PDA

View Full Version : Chữ "ĐI" trong văn hóa Việt Nam


hoanglan22
05-10-2019, 19:07
Bàn về chữ “ĐI” trong văn hóa Việt Nam

Cuối tuần qua, tiệc nhậu liên miên, từ chiều thứ Sáu, sang hết tối Chúa Nhật, bọn lưu linh chúng tôi ngồi vào bàn nhậu. Rượu ngà ngà say, các Thi Sĩ, Văn Sĩ tự phát, lôi đủ thứ chuyện ra bàn, nào là: Thần học, chính trị, xă hội, tiếu lâm, chuyện thanh, chuyện tục đều có cả, rồi Thơ – Văn cũng đưa ra ngâm nga, thi phú, họa bàn.....
Anh Lưu Địa nhà ta nâng ly gơ chén.....“Uống Đi”/ “Uống Đi” rồi hăy nói. Bàn ra, tán vào nhiều quá!!!
Thế là ông bạn ngồi kế bên tôi, ngứa tai, bèn phản pháo luôn: “Mẹ cóc! Vừa uống, vừa đi.... Giống như Phùng Há...vừa Phùng mang trợn mắt, lại c̣n Há miệng, th́ làm thí chó nào được....”

Thế là chữ “ĐI” được đưa ra mổ sẻ.
Trong văn chương truyền khẩu và b́nh dân Việt Nam, chữ “ĐI” được xử dụng nhiều nhất trong mọi hoàn cảnh, mọi trường hợp. Tôi xin từ, từ kể những chữ “ĐI” ra theo thứ tự dưới đây, để bà con đọc chơi:

Chữ “ĐI” đứng đầu câu:
Bắt đầu từ khi thức dậy
-Đi rửa mặt
-Đi đánh răng
-Đi thay đồ
-Đi uống cà phê
-Đi ăn sáng
-Đi công chuyện
-Đi làm
-Đi họp
-Đi hội
-Đi đóng tiền (trả bill)
-Đi học
-Đi chợ (shopping)
-Đi nghỉ
-Đi du lịch
-Đi ăn
-Đi mua beer, rượu
-Đi mua mồi
-Đi về
-Đi tắm
-Đi giặt đồ
-Đi ngủ
-Đi bác sĩ
-Đi mua thuốc
-Đi nhà thương
-Đi lễ hội
-Đi chùa
-Đi nhà thờ
-Đi tụng kinh
-Đi đám tang

-Đi đám giỗ
-Đi đám cưới
-Đi ăn thôi nôi
-Đi vắng
-Đi Tàu
-Đi máy bay
-Đi auto
-Đi mừng sinh nhật
-Đi thăm bạn (thân nhân)

“ĐI” dùng cho Thể Thao:
-Đi tập vơ
-Đi thực tập
-Đi đánh boxes
-Đi đá banh
-Đi gẩy golf
-Đi đánh tenis
-Đi bộ
-Đi bơi
-Đi bộ
-Đi xe đạp
-Đi diễn hành
-Đi hành quân
-Đi bay
-Đi hải hành
-Đi đánh giặc
-Đi bát phố
-Đi hóng mát
-Đi thăm quan
-Đi t́m đồ (kiếm cái ǵ)
-Đi câu cá
-Đi biển
-Đi dạo mát
-Đi nhẩy đầm
-Đi xem văn nghệ
-Đi nghe nhạc
-Đi kiếm đào
-Đi đó, đi đây
-Đi chài gái (tương tự đi tán gái)
-Đi chim gái (tiếng miền bắc)
-Đi mèo chuột (tiếng miền nam)
-Đi bắt ḅ lạc (kiếm gái đi hoang)
-Đi hoang
-Đi ngựa (gái hư)
-Đi chơi gái
-Đi đánh đĩ
-Đi khách (tiếng của chị em ta)
-Đi lạc
-Đi lung tung
-Đi chọi gà
-Đi gửi tiền
-Đi chơi bài
-Đi rút tiền
-Đi tù
-Đi cầu
-Đi tiểu
-Đi rửa (c̣n là đi tiêu chảy)
-Đi ra
-Đi vào
-Đi ngủ
-Đi cứu trợ
-Đi làm từ thiện

“ĐI” dùng để sai khiến:
-Vào Đi
-Ngồi Đi
-Nói Đi
-Uống Đi
-Chơi Đi
-Ăn Đi
-Gắp Đi (mời ăn)
-Hát Đi
-Cười Đi
-Khóc Đi
-Giết Đi
-Chém Đi
-Chặt Đi
-Sủa Đi (dạy chó)
-Câm Đi
-Ngủ Đi (giỗ con)
-Cút Đi (tức quá, đuổi)
-Ra Đi bằng an
-Anh, Chị ấy Đi rồi

“ĐI” dùng để khuyên bảo
-Thôi nhịn Đi (khuyên bảo ai)
-Nên Đi cho biết
-Phải Đi tới đó
-Hăy Đi bác sĩ khám ngay

Những vần thơ và những bản nhạc có chữ "ĐI".

-Ngồi buồn thơ thẩn Đi ra, đụng phải cột nhà thơ thẩn Đi vô

-Ngồi buồn thơ thẩn Đi vô, đụng phải cột nhà thơ thẩn Đi ra

-Đi cho biết đó biết đây
Ở nhà với Mẹ, biết ngày nào khôn

-Anh Đi em ở lại nhà
Cái dưa th́ khú, cái cà th́ thâm

-Thôi nín Đi em....

-Thôi anh Đi, về Đi....

-Hỡi! Anh Đi trên đường cái Quan, dừng đứng lại em than đôi lời..

-Anh Đi chiến dịch xa vời. Ṇng súng nhân đạo cứu người lầm than
-Ngày mai anh Đi biển nhớ tên anh gọi về...

Những vần Thơ: Chưa "ĐI"
Chưa Đi chưa biết Cà Mau
Đi rồi mới biết không đâu bằng nhà,
Cà-nhà tuy có hơi già
Nhưng là ...cà chậm, không là cà mau

Chưa Đi chưa biết Cần Thơ
Đi rồi mới biết xác xơ thân ḿnh
Ch́m trong cửa bể ân t́nh
Cần Thơ c̣n khỏe .....Cần ḿnh ỉu xiu.

Chưa Đi chưa biết Bến Tre
Đi rồi mới biết toàn tre với dừa
Dừa to, dừa nhỏ, dừa vừa
Trèo lên, tụt xuống nước dừa đầy tay

Chưa Đi chư biết Sóc Trăng
Đi rồi mới thấy sóc hăng hơn ḿnh
Sóc nhà tuy chẳng c̣n xinh
Nhưng mà sóc chậm ch́nh ́nh suốt đêm.

Chưa Đi chưa biết Bà Đen,
Đi rồi mới thấy đen hơn bà nhà,
Bà nhà tuy có hơi già
Nhưng mà vẫn... trắng hơn là Bà Đen!

Chưa Đi chưa biết Sài G̣n
Đi rồi mới biết không c̣n đồng xu
Ngẫm ra mới thấy ḿnh ngu
Thằng lớn ăn ít...con ku ăn nhiều

Chưa Đi chưa biết Vũng Tàu
Đi rồi mới biết họ giầu hơn ta
Có tắm biển, có mát xa
Có gà móng đỏ đem ra... đá liền

Chưa Đi chưa biết B́nh Dương
Đi rồi mới biết kỷ cương bất cần
Mát xa rồi lại mát gần
Âm dương cách biệt một lần cao su

Chưa Đi chưa biết Nha Trang
Đi rồi mới biết họ sang hơn ḿnh
Sáng tắm biển, chiều tắm śnh
có cái hồ nhỏ cho ḿnh rửa chym

Chưa Đi chưa biết Huế thương
Đi rồi mới biết cũng thường mà thô
Khác nhau là ở cách chơi
Hắn chơi dưới nước, ḿnh chơi trên bờ

Chưa Đi chưa biết Quảng B́nh
Đi rồi mới thấy quê ḿnh đẹp ghê
Phong Nha là động miễn chê
Mấy em tiếp thị sướng tê cả người.

Chưa Đi chưa biết Hà Tinh
Qua Voi làm tí cho t́nh cơn mê (tỉnh)
Em teen cứ cười hê hê
Mặc cho các chú đâm lê vào ḷn...g

Chưa Đi chưa biết Cửa Ḷ
Đi rồi mới biết nó to thế nào
Ta to một, nó to hai
Mở ra một nửa, bằng hai vại cà
Chưa Đi chưa biết Thái B́nh
Đi rồi mới thấy Thái ḿnh chơi sang
Thái trắng động cái nước tràn
Thái B́nh khoan măi ra toàn khí trơ.

Chưa Đi chưa biết chợ Rồng
Đi rồi mới thấy mênh mông hơn nhà
Chợ nhà bán cái thật thà
Chợ Rồng bán những lộn ba bốn Rồng
Chưa Đi chưa biết Hà Nam
Đi rồi mới thấy nó ham thế này
Của nhà động cái chuồn ngay
Hà Nam động cái lăn quay đứ đừ

Chưa Đi chưa biết Thủ đô
Đi rồi chẳng thấy khác đồ nhà đâu
Đồ nhà hơi xấu hơi sâu
Thủ đô "hàng dởm" c̣n lâu mới bằng.

Chưa Đi chưa biết Bắc Ninh
Đi rồi mới biết duyên ḿnh lả lơi
Quan họ đứng quan họ ngồi
Quan họ trải chiếu xin mời t́nh tang.

Chưa Đi chưa biết Lạng Sơn
Đi rồi mới biết chẳng hơn lạng nhà
Lạng nhà tuy cổ, tuy già
Nhưng dùng tiện lợi hơn là Lạng Sơn.

Chưa Đi chưa biết Hải Dương
Đi rồi chẳng thấy biển thương đâu nào
Hải Dương toàn vụng với ao
Hai đồi nho nhỏ lạc vào là chơi.

Chưa Đi chưa biết Đồ Sơn
Đi rồi mới biềt chẳng hơn đồ nhà
Đồ nhà tuy có hơi già
Nhưng là đồ thiệt hơn là đồ sơn

Chưa Đi chưa biết Côn Sơn
Đi th́ mới biết không hơn côn nhà
Côn nhà tuy xấu tuy già
Nhưng là côn thịt hơn là côn sơn.

Chưa Đi chưa biết Cái Mơn
Đi rồi mới thấy nước nhờ ra tay
Thăm rồi phải xuống đ̣ ngay
Ra về kẻo trễ, có ngày ngủ sân

Chưa Đi chưa biết Quảng Ninh
Đi rồi mới biết cửa ḿnh mở ra
Xuất thô th́ khỏi kiểm tra
Xuất tinh th́ phải xuất qua cửa ḿnh

Chưa Đi chưa biết Lai Châu
Đi rồi mới thấy buồn rầu nhiều hơn
Rừng xanh ai cạo sạch trơn
Thái đen, Thái trắng chẳng hơn Thái B́nh.

Chưa Đi quốc tế
-Châu Phi
Chưa Đi chưa biết châu Phi
Đi rồi mới thấy cái ǵ cũng đen
Không chơi th́ bảo rằng hèn
Chơi rồi lại sợ nó đen cả tuần
*
-Singapore
Chưa đi chưa biết Singapo
Đi rồi mới thấy nó to thế này
Tưởng rằng chính hiệu “đồ Tây”
Ai ngờ cũng giống như tày Việt Nam.
*

-Thái Lan
Chưa đi chưa biết Thái Lan
Đi rồi mới thấy ngợp bàn là Xiêm
Không mua th́ tiếc, lại thèm
Mua rồi lại sợ “Ếch” đêm về nhà.

-Luân Đôn
Chưa đi chưa biết Luân Đôn
Đi rồi mới thấy hút hồn cả đêm
Cầu trời mưa tạnh gió êm
Để tôi ra được sông Thêm* hút hồn?

* Sông Thames chảy qua Luân Đôn

-Bắc Kinh
Chưa đi chưa biết Bắc Kinh
Đi rồi mới thấy nó xinh thế này
Lúc nào nó cũng “uây uây”*
Không nghe th́ lại tiếc ngày tiếc đêm…
____________
* Tiếng Tàu có nghĩa: Alô


-Quảng Đông
Chưa đi chưa biết Quảng Đông
Đi rồi mới biết dốc Mông thế nào
Đông Quảng đêm ước, ngày ao
Hút hồn du khách khi vào thật sâu.
*
Lào – Nga – Cu Ba
Chưa Đi chưa biết nước Lào
Đi rồi mới thấy thụt vào thụt ra
Chưa Đi chưa biết nước Nga
Đi rồi mới biết thụt ra thụt vào
Ở gần như phố Hàng Đào
Đi rồi cũng thấy thụt vào, thụt ra
Tít xa như nước Cu Ba
Đi rồi cũng thấy chưa ra đă vào…
*
Cam Pu Chia
Anh Đi công tác Cam Pu
Chia chiến lợi phẩm ở tù 3 năm
*
Hoa Kỳ
Chưa Đi chưa biết Hoa Kỳ
Đi rồi mới thấy cái ǵ cũng bo
Không bo nó bảo rằng tồ
Bo rồi nó sướng nó rồ suốt đêm.

Chưa Đi chưa biết Huê Kỳ
Kinh tế xuống dốc cái ǵ cũng lo
Lo vợ, lo Jobs, lo nhà
Tiền không trả nợ, là Bank dứt liền

*
-Paris
Chưa Đi chưa biết Paris
Đi rồi mới thấy cái ǵ cũng hay
Không chơi th́ bảo“cáy ngày”
Chơi rồi lại sợ ngất ngây cả tuần.

Việt Nam
Chưa Đi chưa biết Việt Nam
Đi rồi mới thấy họ làm, như chơi**
Phố phường ăn nhậu tơi bời
Nó đâm, nó chém coi trời bằng vung

**Dân VN làm giả dối, ăn nhậu xả láng

***
Chữ "ĐI" Sau 30. 4 . 1975 (mất nước)
Chưa đi chưa biết Bến Tre,
Nếu đi sẽ thấy cá mè như nhau.
Toàn là mặt lợn đầu trâu,
Cướp nhà, cướp đất, đè đầu dân oan.

Chưa đi chưa biết Bà Đen,
Nếu đi sẽ thấy chúng hèn đáng khinh.
Tàu xâm lăng th́ làm thinh,
Dân đen phản đối, tội h́nh phạt ngay.

Chưa đi chưa biết B́nh Dương,
Nếu đi sẽ thấy đau thương vô cùng.
Thấy Tàu th́ nó gập lưng,
Thấy dân th́ nó lại hùng hổ lên.

Chưa đi chưa biết Cà Mau,
Nếu đi sẽ thấy một màu tang thương.
Cầm quyền là lũ bất lương,
Thụt két, tham nhũng, một phường lưu manh.

Chưa đi chưa biết Cần Thơ,
Nếu đi sẽ thấy xác xơ dân ḿnh.
Người dân khổ cực mưu sinh,
Cầm quyền chiếm đất xây dinh, dựng
nhà.

Chưa đi chưa biết Đồ Sơn,
Nếu đi sẽ thấy tệ hơn đồ tồi.
Trên cao một lũ ngu ngồi,
Để dân khốn khổ một đời lầm than.

Chưa đi chưa biết Huế thương,
Nếu đi sẽ thấy dân thường thở than.
Lưu manh, trộm cướp làm quan,
Cướp sông, cướp cạn, dân oan kêu
trời.

Chưa đi chưa biết Hải Dương,
Nếu đi sẽ thấy chuyện thường xảy ra.
Có miếng đất tốt dựng nhà,
Lănh đạo nh́n thấy, thế là mất toi.

Chưa đi chưa biết Ḥn Chồng,
Nếu đi sẽ thấy dân không c̣n ǵ.
Trên cạn bị lănh đạo đ́,
Dưới biển Tàu Cộng nó đ́ mạnh hơn.

Chưa đi chưa biết Lâm Đồng,
Nếu đi sẽ thấy đau ḷng tổ tiên.
Giang sơn một giải cao nguyên,
Để Tàu khai thác nát nghiền quê hương.

Chưa đi chưa biết B́nh Minh,
Nếu đi sẽ biết dân t́nh làng quê.
Ngày xưa ruộng luá ê hề,
Bây giờ xuất cảnh làm thuê cho Tàu.

Chưa đi chưa biết Quảng Ninh,
Nếu đi sẽ thấy hoảng kinh phận đời.
Kiện thưa, khó hơn kiện trời,
Viết ra sự thật th́ ngồi tù ngay.

Chưa đi chưa biết Quy Nhơn,
Nếu đi sẽ thấy chẳng hơn nhà tù.
Dân đen cho đến thày tu,
Bất đồng ư kiến là tù mọt gông.

Chưa đi chưa biết Sài G̣n,
Nếu đi sẽ thấy chẳng c̣n thân quen.
Đường xá hỗn độn, thay tên,
Công an, cảnh sát tống tiền giữa trưa.

Chưa đi chưa biết Sông Hương,
Nếu đi sẽ thấy sông thường thở than.
C̣n đâu đất Việt dân Nam,
Giang sơn gấm vóc nó mang dâng Tàu.

Chưa đi chưa biết Nha Trang,
Nếu đi sẽ thấy từng hàng lệ rơi.
Mỗi lần nh́n ra biển khơi,
Giang sơn sao lại để trôi sang Tàu.

Chưa đi chưa biết Vũng Tàu,
Nếu đi sẽ thấy giặc Tàu xâm lăng.
Lănh đạo gục mặt lặng câm,
Biểu t́nh, phản đối, người dân đi tù!

Biết rồi th́ chớ làm thinh...????
Source: internet
.................................................. ...............
.................................................. ...............

KẾT: Như vậy! Chữ “ĐI” trong ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam của chúng ta, thật là phong phú. “ĐI” có thể xử dụng ở bất cứ trường hợp nào, bất kể nơi đâu, kể cả không gian, lẫn thời gian.
Chúng ta thấy có trăm ngàn chữ “ĐI” được xử dụng hàng ngày.

Oh! My God
Jo. Vĩnh SA