Log in

View Full Version : Tiến sĩ Tedros: Từ "tiêu chảy nước" ở Ethiopia đến Covid-19 tại Tổ Chức Y Tế Thế Giới


kentto
05-11-2020, 15:52
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1580578&stc=1&d=1589212301
Tiến sĩ Tedros, tổng giám đốc Tổ Chức Y Tế Thế Giới, bị chỉ trích rất nhiều về cách đối phó với dịch Covid-19. AFP/File

Tổng giám đốc Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO/OMS) Tedros Adhanom Ghebreyesus bị công kích "bán ḿnh cho Trung Quốc". Chỉ trích như vậy có quá đáng hay không? Quá khứ thời làm bộ trưởng Y Tế và Ngoại trưởng Ethiopia để lại nhiều dấu tích đáng phải suy ngẫm. Không phải ngẫu nhiên mà "tiến sĩ Tedros" bị rơi vào tâm băo phản kháng kêu gọi từ chức.

"Trong Tổ Chức Y Tế Thế Giới, không có điều ǵ là bí mật khi nói đến sinh mạng con người". Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc Tổ Chức Y Tế Thế Giới khẳng định như trên trong cuộc họp báo ngày 20/04/2020 tại Genève.

Vị tổng giám đốc da màu, tóc hoa râm, đeo kính trắng gọng đen, từ ngày đó đă trở thành nhân vật nổi tiếng nhất thế giới. Nguyên bộ trưởng Y Tế, Ngoại trưởng Ethiopia, bị tổng thống Mỹ Donald Trump và công luận Tây phương cũng như nhiều nơi tại Châu Á - Thái B́nh Dương lên án là vừa thiếu khả năng, vừa thiên vị Trung Quốc, không làm tṛn bổn phận quản lư dịch bệnh Corona chủng mới, tŕ hoăn tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp y tế.

Trong bài phân tích "Tại OMS, Tiến sĩ Tedros và Ông gây tranh căi", nhật báo Le Temps của Thụy Sĩ cố gắng t́m hiểu v́ sao, một tổ chức quốc tế như WHO/OMS, (được 77% dân Mỹ tin tưởng), theo một kết quả thăm ḍ, lại có thể chậm trễ trong nhiệm vụ của ḿnh. Thay v́ hướng dẫn các nước thành viên chống dịch, ban lănh đạo OMS tập trung ca tụng Trung Quốc và làm mọi cách giảm nhẹ quy mô dịch bệnh, kể cả theo ư Trung Quốc đặt tên Covid-19 để xóa gốc siêu vi phát xuất.

Theo Le Temps, trước cổng trụ sở Liên Hiệp Quốc ở Genève và trên mạng xă hội, những kỷ niệm không mấy vinh dự Hashtag #NOTedros4WHO tái xuất hiện. Cách nay ba năm, trước khi được đắc cử tổng giám đốc OMS, vào tháng 05/2017, tiến sĩ Tedros gặp một làn sóng chống đối. Chính những người Ethiopia tổ chức biểu t́nh truớc cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Genève. Khi đó, ông Tedros bị tố cáo có quan hệ chặt chẽ với chính quyền Ethiopia, cốt lơi là Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc Tigray, một trong bốn liên minh cầm quyền với bàn tay sắt liên tục từ năm 1991.

Trong thời gian 2005-2012, tiến sĩ Tedros là bộ trưởng Y tế. Năm năm trước đó, ông được học hàm tiến sĩ qua luận án y tế cộng đồng tŕnh tại Luân Đôn về miễn dịch học và bệnh nhiễm trùng. Được bổ nhiệm vào chức vụ với bằng cấp tương xứng là chuyện b́nh thường. Befeqadu Harlu, một nhà hoạt động đối lập nh́n nhận là nghe nhiều người nói "Tedros làm việc tốt". Trong thời gian tiến sĩ Tedros làm bộ trưởng Y Tế Ethiopia th́ Befeqadu Harlu ngồi tù 560 ngày. Nhà đối lập cho rằng : Khó mà biết ông ta được bổ nhiệm làm bộ trưởng v́ năng lực hay v́ ông ta là đảng viên (Cộng Sản).

Trong lư lịch, tổng giám đốc OMS ghi là trong 7 năm nắm bộ Y Tế, ông đă thành lập 3.500 trung tâm y tế, 16.000 bệnh xá, giảm đến 2/3 tỉ lệ tử vong ở trẻ em và 90% trường hợp lây nhiễm SIDA/AIDS. Số nhân viên y tế cũng tăng gấp 7 lần. Một kết quả ngoạn mục !

Mảng tối: Bệnh tiêu chảy nước

Vấn đề là tại một nước nghèo đông dân hạng nh́ châu Phi, chỉ đứng sau Nigeria, Ethiopia lại mập mờ trong chính sách chống một bệnh truyền nhiễm thường tái diễn tại xứ nghèo. Không phải một lần mà đến ba lần dưới thời Tedros. Nhân chứng là nhà báo Đức Ludger Schadomsky, phụ trách đài phát thanh quốc tế Đức Deutsche Welle, ông kể lại : Cho dù có bằng chứng lâm sàng xác định là bệnh dịch tả nhưng chính quyền y tế Ethiopia, trong các cuộc phỏng vấn, luôn khẳng định là bệnh tiêu chảy nước. Thủ thuật đặt tên nghe khá quen quen !

Liên hệ Tedros-Bắc Kinh ?

Những người đối lập cũng lên án tiến sĩ Tedros về mối quan hệ ưu đăi với Bắc Kinh khi làm Ngoại trưởng từ năm 2012 đến 2016. Đó là lư do giải thích v́ sao Tổ Chức Y Tế Thế Giới có lập trường thiên vị Trung Quốc trong vụ khủng hoảng đại dịch Corona chủng mới. (Theo yêu cầu của Bắc Kinh, dịch viêm phổi thứ hai dù phát xuất từ Trung Quốc, 7 năm sau đợt dịch viêm phổi cấp tính cũng từ Trung Quốc vào năm 2003, được gọi là Covid-19 thay v́ SARS-CoV-2. Đài Loan cùng với 23 triệu dân cũng là nạn nhân của áp lực chính trị của Trung Quốc không cho OMS cung cấp thông tin).

Dưới thời Ngoại trưởng Tedros, Trung Quốc đă là một đối tác tầm cỡ của Ethiopia. Bắc Kinh đài thọ chi phí cho toàn bộ trụ sở tổ chức Liên Hiệp Châu Phi tại Addis-Abeba, xây đường xe lửa 2,5 tỷ đô la từ Addis-Abeba đến xứ láng giềng Djibouti, giúp Trung Quốc xâm nhập vào châu Phi từ Hồng Hải, với dự án "một vành đai, một con đường".

Đối đầu với làn sóng chống đối, tổng giám đốc Tổ Chức Y Tế Thế Giới cũng được nhiều lănh đạo châu Phi và châu Âu lên tiếng ủng hộ. Nhưng kiến nghị trên mạng chỉ thu được 126.000 chữ kư (ngày 23/04), quá ít so với kiến nghị của 985.000 người muốn ông từ chức. Trong số các nhân vật của Ethiopia ủng hộ tiến sĩ Tedros, bộ trưởng Y tế Lia Tadesse khẳng định với báo chí : "Tôi có thể xác nhận là Tedros là một người có lương tâm, tôn trọng nguyên tắc lănh đạo, làm việc cật lực..."

Thật ra, đây không phải là lần đầu tiên Tổ Chức Y Tế Thế Giới bị tấn công từ mọi phía. Trong hai năm 2014-2015, khi xảy ra dịch Ebolah ở Tây Phi, tổng giám đốc Trần Phùng Phú Trân (Margaret Chan) người Hồng Kông, đă chờ đến 5 tháng mới tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp y tế trên khắp thế giới. Từ khi tiến sĩ Tedros lên thay, OMS được cải tố sâu rộng, thành lập thêm cơ cấu Chương tŕnh khẩn cấp y tế do bác sĩ Michael Ryan lănh đạo. OMS cũng tăng cường một lănh đạo nghiên cứu khoa học, vác-xin : nữ bác sĩ Ấn Độ Soumya Swaminathan.

Năm 2017, khi vận động phiếu, tiến sĩ Tedros cam kết : Ưu tư số một của tôi là xây dựng Tổ Chức Y Tế Thế Giới thành một tổ chức có hiệu năng và minh bạch và độc lập. Làm sáng tỏ cội nguồn đại dịch Covid-19 là cơ hội để tiến sĩ Tedros phục hồi uy tín và danh dự. Công việc này không dễ v́ mấy ai dám đương cự Trung Quốc, trừ các nhà dân chủ. Mặc khác, như Befeqadu Harlu, nhà đối lập trải qua 560 ngày tù, kết luận bi quan : "Với quá khứ hợp tác với chế độ bạo ngược và che giấu dịch tả, Tedros không phải là người đáng tin cậy".