PDA

View Full Version : Trại Cải Tạo Thủ Đức


florida80
05-07-2020, 19:56
Trại Cải Tạo Thủ Đức

Cảm tưởng đầu tiên khi đến trại Thủ Đức là chúng tôi thật sự ở tù! Trại là trung tâm cải huấn nữ can phạm của thời Việt Nam Cộng Ḥa. Nó đă được xây dựng từ thời thực dân Pháp, tôi không biết rơ lắm, nhưng quả thật là rất kiên cố. Gần mười lăm tháng ở trại Long Thành, chúng tôi chưa hề bị nhốt trong pḥng giam, nhưng khi vừa đến trại Thủ Đức, điều đầu tiên mà họ làm là khóa trái cửa pḥng lại ngay sau khi chúng tôi đi vào.

Trại nằm trong thị xă Thủ Đức, cách Sài G̣n khoảng 15 cấy số. Một ṿng rào làm bằng tường xi măng bao quanh trại với kẽm gai bên trên. Hai bên của cánh cổng chính bằng sắt là hai vọng gác. Ở mỗi góc tường có một cḥi canh. Một cái sân rộng phía sau cổng chính dẫn đến một bức tường ngăn cách sân với khu trại giam bên trong; chỉ có một cánh cổng nhỏ ở bức tường ấy. Vài kiến trúc ở phía góc sân được dùng làm văn pḥng cho cán bộ và cho ban giám thị. Qua bức tường ấy, chúng tôi đă phải đi giữa một con hẻm hẹp khoảng một mét rưỡi có hai bức tường ở hai bên trông giống như giao thông hào.

Đầu tiên, tôi được dẫn vào một pḥng giam ở khu B. Có hai cái bục xây bằng xi măng cao khoảng một thước ở sát hai bên tường. Phần giữa hai bục ấy là lối đi dẫn đến một cái nhà cầu ở cuối pḥng. Những bức tường xây quanh cái sân nhỏ phía trước pḥng giam, do đó chúng tôi chỉ thấy được những người cùng buồng giam chứ không thể nh́n thấy được những người ở khác buồng. Bốn mươi người được nhốt trong một pḥng giam có một nhà cầu với hai lỗ cầu được thông bằng nước và một ṿi tắm. Ít ra th́ nó cũng sạch sẻ hơn cái cầu xí ở Long Thành.

Vài ngày sau, họ di chuyển tôi đến nhà giam số 4 trong khu A cùng với các bạn khác; chúng tôi chuẩn bị để di chuyển! H́nh bát giác của nhà giam số 4 khiến nó trông giống như ngôi nhà thờ. Vài người nói rằng nó cũng đă từng là nhà nguyện cho các nữ tu đạo Công giáo, và trại Thủ Đức này cũng từng là nhà ḍng.

Nhà giam số 4 giam được khoảng bốn trăm người. Chúng tôi ngủ trên những cái bục xi măng cao hơn lối đi khoảng một thước. Một cái nhà vệ sinh lớn nằm phía bên phải của pḥng giam có bốn lỗ cầu, hai ṿi tắm và một bồn rửa mặt. Có rất nhiều khung cửa sổ chung quanh với những song sắt và một cánh cửa duy nhất đi ra một cái sân rộng ở gần cổng đi ra sân trước của trại. Ba buồng giam khác nằm đối diện với pḥng giam số 4 cũng thuộc khu A, do đó chúng tôi có thể trông thấy các bạn tù khác ở những pḥng giam kia. Tất cả chúng tôi trong khu A là được chuẩn bị để di chuyển. Trại Thủ Đức chỉ là trạm trung chuyển, do đó chúng tôi không phải làm ǵ cả ngoại trừ người nào muốn t́nh nguyện đi bửa củi cho nhà bếp.

Mỗi sáng, một cán bộ đến buồng giam để mở cửa; ông ta đứng ở cửa, và chúng tôi phải ngồi tại chổ đếm số theo thứ tự từ số 1 đến số cuối cùng. Chúng tôi chỉ có nửa giờ để ra ngoài sân phơi nắng hay tập thể dục rồi lại phải vào lại buồng giam để nghe đọc báo cho đến giờ cơm trưa. Buổi chiều, chúng tôi thay phiên nhau để tắm giặt. Sau khi ăn chiều, cán bộ lại đến để kiểm tra trước khi đóng cửa buồng giam; đôi khi chúng tôi phải đứng xếp hàng ở trong sân để điểm vào pḥng, nhưng thường th́ cũng ngồi đếm số trong pḥng giống như buổi sáng.

https://i.imgur.com/Lmwpq5h.png

Khi chúng tôi đến trại Thủ Đức, đă có hai nhóm trại viên di chuyển khỏi trại để đi đến trại nào đó ở miền Bắc Việt Nam. Đó là hai nhóm từ trại Long Thành: nhóm thứ nhất đă rời trại Long Thành sau mấy tuần đầu và nhóm nữa th́ mới vừa rời trại Long Thành cách đó không lâu. Tôi nghe nói họ được chuyển đi trại Nam Hà ở miền Bắc.

Lần này là đến phiên chúng tôi.

Thời gian ở trại Thủ Đức là lúc mà chúng tôi khỏe nhất trong các trại cải tạo. Ngoài việc không phải làm ǵ, chúng tôi c̣n được ăn uống tương đối đầy đủ hàng bữa với cơm và canh cà chua hay bí xanh cùng một ít thịt. Chúng tôi bảo nhau rằng họ bồi dưởng chúng tôi để sẵn sàng đi lao động khổ sai! Đó là câu nói đùa nhưng cũng không xa với thật tế.

Khoảng mười ngày sau, vài nhóm trại viên khác đến lấp đầy các pḥng giam ở trại Thủ Đức, và số c̣n lại ở trại Long Thành cũng được đưa qua đây luôn. Các cán bộ đến pḥng giam số 4 để đọc danh sách các trại viên chuẩn bị để di chuyển, ai không có tên th́ được dời sang pḥng giam khác. Tôi thuộc nhóm di chuyển.

Chúng tôi không làm ǵ nữa kể từ hôm ấy, chỉ túm tụm nhau bàn tán về cái trại sắp tới.

Hai hôm sau, một cán bộ đến pḥng giam số 4 và gọi Tuân cùng tôi đi hỏi cung, và rồi hai chúng tôi được dời sang một pḥng giam khác để số c̣n lại chuyển đi vào đêm hôm ấy. Họ được di chuyển đến trại Lào Kai và Quảng Ninh ở miền Bắc Việt Nam

florida80
05-07-2020, 20:01
Chương 21. Tôi Ở Lại Đề Điều Tra

Thật ra th́ không có ǵ đặc biệt để kể về trại Thủ Đức v́ đó chỉ là một trạm trung chuyển!

Khi Tuân và tôi ở lại để bị hỏi cung th́ họ chuyển chúng tôi đến khu B của trại.

Ngoại trừ khu A có bốn pḥng giam có chung cái sân rộng, các nhà khác trong trại đều được ngăn cách nhau bởi những bức tường, do đó trại viên trong các nhà giam khác nhau không thể trông thấy nhau được ngoại trừ lúc đi lănh cơm ở nhà bếp. Nhưng luôn luôn có một cán bộ hay một thi đua đi kèm.

Có nhiều loại trại viên được giam ở trại Thủ Đức như: tội phạm h́nh sự, những người trong cái mà VC gọi là “những tổ chức phản động”, những người đă đứng lên chống lại Cộng Sản sau ngày 30 tháng tư năm 1975, những người tổ chức vượt biên hay vượt biên bị bắt lại, những nhà triệu phú bị bắt khi VC đánh tư sản mại bản trong chiến dịch “cải tạo kinh tế tư bản”, và những nhân viên của chế độ cũ. Họ giam mỗi loại trong mỗi khu khác nhau. Khu A là để dành cho những trại viên tạm thời chờ đợi để di chuyển. Khu B giam những nhân viên chế độ cũ và các nhà triệu phú. Khu C giam giữ tội phạm h́nh sự, các người trong những tổ chức chống đối và thuyền nhân.

Không như ở trại Long Thành, tôi không thể biết được có bao nhiêu trại viên trong trại Thủ Đức v́ họ được đưa đến và chuyển đi liên tục và v́ chúng tôi không trông thấy nhau.

Cái gọi là khu B th́ chỉ có một dăy nhà với hai buồng giam và cái sân phía trước bao quanh bởi các bức tường. Khi được đưa đến đây, đă có khoảng một trăm trại viên khác ở đó trước rồi. Họ đă được chuyển đến từ trại Long Thành và chưa được chuyển đi ra miền Bắc. Tôi rất ngạc nhiên về sự hiện diện của vài người như các ông Cang, nguyên đặc ủy trưởng của cơ quan t́nh báo, Trang trưởng ban A8, Lương trưởng ban A10, Việp và Nhụ chánh nhất ṭa thượng thẫm Sài G̣n. Trong pḥng giam số 1, hầu hết các trại viên là nhân viên củ của chính quyền Nam Việt Nam và vài triệu phú như dược sĩ La Thành Nghệ, ông vua kẽm gai Hoàng Kim Qui. Pḥng giam số 2 gồm các trại viên từng làm trong lực lượng cảnh sát và cơ quan t́nh báo Việt Nam Cộng Ḥa.

Chúng tôi không phải làm ǵ suốt thời gian ở khu B, và do một lư do ǵ đó mà tôi không rơ, ban giám thị trại lại dường như rất dễ dàng đối với chúng tôi hơn lúc nào hết. Họ không đóng cửa pḥng giam cho đến sáu giờ chiều mỗi ngày và cho phép chúng tôi được đi lại trong sân, nấu nướng và tập thể dục.

Cuộc hỏi cung đă được diễn ra gần hai tháng. Đầu tiên tôi phải đi làm việc hàng ngày rồi về pḥng viết đi viết lại bản khai báo những điều mà họ hỏi. Sau đó, thỉnh thoảng họ mới kêu tôi lên một lần, và rồi họ không c̣n gặp tôi nữa v́ có lẽ đă xong.

Điều họ muốn hỏi tôi là tất cả những ǵ mà tôi biết được có liên quan đến “lực lượng thứ ba”, những người mà tôi đă theo dơi từ năm 1970 đến 1972 trước khi tôi làm việc cho ban A17. Vài người trong nhóm này đang làm việc cho VC như bà Ngô Bá Thành, hiện đang làm dân biểu trong quốc hội của VC. Họ cũng đă là những người đă từng làm xáo trộn hậu phương để giúp cho VC có thêm cơ hội để thôn tính miền Nam Việt Nam. Tôi chẳng ưa bọn này v́ họ là những người đứng cửa giữa để hưởng lợi của cả hai phía.

Tôi nghĩ rằng những điều mà tôi biết về Lực Lượng Thứ Ba là quá ít ỏi bởi v́ lúc ấy tôi chỉ theo dơi họ dưới tư cách là kư giả cho tờ nhật báo “The Saigon Post”. Những ǵ tôi nh́n thấy về họ chỉ là diện bên ngoài! Bà Ngô Bá Thành là người đă tốt nghiệp Luật khoa ở Đại Học Sorbonne, Pháp; chồng bà ta là Ông Ngô Bá Thành, một bác sĩ thú y làm giáo sư cho trường Đại Học Nông Lâm Súc Sài G̣n. Luật sư Trần Ngọc Liễng th́ đă từng làm bộ trưởng quốc pḥng thời Đệ nhất Cộng Ḥa. Đại tướng Dương Văn Minh, chủ tịch của Hội đồng tướng lănh của Quân Lực Nam Việt Nam, người đă lật đổ Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm của nền Đệ Nhất Cộng Ḥa. Tất cả bọn này đă từng giữ những chức vụ cao ở Nam Việt Nam trước đây. Họ chống đối với Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu, hay do một lư do nào khác mà tôi không biết, đă liên kết với những tăng lữ Phật Giáo Ấn Quang để h́nh thành cái gọi là “Lực Lượng Thứ Ba”; một lực lượng mệnh danh là đứng giữa nhưng chỉ chống lại chính phủ Việt Nam Cộng Ḥa chứ không hề chống lại VC.

Mọi điều tôi viết cho VC là điều mà họ đă biết rồi v́ họ cũng có nhiều người trà trộn trong “Lực Lượng Thứ Ba”. Lực Lượng thứ Ba, những kẻ đă giúp VC thôn tính miền Nam Việt Nam gần đây; tôi không hiểu tại sao VC lại hỏi tôi về họ. Họ đă nghi ngờ điều ǵ đó chăng, hay VC muốn có bằng cớ để lật đám này xuống. VC th́ luôn luôn làm như vậy với những ai không phải là Cộng Sản. Tôi nghĩ thật là ngu khi họ muốn chiếm một địa vị nào đó trong guồng máy của Cộng Sản mà không gia nhập Đảng Cộng Sản. Ngay cả dù cho họ có muốn gia nhập đảng Cộng Sản đi nữa th́ họ cũng chỉ giữ được những chức vụ nhỏ thôi chứ làm sao mà leo lên được những chức vụ cao như lúc họ ở trong chính quyền miền Nam Việt Nam trước đây? VC chỉ xử dụng những người này tạm thời mà thôi để lấy ḷng dân chúng; bây giờ đây có lẽ là lúc mà VC muốn loại trừ những người này ra khỏi tổ chức.

Thêm hai đợt di chuyển nữa xảy ra vào thời gian này, nhưng Tuân và tôi vẫn c̣n ở lại trại Thủ Đức để điều tra. Hai tháng sau, chúng tôi chuyển đến khu D, bỏ trống khu B cho những trại viên được chuyển đến và chuyển đi.

florida80
05-07-2020, 20:01
Chương 22. Khu D Trại Cải Tạo Thủ Đức

Hai tháng sau đó, chúng tôi được dời qua khu D của trại. Đă có thêm hai lần di chuyển ra Bắc nữa xảy ra, nhưng không ai trong nhóm chúng tôi bị chuyển đi. Chúng tôi gồm khoảng một trăm trại viên hầu hết đến từ trại Long Thành. Họ chia chúng tôi thành hai đội: đội 1 gồm những người đă từng làm trong chính quyền Nam Việt Nam cũ và đội 2 gồm những người từng làm trong Lực lượng Cảnh Sát và Cơ quan T́nh báo trung ương của Nam Việt Nam. Ngoài ra c̣n vài người là những người bị bắt trong khi VC đánh tư sản mại bản như dược sĩ La Thành Nghệ, và ông vua kẽm gai Hoàng Kim Quy.

Khu D của trại Thủ Đức nằm ở cuối trại trong một khoảng đất rộng khoảng một mẫu được bao bọc bởi bốn bức tường. Một bên tường là khu C, một bên là khu B, và hai phía kia là khu đất trống ngăn cách trại với khu dân chúng chung quanh. Có hai vọng gác nằm ở hai góc tường nối khu D với các khu B và C. Hai cánh cửa rộng khoảng một thước, một mở ra khu đất trống bên ngoài trại c̣n một th́ dẫn vào khu C và đi vào nhà bếp.

Có hai dăy nhà song song nhau và song song với bức tường ngăn cách với khu B: dăy nhà giữa là dành cho các trại viên làm ở nhà bếp và ban thi đua, cái c̣n lại nằm gần bức tường là pḥng giam của chúng tôi. Cả hai đều là nhà gạch với mái ngói và nền gạch bông. Cấu trúc trông rất mới, có lẽ chúng vừa được sửa lại để làm pḥng giam.

Hai đội chúng tôi được ở trong hai pḥng thuộc căn nhà thứ 2 bao quanh bởi hàng rào kẽm gai với một cái sân chung tráng xi măng ở phía trước. Tôi ở trong pḥng giam thứ hai. Đó là một căn pḥng rộng khoảng tám thước dài khoảng mười lăm thước, có một gian ở đầu pḥng dùng làm nhà vệ sinh. Khi chúng tôi dọn vào, căn pḥng trông có vẻ rất mới. Nó trông giống như một nhà kho vừa mới tân trang lại để làm pḥng giam. Sơn và nền c̣n rất mới. Không có ǵ trong pḥng, do đó chúng tôi phải lót chiếu cói lên sàn nhà để làm chổ ở. Ba dăy chiếu được cách ra bởi một khoảng trống làm lối đi.

Để giăng mùng, chúng tôi phải cột hai hàng dây kẽm vào hai đầu tường dọc theo lối đi. Đồ đạc của chúng tôi th́ phải chất xuống chỗ nằm. Căn pḥng trông giống như chổ tạm trú.

Tôi trải tấm pon-sô phía dưới chiếc chiếu cói để ngăn độ ẩm của nền gạch như tôi vẫn thường làm, và đặt cái ba lô vào phía sát tường. Chỗ nằm của tôi sát bên ngưỡng cửa, do đó tôi có thể nh́n thấy được bên ngoài pḥng giam dù có đóng cửa đi nửa. Cánh cửa pḥng giam làm bằng loại cửa song sắt kéo.

Cán bộ cử Uyển làm đội trưởng đội 2. Họ chia đội thành ba tổ và bảo Đôn, Tuân và tôi làm tổ trưởng. Điều khó khăn cho tôi là trong tổ của tôi đa số là những sếp củ của tôi. Nhưng ở trại Thủ Đức, chúng tôi chưa phải làm lao động nhiều; sự thành lập tổ đội chỉ có mục đích điều hành sinh hoạt hàng ngày mà thôi.

Ban giám thị trại không đóng cửa pḥng giam vào ban ngày và cho phép chúng tôi được đi bách bộ trong ṿng rào ngăn cách khu nhà. Chúng tôi phải ngồi khoảng hai giờ mỗi ngày để nghe đọc những tờ nhật báo như “Nhân Dân”, “Quân Đội Nhân Dân”, “Sài G̣n Giải Phóng”, và đôi khi tờ tập san “Tuổi Trẻ”. Những tin tức trong những nhật báo hoặc tập san này hầu hết là những tin về những thành công của VC trong các lănh vực kinh tế và chính trị.

Cửa pḥng giam được đóng lại lúc sáu giờ chiều; chúng tôi phải họp tổ đội sau khi ăn cơm tối. Đội trưởng phổ biến những chỉ thị của cán bộ. Thời gian sau, họ cho chúng tôi một TV để trong pḥng, và chúng tôi được xem TV thay vào những buổi họp.

Cũng nhờ dịp này mà chúng tôi có dịp xem những ca sĩ mặc áo bà ba với quần đen, quấn khăn rằn quanh cổ. Hầu hết những bài ca này chúng tôi đă được học ở trại Long Thành, nhưng những ca sĩ lại hát ở một nhịp điệu nhanh hơn và với một giọng cao hơn, chúng tôi không thể bắt chước được điều này. Những tin tức trong TV th́ cũng chỉ là những tin về sự thành công của VC trên các lănh vực nông nghiệp, kinh tế, và chính trị. Không có điều nào về hiện t́nh trong nước và quốc tế ngoài những thành công của các nước xă hội chủ nghĩa và sự thất bại của các nước tư bản. Các phim để giải trí th́ thường là những phim Liên Xô với những chủ đề nêu bật những ưu điểm của chủ nghĩa Cộng Sản và những mặt xấu của chủ nghĩa Tư Bản và Phong Kiến.

T́nh trạng ăn không ngồi rồi ở trại Thủ Đức khiến ngày càng trở nên dài hơn! Chúng tôi phải t́m những ǵ đó để làm như chơi cờ tướng, viết những thực đơn tưởng tượng, nấu nướng, hoặc tụ tập nhau uống trà và tán dóc. Tôi dùng hầu hết thời gian của ḿnh để tập vẽ chân dung. Đôi khi tôi phải t́nh nguyện đi chẻ củi nhà bếp để có được thêm phần cơm cháy.

Cuối năm 1976, cán bộ bảo chúng tôi phải canh tác khu đất khoảng một mẫu ở bên ngoài ṿng rào trại. Chúng tôi trồng bí đỏ, cải xanh, và rau muống. Mảnh đất cũng quá nhỏ đối với một trăm trại viên nên chúng tôi cũng chỉ làm vào buổi sáng mà thôi.

Tết năm 1977, chúng tôi được phép găp gia đ́nh. Mẹ tôi cùng vợ con tôi lên thăm tôi trong hai mươi phút như quy định của trại. Trại chỉ cách nhà khoảng mười lăm cây số. Gia đ́nh tôi bảo rằng họ thích như thế v́ rất gần nhà, và họ mong sẽ gặp tôi thường xuyên hơn trong thời gian sắp tới. Vợ tôi vẫn c̣n ở nhà nuôi con và phụ mẹ tôi để làm việc nhà. Con tôi th́ cũng vẫn không cho tôi bế nó. C̣n mẹ tôi th́ cũng vẫn im lặng như mọi khi. Bà đă vượt qua quá nhiều đau khổ để có thể thốt nên lời. Tết năm ấy, chúng tôi có nhiều thứ để ăn Tết, nhưng không ai có thể thưởng thức được v́ ai cũng suy nghĩ về gia đ́nh ḿnh ở cách không xa nơi đó là bao. Càng gần nhà th́ lại càng nhớ nhà nhiều hơn.

Vào khoảng tháng ba năm 1977, nhiều đứa trẻ được đưa đến ở đầy trong khu B của trại. Chúng là những đứa trẻ khó dạy của các gia đ́nh được đưa vào để “học tập cải tạo”, và những đứa trẻ bụi đời bị bắt trong những chiến dịch “làm sạch thành phố” của VC. VC gọi chúng là tàn dư của “Mỹ Ngụy”. Sau đó th́ gạch được chở vào đầy trong trại. Chúng tôi lại phải di chuyển số gạch ấy chất thành đống dọc theo khu C và D. Họ đang chuẩn bị để xây dựng thêm, nhưng tôi không chứng kiến được v́ sau đó không lâu tôi đă phải chuyển đi trại Tân Lập