june04
05-11-2020, 09:11
Thế hệ 'nghèo sang chảnh' kể về áp lực đè nén ở tuổi 29. Công việc nghe rất oách, quần là áo lượt và những buổi hẹn ḥ như ném tiền qua cửa sổ. Đó là phần đẹp đẽ nhất mà nhiều người trẻ trưng ra với xă hội. Nhưng không nhiều "khán giả" biết được rằng, những con người ảo diệu này lại đang sống "kư sinh" vào tấm thẻ tín dụng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1580386&stc=1&d=1589188240
Tôi có được công việc đầu tiên trong ngành tài chính vào năm 24 tuổi và điên cuồng để ḥa nhập. Các đồng nghiệp đều mặc suit đắt tiền, hơn nữa, dường như họ có nguồn quỹ vô tận để chi tiêu cho cuối tuần hay đi ăn nhà hàng sang trọng.
Công việc này không giống như việc cũ của tôi trong lĩnh vực t́nh nguyện - nơi mọi người nhận lương thấp nhưng dốc hết sức ḿnh. Vị trí ở tập đoàn tài chính hoàn toàn ngược lại: môi trường rất phóng túng, cạnh tranh, và đột nhiên tôi bị bao vây giữa các đồng nghiệp có xuất thân khá giả.
Tôi làm ở bộ phận sales, luôn chịu áp lực phải kết thân với càng nhiều người trong ngành. Vậy nên chẳng mấy chốc, tôi đă ra ngoài ăn tối tới 4 lần/tuần, đu đưa tại những quầy bar không hề rẻ. Thỉnh thoảng tôi trả nổi những bữa túy lúy đó, nhưng đa phần là không. Nhiều khi đến lượt ḿnh khao đồng nghiệp một chầu, tôi lại đổ mồ hôi hột v́ sợ thẻ tín dụng không được chấp nhận. Tôi không thể nghĩ ra điều ǵ nhục nhă hơn việc thừa nhận: xin lỗi, tôi chẳng đủ tiền trả phen này!
Giống như 25% người trẻ ở Anh và xứ Wales, tôi nợ như chúa chổm. Cụ thể, tôi vay khoảng 60.000 bảng (~1,76 tỷ đồng theo tỷ giá hiện tại), bao gồm nợ sinh viên. Khoản này gấp hơn 7 lần mức nợ trung b́nh của bất kỳ ai sống ở Vương quốc Anh (khoảng 8.000 bảng, tương đương 235 triệu đồng).
Nghĩ về món nợ luôn khiến tôi quặn thắt trong ḷng. Tỷ lệ người trẻ cần tư vấn tài chính cũng đang gia tăng đáng kể: hiện nay khoảng 15% lượt điện thoại gọi về đường dây nóng National Debtline là của thanh niên từ 18 đến 24 tuổi, tăng lên từ mức 8% năm 2008.
Kinh tế của tôi bắt đầu tụt dốc không phanh từ năm 21 tuổi. Lúc mới ra trường và chẳng dành dụm được ǵ sau kỳ nghỉ hè, tôi vay 1.000 bảng để chi trả cho công việc thực tập 6 tháng không lương ở tổ chức từ thiện. Nói đúng hơn, tôi nhận về tổng cộng 12.000 bảng cho 1 năm, mức siêu thấp ở London. Bạn nên biết mức lương trung b́nh ở thủ đô nước Anh là 37.804 bảng và một người cần kiếm được 10,55 bảng/giờ để đủ sống.
Lúc đó, tôi nhận ra là sau khi trả tiền trọ, tôi sẽ không c̣n một chút ǵ để ăn uống hay đi lại. Một cách ngu ngốc, tôi đă không nhờ sự giúp đỡ của mẹ hay các sếp, mà đăng kư thẻ tín dụng hạn mức 4.000 bảng. Vậy mà lúc đó, tôi c̣n thở phào nhẹ nhơm.
Tua nhanh đến sinh nhật lần thứ 23, tôi chật vật đóng tiền trọ và mọi khoản khác bằng thẻ tín dụng. Từ lâu, tôi đă lảng tránh việc kiểm tra các hóa đơn. Giờ nh́n lại, tôi không thể tin được ḿnh đă ngây thơ và ngu ngốc đến vậy. Tôi chẳng có ư niệm nào về số tiền mà ḿnh đang tiêu xài. Cuối cùng, mẹ đă đứng ra cho tôi mượn tiền thuê nhà, và tôi cảm thấy tồi tệ kinh khủng. Mẹ tôi là giáo viên nghỉ hưu và không đủ khả năng chu cấp, vậy nên tôi nghĩ ḿnh đă làm mẹ thất vọng rất nhiều.
Một tháng sau, tôi đăng kư thẻ tín dụng thứ 2, tự hứa rằng sẽ tiết kiệm hết mức có thể. Tôi không đi tàu điện nữa mà cuốc bộ 1 giờ đồng hồ đến công ty mỗi ngày. Tôi sẽ mang theo bữa trưa và xin một công việc làm thêm ở quán bar... Khi thẻ tín dụng được gửi đến nhà vào 4 ngày sau, tôi gần như không ngủ được v́ lo lắng.
Món nợ cũ của tôi không đáng kể, gần như sẽ vượt qua được. Đó là lí do v́ sao tôi được cấp thẻ tín dụng thứ hai: cứ điền đơn và nhận về hạn mức tới 5.000 bảng. Tôi nhận ra ḿnh cực kỳ may mắn khi cầm tấm thẻ trên tay.
Nhưng thỉnh thoảng, khi không c̣n nh́n thấy lối thoát, tôi lại lục lọi trên Internet về các trường hợp vay nợ hàng đống tiền. Một vài người thảo luận về nỗi sợ của họ khi mất nhà cửa, con cái không ai chăm sóc... Những câu chuyện như vậy giúp tôi thức tỉnh về cuộc sống hiện tại.
Tôi không muốn đẩy ḿnh vào đường cùng thêm nữa. Tôi đă tiết lộ một phần về t́nh trạng túng quẫn của ḿnh với mẹ. Sau đó, tôi may mắn có được công việc mới trong ngành ngân hàng với lương khoảng 37.000 bảng/năm (hơn 1 tỷ đồng). Đây giống như chiếc phao cứu sinh giúp cuộc đời tôi dần trở về quỹ đạo.
Lúc đó, tôi đă hi vọng những nỗi lo lắng về tiền bạc sẽ biến mất. Nhưng kỳ thực chúng chỉ mới bắt đầu. Tôi đă trả một vài khoản nợ nhờ vào tháng lương đầu tiên của ḿnh, v́ vậy giữ được thẻ tín dụng nhưng bị hạ hạn mức. Song song đó, chủ nhà quyết định tăng tiền pḥng. Hai người bạn ở chung th́ đủ khả năng chi trả, nên tôi cũng đành cắn răng chịu tiền thuê cao hơn. Tôi từng suy nghĩ dọn về nhà với mẹ nhưng nó ở vùng nông thôn cách xa London, đồng nghĩa tôi phải bỏ việc.
Khi tôi 26 tuổi, một số bạn bè bắt đầu kết hôn. Suốt hơn 3 năm qua, tôi đă tham dự khoảng 15 tiệc độc thân và đám cưới. Trong số đó, hôn lễ xa hoa nhất diễn ra ở Las Vegas và tôi làm phù rể. Chi phí đội lên thật không thể lường được. Hàng ngàn bảng Anh đă bốc hơi sạch sẽ, và quan trọng hơn là nó "biến mất" từ thẻ tín dụng. Ngay cả những tiệc độc thân "nhẹ nhàng" cũng đi tong mấy trăm bảng. Mặc dù nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng lúc nào tôi cũng nghĩ rằng: "Họ là những người bạn thân thiết nhất, không đi làm sao được?".
Sâu thẳm bên trong, tôi thường xuyên bứt rứt về việc chi tiêu của ḿnh. Thay v́ cố gắng giải quyết vấn đề, tôi t́m cách để có thêm thẻ tín dụng, mượn chỗ này trả nợ chỗ kia, và cố gắng "săn deal" nhưng chẳng bao giờ trả dứt điểm món ǵ. Tôi cảm thấy như ḿnh đă nghiện tiêu tiền mất rồi. Mỗi lần trả cho một món đồ xa xỉ như giày thể thao hay bữa ăn sang chảnh, tôi cảm thấy adrenaline tăng cao. Vung tiền khiến tôi cảm thấy t́nh h́nh tốt đẹp hơn, giống như cảm xúc b́nh ổn lại - mặc dù thực tế hoàn toàn trái ngược.
Mỗi lần được tăng lương, các khoản nợ của tôi cũng tăng theo tương ứng. Tôi biết rằng sẽ có ngày ḿnh phá sản, sụp đổ nhưng cố gắng không nghĩ về nó. Các thư từ hóa đơn không được mở ra, các dăy số của thẻ tín dụng cũng khiến tôi mụ mị, thỉnh thoảng tôi c̣n lo bị tống khứ ra khỏi nhà.
Cách đây 2 năm, nhiều bạn bè bắt đầu mua nhà. Lúc đó tôi mới chợt nhận ra ḿnh đang ngụp lặn giữa 6 món nợ tín dụng. Tôi cũng phát hiện nếu ḿnh dành dụm ngay từ ngày đầu tiên, gửi tiết kiệm và nhận lăi, th́ bây giờ đă đủ tiền mua nhà thế chấp rồi.
Tôi biết ḿnh không thể sống và mang nợ như thế này nữa, nên đă xin lời khuyên từ các nhà tư vấn. Họ hướng dẫn hăy viết ra cụ thể tất cả món nợ. Tôi làm theo và tốn cả ngày chủ nhật để hoàn thành. Sau đó, tôi vùi đầu trong ḷng bàn tay, cố gắng để không bật khóc. Tôi cảm thấy quá nhục nhă. Tôi cũng muốn gọi cho mẹ và kể hết tất cả những thứ tồi tệ này. Nhưng v́ tôi đă nói dối suốt nhiều năm nên không biết mở đầu như thế nào. Các khoản nợ đă khiến tôi trở nên tự cô lập ḿnh. Thay v́ tâm sự với ai đó, tôi lại nốc vodka (được tặng trong dịp sinh nhật) cho đến khi không c̣n biết ǵ nữa. Tôi nghĩ rằng đó là điểm chạm đáy của cuộc đời.
Sau đó, tôi quyết định sẽ có những sự thay đổi tích cực đầu tiên: dọn ra pḥng trọ rẻ hơn, vay ngân hàng để trả hết các món nợ tín dụng. Trong ṿng vài tháng kế tiếp, tôi đau đớn cắt hết những khoản tiêu xài sung sướng của ḿnh: không ăn tối nhà hàng, bỏ thẻ thành viên pḥng gym... Thành thật mà nói, tôi thấy ḿnh vừa tỉnh dậy sau một giấc mộng phù phiếm.
Đó là lần đầu tiên trong 5 năm, khoản nợ của tôi không tăng thêm. Đó cũng là lúc tôi hiểu rằng để thoát nợ, tôi cần phải đối diện và chấp nhận sự thật. Hầu hết bạn bè vẫn ở lại khi tôi thừa nhận ḿnh nghèo túng. Bạn gái vẫn không rời đi ngay cả khi tôi không mua quà cho cô ấy vào các dịp đặc biệt.
Tôi may mắn giữ được công việc của ḿnh, và c̣n thăng chức. Nếu không, tôi sẽ đánh mất tia hi vọng cuối cùng để trả nợ. Nhưng đồng thời, tôi nhận ra bạn bè đă tiến xa thế nào trong cuộc đời của họ - mua nhà, an cư lạc nghiệp; c̣n tôi vẫn mắc kẹt ở đâu đó. Tôi đă có những cảm giác vô cùng đặc biệt và phải trả một cái giá đắt cho nó, bao gồm chuyện chứng kiến sự thất vọng của những người thân thiết nhất với ḿnh. Tôi đă tài trợ cho những năm tháng đôi mươi bằng vay nợ và tín dụng, và giờ sẽ dành cả quăng đời phía trước để gồng gánh trả nợ.
* Theo chia sẻ của một nhân viên ngân hàng với tờ BBC vào tháng 2/2019.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1580386&stc=1&d=1589188240
Tôi có được công việc đầu tiên trong ngành tài chính vào năm 24 tuổi và điên cuồng để ḥa nhập. Các đồng nghiệp đều mặc suit đắt tiền, hơn nữa, dường như họ có nguồn quỹ vô tận để chi tiêu cho cuối tuần hay đi ăn nhà hàng sang trọng.
Công việc này không giống như việc cũ của tôi trong lĩnh vực t́nh nguyện - nơi mọi người nhận lương thấp nhưng dốc hết sức ḿnh. Vị trí ở tập đoàn tài chính hoàn toàn ngược lại: môi trường rất phóng túng, cạnh tranh, và đột nhiên tôi bị bao vây giữa các đồng nghiệp có xuất thân khá giả.
Tôi làm ở bộ phận sales, luôn chịu áp lực phải kết thân với càng nhiều người trong ngành. Vậy nên chẳng mấy chốc, tôi đă ra ngoài ăn tối tới 4 lần/tuần, đu đưa tại những quầy bar không hề rẻ. Thỉnh thoảng tôi trả nổi những bữa túy lúy đó, nhưng đa phần là không. Nhiều khi đến lượt ḿnh khao đồng nghiệp một chầu, tôi lại đổ mồ hôi hột v́ sợ thẻ tín dụng không được chấp nhận. Tôi không thể nghĩ ra điều ǵ nhục nhă hơn việc thừa nhận: xin lỗi, tôi chẳng đủ tiền trả phen này!
Giống như 25% người trẻ ở Anh và xứ Wales, tôi nợ như chúa chổm. Cụ thể, tôi vay khoảng 60.000 bảng (~1,76 tỷ đồng theo tỷ giá hiện tại), bao gồm nợ sinh viên. Khoản này gấp hơn 7 lần mức nợ trung b́nh của bất kỳ ai sống ở Vương quốc Anh (khoảng 8.000 bảng, tương đương 235 triệu đồng).
Nghĩ về món nợ luôn khiến tôi quặn thắt trong ḷng. Tỷ lệ người trẻ cần tư vấn tài chính cũng đang gia tăng đáng kể: hiện nay khoảng 15% lượt điện thoại gọi về đường dây nóng National Debtline là của thanh niên từ 18 đến 24 tuổi, tăng lên từ mức 8% năm 2008.
Kinh tế của tôi bắt đầu tụt dốc không phanh từ năm 21 tuổi. Lúc mới ra trường và chẳng dành dụm được ǵ sau kỳ nghỉ hè, tôi vay 1.000 bảng để chi trả cho công việc thực tập 6 tháng không lương ở tổ chức từ thiện. Nói đúng hơn, tôi nhận về tổng cộng 12.000 bảng cho 1 năm, mức siêu thấp ở London. Bạn nên biết mức lương trung b́nh ở thủ đô nước Anh là 37.804 bảng và một người cần kiếm được 10,55 bảng/giờ để đủ sống.
Lúc đó, tôi nhận ra là sau khi trả tiền trọ, tôi sẽ không c̣n một chút ǵ để ăn uống hay đi lại. Một cách ngu ngốc, tôi đă không nhờ sự giúp đỡ của mẹ hay các sếp, mà đăng kư thẻ tín dụng hạn mức 4.000 bảng. Vậy mà lúc đó, tôi c̣n thở phào nhẹ nhơm.
Tua nhanh đến sinh nhật lần thứ 23, tôi chật vật đóng tiền trọ và mọi khoản khác bằng thẻ tín dụng. Từ lâu, tôi đă lảng tránh việc kiểm tra các hóa đơn. Giờ nh́n lại, tôi không thể tin được ḿnh đă ngây thơ và ngu ngốc đến vậy. Tôi chẳng có ư niệm nào về số tiền mà ḿnh đang tiêu xài. Cuối cùng, mẹ đă đứng ra cho tôi mượn tiền thuê nhà, và tôi cảm thấy tồi tệ kinh khủng. Mẹ tôi là giáo viên nghỉ hưu và không đủ khả năng chu cấp, vậy nên tôi nghĩ ḿnh đă làm mẹ thất vọng rất nhiều.
Một tháng sau, tôi đăng kư thẻ tín dụng thứ 2, tự hứa rằng sẽ tiết kiệm hết mức có thể. Tôi không đi tàu điện nữa mà cuốc bộ 1 giờ đồng hồ đến công ty mỗi ngày. Tôi sẽ mang theo bữa trưa và xin một công việc làm thêm ở quán bar... Khi thẻ tín dụng được gửi đến nhà vào 4 ngày sau, tôi gần như không ngủ được v́ lo lắng.
Món nợ cũ của tôi không đáng kể, gần như sẽ vượt qua được. Đó là lí do v́ sao tôi được cấp thẻ tín dụng thứ hai: cứ điền đơn và nhận về hạn mức tới 5.000 bảng. Tôi nhận ra ḿnh cực kỳ may mắn khi cầm tấm thẻ trên tay.
Nhưng thỉnh thoảng, khi không c̣n nh́n thấy lối thoát, tôi lại lục lọi trên Internet về các trường hợp vay nợ hàng đống tiền. Một vài người thảo luận về nỗi sợ của họ khi mất nhà cửa, con cái không ai chăm sóc... Những câu chuyện như vậy giúp tôi thức tỉnh về cuộc sống hiện tại.
Tôi không muốn đẩy ḿnh vào đường cùng thêm nữa. Tôi đă tiết lộ một phần về t́nh trạng túng quẫn của ḿnh với mẹ. Sau đó, tôi may mắn có được công việc mới trong ngành ngân hàng với lương khoảng 37.000 bảng/năm (hơn 1 tỷ đồng). Đây giống như chiếc phao cứu sinh giúp cuộc đời tôi dần trở về quỹ đạo.
Lúc đó, tôi đă hi vọng những nỗi lo lắng về tiền bạc sẽ biến mất. Nhưng kỳ thực chúng chỉ mới bắt đầu. Tôi đă trả một vài khoản nợ nhờ vào tháng lương đầu tiên của ḿnh, v́ vậy giữ được thẻ tín dụng nhưng bị hạ hạn mức. Song song đó, chủ nhà quyết định tăng tiền pḥng. Hai người bạn ở chung th́ đủ khả năng chi trả, nên tôi cũng đành cắn răng chịu tiền thuê cao hơn. Tôi từng suy nghĩ dọn về nhà với mẹ nhưng nó ở vùng nông thôn cách xa London, đồng nghĩa tôi phải bỏ việc.
Khi tôi 26 tuổi, một số bạn bè bắt đầu kết hôn. Suốt hơn 3 năm qua, tôi đă tham dự khoảng 15 tiệc độc thân và đám cưới. Trong số đó, hôn lễ xa hoa nhất diễn ra ở Las Vegas và tôi làm phù rể. Chi phí đội lên thật không thể lường được. Hàng ngàn bảng Anh đă bốc hơi sạch sẽ, và quan trọng hơn là nó "biến mất" từ thẻ tín dụng. Ngay cả những tiệc độc thân "nhẹ nhàng" cũng đi tong mấy trăm bảng. Mặc dù nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng lúc nào tôi cũng nghĩ rằng: "Họ là những người bạn thân thiết nhất, không đi làm sao được?".
Sâu thẳm bên trong, tôi thường xuyên bứt rứt về việc chi tiêu của ḿnh. Thay v́ cố gắng giải quyết vấn đề, tôi t́m cách để có thêm thẻ tín dụng, mượn chỗ này trả nợ chỗ kia, và cố gắng "săn deal" nhưng chẳng bao giờ trả dứt điểm món ǵ. Tôi cảm thấy như ḿnh đă nghiện tiêu tiền mất rồi. Mỗi lần trả cho một món đồ xa xỉ như giày thể thao hay bữa ăn sang chảnh, tôi cảm thấy adrenaline tăng cao. Vung tiền khiến tôi cảm thấy t́nh h́nh tốt đẹp hơn, giống như cảm xúc b́nh ổn lại - mặc dù thực tế hoàn toàn trái ngược.
Mỗi lần được tăng lương, các khoản nợ của tôi cũng tăng theo tương ứng. Tôi biết rằng sẽ có ngày ḿnh phá sản, sụp đổ nhưng cố gắng không nghĩ về nó. Các thư từ hóa đơn không được mở ra, các dăy số của thẻ tín dụng cũng khiến tôi mụ mị, thỉnh thoảng tôi c̣n lo bị tống khứ ra khỏi nhà.
Cách đây 2 năm, nhiều bạn bè bắt đầu mua nhà. Lúc đó tôi mới chợt nhận ra ḿnh đang ngụp lặn giữa 6 món nợ tín dụng. Tôi cũng phát hiện nếu ḿnh dành dụm ngay từ ngày đầu tiên, gửi tiết kiệm và nhận lăi, th́ bây giờ đă đủ tiền mua nhà thế chấp rồi.
Tôi biết ḿnh không thể sống và mang nợ như thế này nữa, nên đă xin lời khuyên từ các nhà tư vấn. Họ hướng dẫn hăy viết ra cụ thể tất cả món nợ. Tôi làm theo và tốn cả ngày chủ nhật để hoàn thành. Sau đó, tôi vùi đầu trong ḷng bàn tay, cố gắng để không bật khóc. Tôi cảm thấy quá nhục nhă. Tôi cũng muốn gọi cho mẹ và kể hết tất cả những thứ tồi tệ này. Nhưng v́ tôi đă nói dối suốt nhiều năm nên không biết mở đầu như thế nào. Các khoản nợ đă khiến tôi trở nên tự cô lập ḿnh. Thay v́ tâm sự với ai đó, tôi lại nốc vodka (được tặng trong dịp sinh nhật) cho đến khi không c̣n biết ǵ nữa. Tôi nghĩ rằng đó là điểm chạm đáy của cuộc đời.
Sau đó, tôi quyết định sẽ có những sự thay đổi tích cực đầu tiên: dọn ra pḥng trọ rẻ hơn, vay ngân hàng để trả hết các món nợ tín dụng. Trong ṿng vài tháng kế tiếp, tôi đau đớn cắt hết những khoản tiêu xài sung sướng của ḿnh: không ăn tối nhà hàng, bỏ thẻ thành viên pḥng gym... Thành thật mà nói, tôi thấy ḿnh vừa tỉnh dậy sau một giấc mộng phù phiếm.
Đó là lần đầu tiên trong 5 năm, khoản nợ của tôi không tăng thêm. Đó cũng là lúc tôi hiểu rằng để thoát nợ, tôi cần phải đối diện và chấp nhận sự thật. Hầu hết bạn bè vẫn ở lại khi tôi thừa nhận ḿnh nghèo túng. Bạn gái vẫn không rời đi ngay cả khi tôi không mua quà cho cô ấy vào các dịp đặc biệt.
Tôi may mắn giữ được công việc của ḿnh, và c̣n thăng chức. Nếu không, tôi sẽ đánh mất tia hi vọng cuối cùng để trả nợ. Nhưng đồng thời, tôi nhận ra bạn bè đă tiến xa thế nào trong cuộc đời của họ - mua nhà, an cư lạc nghiệp; c̣n tôi vẫn mắc kẹt ở đâu đó. Tôi đă có những cảm giác vô cùng đặc biệt và phải trả một cái giá đắt cho nó, bao gồm chuyện chứng kiến sự thất vọng của những người thân thiết nhất với ḿnh. Tôi đă tài trợ cho những năm tháng đôi mươi bằng vay nợ và tín dụng, và giờ sẽ dành cả quăng đời phía trước để gồng gánh trả nợ.
* Theo chia sẻ của một nhân viên ngân hàng với tờ BBC vào tháng 2/2019.