cha12 ba
04-17-2020, 00:05
04/16/20
Cuộc khủng hoảng trong việc chăm sóc bệnh nhân Covid-19 ngày càng trầm trọng, nhất là khi người phán xử ‘sống-chết’ đứng trước lựa chọn: cứu sống bệnh nhân nào, và để cho Tử thần lấy đi mạng sống của ai. Họ quyết định như thế nào?
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1565994&stc=1&d=1587081911
Rất nhiều người trong số bệnh nhân Covid-19 bị suy hô hấp mà chết – những cái chết thương tâm, thay v́ nếu họ được ‘giữ đủ lâu’ để hệ thống miễn dịch quật ngă được virus. Với bệnh nhân nguy kịch v́ suy hô hấp, đ̣i hỏi phải được đặt nội khí quản bằng ống thở gắn với máy thở, bơm oxygen vào phổi theo nhịp thở tự nhiên của bệnh nhân, trong ṿng hai tuần. Trong khi người bệnh đang rất cần, c̣n máy th́ rất thiếu.
Công bằng và từ bi
Theo một phân tích trên Tạp chí Y học New England, các bệnh viện của Hoa Kỳ có khoảng 160.000 máy thở, cộng thêm 8.900 máy trong Kho dự trữ quốc gia. Con số quá ‘khiêm tốn’ so với 21 triệu bệnh nhân Covid-19 tại Hoa Kỳ, mà 10-25% trong số họ cần trợ thở bằng máy, theo ước tính của Trung tâm kiểm soát và pḥng ngừa dịch bệnh (CDC). Mà đó chỉ là mức trung b́nh, ở các khu vực bị ảnh hưởng nặng, như New York, có thể tồi tệ hơn.
Làm thế nào các bác sĩ sẽ quyết định tại một thời điểm khủng hoảng: ai được sống và ai phải chết?
Các nhà đạo đức học đang tiến hành các thủ tục và quy tŕnh khi cuộc khủng hoảng bao trùm khắp nơi, trong nỗ lực giúp các bác sĩ đưa ra quyết định mà theo họ là ‘công bằng và từ bi”.
Mọi người đều đồng ư rằng chủng tộc, tôn giáo và sự giàu nghèo không quan trọng khi nói đến việc chăm sóc. Nhưng những yếu tố nào mới quan trọng? Tuổi trẻ có nên ưu tiên hơn người già? Cha mẹ cần được cứu trước, hơn là ông bà? Chữa cho bà mẹ đơn thân hơn là những ông bố đang phải phụ tiền nuôi con theo luật định (Child Support Agency)?
“Thực tế là, chúng ta đă có sự phân bổ rất không công bằng các nguồn lực chăm sóc sức khỏe,” Tiến sĩ Robert Truog, bác sĩ nhi khoa tại Harvard nói, “Nếu bạn nghèo và không có bảo hiểm, bạn không nhận được loại chăm sóc sức khỏe mà bạn cần. Điều này quan trọng trong trường hợp phải lựa chọn sống – chết như việc đặt máy trợ thở. Trước cửa tử, khi không tự thở được mà có máy trợ gúp, bạn được cứu mạng, nếu không có, bạn sẽ chết.”
Với các bác sĩ, chuyện lựa chọn này cho bệnh nhân của hộ hết sức khó khăn. Các hướng dẫn rất khác nhau và không phải lúc nào cũng có thể rập khuôn máy móc. Hệ thống chăm sóc sức khỏe bị phân mảnh và chủ yếu hoạt động trên cơ sở cạnh tranh cao, kịp thời, tối đa hóa hiệu quả, nhưng để lại một khoảng trống nhỏ cho một cuộc khủng hoảng.
Những người có được hưởng về cấp cứu (emergency care) sẽ được chăm sóc tốt hơn so với những người không có? Người có mua bảo hiểm, nhất là đă trả cho đủ thứ bảo hiểm, sẽ được ưu tiên, trong khi những người không có bảo hiểm sẽ bị chết? Đây là gánh nặng đè lên vai các bác sĩ và nhân viên y tế khi họ làm việc trên tinh thần y đức – cố gắng cứu mạng sống của tất cả mọi người, bất kể họ là ai.
Công bằng và trật tự
Không giống như hiến tạng, ai hợp với nội tạng th́ được nhận phần của người hiến xác. Trong đại dịch Covid-19, khi các bệnh viện tràn ngập bệnh nhân bị suy hô hấp, các bác sĩ phải đối mặt với khủng hoảng về cường độ này th́ đặt máy cho ai? Không đặt cho ai? Điều chưa từng có trong cuộc đời của các bác sĩ và bệnh viện ngày nay, kể từ Thế chiến II và đại dịch cúm năm 1918.
Các hướng dẫn của tiểu bang về “tiêu chuẩn chăm sóc khủng hoảng” (crisis standards of care) có nghĩa là giúp đỡ khi các pḥng cấp cứu (ER) bị quá tải bệnh nhân mà nguồn lực th́ thiếu hụt, rất khác nhau giữa các tiểu bang.
Một số tiểu bang có chính sách ‘loại trừ’ một số loại bệnh nhân, giao họ cho Tử thần, trong một cuộc khủng hoảng, mà một số nhà đạo đức học tin, đó là phân biệt đối xử. “Nhiều tiểu bang có chính sách loại trừ toàn bộ các nhóm bệnh nhân,” Tiến sĩ Douglas White, giám đốc Chương tŕnh Đạo đức và Quyết định Bệnh hiểm nghèo tại Trung tâm Y tế Đại học Pittsburgh nói. “Ví dụ, Alabama gần đây đă bị chỉ trích v́ các hướng dẫn kêu gọi loại trừ bệnh nhân chậm phát triển tâm thần nặng; Tennessee, Kansas, South Carolina, Indiana, cũng đều có đưa ra tiêu chí ‘loại trừ”, ông nói.
Ngay cả các tiểu bang không có ‘chính sách loại trừ’ cũng áp dụng các tiêu chuẩn mà với khía cạnh đạo đức, hoàn toàn không có sự công bằng. Ví dụ, mục tiêu chính trong hướng dẫn chính sách của tiểu bang New York là cứu, cứu càng nhiều người càng tốt. Điều đó có nghĩa là một bệnh nhân 90 tuổi sẽ có cùng mức độ ưu tiên như một bệnh nhân 20 tuổi, cho rằng cả hai đều có cơ hội sống sót như nhau.
Thay v́ sử dụng tiêu chí ‘loại trừ’, tiến sĩ White và một số đồng nghiệp đă xây dựng một bộ các giao thức gồm bốn nguyên tắc trong việc chăm sóc người bệnh nặng nhằm bảo đảm rằng các nguồn lực trong một cuộc khủng hoảng được phân bổ một cách công bằng và không phân biệt đối xử.
Hai nguyên tắc cơ bản là cứu nhiều người nhất và cứu nhiều người sống được lâu nhất (life years), trong đó gợi ư các thang đo cho lợi ích của bệnh nhân trẻ tuổi. Một nguyên tắc thứ yếu, được sử dụng trong trường hợp trung ḥa, ưu tiên cho nhân viên y tế, được hiểu rộng răi là những cá nhân cần thiết cho việc ứng phó với thảm họa và tự đặt ḿnh vào nguy cơ.
Một nguyên tắc phụ khác là t́nh trạng ‘ṿng đời’ (life circle), cũng là dạng ưu tiên cho người trẻ. Pennsylvania gần đây đă áp dụng giao thức này cho 300 bệnh viện của ḿnh và White cho biết Kaiser, Med Star và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe lớn khác cũng đang xem xét ‘giao thức Pittsburgh’ (Pittsburgh protocols), như cách gọi cho bộ giao thức của tiến sĩ White và đồng nghiệp.
Giao thức Pittsburgh thể hiện một ư tưởng mà hầu hết các nhà đạo đức học đều đồng ư: rằng các bác sĩ không nên đưa ra quyết định sinh – tử về việc ai sẽ có máy thở (đang rất khan hiếm), và ai không; họ nên được tự do biện hộ cho bệnh nhân mà không phải chịu áp lực phải cân nhắc liệu bệnh nhân này có xứng đáng được chăm sóc hơn bệnh nhân kia, hay không. Bác sĩ – người quyết định cứu ai, sẽ không được biết về chủng tộc hoặc tôn giáo của bệnh nhân và cho dù họ là người khuyết tật, vô gia cư hay là một mạnh thường quân của bệnh viện. Tiến sĩ Matthew Wynia, giám đốc Trung tâm đạo đức và nhân văn học, Đại học Colorado, cho biết: “Những người đưa ra quyết định xử lư thậm chí không có quyền truy cập vào thông tin của bệnh nhân.”
Đối với tất cả các dự đoán của các chuyên gia, cuộc khủng hoảng hiện nay là chưa từng có. “Chưa bao giờ trong đời tôi lại gặp t́nh huống này,” Wynia nói. “Bạn phải quay trở lại Thế chiến II để điều chỉnh các quyết định của hiện tại.”
SGN
Theo Newsweek
Cuộc khủng hoảng trong việc chăm sóc bệnh nhân Covid-19 ngày càng trầm trọng, nhất là khi người phán xử ‘sống-chết’ đứng trước lựa chọn: cứu sống bệnh nhân nào, và để cho Tử thần lấy đi mạng sống của ai. Họ quyết định như thế nào?
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1565994&stc=1&d=1587081911
Rất nhiều người trong số bệnh nhân Covid-19 bị suy hô hấp mà chết – những cái chết thương tâm, thay v́ nếu họ được ‘giữ đủ lâu’ để hệ thống miễn dịch quật ngă được virus. Với bệnh nhân nguy kịch v́ suy hô hấp, đ̣i hỏi phải được đặt nội khí quản bằng ống thở gắn với máy thở, bơm oxygen vào phổi theo nhịp thở tự nhiên của bệnh nhân, trong ṿng hai tuần. Trong khi người bệnh đang rất cần, c̣n máy th́ rất thiếu.
Công bằng và từ bi
Theo một phân tích trên Tạp chí Y học New England, các bệnh viện của Hoa Kỳ có khoảng 160.000 máy thở, cộng thêm 8.900 máy trong Kho dự trữ quốc gia. Con số quá ‘khiêm tốn’ so với 21 triệu bệnh nhân Covid-19 tại Hoa Kỳ, mà 10-25% trong số họ cần trợ thở bằng máy, theo ước tính của Trung tâm kiểm soát và pḥng ngừa dịch bệnh (CDC). Mà đó chỉ là mức trung b́nh, ở các khu vực bị ảnh hưởng nặng, như New York, có thể tồi tệ hơn.
Làm thế nào các bác sĩ sẽ quyết định tại một thời điểm khủng hoảng: ai được sống và ai phải chết?
Các nhà đạo đức học đang tiến hành các thủ tục và quy tŕnh khi cuộc khủng hoảng bao trùm khắp nơi, trong nỗ lực giúp các bác sĩ đưa ra quyết định mà theo họ là ‘công bằng và từ bi”.
Mọi người đều đồng ư rằng chủng tộc, tôn giáo và sự giàu nghèo không quan trọng khi nói đến việc chăm sóc. Nhưng những yếu tố nào mới quan trọng? Tuổi trẻ có nên ưu tiên hơn người già? Cha mẹ cần được cứu trước, hơn là ông bà? Chữa cho bà mẹ đơn thân hơn là những ông bố đang phải phụ tiền nuôi con theo luật định (Child Support Agency)?
“Thực tế là, chúng ta đă có sự phân bổ rất không công bằng các nguồn lực chăm sóc sức khỏe,” Tiến sĩ Robert Truog, bác sĩ nhi khoa tại Harvard nói, “Nếu bạn nghèo và không có bảo hiểm, bạn không nhận được loại chăm sóc sức khỏe mà bạn cần. Điều này quan trọng trong trường hợp phải lựa chọn sống – chết như việc đặt máy trợ thở. Trước cửa tử, khi không tự thở được mà có máy trợ gúp, bạn được cứu mạng, nếu không có, bạn sẽ chết.”
Với các bác sĩ, chuyện lựa chọn này cho bệnh nhân của hộ hết sức khó khăn. Các hướng dẫn rất khác nhau và không phải lúc nào cũng có thể rập khuôn máy móc. Hệ thống chăm sóc sức khỏe bị phân mảnh và chủ yếu hoạt động trên cơ sở cạnh tranh cao, kịp thời, tối đa hóa hiệu quả, nhưng để lại một khoảng trống nhỏ cho một cuộc khủng hoảng.
Những người có được hưởng về cấp cứu (emergency care) sẽ được chăm sóc tốt hơn so với những người không có? Người có mua bảo hiểm, nhất là đă trả cho đủ thứ bảo hiểm, sẽ được ưu tiên, trong khi những người không có bảo hiểm sẽ bị chết? Đây là gánh nặng đè lên vai các bác sĩ và nhân viên y tế khi họ làm việc trên tinh thần y đức – cố gắng cứu mạng sống của tất cả mọi người, bất kể họ là ai.
Công bằng và trật tự
Không giống như hiến tạng, ai hợp với nội tạng th́ được nhận phần của người hiến xác. Trong đại dịch Covid-19, khi các bệnh viện tràn ngập bệnh nhân bị suy hô hấp, các bác sĩ phải đối mặt với khủng hoảng về cường độ này th́ đặt máy cho ai? Không đặt cho ai? Điều chưa từng có trong cuộc đời của các bác sĩ và bệnh viện ngày nay, kể từ Thế chiến II và đại dịch cúm năm 1918.
Các hướng dẫn của tiểu bang về “tiêu chuẩn chăm sóc khủng hoảng” (crisis standards of care) có nghĩa là giúp đỡ khi các pḥng cấp cứu (ER) bị quá tải bệnh nhân mà nguồn lực th́ thiếu hụt, rất khác nhau giữa các tiểu bang.
Một số tiểu bang có chính sách ‘loại trừ’ một số loại bệnh nhân, giao họ cho Tử thần, trong một cuộc khủng hoảng, mà một số nhà đạo đức học tin, đó là phân biệt đối xử. “Nhiều tiểu bang có chính sách loại trừ toàn bộ các nhóm bệnh nhân,” Tiến sĩ Douglas White, giám đốc Chương tŕnh Đạo đức và Quyết định Bệnh hiểm nghèo tại Trung tâm Y tế Đại học Pittsburgh nói. “Ví dụ, Alabama gần đây đă bị chỉ trích v́ các hướng dẫn kêu gọi loại trừ bệnh nhân chậm phát triển tâm thần nặng; Tennessee, Kansas, South Carolina, Indiana, cũng đều có đưa ra tiêu chí ‘loại trừ”, ông nói.
Ngay cả các tiểu bang không có ‘chính sách loại trừ’ cũng áp dụng các tiêu chuẩn mà với khía cạnh đạo đức, hoàn toàn không có sự công bằng. Ví dụ, mục tiêu chính trong hướng dẫn chính sách của tiểu bang New York là cứu, cứu càng nhiều người càng tốt. Điều đó có nghĩa là một bệnh nhân 90 tuổi sẽ có cùng mức độ ưu tiên như một bệnh nhân 20 tuổi, cho rằng cả hai đều có cơ hội sống sót như nhau.
Thay v́ sử dụng tiêu chí ‘loại trừ’, tiến sĩ White và một số đồng nghiệp đă xây dựng một bộ các giao thức gồm bốn nguyên tắc trong việc chăm sóc người bệnh nặng nhằm bảo đảm rằng các nguồn lực trong một cuộc khủng hoảng được phân bổ một cách công bằng và không phân biệt đối xử.
Hai nguyên tắc cơ bản là cứu nhiều người nhất và cứu nhiều người sống được lâu nhất (life years), trong đó gợi ư các thang đo cho lợi ích của bệnh nhân trẻ tuổi. Một nguyên tắc thứ yếu, được sử dụng trong trường hợp trung ḥa, ưu tiên cho nhân viên y tế, được hiểu rộng răi là những cá nhân cần thiết cho việc ứng phó với thảm họa và tự đặt ḿnh vào nguy cơ.
Một nguyên tắc phụ khác là t́nh trạng ‘ṿng đời’ (life circle), cũng là dạng ưu tiên cho người trẻ. Pennsylvania gần đây đă áp dụng giao thức này cho 300 bệnh viện của ḿnh và White cho biết Kaiser, Med Star và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe lớn khác cũng đang xem xét ‘giao thức Pittsburgh’ (Pittsburgh protocols), như cách gọi cho bộ giao thức của tiến sĩ White và đồng nghiệp.
Giao thức Pittsburgh thể hiện một ư tưởng mà hầu hết các nhà đạo đức học đều đồng ư: rằng các bác sĩ không nên đưa ra quyết định sinh – tử về việc ai sẽ có máy thở (đang rất khan hiếm), và ai không; họ nên được tự do biện hộ cho bệnh nhân mà không phải chịu áp lực phải cân nhắc liệu bệnh nhân này có xứng đáng được chăm sóc hơn bệnh nhân kia, hay không. Bác sĩ – người quyết định cứu ai, sẽ không được biết về chủng tộc hoặc tôn giáo của bệnh nhân và cho dù họ là người khuyết tật, vô gia cư hay là một mạnh thường quân của bệnh viện. Tiến sĩ Matthew Wynia, giám đốc Trung tâm đạo đức và nhân văn học, Đại học Colorado, cho biết: “Những người đưa ra quyết định xử lư thậm chí không có quyền truy cập vào thông tin của bệnh nhân.”
Đối với tất cả các dự đoán của các chuyên gia, cuộc khủng hoảng hiện nay là chưa từng có. “Chưa bao giờ trong đời tôi lại gặp t́nh huống này,” Wynia nói. “Bạn phải quay trở lại Thế chiến II để điều chỉnh các quyết định của hiện tại.”
SGN
Theo Newsweek