florida80
04-30-2020, 18:15
Nếu ai hỏi c̣n nhớ nhiều về 30/4 không, phóng viên Ngô Trọng Đằng Giao sẽ trả lời không do dự: 'từng chi tiết' và nhấn mạnh ''phải nói là tôi không thể nào quên được.''
Nhưng phải ngồi nghe Đằng Giao kể lại mới thấy được ḍng hồi tưởng cuồn cuộn như khúc phim chiếu lại những chi tiết mà có lẽ anh đă ôn lại trong đầu không biết bao nhiêu lần trong suốt 45 năm qua.
Lúc đó là cậu bé mới 13 tuổi, Đằng Giao cho biết điều đầu tiên anh nhớ về 30/4/1975 là ''cái tát nẩy đom đóm mắt'' sáng hôm ấy, từ người cậu, một sĩ quan Việt Nam Cộng Ḥa.
'Không thể nào quên được'
''Ngày 30/4, cả ngày hôm đó tôi không dám đi ra khỏi nhà, bởi v́ đêm hôm trước, đêm 29 đó, là gia đ́nh Bắc kỳ di cư ở trong khu cư xá dành cho sĩ quan ở, mẹ tôi sợ lắm. Cả đêm hôm trước đă không ngủ được, sáng hôm sau thấy bom đạn nó đến dần, thành ra ngày hôm đó co rúm lại với nhau, sợ hăi lắm.''
''Tuổi tôi hồi đó c̣n hiếu động, nên ngồi lâu quá cũng chán. Cũng rất sợ, nghe nói là Việt Cộng nó sắp vào rồi. Ḿnh cũng hơi h́nh dung ra Việt Cộng. Trong đầu tôi chỉ có h́nh ảnh mấy anh Bắc kỳ răng hô đó, trông rất là hung dữ vậy thôi, chứ không có h́nh ảnh nào rơ ràng hơn.''
''Tôi nhớ lúc chừng đâu mười giờ sáng, tôi cuồng chân quá, trốn mẹ ra đằng trước, vào xóm đá banh. Đang đá th́ ông cậu ông lái xe Honda về nhà đi ngang qua. Ông cậu tôi là huấn luận viên của Trung tâm Huấn luyện Quang Trung. Ông mặc bộ quân phục, mặt rất nghiêm nghị, dừng xe xuống giữa đường, ông gọi lại tát cho tôi một cái nổ đom đóm mắt.
"Nó đánh, giặc vào đến nơi rồi không sợ, c̣n đứng ngoài đá banh, không biết hả?"
Khi được cậu lôi về nhà, th́ cậu bé Đằng Giao lúc ấy thấy không khí trong nhà nghiêm trọng lắm, mẹ và bà ngoại lúc ấy không th́ thào bàn tán ǵ nữa mà chỉ ngồi quan sát ông cậu.
''Cậu vô nhà thay quần áo quân đội ra rồi mặc đồ thường, hồi đó gọi là đồ civil. Tôi thấy rơ là ổng cầm khẩu súng đem vô trong nhà dấu ở đâu đó. Ông bảo bà ngoại 'cất kỹ cho con'. Ổng dặn mẹ là 'tối nay đừng có ngủ trong khu này nữa, đi ra nhà chị Căn ngủ đi.'
Chị Căn là bà bác tôi nhà ở khu thường dân. Ổng dặn ḍ kỹ là nhất định không được ngủ nhà, rồi ông đi.''
''Ông cậu đi được một tí th́ nhà dọn cơm trưa lên, nhưng cũng chẳng ai buồn ăn,'' Đằng Giao tiếp tục câu chuyện:
''Đang ngồi đó th́ trên radio đại tướng Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng. Tôi rụng rời. Lúc đó tôi chưa hiểu rơ ràng chuyện ǵ sẽ xảy ra cho ḿnh. Chỉ thấy hoang mang vô cùng. Rồi sau đó lại nghe mấy ông hàng xóm nói ông Nguyễn Cao Kỳ đă đi rồi, không c̣n ở đây nữa. Th́ tôi ngạc nhiên quá, mới hôm qua hôm kia ổng nói sẽ chiến đấu bên cạnh binh sĩ đến giờ phút cuối cùng mà, sao hôm nay lại lạ lùng vậy. Đó là thất vọng đầu tiên tôi có với những người trong chính quyền của ḿnh.''
Chiều hôm đó Đằng Giao theo chân mẹ đến nhà người bác để tạm ngủ đêm đó theo lời dặn của cậu. Những ǵ anh thấy trên đường đi là những chi tiết khắc sâu vào tâm khảm.
https://i.imgur.com/tSdMseL.jpg
Bản quyền hình ảnh MICHELE LAURENT/GETTY IMAGES
Những ngày cuối ở Sài G̣n trước 30/4/1975
'Tôi đi với mẹ, ngang qua cái ngă Bảy Lư Thái Tổ, nơi có cái tượng mấy ông lính biệt động quân ǵ đó, th́ tự nhiên khi đến gần tôi nghe một tiếng nổ rất lớn, chát chúa luôn. Người ta bu lại. Tôi vụt khỏi tay mẹ, chạy ra giữa đường nh́n vô th́ thấy chỗ cái hàng rào kẽm gai xây trên sân cỏ chung quanh tượng đài, gần đó có chiếc xe lăn nó nằm lật nghiêng ra. Và trên dây kẽm gai đó lủng lẳng những miếng thịt như thịt ḅ, không biết làm sao mà mùi nó tanh lắm.''
''Hỏi ra th́ người ta mới nói một người lính vừa giựt lựu đạn tự tử ở đó. Đó lúc đó tôi thấy thực sự sợ hăi, cái h́nh tượng nó không c̣n mơ hồ như hôm qua hôm kia nữa. Lúc đó cộng sản với tôi là những cục thịt lủng lẳng đó. Cái màu đỏ của cục thịt với mùi tanh vô cùng lẫn với cái mùi thuốc súng nó nồng nặc vô cùng, nhưng mà sao mùi thuốc súng cũng mạnh lắm mà nó không át được cái mùi tanh đó, tanh lắm.''
Được hỏi về gia cảnh Đằng Giao cho biết bố anh, một sĩ quan VNCH, đă qua đời trước 1975 vài năm.
Chi tiết về cái chết của bố, Đằng Giao không rơ, nhưng nỗi đau đớn sự ra đi của ông để lại cho mẹ, th́ anh nhớ mồn một.
''Bố tôi coi kho đạn trong quân cụ, bị tụi nó làm cho lật xe, hay giật ḿn, hay bị nó bắn, hay làm sao không biết rơ 100%. Mẹ tôi th́ bà cụ thương chồng quá, không cho con cái nhắc đến chuyện đó nữa. Đối với bà th́ chuyện đau thương nhất đó không ai được nói đến. Tôi chỉ biết v́ một lư do nào đó mà công xa của bố bị lật và ông qua đời.'' Đằng Giao ngập ngừng trong xúc động.
Trên đường vượt biên
Cuộc sống người con trai của giới ''ngụy quân, ngụy quyền'' sau 30/4/75 không dễ.
Vượt biên nhiều lần và thất bại nhiều lần, Đằng Giao đến được Mỹ sau chuyến vượt biên cuối cùng, dù hành tŕnh gió băo đó khiến anh có lúc đă tưởng ḿnh sẽ chết giữa đường.
Anh kể lại:
''Tôi rời Việt Nam năm 82. Vâng đi vượt biên. Tôi bị bắt đi nghĩa vụ quân sự, đào ngũ về nhà, nên phải đi thôi.''
''Lần cuối cùng đi khởi đầu rất thuận tiện. Đó là cuộc đi gần nhà nhất, đi từ Bà Rịa Vũng Tàu. Tôi nhớ mọi người ḥ hét nhau lên cái tàu họ gọi là đi ra cá mập. Đi từ ghe nhỏ gọi là taxi rồi ra cái tàu lớn hơn để ra biển.''
''Đến trưa th́ tự nhiên trời đang quang đăng bỗng nhiên vần vũ chuyển mây rồi băo tố nổi lên. Lúc đó tụi tôi được lệnh phải chui xuống bên dưới hết rồi. Mọi người không được ngồi ở trước nữa. Họ che kín hết trời mưa lớn lắm. Xuống dưới khoang th́ mùi dầu hôi nồng nặc quá chịu không nổi, tôi ói ra liền, xong rồi một tí nữa sóng nó nhồi mật quá, lả luôn, ngất đi luôn.''
https://i.imgur.com/WvB2ai5.jpg
Bản quyền hình ảnh DIRCK HALSTEAD/GETTY IMAGES
Thuyền nhân lênh đênh trên chiếc tàu vượt biên chờ được vớt
tại cửa biển Đông gần Sài G̣n năm 1975 (minh họa)
''Cho đến nửa đêm, tôi mở được mắt ra th́ có âm thanh rất lạ mà tôi không bao giờ quên được là tiếng cầu kinh của Công giáo ḥa lẫn với tiếng tụng kinh của Phật giáo, nghe nó không êm đềm và dễ chịu như ḿnh thường nghe, mà chát chúa lắm. Lúc đó nằm trên cái tàu nó lênh đênh như vậy, tôi có cảm giác là đây là tiếng cầu kinh đang tiễn ḿnh đi sang bên kia thế giới.''
''Đi được mấy ngày th́ tàu có cái máy bơm nước để thải nước ra ngoài, th́ cái máy đó bị hư. Tụi tôi phải chia phiên nhau tạt nước ra ngoài. Sóng nó cứ lên một cái th́ tạt mấy tiếng đồng hồ mới hết nước. Đồ đạc không có. Người th́ dùng mấy cái cà mên để tạt nước, người th́ lấy tay, nói chung là ai có cái ǵ làm cái nấy. Đến ngày thứ năm th́ mệt mỏi lắm rồi. Đêm ngày thứ năm mọi người lúc đó được lên boong tàu, người ta nói ầm ĩ lên là ra đến hải phận quốc tế rồi, và kêu có tàu lớn, tàu lớn.''
Tàu lớn đầu tiên tàu vượt biên nhóm Đằng Giao gặp được là tàu của Liên Xô.
'Đèn nó tắt tối thui, nhưng thấy cái tàu như ngọn núi trước mặt, ai cũng mừng rỡ. Có người lấy flares ra rồi lấy súng ra bắn, bắn chỉ thiên.''
yRN6vqxV4s8
Nhưng phải ngồi nghe Đằng Giao kể lại mới thấy được ḍng hồi tưởng cuồn cuộn như khúc phim chiếu lại những chi tiết mà có lẽ anh đă ôn lại trong đầu không biết bao nhiêu lần trong suốt 45 năm qua.
Lúc đó là cậu bé mới 13 tuổi, Đằng Giao cho biết điều đầu tiên anh nhớ về 30/4/1975 là ''cái tát nẩy đom đóm mắt'' sáng hôm ấy, từ người cậu, một sĩ quan Việt Nam Cộng Ḥa.
'Không thể nào quên được'
''Ngày 30/4, cả ngày hôm đó tôi không dám đi ra khỏi nhà, bởi v́ đêm hôm trước, đêm 29 đó, là gia đ́nh Bắc kỳ di cư ở trong khu cư xá dành cho sĩ quan ở, mẹ tôi sợ lắm. Cả đêm hôm trước đă không ngủ được, sáng hôm sau thấy bom đạn nó đến dần, thành ra ngày hôm đó co rúm lại với nhau, sợ hăi lắm.''
''Tuổi tôi hồi đó c̣n hiếu động, nên ngồi lâu quá cũng chán. Cũng rất sợ, nghe nói là Việt Cộng nó sắp vào rồi. Ḿnh cũng hơi h́nh dung ra Việt Cộng. Trong đầu tôi chỉ có h́nh ảnh mấy anh Bắc kỳ răng hô đó, trông rất là hung dữ vậy thôi, chứ không có h́nh ảnh nào rơ ràng hơn.''
''Tôi nhớ lúc chừng đâu mười giờ sáng, tôi cuồng chân quá, trốn mẹ ra đằng trước, vào xóm đá banh. Đang đá th́ ông cậu ông lái xe Honda về nhà đi ngang qua. Ông cậu tôi là huấn luận viên của Trung tâm Huấn luyện Quang Trung. Ông mặc bộ quân phục, mặt rất nghiêm nghị, dừng xe xuống giữa đường, ông gọi lại tát cho tôi một cái nổ đom đóm mắt.
"Nó đánh, giặc vào đến nơi rồi không sợ, c̣n đứng ngoài đá banh, không biết hả?"
Khi được cậu lôi về nhà, th́ cậu bé Đằng Giao lúc ấy thấy không khí trong nhà nghiêm trọng lắm, mẹ và bà ngoại lúc ấy không th́ thào bàn tán ǵ nữa mà chỉ ngồi quan sát ông cậu.
''Cậu vô nhà thay quần áo quân đội ra rồi mặc đồ thường, hồi đó gọi là đồ civil. Tôi thấy rơ là ổng cầm khẩu súng đem vô trong nhà dấu ở đâu đó. Ông bảo bà ngoại 'cất kỹ cho con'. Ổng dặn mẹ là 'tối nay đừng có ngủ trong khu này nữa, đi ra nhà chị Căn ngủ đi.'
Chị Căn là bà bác tôi nhà ở khu thường dân. Ổng dặn ḍ kỹ là nhất định không được ngủ nhà, rồi ông đi.''
''Ông cậu đi được một tí th́ nhà dọn cơm trưa lên, nhưng cũng chẳng ai buồn ăn,'' Đằng Giao tiếp tục câu chuyện:
''Đang ngồi đó th́ trên radio đại tướng Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng. Tôi rụng rời. Lúc đó tôi chưa hiểu rơ ràng chuyện ǵ sẽ xảy ra cho ḿnh. Chỉ thấy hoang mang vô cùng. Rồi sau đó lại nghe mấy ông hàng xóm nói ông Nguyễn Cao Kỳ đă đi rồi, không c̣n ở đây nữa. Th́ tôi ngạc nhiên quá, mới hôm qua hôm kia ổng nói sẽ chiến đấu bên cạnh binh sĩ đến giờ phút cuối cùng mà, sao hôm nay lại lạ lùng vậy. Đó là thất vọng đầu tiên tôi có với những người trong chính quyền của ḿnh.''
Chiều hôm đó Đằng Giao theo chân mẹ đến nhà người bác để tạm ngủ đêm đó theo lời dặn của cậu. Những ǵ anh thấy trên đường đi là những chi tiết khắc sâu vào tâm khảm.
https://i.imgur.com/tSdMseL.jpg
Bản quyền hình ảnh MICHELE LAURENT/GETTY IMAGES
Những ngày cuối ở Sài G̣n trước 30/4/1975
'Tôi đi với mẹ, ngang qua cái ngă Bảy Lư Thái Tổ, nơi có cái tượng mấy ông lính biệt động quân ǵ đó, th́ tự nhiên khi đến gần tôi nghe một tiếng nổ rất lớn, chát chúa luôn. Người ta bu lại. Tôi vụt khỏi tay mẹ, chạy ra giữa đường nh́n vô th́ thấy chỗ cái hàng rào kẽm gai xây trên sân cỏ chung quanh tượng đài, gần đó có chiếc xe lăn nó nằm lật nghiêng ra. Và trên dây kẽm gai đó lủng lẳng những miếng thịt như thịt ḅ, không biết làm sao mà mùi nó tanh lắm.''
''Hỏi ra th́ người ta mới nói một người lính vừa giựt lựu đạn tự tử ở đó. Đó lúc đó tôi thấy thực sự sợ hăi, cái h́nh tượng nó không c̣n mơ hồ như hôm qua hôm kia nữa. Lúc đó cộng sản với tôi là những cục thịt lủng lẳng đó. Cái màu đỏ của cục thịt với mùi tanh vô cùng lẫn với cái mùi thuốc súng nó nồng nặc vô cùng, nhưng mà sao mùi thuốc súng cũng mạnh lắm mà nó không át được cái mùi tanh đó, tanh lắm.''
Được hỏi về gia cảnh Đằng Giao cho biết bố anh, một sĩ quan VNCH, đă qua đời trước 1975 vài năm.
Chi tiết về cái chết của bố, Đằng Giao không rơ, nhưng nỗi đau đớn sự ra đi của ông để lại cho mẹ, th́ anh nhớ mồn một.
''Bố tôi coi kho đạn trong quân cụ, bị tụi nó làm cho lật xe, hay giật ḿn, hay bị nó bắn, hay làm sao không biết rơ 100%. Mẹ tôi th́ bà cụ thương chồng quá, không cho con cái nhắc đến chuyện đó nữa. Đối với bà th́ chuyện đau thương nhất đó không ai được nói đến. Tôi chỉ biết v́ một lư do nào đó mà công xa của bố bị lật và ông qua đời.'' Đằng Giao ngập ngừng trong xúc động.
Trên đường vượt biên
Cuộc sống người con trai của giới ''ngụy quân, ngụy quyền'' sau 30/4/75 không dễ.
Vượt biên nhiều lần và thất bại nhiều lần, Đằng Giao đến được Mỹ sau chuyến vượt biên cuối cùng, dù hành tŕnh gió băo đó khiến anh có lúc đă tưởng ḿnh sẽ chết giữa đường.
Anh kể lại:
''Tôi rời Việt Nam năm 82. Vâng đi vượt biên. Tôi bị bắt đi nghĩa vụ quân sự, đào ngũ về nhà, nên phải đi thôi.''
''Lần cuối cùng đi khởi đầu rất thuận tiện. Đó là cuộc đi gần nhà nhất, đi từ Bà Rịa Vũng Tàu. Tôi nhớ mọi người ḥ hét nhau lên cái tàu họ gọi là đi ra cá mập. Đi từ ghe nhỏ gọi là taxi rồi ra cái tàu lớn hơn để ra biển.''
''Đến trưa th́ tự nhiên trời đang quang đăng bỗng nhiên vần vũ chuyển mây rồi băo tố nổi lên. Lúc đó tụi tôi được lệnh phải chui xuống bên dưới hết rồi. Mọi người không được ngồi ở trước nữa. Họ che kín hết trời mưa lớn lắm. Xuống dưới khoang th́ mùi dầu hôi nồng nặc quá chịu không nổi, tôi ói ra liền, xong rồi một tí nữa sóng nó nhồi mật quá, lả luôn, ngất đi luôn.''
https://i.imgur.com/WvB2ai5.jpg
Bản quyền hình ảnh DIRCK HALSTEAD/GETTY IMAGES
Thuyền nhân lênh đênh trên chiếc tàu vượt biên chờ được vớt
tại cửa biển Đông gần Sài G̣n năm 1975 (minh họa)
''Cho đến nửa đêm, tôi mở được mắt ra th́ có âm thanh rất lạ mà tôi không bao giờ quên được là tiếng cầu kinh của Công giáo ḥa lẫn với tiếng tụng kinh của Phật giáo, nghe nó không êm đềm và dễ chịu như ḿnh thường nghe, mà chát chúa lắm. Lúc đó nằm trên cái tàu nó lênh đênh như vậy, tôi có cảm giác là đây là tiếng cầu kinh đang tiễn ḿnh đi sang bên kia thế giới.''
''Đi được mấy ngày th́ tàu có cái máy bơm nước để thải nước ra ngoài, th́ cái máy đó bị hư. Tụi tôi phải chia phiên nhau tạt nước ra ngoài. Sóng nó cứ lên một cái th́ tạt mấy tiếng đồng hồ mới hết nước. Đồ đạc không có. Người th́ dùng mấy cái cà mên để tạt nước, người th́ lấy tay, nói chung là ai có cái ǵ làm cái nấy. Đến ngày thứ năm th́ mệt mỏi lắm rồi. Đêm ngày thứ năm mọi người lúc đó được lên boong tàu, người ta nói ầm ĩ lên là ra đến hải phận quốc tế rồi, và kêu có tàu lớn, tàu lớn.''
Tàu lớn đầu tiên tàu vượt biên nhóm Đằng Giao gặp được là tàu của Liên Xô.
'Đèn nó tắt tối thui, nhưng thấy cái tàu như ngọn núi trước mặt, ai cũng mừng rỡ. Có người lấy flares ra rồi lấy súng ra bắn, bắn chỉ thiên.''
yRN6vqxV4s8