june04
12-22-2019, 00:37
Văn hóa nhậu suy tàn trong các công ty Nhật. Nhật không phải lúc nào cũng có những điểm sáng. Có những góc khuất mà không phải ai cũng biết.
Riku Kitamura vẫn nhớ bữa nhậu đầu tiên của ḿnh khi mới ra trường và đi làm. "Ban đầu tôi cảm thấy rất áp lực rằng ḿnh phải uống thêm, phải uống cho bằng những người khác. Việc này khiến tôi gần như say xỉn", Kitamura nói.
Nhậu nhẹt với đồng nghiệp sau giờ làm từ lâu đă là một phần trong văn hóa Nhật Bản. Những buổi uống rượu, gọi là Nomikai, được xem là cách để xây dựng những mối quan hệ thân thiết trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở một số công ty, những buổi tụ tập như vậy đang ngày càng ít đi, khi nhiều nhân viên cảm thấy bị "quấy rối bằng quyền lực", dù đây là cách truyền thống để họ làm thân với sếp.
"Ép mọi người đi nhậu đôi khi bị xem là quấy rối", Kumiko Nemoto, giáo sư xă hội học tại Đại học Ngoại ngữ Kyoto, nói. "Trước đây, việc này thường xuyên xảy ra. Đó là một phần của văn hóa làm việc thông thường ở Nhật Bản, nhưng hiện nay bị xem là quấy rối bằng quyền lực".
"Quấy rối bằng quyền lực" bị coi là một h́nh thức bắt nạt nơi công sở, thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau, từ việc sếp ngược đăi thể chất nhân viên cho đến cô lập người nào đó trong công ty.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1502681&stc=1&d=1576975049
Nhậu nhẹt với đồng nghiệp và sếp sau giờ làm từ lâu đă là một nét văn hoá ở Nhật Bản. Ảnh: Torimero
Chính phủ Nhật Bản muốn ban hành quy định cho các công ty để ngăn chặn quấy rối bằng quyền lực từ năm 2020. Động thái này là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm loại bỏ môi trường làm việc độc hại ở một quốc gia nổi tiếng về việc làm thêm giờ, thậm chí có những người chết v́ làm việc quá sức.
Trong bối cảnh đó, một số nhà quản lư trở nên ngần ngại mời nhân viên của ḿnh đi uống rượu sau giờ làm. Kitamura cho hay trong 3 năm qua, các sếp của anh đă nói rơ rằng việc uống rượu không phải là bắt buộc.
"Họ sợ bị phản ứng", anh nói. "Tôi cảm thấy các sếp không khích lệ việc này và cố gắng tránh rủi ro".
Trong số những lănh đạo công ty đi ngược lại văn hoá nhậu ở Nhật có Tats Katsuki, 47 tuổi. Katsuki, quản lư tại một công ty kinh doanh, thừa nhận anh không yêu cầu nhân viên của ḿnh đi uống rượu sau giờ làm.
"Mọi người nh́n chung đều lo ngại về tất cả các kiểu quấy rối, quấy rối quyền lực, quấy rối t́nh dục", anh nói, cho hay nhận thức về văn hoá nhậu đă tăng lên trong 5 năm qua. "Cấp dưới luôn có thể gửi thư nặc danh đến một ḥm thư khiếu nại. V́ thế mọi người đều ư thức và thận trọng hơn".
Điều này khác xa so với những công ty mà Katsuki từng làm cách đây hơn 20 năm. Thời đó, mọi người có cách nghĩ khác và anh đi nhậu với các đồng nghiệp ở Tokyo tới 4 lần một tuần.
"Sếp thường hỏi rằng các anh có rảnh không, đi thôi. Thực sự không có cách ǵ để từ chối", Katsuki kể.
Những bữa nhậu thường diễn ra sau khi ăn tối với khách hàng, đôi khi là vào đầu giờ. Anh cảm thấy ḿnh uống quá nhiều và thường xuyên ở trong t́nh trạng nôn nao. Tuy nhiên, Katsuki thừa nhận đó là cơ hội tốt để anh hiểu về sếp ḿnh.
"Chúng tôi thường tṛ chuyện về công việc nhưng cũng có những thứ ngoài công việc và hiểu mọi người hơn", anh nói.
Thế hệ của Katsuki bắt đầu đi làm sau khi bong bóng kinh tế Nhật Bản bị vỡ vào đầu những năm 1990 và thời kỳ suy thoái bắt đầu. Giáo sư Nemoto cho hay trước khi bong bóng kinh tế vỡ, nhậu nhẹt là một phần mở rộng của công việc. Nhưng khi môi trường kinh tế thay đổi, những kỳ vọng của nhân viên cũng thay đổi, trong đó có việc quan hệ với sếp.
Katsuki cho biết hiện môi trường làm việc tại Nhật Bản cũng giống như những bất kỳ nơi nào khác trên thế giới, trong đó các sự kiện xă hội đều đă được lên kế hoạch trước. Việc uống rượu trong các buổi tiệc liên quan đến công việc đă giảm và c̣n rất ít sếp vỗ vai nhân viên đề nghị họ ra ngoài nhậu nhẹt. Một phần nguyên nhân là v́ những lo ngại quanh khái niệm quấy rối.
Katsuki thường xuyên trao đổi điều này với nhóm của ḿnh và cố gắng xác định rơ ranh giới giữa những ǵ được chấp nhận và những ǵ là không thể. "Mọi người thậm chí không dám chắc liệu họ có thể nói với một nhân viên nữ rằng 'cô thay đổi kiểu tóc à'. Họ rất ít trao đổi v́ sợ nói ra điều ǵ và bị phản ánh là quấy rối", anh cho hay.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1502680&stc=1&d=1576975049
Riku Kitamura, 28 tuổi, người từng cảm thấy cảm thấy áp lực v́ phải đi nhậu cùng sếp và các đồng nghiệp, nhưng vẫn thích uống rượu và muốn được tụ tập với mọi người. Ảnh: BBC
Tuy nhiên, trong khi các lănh đạo công ty cố gắng điều chỉnh theo xu hướng mới, một số nhân viên trẻ lại cảm thấy lạc lơng và cho rằng mọi người đă phản ứng thái quá. Kitamura, người hiện là quản lư dự án tại một công ty nghiên cứu thị trường ở Tokyo, cho hay các nhân viên mới "cảm thấy như họ không được mời đi uống rượu nữa".
"Họ cảm thấy lạc lơng. Nhậu vẫn là một công cụ xă hội để thực sự kết nối với sếp của bạn", anh nói. Dù khi c̣n trẻ, Kitamura cảm thấy áp lực v́ phải đi nhậu cùng sếp và các đồng nghiệp, anh vẫn thích uống rượu và muốn được tụ tập với mọi người.
Parissa Haghirian, giáo sư đại học Sophia, Tokyo, đồng cảm với Kitamura, nhấn mạnh rằng việc tạo quan hệ xă hội trong các bữa nhậu là rất quan trọng.
"Ở Nhật Bản mọi người thích uống rượu", bà nói. "Uống rượu, hút thuốc được xem là những cách giải khuây. Nó không mang ư nghĩa xấu. Quan điểm ở đây là chúng ta đang làm điều này cùng nhau và rất quan trọng khi được là một phần trong cuộc tụ tập đó".
Riku Kitamura vẫn nhớ bữa nhậu đầu tiên của ḿnh khi mới ra trường và đi làm. "Ban đầu tôi cảm thấy rất áp lực rằng ḿnh phải uống thêm, phải uống cho bằng những người khác. Việc này khiến tôi gần như say xỉn", Kitamura nói.
Nhậu nhẹt với đồng nghiệp sau giờ làm từ lâu đă là một phần trong văn hóa Nhật Bản. Những buổi uống rượu, gọi là Nomikai, được xem là cách để xây dựng những mối quan hệ thân thiết trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở một số công ty, những buổi tụ tập như vậy đang ngày càng ít đi, khi nhiều nhân viên cảm thấy bị "quấy rối bằng quyền lực", dù đây là cách truyền thống để họ làm thân với sếp.
"Ép mọi người đi nhậu đôi khi bị xem là quấy rối", Kumiko Nemoto, giáo sư xă hội học tại Đại học Ngoại ngữ Kyoto, nói. "Trước đây, việc này thường xuyên xảy ra. Đó là một phần của văn hóa làm việc thông thường ở Nhật Bản, nhưng hiện nay bị xem là quấy rối bằng quyền lực".
"Quấy rối bằng quyền lực" bị coi là một h́nh thức bắt nạt nơi công sở, thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau, từ việc sếp ngược đăi thể chất nhân viên cho đến cô lập người nào đó trong công ty.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1502681&stc=1&d=1576975049
Nhậu nhẹt với đồng nghiệp và sếp sau giờ làm từ lâu đă là một nét văn hoá ở Nhật Bản. Ảnh: Torimero
Chính phủ Nhật Bản muốn ban hành quy định cho các công ty để ngăn chặn quấy rối bằng quyền lực từ năm 2020. Động thái này là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm loại bỏ môi trường làm việc độc hại ở một quốc gia nổi tiếng về việc làm thêm giờ, thậm chí có những người chết v́ làm việc quá sức.
Trong bối cảnh đó, một số nhà quản lư trở nên ngần ngại mời nhân viên của ḿnh đi uống rượu sau giờ làm. Kitamura cho hay trong 3 năm qua, các sếp của anh đă nói rơ rằng việc uống rượu không phải là bắt buộc.
"Họ sợ bị phản ứng", anh nói. "Tôi cảm thấy các sếp không khích lệ việc này và cố gắng tránh rủi ro".
Trong số những lănh đạo công ty đi ngược lại văn hoá nhậu ở Nhật có Tats Katsuki, 47 tuổi. Katsuki, quản lư tại một công ty kinh doanh, thừa nhận anh không yêu cầu nhân viên của ḿnh đi uống rượu sau giờ làm.
"Mọi người nh́n chung đều lo ngại về tất cả các kiểu quấy rối, quấy rối quyền lực, quấy rối t́nh dục", anh nói, cho hay nhận thức về văn hoá nhậu đă tăng lên trong 5 năm qua. "Cấp dưới luôn có thể gửi thư nặc danh đến một ḥm thư khiếu nại. V́ thế mọi người đều ư thức và thận trọng hơn".
Điều này khác xa so với những công ty mà Katsuki từng làm cách đây hơn 20 năm. Thời đó, mọi người có cách nghĩ khác và anh đi nhậu với các đồng nghiệp ở Tokyo tới 4 lần một tuần.
"Sếp thường hỏi rằng các anh có rảnh không, đi thôi. Thực sự không có cách ǵ để từ chối", Katsuki kể.
Những bữa nhậu thường diễn ra sau khi ăn tối với khách hàng, đôi khi là vào đầu giờ. Anh cảm thấy ḿnh uống quá nhiều và thường xuyên ở trong t́nh trạng nôn nao. Tuy nhiên, Katsuki thừa nhận đó là cơ hội tốt để anh hiểu về sếp ḿnh.
"Chúng tôi thường tṛ chuyện về công việc nhưng cũng có những thứ ngoài công việc và hiểu mọi người hơn", anh nói.
Thế hệ của Katsuki bắt đầu đi làm sau khi bong bóng kinh tế Nhật Bản bị vỡ vào đầu những năm 1990 và thời kỳ suy thoái bắt đầu. Giáo sư Nemoto cho hay trước khi bong bóng kinh tế vỡ, nhậu nhẹt là một phần mở rộng của công việc. Nhưng khi môi trường kinh tế thay đổi, những kỳ vọng của nhân viên cũng thay đổi, trong đó có việc quan hệ với sếp.
Katsuki cho biết hiện môi trường làm việc tại Nhật Bản cũng giống như những bất kỳ nơi nào khác trên thế giới, trong đó các sự kiện xă hội đều đă được lên kế hoạch trước. Việc uống rượu trong các buổi tiệc liên quan đến công việc đă giảm và c̣n rất ít sếp vỗ vai nhân viên đề nghị họ ra ngoài nhậu nhẹt. Một phần nguyên nhân là v́ những lo ngại quanh khái niệm quấy rối.
Katsuki thường xuyên trao đổi điều này với nhóm của ḿnh và cố gắng xác định rơ ranh giới giữa những ǵ được chấp nhận và những ǵ là không thể. "Mọi người thậm chí không dám chắc liệu họ có thể nói với một nhân viên nữ rằng 'cô thay đổi kiểu tóc à'. Họ rất ít trao đổi v́ sợ nói ra điều ǵ và bị phản ánh là quấy rối", anh cho hay.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1502680&stc=1&d=1576975049
Riku Kitamura, 28 tuổi, người từng cảm thấy cảm thấy áp lực v́ phải đi nhậu cùng sếp và các đồng nghiệp, nhưng vẫn thích uống rượu và muốn được tụ tập với mọi người. Ảnh: BBC
Tuy nhiên, trong khi các lănh đạo công ty cố gắng điều chỉnh theo xu hướng mới, một số nhân viên trẻ lại cảm thấy lạc lơng và cho rằng mọi người đă phản ứng thái quá. Kitamura, người hiện là quản lư dự án tại một công ty nghiên cứu thị trường ở Tokyo, cho hay các nhân viên mới "cảm thấy như họ không được mời đi uống rượu nữa".
"Họ cảm thấy lạc lơng. Nhậu vẫn là một công cụ xă hội để thực sự kết nối với sếp của bạn", anh nói. Dù khi c̣n trẻ, Kitamura cảm thấy áp lực v́ phải đi nhậu cùng sếp và các đồng nghiệp, anh vẫn thích uống rượu và muốn được tụ tập với mọi người.
Parissa Haghirian, giáo sư đại học Sophia, Tokyo, đồng cảm với Kitamura, nhấn mạnh rằng việc tạo quan hệ xă hội trong các bữa nhậu là rất quan trọng.
"Ở Nhật Bản mọi người thích uống rượu", bà nói. "Uống rượu, hút thuốc được xem là những cách giải khuây. Nó không mang ư nghĩa xấu. Quan điểm ở đây là chúng ta đang làm điều này cùng nhau và rất quan trọng khi được là một phần trong cuộc tụ tập đó".