Romano
04-13-2020, 02:28
Việc tiến hành cách ly XH trong những ngày qua đang cho thấy hiệu quả đáng kể trong việc khống chế dịch bệnh covid-19. Nhưng liệu biện pháp này có c̣n được duy tŕ sau ngày 15.4 vẫn là câu hỏi của nhiều người. Dưới đây là những thông tin cụ thể. Theo dự kiến, hôm nay 13.4 Bộ Y tế và các bộ ngành sẽ đưa ra ư kiến và có đề xuất tiếp theo về việc thực hiện các biện pháp pḥng chống dịch, trong đó có cách ly xă hội sau ngày 15.4 hay không.
Đừng để đ́nh trệ việc dân
Thêm 2 ca bệnh mới ở ổ dịch Hạ Lôi, tiếp xúc phức tạp
Tối 12.4, trao đổi với PV Thanh Niên, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết hôm nay 13.4, Ban Chỉ đạo quốc gia pḥng chống dịch Covid-19 sẽ có cuộc họp đánh giá về kết quả việc thực hiện cách ly xă hội trong pḥng chống dịch Covid-19, từ 1.4 vừa qua, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 16 về "Thực hiện các biện pháp cấp bách pḥng chống dịch Covid-19". Tại cuộc họp này, các chuyên gia của Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan cũng sẽ đưa ra ư kiến và có đề xuất tiếp theo về việc thực hiện các biện pháp pḥng chống dịch, bao gồm có cách ly xă hội sau ngày 15.4. Theo đó, sẽ có phương án cụ thể để nếu tiếp tục thực hiện cách ly xă hội sau 15.4 th́ sẽ áp dụng toàn bộ các nội dung đă thực hiện trong các ngày qua, hay sẽ chỉ triển khai một số nội dung đă thực hiện.
Cách ly xă hội đă giúp ngăn chặn dịch lây lan rộng
Phân tích về giăn cách xă hội trong việc ngăn chặn dịch Covid-19 bùng phát, PGS-TS Trần Đắc Phu, cố vấn của Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế), cho hay 15 ngày chưa phải là nhiều, có những nước c̣n thực hiện cả tháng, thậm chí gần như phong tỏa. Tuy nhiên, tùy t́nh h́nh dịch bệnh, mỗi quốc gia sẽ áp dụng phù hợp. “Với việc thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng là rất quyết liệt trong chống dịch, đă thực hiện sớm, hợp lư và rất phù hợp. Nếu làm muộn, có thể khi đó dịch đă lan rộng, thậm chí bùng lên không dập được như ở một số nước. Chúng ta đă áp dụng giăn cách xă hội đúng thời điểm, không bỏ lỡ giai đoạn vàng”, ông Phu nói.
Hiện tại, tâm lư người dân ở Việt Nam đang rất tốt. Những phản ứng của chính quyền nh́n chung là hợp lư, đem lại niềm tin cho công chúng. Do vậy, việc đánh giá các kịch bản có thể xảy ra và đưa thông tin đa dạng để kỳ vọng người dân gần với thực tế là hết sức quan trọng
TS Huỳnh Thế Du, giảng viên Chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam
Ông Phu cho rằng, với việc số ca lây nhiễm trong cộng đồng đă được phát hiện, nhưng không nhiều (hơn 60% ca bệnh vẫn là từ nước ngoài về), cho thấy dịch tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn được kiểm soát. Tuy vậy, đây là giai đoạn người dân không được chủ quan. “Chỉ số lây nhiễm đầu vụ dịch được WHO cho biết là 2 (1 người lây cho 2 người). Nhưng hiện tại, chỉ số này đă lên 4, rơ ràng là đă có tăng lên”, ông Phu phân tích.
PGS-TS Nguyễn Vũ Trung, Phó giám đốc Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới T.Ư, đánh giá: “Chúng ta đang đối mặt với một vi rút mới, một đại dịch chưa từng có trong tiền lệ ở thời hiện đại và mức độ ảnh hưởng toàn cầu. Với dịch này, khi thiếu các liệu pháp điều trị đặc hiệu cũng như chưa có vắc xin, th́ các kỹ thuật xét nghiệm hiện có sẽ là một phương tiện đặc biệt quan trọng giúp việc xác định ca bệnh, chẩn đoán, điều trị, dự pḥng sự lây lan của vi rút”. Ngoài ra, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là các biện pháp quyết liệt như “giăn cách xă hội” là các yếu tố quyết định góp phần chiến thắng đại dịch này.
Cần tính đến đa mục tiêu
TS Huỳnh Thế Du, giảng viên Chính sách công Đại học Fulbright Việt Nam, học giả nghiên cứu Đại học Indiana (Mỹ), nh́n nhận thực tế cho thấy chính sách cách ly toàn xă hội hiệu quả trong kéo giảm số ca nhiễm. Theo thống kê của Chính phủ, trong tuần đầu tiên cách ly xă hội (từ 1 - 7.4), số ca nhiễm chỉ bằng 42% tuần trước đó; 45/63 tỉnh, thành không có người nhiễm.
Tuy nhiên, TS Du cũng đặc biệt quan tâm tới vấn đề kinh tế khi Pḥng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố kết quả khảo sát nhanh cho thấy 3 tháng đầu năm có gần 85% doanh nghiệp bị thu hẹp thị trường tiêu thụ, 43% phải giảm quy mô lao động do thiếu việc làm...
“Mọi chuyện luôn có sự đánh đổi. Nếu chỉ giảm tối đa ca nhiễm Covid-19 th́ đóng cửa, dừng tất cả mọi thứ là hợp lư. Nhưng nếu nh́n rộng ra với đa mục tiêu hơn, cân nhắc được - mất của mỗi lựa chọn, th́ vấn đề phức tạp hơn rất nhiều. Rất nhiều người dân phải kiếm sống mỗi ngày ở những lĩnh vực không phục vụ các nhu cầu thiết yếu (như bán vé số, đánh giày, nhặt rác, thậm chí cả bán hoa tươi…). Thêm vào đó, một nền kinh tế mở như Việt Nam không thể đóng cửa măi với thế giới. Khi một số nước đối tác lớn qua đỉnh dịch - nhưng khả năng lây nhiễm vẫn c̣n, rục rịch mở cửa giao thương, th́ phương án của Việt Nam là ǵ? Theo tôi hiểu, mục tiêu của Việt Nam đang là duy tŕ số ca ít nhất có thể, kéo giăn đỉnh dịch để số ca nhiễm cùng một thời điểm luôn nằm trong sức chịu đựng của hệ thống y tế. Tuy nhiên, cũng cần phải đặt ra câu hỏi ngoài sức chịu đựng của ngành y tế, khả năng chống chịu tối đa của xă hội trước việc cách ly này là bao lâu”, TS Huỳnh Thế Du phân tích.
TS Du cũng cho rằng, không có mô h́nh cụ thể để tính toán sức chịu đựng cho toàn xă hội. Từng ngành, từng địa phương phải ước tính được những rủi ro và giới hạn chịu đựng của ḿnh. Tuy nhiên, điều này không thể làm dựa vào cảm tính là “nguy cơ cao” hay “nguy cơ thấp”, mà phải bằng những tính toán cụ thể - điều mà Việt Nam đang rất thiếu.
“Sở dĩ Việt Nam đạt được kết quả chống dịch như hiện nay là toàn bộ máy hướng tới một mục tiêu duy nhất là chống dịch với hệ thống điều hành thống nhất thông qua các mệnh lệnh hành chính. Đây là điểm mạnh của Việt Nam. Thêm vào đó, nguồn lực được đưa vào chống dịch là các nguồn có sẵn như các khu cách ly, lực lượng tham gia hỗ trợ. Vấn đề đặt ra bây giờ là phải hướng tới đa mục tiêu - ngoài việc chống dịch, trong giai đoạn “b́nh thường mới” sắp đến. Làm sao để có những hoạt động trong xă hội vẫn được duy tŕ, đảm bảo nguồn lực hiệu quả nhất nhưng giảm thiểu tối đa rủi ro”, TS Du nhấn mạnh và lưu ư rằng, thực tế trong mùa dịch, mọi người vẫn t́m cách giao lưu, tương tác và cố gắng xử lư các rủi ro, chứ không phải dừng tương tác.
Cũng theo TS Du, đương nhiên việc nới rộng để xă hội hoạt động trở lại sẽ là thách thức lớn hơn cho chính quyền so với việc đóng cửa cố thủ; nhưng chúng ta cũng không thể pḥng ngự măi. “Hiện tại, tâm lư người dân ở Việt Nam đang rất tốt. Những phản ứng của chính quyền nh́n chung là hợp lư, đem lại niềm tin cho công chúng. Do vậy, việc đánh giá các kịch bản có thể xảy ra và đưa thông tin đa dạng để kỳ vọng người dân gần với thực tế là hết sức quan trọng”, TS Du nhấn mạnh.
Đừng để đ́nh trệ việc dân
Thêm 2 ca bệnh mới ở ổ dịch Hạ Lôi, tiếp xúc phức tạp
Tối 12.4, trao đổi với PV Thanh Niên, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết hôm nay 13.4, Ban Chỉ đạo quốc gia pḥng chống dịch Covid-19 sẽ có cuộc họp đánh giá về kết quả việc thực hiện cách ly xă hội trong pḥng chống dịch Covid-19, từ 1.4 vừa qua, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 16 về "Thực hiện các biện pháp cấp bách pḥng chống dịch Covid-19". Tại cuộc họp này, các chuyên gia của Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan cũng sẽ đưa ra ư kiến và có đề xuất tiếp theo về việc thực hiện các biện pháp pḥng chống dịch, bao gồm có cách ly xă hội sau ngày 15.4. Theo đó, sẽ có phương án cụ thể để nếu tiếp tục thực hiện cách ly xă hội sau 15.4 th́ sẽ áp dụng toàn bộ các nội dung đă thực hiện trong các ngày qua, hay sẽ chỉ triển khai một số nội dung đă thực hiện.
Cách ly xă hội đă giúp ngăn chặn dịch lây lan rộng
Phân tích về giăn cách xă hội trong việc ngăn chặn dịch Covid-19 bùng phát, PGS-TS Trần Đắc Phu, cố vấn của Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế), cho hay 15 ngày chưa phải là nhiều, có những nước c̣n thực hiện cả tháng, thậm chí gần như phong tỏa. Tuy nhiên, tùy t́nh h́nh dịch bệnh, mỗi quốc gia sẽ áp dụng phù hợp. “Với việc thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng là rất quyết liệt trong chống dịch, đă thực hiện sớm, hợp lư và rất phù hợp. Nếu làm muộn, có thể khi đó dịch đă lan rộng, thậm chí bùng lên không dập được như ở một số nước. Chúng ta đă áp dụng giăn cách xă hội đúng thời điểm, không bỏ lỡ giai đoạn vàng”, ông Phu nói.
Hiện tại, tâm lư người dân ở Việt Nam đang rất tốt. Những phản ứng của chính quyền nh́n chung là hợp lư, đem lại niềm tin cho công chúng. Do vậy, việc đánh giá các kịch bản có thể xảy ra và đưa thông tin đa dạng để kỳ vọng người dân gần với thực tế là hết sức quan trọng
TS Huỳnh Thế Du, giảng viên Chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam
Ông Phu cho rằng, với việc số ca lây nhiễm trong cộng đồng đă được phát hiện, nhưng không nhiều (hơn 60% ca bệnh vẫn là từ nước ngoài về), cho thấy dịch tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn được kiểm soát. Tuy vậy, đây là giai đoạn người dân không được chủ quan. “Chỉ số lây nhiễm đầu vụ dịch được WHO cho biết là 2 (1 người lây cho 2 người). Nhưng hiện tại, chỉ số này đă lên 4, rơ ràng là đă có tăng lên”, ông Phu phân tích.
PGS-TS Nguyễn Vũ Trung, Phó giám đốc Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới T.Ư, đánh giá: “Chúng ta đang đối mặt với một vi rút mới, một đại dịch chưa từng có trong tiền lệ ở thời hiện đại và mức độ ảnh hưởng toàn cầu. Với dịch này, khi thiếu các liệu pháp điều trị đặc hiệu cũng như chưa có vắc xin, th́ các kỹ thuật xét nghiệm hiện có sẽ là một phương tiện đặc biệt quan trọng giúp việc xác định ca bệnh, chẩn đoán, điều trị, dự pḥng sự lây lan của vi rút”. Ngoài ra, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là các biện pháp quyết liệt như “giăn cách xă hội” là các yếu tố quyết định góp phần chiến thắng đại dịch này.
Cần tính đến đa mục tiêu
TS Huỳnh Thế Du, giảng viên Chính sách công Đại học Fulbright Việt Nam, học giả nghiên cứu Đại học Indiana (Mỹ), nh́n nhận thực tế cho thấy chính sách cách ly toàn xă hội hiệu quả trong kéo giảm số ca nhiễm. Theo thống kê của Chính phủ, trong tuần đầu tiên cách ly xă hội (từ 1 - 7.4), số ca nhiễm chỉ bằng 42% tuần trước đó; 45/63 tỉnh, thành không có người nhiễm.
Tuy nhiên, TS Du cũng đặc biệt quan tâm tới vấn đề kinh tế khi Pḥng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố kết quả khảo sát nhanh cho thấy 3 tháng đầu năm có gần 85% doanh nghiệp bị thu hẹp thị trường tiêu thụ, 43% phải giảm quy mô lao động do thiếu việc làm...
“Mọi chuyện luôn có sự đánh đổi. Nếu chỉ giảm tối đa ca nhiễm Covid-19 th́ đóng cửa, dừng tất cả mọi thứ là hợp lư. Nhưng nếu nh́n rộng ra với đa mục tiêu hơn, cân nhắc được - mất của mỗi lựa chọn, th́ vấn đề phức tạp hơn rất nhiều. Rất nhiều người dân phải kiếm sống mỗi ngày ở những lĩnh vực không phục vụ các nhu cầu thiết yếu (như bán vé số, đánh giày, nhặt rác, thậm chí cả bán hoa tươi…). Thêm vào đó, một nền kinh tế mở như Việt Nam không thể đóng cửa măi với thế giới. Khi một số nước đối tác lớn qua đỉnh dịch - nhưng khả năng lây nhiễm vẫn c̣n, rục rịch mở cửa giao thương, th́ phương án của Việt Nam là ǵ? Theo tôi hiểu, mục tiêu của Việt Nam đang là duy tŕ số ca ít nhất có thể, kéo giăn đỉnh dịch để số ca nhiễm cùng một thời điểm luôn nằm trong sức chịu đựng của hệ thống y tế. Tuy nhiên, cũng cần phải đặt ra câu hỏi ngoài sức chịu đựng của ngành y tế, khả năng chống chịu tối đa của xă hội trước việc cách ly này là bao lâu”, TS Huỳnh Thế Du phân tích.
TS Du cũng cho rằng, không có mô h́nh cụ thể để tính toán sức chịu đựng cho toàn xă hội. Từng ngành, từng địa phương phải ước tính được những rủi ro và giới hạn chịu đựng của ḿnh. Tuy nhiên, điều này không thể làm dựa vào cảm tính là “nguy cơ cao” hay “nguy cơ thấp”, mà phải bằng những tính toán cụ thể - điều mà Việt Nam đang rất thiếu.
“Sở dĩ Việt Nam đạt được kết quả chống dịch như hiện nay là toàn bộ máy hướng tới một mục tiêu duy nhất là chống dịch với hệ thống điều hành thống nhất thông qua các mệnh lệnh hành chính. Đây là điểm mạnh của Việt Nam. Thêm vào đó, nguồn lực được đưa vào chống dịch là các nguồn có sẵn như các khu cách ly, lực lượng tham gia hỗ trợ. Vấn đề đặt ra bây giờ là phải hướng tới đa mục tiêu - ngoài việc chống dịch, trong giai đoạn “b́nh thường mới” sắp đến. Làm sao để có những hoạt động trong xă hội vẫn được duy tŕ, đảm bảo nguồn lực hiệu quả nhất nhưng giảm thiểu tối đa rủi ro”, TS Du nhấn mạnh và lưu ư rằng, thực tế trong mùa dịch, mọi người vẫn t́m cách giao lưu, tương tác và cố gắng xử lư các rủi ro, chứ không phải dừng tương tác.
Cũng theo TS Du, đương nhiên việc nới rộng để xă hội hoạt động trở lại sẽ là thách thức lớn hơn cho chính quyền so với việc đóng cửa cố thủ; nhưng chúng ta cũng không thể pḥng ngự măi. “Hiện tại, tâm lư người dân ở Việt Nam đang rất tốt. Những phản ứng của chính quyền nh́n chung là hợp lư, đem lại niềm tin cho công chúng. Do vậy, việc đánh giá các kịch bản có thể xảy ra và đưa thông tin đa dạng để kỳ vọng người dân gần với thực tế là hết sức quan trọng”, TS Du nhấn mạnh.