cha12 ba
11-24-2019, 22:44
11/24/19
"Nhạc Vàng" là tên thường gọi của thể loại nhạc được sáng tác và tŕnh diễn dưới thời Việt Nam Cộng ḥa. Lâu nay, nhiều người đă bàn về giá trị nghệ thuật và sức sống của nhạc vàng thời Viêt Nam Cộng Ḥa (VNCH). Đă có rất nhiều người chỉ ra lư do Nhạc vàng nhanh chóng tiến ra Bắc, trở thành một món ăn tinh thần không thể thiếu của các tầng lớp nhân dân ở Miền Bắc, đồng thời có sức sống rất mănh liệt tại hải ngoại.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1489248&stc=1&d=1574635448
Theo tôi, Nhạc vàng được yêu thích và có sức sống ấy là do các nguyên nhân sau đây:
1. Nhạc vàng có ca từ đề cập đến cái Buồn.
Bất cứ nền văn nghệ nào, khi đề cập đến số phận con người, đến cái Buồn, cũng sẽ được nhớ măi. Âm hưởng buồn (có khi bi thương, bi tráng, bi hùng, có khi chút thoáng) chiếm phần lớn trong nhạc vàng VNCH. Cái Buồn luôn chạm đến trái tim của mọi người, ở mọi thời điểm và hoàn cảnh.
T́nh yêu, sự nhớ nhung và niềm đau của các cuộc t́nh tan vỡ; nỗi nhớ thương người yêu bé nhỏ nơi quê nhà bùng lên trong bước quân hành hay giữa vùng biên thùy trong phiên gác đêm xuân. Ước vọng đoàn tụ dưới mái tranh nghèo khi Tết đến không thành; Người bạn chiến đấu nằm phơi xác sau một lần xuất kích, hay những dải khăn xô của mẹ già và thiếu phụ mất con mất chồng… Tất cả gợi lên những nỗi buồn với nhiều cung bậc khác nhau, chạm đến trái tim của mọi người. Đó là lư do Nhạc vàng VNCH nhanh chóng t́m được sự đồng cảm, sự chia sẻ, sự hô ứng.
2. Nhạc vàng VNCH khi hát lên, đều tṛn vành rơ chữ, đúng theo truyền thống âm nhạc Việt Nam.
Đây chính là lư do Nhạc vàng ra Bắc, nó như được trở về với cội nguồn Văn hóa Việt, từ những người con xưa từng “mang gươm đi mở cơi”.
Chính v́ điểm này, mà nó gần gũi với con người và nó trở thành quen thuộc với bất cứ ai. Giống như Thơ Lục bát (ai cũng có thể làm và có thể làm hay), ai cũng có thể hát nhạc vàng, ai cũng có thể hát đúng và có thể có nhiều người hát hay. Sự lan tỏa và chiếm lĩnh của nhạc vàng sâu rộng như vậy chính là nhờ điểm này.
Đặc điểm này đem lại các hệ quả là: 1- Nhạc vàng quen thuộc mà không xa lạ; 2- Nhạc vàng dễ phổ biến v́ ai cũng có thể hát. Đây là một dấu son của di sản Văn Nghệ VNCH: Sản sinh thể loại âm nhạc không bị thất cước với quá khứ cha ông và nằm trong mạch ngầm của văn hóa Việt.
3. Nhạc vàng có ca từ sang trọng và ẩn dụ.
Nhạc vàng có ca từ sang trọng là bởi sử dụng nhiều từ Hán Việt, v́ từ Hán Việt cô đọng và hàm ẩn nghĩa và giàu sức gợi mà ít phải dùng nhiều chữ. Thí dụ: “..th́ gót liễu mong manh, làm sao bước song hành”. Th́ gót liễu và song hành là những từ rất gợi, để nói đến người con gái bé nhỏ, liễu yếu đào tơ làm sao bước song hành cùng chàng trai nơi bưng biền, chiến địa. Chữ “gót liễu” rất gợi, gợi lên h́nh ảnh mảnh mai và xinh đẹp của người con gái, đồng thời trong đó cho thấy chàng trai ư thức được ḿnh là trang nam nhi, dấn thân nơi chiến trường và luôn yêu thương người yêu bé bỏng.
4. Nhạc vàng VNCH được phối âm phối khí tốt nhất
Nhạc vàng VNCH được ưa chuộng và rất thịnh hành trong đời sống âm nhạc đô thị Miền Nam. Thị trường âm nhạc của Nhạc vàng VNCH đem lại lợi nhuận lớn qua phát hành băng đĩa, sự nổ rộ của các pḥng trà âm nhạc, các buổi biểu diễn ngoài trời, các sân khấu lớn. V́ vậy, Nhạc vàng VNCH đă được phối âm phối khí với tất cả các phương tiện và dàn nhạc hiện đại nhất lúc đương thời. Sự sang trọng và ẩn dụ của ca từ, những thanh âm da diết của giai điệu, lối hát tṛn vành rơ chữ của nghệ sĩ, trên nền phối khí đầy đủ và hiệu quả, tạo cho Nhạc vàng VNCH được hoàn thiện. Nhạc vàng đi ra Bắc và lan tỏa là chủ yếu bởi qua băng đĩa cattsetes, CD, VCD, DVD...
Tóm lại, Nhạc vàng VNCH là một di sản nghệ thuật nằm trong nguồn mạch của văn hóa dân tộc. Nó được sinh ra từ tâm hồn người nghệ sĩ yêu tiếng Việt và con người. Nhạc vàng đi từ trái tim và chạm đến trái tim. Ca từ sang trọng và mang tính ẩn dụ khiến cho Nhạc vàng VNCH vượt qua những cái hữu hạn cụ thể (không có trong đó ta – địch, không tuyên truyền, xóa nḥa những hữu hạn) để hướng tới sự trường tồn của văn nghệ.
Đây cũng là lư do Nhạc vàng có ảnh hưởng càng ngày càng lớn. Và lư do Nhạc vàng VNCH không c̣n bị cấm đoán là v́ “Nhạc Vàng hiện nay ‘không c̣n là mối đe dọa chính trị’ đối với chính quyền trong nước”, đúng như Ông Vinh Phạm, nghiên cứu sinh Tiến sỹ về Văn học đối chiếu tại Đại học Cornell, nhận định tại hội thảo về nền Cộng ḥa và các giá trị Cộng ḥa Việt Nam tại Đại học Oregon, Eugene, hôm 15/10.
Nguyễn Xuân Diện
"Nhạc Vàng" là tên thường gọi của thể loại nhạc được sáng tác và tŕnh diễn dưới thời Việt Nam Cộng ḥa. Lâu nay, nhiều người đă bàn về giá trị nghệ thuật và sức sống của nhạc vàng thời Viêt Nam Cộng Ḥa (VNCH). Đă có rất nhiều người chỉ ra lư do Nhạc vàng nhanh chóng tiến ra Bắc, trở thành một món ăn tinh thần không thể thiếu của các tầng lớp nhân dân ở Miền Bắc, đồng thời có sức sống rất mănh liệt tại hải ngoại.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1489248&stc=1&d=1574635448
Theo tôi, Nhạc vàng được yêu thích và có sức sống ấy là do các nguyên nhân sau đây:
1. Nhạc vàng có ca từ đề cập đến cái Buồn.
Bất cứ nền văn nghệ nào, khi đề cập đến số phận con người, đến cái Buồn, cũng sẽ được nhớ măi. Âm hưởng buồn (có khi bi thương, bi tráng, bi hùng, có khi chút thoáng) chiếm phần lớn trong nhạc vàng VNCH. Cái Buồn luôn chạm đến trái tim của mọi người, ở mọi thời điểm và hoàn cảnh.
T́nh yêu, sự nhớ nhung và niềm đau của các cuộc t́nh tan vỡ; nỗi nhớ thương người yêu bé nhỏ nơi quê nhà bùng lên trong bước quân hành hay giữa vùng biên thùy trong phiên gác đêm xuân. Ước vọng đoàn tụ dưới mái tranh nghèo khi Tết đến không thành; Người bạn chiến đấu nằm phơi xác sau một lần xuất kích, hay những dải khăn xô của mẹ già và thiếu phụ mất con mất chồng… Tất cả gợi lên những nỗi buồn với nhiều cung bậc khác nhau, chạm đến trái tim của mọi người. Đó là lư do Nhạc vàng VNCH nhanh chóng t́m được sự đồng cảm, sự chia sẻ, sự hô ứng.
2. Nhạc vàng VNCH khi hát lên, đều tṛn vành rơ chữ, đúng theo truyền thống âm nhạc Việt Nam.
Đây chính là lư do Nhạc vàng ra Bắc, nó như được trở về với cội nguồn Văn hóa Việt, từ những người con xưa từng “mang gươm đi mở cơi”.
Chính v́ điểm này, mà nó gần gũi với con người và nó trở thành quen thuộc với bất cứ ai. Giống như Thơ Lục bát (ai cũng có thể làm và có thể làm hay), ai cũng có thể hát nhạc vàng, ai cũng có thể hát đúng và có thể có nhiều người hát hay. Sự lan tỏa và chiếm lĩnh của nhạc vàng sâu rộng như vậy chính là nhờ điểm này.
Đặc điểm này đem lại các hệ quả là: 1- Nhạc vàng quen thuộc mà không xa lạ; 2- Nhạc vàng dễ phổ biến v́ ai cũng có thể hát. Đây là một dấu son của di sản Văn Nghệ VNCH: Sản sinh thể loại âm nhạc không bị thất cước với quá khứ cha ông và nằm trong mạch ngầm của văn hóa Việt.
3. Nhạc vàng có ca từ sang trọng và ẩn dụ.
Nhạc vàng có ca từ sang trọng là bởi sử dụng nhiều từ Hán Việt, v́ từ Hán Việt cô đọng và hàm ẩn nghĩa và giàu sức gợi mà ít phải dùng nhiều chữ. Thí dụ: “..th́ gót liễu mong manh, làm sao bước song hành”. Th́ gót liễu và song hành là những từ rất gợi, để nói đến người con gái bé nhỏ, liễu yếu đào tơ làm sao bước song hành cùng chàng trai nơi bưng biền, chiến địa. Chữ “gót liễu” rất gợi, gợi lên h́nh ảnh mảnh mai và xinh đẹp của người con gái, đồng thời trong đó cho thấy chàng trai ư thức được ḿnh là trang nam nhi, dấn thân nơi chiến trường và luôn yêu thương người yêu bé bỏng.
4. Nhạc vàng VNCH được phối âm phối khí tốt nhất
Nhạc vàng VNCH được ưa chuộng và rất thịnh hành trong đời sống âm nhạc đô thị Miền Nam. Thị trường âm nhạc của Nhạc vàng VNCH đem lại lợi nhuận lớn qua phát hành băng đĩa, sự nổ rộ của các pḥng trà âm nhạc, các buổi biểu diễn ngoài trời, các sân khấu lớn. V́ vậy, Nhạc vàng VNCH đă được phối âm phối khí với tất cả các phương tiện và dàn nhạc hiện đại nhất lúc đương thời. Sự sang trọng và ẩn dụ của ca từ, những thanh âm da diết của giai điệu, lối hát tṛn vành rơ chữ của nghệ sĩ, trên nền phối khí đầy đủ và hiệu quả, tạo cho Nhạc vàng VNCH được hoàn thiện. Nhạc vàng đi ra Bắc và lan tỏa là chủ yếu bởi qua băng đĩa cattsetes, CD, VCD, DVD...
Tóm lại, Nhạc vàng VNCH là một di sản nghệ thuật nằm trong nguồn mạch của văn hóa dân tộc. Nó được sinh ra từ tâm hồn người nghệ sĩ yêu tiếng Việt và con người. Nhạc vàng đi từ trái tim và chạm đến trái tim. Ca từ sang trọng và mang tính ẩn dụ khiến cho Nhạc vàng VNCH vượt qua những cái hữu hạn cụ thể (không có trong đó ta – địch, không tuyên truyền, xóa nḥa những hữu hạn) để hướng tới sự trường tồn của văn nghệ.
Đây cũng là lư do Nhạc vàng có ảnh hưởng càng ngày càng lớn. Và lư do Nhạc vàng VNCH không c̣n bị cấm đoán là v́ “Nhạc Vàng hiện nay ‘không c̣n là mối đe dọa chính trị’ đối với chính quyền trong nước”, đúng như Ông Vinh Phạm, nghiên cứu sinh Tiến sỹ về Văn học đối chiếu tại Đại học Cornell, nhận định tại hội thảo về nền Cộng ḥa và các giá trị Cộng ḥa Việt Nam tại Đại học Oregon, Eugene, hôm 15/10.
Nguyễn Xuân Diện