pizza
12-01-2019, 01:56
Kỳ thị chủng tộc khiến con người phải đề cao cái tôi hơn bất cứ thứ ǵ. Chính nó đă châm ng̣i cho các cuộc chiến thảm khốc trong lịch sử nhân loại. Bởi v́ nạn kỳ thị chủng tộc cực đoan dựa trên tư tưởng chủ nghĩa dân túy, phân biệt đối xử và đề cao chủ nghĩa thượng đẳng da trắng, diễn ra tại nhiều nơi trên thế giới. Đặc biệt sự kỳ thị không chỉ tồn tại trong lịch sử mà đến ngày nay nhiều nước vẫn phải đối mặt với vấn nạn này. Kỳ thị chủng tộc đặt ra nhiều lo ngại về an ninh chính trị của các quốc gia, cũng từ đó các cuộc nội chiến đang dần de dọa tới cuộc sống con người và nền ḥa b́nh trên thế giới.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492228&stc=1&d=1575165231
Nhà vệ sinh riêng cho người da trắng tại Johannesburg. Ảnh: AP.
“Gốc rễ” của kỳ thị chủng tộc
Không thể không nhắc tới nước Mỹ - mảnh đất đa chủng tộc nhất trên thế giới, cũng là nơi vấn nạn này rơ rệt và gay gắt hơn bất cứ đâu. Từ những ngày đầu lập quốc, người da màu đă phải chịu số phận thiệt tḥi khi bị đem bán làm nô lệ và bị những ông chủ da trắng đối xử tàn nhẫn.
Vào thập niên 1940 - 1950, nạn phân biệt chủng tộc diễn ra nặng nề ở Mỹ, các tiểu bang miền Nam nước Mỹ thời kỳ này áp dụng các đạo luật phân biệt chủng tộc, gọi chung là Luật Jim Crow, có từ năm 1877. Tuy nhiên, sự kết thúc của chế độ này lại nảy sinh ra học thuyết “b́nh đẳng nhưng phân cắt” và những đạo luật phân biệt chủng tộc được ra đời. Nó được áp dụng ở các bang miền Nam cho đến tận năm 1964.
Điều này một lần nữa khiến cho những người da màu phải chịu nhiều đau khổ và bất công. “Làn sóng” bài trừ người ngoại quốc chủ yếu nhằm vào những người di cư và tị nạn, người Hồi giáo hay người Do Thái.
Kỳ thị chủng tộc đă trở thành một vấn nạn ở Mỹ, dù quốc gia này luôn tự hào về h́nh ảnh một đất nước đa sắc tộc. Sự bất b́nh đẳng về kinh tế được cho là một trong những nguyên nhân cốt lơi dẫn đến t́nh trạng phân biệt chủng tộc trong xă hội Mỹ.
Song, gây rúng động cả thế giới lại là vấn nạn phân biệt sắc tộc tại Nam Phi. Đất nước đón những người châu Âu t́m đến định cư và khai thác từ rất sớm. Cũng chính v́ vậy, vùng đất này trở thành một quốc gia đa sắc tộc. Tuy nhiên, đa sắc tộc cũng là nguyên nhân dẫn đến những xung đột nghiêm trọng kéo dài.
Đỉnh điểm là sự xuất hiện của chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid được thể chế hóa chính thức vào năm 1948. Năm 1948, Đảng Quốc Gia Nam Phi (đảng của người da trắng) cầm quyền tại Nam Phi công bố một bộ luật phân biệt chủng tộc nặng nề tên là Apartheid, trong đó chia người dân thành ba nhóm chủng tộc chính: Người da trắng, người châu Phi da đen và người da màu hay người có nguồn gốc lai.
Theo đó, tất cả những người không phải là da trắng buộc phải ra khỏi các cơ quan quyền lực, trừ một số rất ít người da màu. Hàng triệu người da màu đă bị đuổi khỏi nhà. Họ đến ở tại các khu dân cư tách biệt, bị tước quyền công dân và chỉ được nhận các dịch vụ công cộng ở mức rất thấp.
Các cá nhân trong xă hội bị phân loại theo chủng tộc. Sự phân loại đó được thừa nhận về mặt pháp lư và được xây dựng thành luật để quản lư các nhóm người trong xă hội.
Đến nay, kỳ thị sắc tộc vẫn tồn tại “muôn h́nh vạn trạng”, mặc dù không có một luật pháp quốc gia nào c̣n thừa nhận điều này. Đơn cử, trong lĩnh vực việc làm, nhiều người Singapore gốc Malaysia và Ấn Độ nói họ bị phân biệt đối xử khi đi xin việc, trái ngược với những người gốc Hoa, bao gồm cả người da trắng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492229&stc=1&d=1575165231
Phân biệt chủng tộc trở thành nỗi ám ảnh của nước Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Hay sự phân biệt đối xử đối với người ngoại quốc ở Nhật Bản, đặc biệt trong bối cảnh nước Nhật đang cần lực lượng lao động nhập cư để duy tŕ nền kinh tế khổng lồ th́ sự kỳ thị này lại càng nghiêm trọng hơn. Từ đó cho thấy, một quốc gia đa sắc tộc có thể là nguyên nhân của sự kỳ thị chủng tộc khi làn người nhập cư, tỵ nạn gia tăng không kiểm soát, sự tranh giành quyền lợi kinh tế… Mà hiện nay, trong thời đại toàn cầu hoá, điều này không thể tránh khỏi.
Có áp bức ắt có đấu tranh
Bắt đầu vào khoảng giữa thế kỷ 20, hàng loạt cuộc biểu t́nh, xung đột đă nổ ra ở Nam Phi. Đây được coi là một trong những “phát súng” đầu tiên chống lại nạn phân biệt sắc tộc, chủ nghĩa da trắng là dân tộc thượng đẳng. Điển h́nh là những cuộc biểu t́nh do Nelson Mandela phát động.
Với tư cách là thành viên của Đảng Đại hội Dân tộc châu Phi (ANC), cũng là người lập ra Liên đoàn Thanh niên trực thuộc ANC, Nelson Mandela đă đi khắp đất nước kêu gọi người dân kháng chiến chống lại Apartheid, chống lại sự kỳ thị của người da trắng bằng các biện pháp phản kháng ḥa b́nh.
Một sự kiện “đẫm máu” nhưng lại được xem là bước ngoặt trong cuộc đấu tranh chống Apartheid: Ngày 21/3/1960, cảnh sát đă thẳng tay nă súng vào những người biểu t́nh da đen khiến 69 người thiệt mạng. Đảng ANC bị cấm hoạt động. Ông Nelson Mandela chuyển sang đấu tranh vũ trang. Năm 1964, ông bị kết án tù chung thân.
Trong suốt thời gian bị giam cầm, Nelson Mandela vẫn kiên tŕ đấu tranh và thu phục được ḷng mến mộ của nhiều người dân, tổ chức trong nước và quốc tế. Đặc biệt, năm 1966, Liên Hợp quốc đă công bố chọn ngày ngày 21/3 là Ngày Quốc tế chống phân biệt chủng tộc, để kêu gọi cộng đồng tăng cường nỗ lực nhằm loại bỏ tất cả h́nh thức phân biệt chủng tộc.
Theo Liên Hợp quốc, sự phân biệt chủng tộc và sắc tộc gây cản trở sự phát triển, tiến bộ của thế giới. Phân biệt chủng tộc và sắc tộc có thể dẫn đến nạn diệt chủng, phá hủy cuộc sống và phá vỡ nhiều cộng đồng người.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492230&stc=1&d=1575165231
Thế giới nỗ lực xóa bỏ mọi h́nh thức phân biệt chủng tộc.
Với sự phản kháng quyết liệt từ bên trong, sự cô lập và trừng phạt từ thế giới, cộng với vị thế ngày càng suy yếu, nhà cầm quyền tại Nam Phi phải dần nhượng bộ. Đến năm 1991, chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai ở Nam Phi chính thức sụp đổ. Năm 1994, Nelson Mandela - người đấu tranh không mệt mỏi v́ quyền b́nh đẳng của người da màu. Ông được bầu làm vị tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi sau hơn 3 thế kỷ cầm quyền của người da trắng.
Những sự kiện trên đă đánh dấu bước tiến quan trọng của nhân loại trong nỗ lực chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc trên phạm vi toàn cầu. Đến nay, cả thế giới nhớ đến h́nh ảnh ông Nelson Mandela - người anh hùng trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc; là biểu tượng quốc tế cho tinh thần tự do, đoàn kết dân tộc và ḷng vị tha.
C̣n tại Mỹ, ngay sau cuộc nội chiến (từ năm 1861 - 1865), Quốc hội Mỹ thông qua Tu chính án thứ 13, chính thức băi bỏ chế độ nô lệ như một quy luật tất yếu. Năm 1964, Đạo luật Dân quyền được thông qua, tuyên bố mọi sự phân biệt chủng tộc, màu da, nguồn gốc, giới tính đều là bất hợp pháp. Những sự kiện này là một cái kết xứng đáng sau một giai đoạn lịch sử đầy băo táp trên đất Mỹ với hàng loạt vụ bạo động mang màu sắc kỳ thị chủng tộc.
Có thể kể ra một số vụ việc điển h́nh như đụng độ sắc tộc ở Mỹ như: Ngày 14/8/2014, Michael Brown, 18 tuổi, người Mỹ gốc Phi không có vũ khí bị bắn chết ở Ferguson, bang Missouri dẫn đến hàng loạt cuộc biểu t́nh lớn chống phân biệt chủng tộc. Sau đó 1 năm ngày 26/6/2015: 9 người Mỹ gốc Phi ở nhà thờ Emanuel African Methodist Episcopal ở Charleston, bang South Carolina bị Dylann Roof, kẻ cực đoan da trắng sát hại.
Mới đây nhất, một cuộc thảm sát diễn ra vào ngày 7/7/2016 khi Alton Sterling, một người da đen bị cảnh sát da trắng đè xuống đất, sau đó bắn nhiều phát ở cự ly gần tại Baton Rouge, Los Angeles. Philando Castile, một người da đen bị một sĩ quan cảnh sát gốc Mỹ Latinh lôi ra khỏi xe bắn chết ở ngoại ô thành phố St.Paul, bang Minnesota.
Nguy hiểm hơn là sau hàng chục năm gần như biến mất khỏi đời sống xă hội Mỹ, các tổ chức phân biệt chủng tộc hay thù hằn đă bất ngờ tái sinh như tổ chức 3K vốn chủ trương đề cao thuyết người da trắng thượng đẳng.
Vụ tấn công xảy ra tại giáo đường Tree of Life ở thành phố Pittsburgh của bang Pennsylvania làm 11 người thiệt mạng và 6 người bị thương vào ngày 27/10/2018. Hay vụ 5 nhân viên cảnh sát da trắng Dallas, bang Texas bị một người da màu mang tên Micah Xavier Johnson sát hại.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492231&stc=1&d=1575165231
Nelson Mandela - vị Tổng thống vĩ đại xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc tại Nam Phi.
Mặt khác, nhiều quốc gia trên thế giới vẫn đang nỗ lực chống lại nạn kỳ thị chủng tộc. Trên thực tế, việc cấm phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, sắc tộc đă được quy định trong nhiều hiệp ước quốc tế và tạo thành yếu tố quan trọng trong pháp luật của nhiều quốc gia. Quan trọng nhất là Công ước về xóa bỏ mọi h́nh thức phân biệt chủng tộc, có hiệu lực từ năm 1969, đến nay đă được 170 nước trên thế giới phê chuẩn.
Thiết nghĩ, tư tưởng dân túy cực đoan và chủng tộc thượng đẳng vẫn chưa thực sự bị xóa bỏ. Nạn phân biệt chủng tộc vẫn diễn ra “âm ỉ” trong ḷng nước Mỹ và rất nhiều quốc gia khác trên thế giới, bằng “muôn h́nh vạn trạng”. Trong t́nh h́nh đó, nhiều quốc gia, dân tộc vẫn tiếp tục đấu tranh cho quyền b́nh đẳng, tự do của mỗi người về quyền lợi và phẩm giá.
VietBF@ sưu tầm.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492228&stc=1&d=1575165231
Nhà vệ sinh riêng cho người da trắng tại Johannesburg. Ảnh: AP.
“Gốc rễ” của kỳ thị chủng tộc
Không thể không nhắc tới nước Mỹ - mảnh đất đa chủng tộc nhất trên thế giới, cũng là nơi vấn nạn này rơ rệt và gay gắt hơn bất cứ đâu. Từ những ngày đầu lập quốc, người da màu đă phải chịu số phận thiệt tḥi khi bị đem bán làm nô lệ và bị những ông chủ da trắng đối xử tàn nhẫn.
Vào thập niên 1940 - 1950, nạn phân biệt chủng tộc diễn ra nặng nề ở Mỹ, các tiểu bang miền Nam nước Mỹ thời kỳ này áp dụng các đạo luật phân biệt chủng tộc, gọi chung là Luật Jim Crow, có từ năm 1877. Tuy nhiên, sự kết thúc của chế độ này lại nảy sinh ra học thuyết “b́nh đẳng nhưng phân cắt” và những đạo luật phân biệt chủng tộc được ra đời. Nó được áp dụng ở các bang miền Nam cho đến tận năm 1964.
Điều này một lần nữa khiến cho những người da màu phải chịu nhiều đau khổ và bất công. “Làn sóng” bài trừ người ngoại quốc chủ yếu nhằm vào những người di cư và tị nạn, người Hồi giáo hay người Do Thái.
Kỳ thị chủng tộc đă trở thành một vấn nạn ở Mỹ, dù quốc gia này luôn tự hào về h́nh ảnh một đất nước đa sắc tộc. Sự bất b́nh đẳng về kinh tế được cho là một trong những nguyên nhân cốt lơi dẫn đến t́nh trạng phân biệt chủng tộc trong xă hội Mỹ.
Song, gây rúng động cả thế giới lại là vấn nạn phân biệt sắc tộc tại Nam Phi. Đất nước đón những người châu Âu t́m đến định cư và khai thác từ rất sớm. Cũng chính v́ vậy, vùng đất này trở thành một quốc gia đa sắc tộc. Tuy nhiên, đa sắc tộc cũng là nguyên nhân dẫn đến những xung đột nghiêm trọng kéo dài.
Đỉnh điểm là sự xuất hiện của chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid được thể chế hóa chính thức vào năm 1948. Năm 1948, Đảng Quốc Gia Nam Phi (đảng của người da trắng) cầm quyền tại Nam Phi công bố một bộ luật phân biệt chủng tộc nặng nề tên là Apartheid, trong đó chia người dân thành ba nhóm chủng tộc chính: Người da trắng, người châu Phi da đen và người da màu hay người có nguồn gốc lai.
Theo đó, tất cả những người không phải là da trắng buộc phải ra khỏi các cơ quan quyền lực, trừ một số rất ít người da màu. Hàng triệu người da màu đă bị đuổi khỏi nhà. Họ đến ở tại các khu dân cư tách biệt, bị tước quyền công dân và chỉ được nhận các dịch vụ công cộng ở mức rất thấp.
Các cá nhân trong xă hội bị phân loại theo chủng tộc. Sự phân loại đó được thừa nhận về mặt pháp lư và được xây dựng thành luật để quản lư các nhóm người trong xă hội.
Đến nay, kỳ thị sắc tộc vẫn tồn tại “muôn h́nh vạn trạng”, mặc dù không có một luật pháp quốc gia nào c̣n thừa nhận điều này. Đơn cử, trong lĩnh vực việc làm, nhiều người Singapore gốc Malaysia và Ấn Độ nói họ bị phân biệt đối xử khi đi xin việc, trái ngược với những người gốc Hoa, bao gồm cả người da trắng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492229&stc=1&d=1575165231
Phân biệt chủng tộc trở thành nỗi ám ảnh của nước Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Hay sự phân biệt đối xử đối với người ngoại quốc ở Nhật Bản, đặc biệt trong bối cảnh nước Nhật đang cần lực lượng lao động nhập cư để duy tŕ nền kinh tế khổng lồ th́ sự kỳ thị này lại càng nghiêm trọng hơn. Từ đó cho thấy, một quốc gia đa sắc tộc có thể là nguyên nhân của sự kỳ thị chủng tộc khi làn người nhập cư, tỵ nạn gia tăng không kiểm soát, sự tranh giành quyền lợi kinh tế… Mà hiện nay, trong thời đại toàn cầu hoá, điều này không thể tránh khỏi.
Có áp bức ắt có đấu tranh
Bắt đầu vào khoảng giữa thế kỷ 20, hàng loạt cuộc biểu t́nh, xung đột đă nổ ra ở Nam Phi. Đây được coi là một trong những “phát súng” đầu tiên chống lại nạn phân biệt sắc tộc, chủ nghĩa da trắng là dân tộc thượng đẳng. Điển h́nh là những cuộc biểu t́nh do Nelson Mandela phát động.
Với tư cách là thành viên của Đảng Đại hội Dân tộc châu Phi (ANC), cũng là người lập ra Liên đoàn Thanh niên trực thuộc ANC, Nelson Mandela đă đi khắp đất nước kêu gọi người dân kháng chiến chống lại Apartheid, chống lại sự kỳ thị của người da trắng bằng các biện pháp phản kháng ḥa b́nh.
Một sự kiện “đẫm máu” nhưng lại được xem là bước ngoặt trong cuộc đấu tranh chống Apartheid: Ngày 21/3/1960, cảnh sát đă thẳng tay nă súng vào những người biểu t́nh da đen khiến 69 người thiệt mạng. Đảng ANC bị cấm hoạt động. Ông Nelson Mandela chuyển sang đấu tranh vũ trang. Năm 1964, ông bị kết án tù chung thân.
Trong suốt thời gian bị giam cầm, Nelson Mandela vẫn kiên tŕ đấu tranh và thu phục được ḷng mến mộ của nhiều người dân, tổ chức trong nước và quốc tế. Đặc biệt, năm 1966, Liên Hợp quốc đă công bố chọn ngày ngày 21/3 là Ngày Quốc tế chống phân biệt chủng tộc, để kêu gọi cộng đồng tăng cường nỗ lực nhằm loại bỏ tất cả h́nh thức phân biệt chủng tộc.
Theo Liên Hợp quốc, sự phân biệt chủng tộc và sắc tộc gây cản trở sự phát triển, tiến bộ của thế giới. Phân biệt chủng tộc và sắc tộc có thể dẫn đến nạn diệt chủng, phá hủy cuộc sống và phá vỡ nhiều cộng đồng người.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492230&stc=1&d=1575165231
Thế giới nỗ lực xóa bỏ mọi h́nh thức phân biệt chủng tộc.
Với sự phản kháng quyết liệt từ bên trong, sự cô lập và trừng phạt từ thế giới, cộng với vị thế ngày càng suy yếu, nhà cầm quyền tại Nam Phi phải dần nhượng bộ. Đến năm 1991, chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai ở Nam Phi chính thức sụp đổ. Năm 1994, Nelson Mandela - người đấu tranh không mệt mỏi v́ quyền b́nh đẳng của người da màu. Ông được bầu làm vị tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi sau hơn 3 thế kỷ cầm quyền của người da trắng.
Những sự kiện trên đă đánh dấu bước tiến quan trọng của nhân loại trong nỗ lực chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc trên phạm vi toàn cầu. Đến nay, cả thế giới nhớ đến h́nh ảnh ông Nelson Mandela - người anh hùng trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc; là biểu tượng quốc tế cho tinh thần tự do, đoàn kết dân tộc và ḷng vị tha.
C̣n tại Mỹ, ngay sau cuộc nội chiến (từ năm 1861 - 1865), Quốc hội Mỹ thông qua Tu chính án thứ 13, chính thức băi bỏ chế độ nô lệ như một quy luật tất yếu. Năm 1964, Đạo luật Dân quyền được thông qua, tuyên bố mọi sự phân biệt chủng tộc, màu da, nguồn gốc, giới tính đều là bất hợp pháp. Những sự kiện này là một cái kết xứng đáng sau một giai đoạn lịch sử đầy băo táp trên đất Mỹ với hàng loạt vụ bạo động mang màu sắc kỳ thị chủng tộc.
Có thể kể ra một số vụ việc điển h́nh như đụng độ sắc tộc ở Mỹ như: Ngày 14/8/2014, Michael Brown, 18 tuổi, người Mỹ gốc Phi không có vũ khí bị bắn chết ở Ferguson, bang Missouri dẫn đến hàng loạt cuộc biểu t́nh lớn chống phân biệt chủng tộc. Sau đó 1 năm ngày 26/6/2015: 9 người Mỹ gốc Phi ở nhà thờ Emanuel African Methodist Episcopal ở Charleston, bang South Carolina bị Dylann Roof, kẻ cực đoan da trắng sát hại.
Mới đây nhất, một cuộc thảm sát diễn ra vào ngày 7/7/2016 khi Alton Sterling, một người da đen bị cảnh sát da trắng đè xuống đất, sau đó bắn nhiều phát ở cự ly gần tại Baton Rouge, Los Angeles. Philando Castile, một người da đen bị một sĩ quan cảnh sát gốc Mỹ Latinh lôi ra khỏi xe bắn chết ở ngoại ô thành phố St.Paul, bang Minnesota.
Nguy hiểm hơn là sau hàng chục năm gần như biến mất khỏi đời sống xă hội Mỹ, các tổ chức phân biệt chủng tộc hay thù hằn đă bất ngờ tái sinh như tổ chức 3K vốn chủ trương đề cao thuyết người da trắng thượng đẳng.
Vụ tấn công xảy ra tại giáo đường Tree of Life ở thành phố Pittsburgh của bang Pennsylvania làm 11 người thiệt mạng và 6 người bị thương vào ngày 27/10/2018. Hay vụ 5 nhân viên cảnh sát da trắng Dallas, bang Texas bị một người da màu mang tên Micah Xavier Johnson sát hại.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1492231&stc=1&d=1575165231
Nelson Mandela - vị Tổng thống vĩ đại xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc tại Nam Phi.
Mặt khác, nhiều quốc gia trên thế giới vẫn đang nỗ lực chống lại nạn kỳ thị chủng tộc. Trên thực tế, việc cấm phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, sắc tộc đă được quy định trong nhiều hiệp ước quốc tế và tạo thành yếu tố quan trọng trong pháp luật của nhiều quốc gia. Quan trọng nhất là Công ước về xóa bỏ mọi h́nh thức phân biệt chủng tộc, có hiệu lực từ năm 1969, đến nay đă được 170 nước trên thế giới phê chuẩn.
Thiết nghĩ, tư tưởng dân túy cực đoan và chủng tộc thượng đẳng vẫn chưa thực sự bị xóa bỏ. Nạn phân biệt chủng tộc vẫn diễn ra “âm ỉ” trong ḷng nước Mỹ và rất nhiều quốc gia khác trên thế giới, bằng “muôn h́nh vạn trạng”. Trong t́nh h́nh đó, nhiều quốc gia, dân tộc vẫn tiếp tục đấu tranh cho quyền b́nh đẳng, tự do của mỗi người về quyền lợi và phẩm giá.
VietBF@ sưu tầm.