giữ lại ṿng trừng phạt này nhưng nhấn mạnh rằng ông không muốn có thêm biện pháp nào trong tương lai.
"Tổng thống Trump quư mến Chủ tịch Kim", phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói. "Ông ấy cho rằng không cần phải áp đặt thêm trừng phạt".
Ngày 7/5, Trump nêu vấn đề viện trợ lương thực cho Triều Tiên trong cuộc điện đàm với Tổng thống Hàn Quốc, bất chấp lo ngại từ một số quan chức Mỹ rằng việc đó có thể giảm bớt áp lực lên Triều Tiên.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1380923&stc=1&d=1557494129
Cố vấn Bolton trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 28/1. Ảnh: AFP.
Các phe cứng rắn và ôn ḥa ở Washington đang đổ lỗi cho nhau về t́nh cảnh bế tắc hiện nay trong đàm phán với B́nh Nhưỡng. Các học giả bảo thủ hàng đầu tại Quỹ Di sản và Viện Doanh nghiệp Mỹ chỉ trích chính quyền và kêu gọi áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế. Ngược lại, những người ôn ḥa ủng hộ phương án nới lỏng trừng phạt để đổi lấy việc Triều Tiên phi hạt nhân hóa một phần, chứ không nhất quyết yêu cầu nước này từ bỏ toàn bộ kho vũ khí hạt nhân ngay lập tức.
Khi được hỏi về mức độ hài ḷng với Cố vấn An ninh Quốc gia, Trump nói hôm 9/5 rằng "John rất giỏi. Ông ấy luôn có quan điểm mạnh mẽ, điều đó ổn thôi. Tôi thực sự đă tiết chế John. Tôi có những phụ tá khác ôn ḥa hơn ông ấy và tôi là người ra quyết định cuối cùng".
Trong khi đó, lănh đạo Triều Tiên cũng có những vấn đề nội bộ phải xử lư. Giới phân tích cho rằng điều khiến Kim Jong-un đặc biệt khó chịu là ông bị bất ngờ khi Trump quyết định kết thúc sớm hội nghị ở Hà Nội dù không có thỏa thuận. Trước hội nghị, Kim Yong-chol, quan chức Triều Tiên dẫn đầu nỗ lực đàm phán, đă đưa ra những đánh giá lạc quan, khiến Kim Jong-un tin rằng Trump sẽ chấp nhận thỏa thuận nới lỏng trừng phạt kinh tế để đổi lấy phi hạt nhân hóa một phần.
Kim Yong-chol là cựu trùm t́nh báo theo chủ trương cứng rắn với Mỹ. Ông đă khiến các nhà đàm phán Mỹ bực bội với thái độ lạnh lùng và những yêu cầu khó lay chuyển, hai quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. Hồi tháng 4, Kim Jong-un đă loại bỏ ông này khỏi Ban công tác Mặt trận Thống Nhất, cơ quan chuyên về hoạt động t́nh báo, ngoại giao và hoạch định chính sách liên Triều.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1380924&stc=1&d=1557494129
Kim Yong-chol tại Mỹ tháng 6/2018. Ảnh: AFP.
Trong khi đó, ông trao nhiều quyền lực hơn cho Thứ trưởng Ngoại giao Choe Son-hui, người đă đưa ra những đánh giá thận trọng hơn về t́nh trạng đàm phán. Bà hiện có ghế trong Ủy ban Quốc vụ Triều Tiên.
Bà Choe và Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong-ho đă tháp tùng ông Kim Jong-un đến cuộc họp với Tổng thống Nga Putin tại Vladivostok ngày 25/4, trong khi Kim Yong-chol vắng mặt. Những thay đổi này dường như thể hiện ông Kim đang thay thế nhóm quan chức t́nh báo cứng rắn đă làm phật ḷng các nhà đàm phán Mỹ bằng các nhà ngoại giao có nhiều kinh nghiệm thương lượng hơn.
"Choe Son-hui hiểu người Mỹ và bà ấy đă có hàng thập niên kinh nghiệm", Joel Wit, chuyên gia về Triều Tiên tại Trung tâm Stimson cho biết. Bà Choe đă tham gia các cuộc đàm phán 6 bên với Mỹ và các quốc gia khác vào thời chính quyền George W. Bush. "Bà ấy sẽ đưa ra được các nhận định tốt".
Các cố vấn của Kim Jong-un gần đây cũng tăng cường công kích các quan chức có quan điểm cứng rắn trong chính quyền Trump. Bà Choe cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bolton đă tạo ra bầu không khí thù địch và hoài nghi, mặc dù Trump và Kim có quan hệ tốt.
Một cố vấn Mỹ không bị B́nh Nhưỡng chỉ trích là đặc phái viên về vấn đề Triều Tiên Steve Biegun. Ông được nhiều nhà ngoại giao coi là hy vọng tốt nhất để tạo ra đột phá, nhưng đang gặp khó khăn trong việc thu hút sự chú ư của B́nh Nhưỡng.
Kể từ khi Triều Tiên thay đổi nhân sự, Biegun đă đề nghị họp với Choe nhưng không nhận được phản hồi. Wit cho rằng Triều Tiên không phản ứng có thể do họ đang cân nhắc ai là đối tác đàm phán phù hợp với Biegun. "Họ đang tư duy xem nên để bà Choe hay một người nào khác làm việc với ông ấy".
Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu thể hiện Triều Tiên không quan tâm đến việc đàm phán với bất cứ ai ngoài Trump.
"Theo quan điểm của Kim Jong-un, Trump là người duy nhất có thể chấp nhận một thỏa thuận tốt", Sue Mi Terry, học giả Triều Tiên tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói. "Bất kỳ lănh đạo nào cũng sẽ tiến hành nỗ lực ngoại giao từ dưới lên trên, tức là cấp quan chức trước rồi mới đến lănh đạo. Nhưng Trump thích quy tŕnh từ trên xuống và ông ấy sẵn sàng kư hiệp ước ḥa b́nh".
"Đó là lư do Kim Jong-un muốn làm việc trực tiếp với Trump và cũng là điều khiến nhiều nhà phân tích lo lắng rằng Trump sẽ bị 'hớ' nếu quá mong muốn đạt được thỏa thuận", Terry nói thêm.