florida80
06-22-2020, 20:27
Donald Trump thắng cử cuối năm 2016, nhậm chức đầu năm 2017, chỉ một năm sau 2018 th́ tuyên chiến chiến tranh thương mại với Trung cộng. Không ngừng ở đó, ngày hôm nay, hai quốc gia một cách chính thức hay bán chính thức, đă bước sang chiến tranh ư thức hệ, không c̣n ở mức độ thương mại, kinh tế, mà bước sang những lănh vực khác.
Từ những sự kiện đó, có người cho rằng chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa của thế chiến thứ 3.
Chúng ta hăy cùng nhau xem xét vấn đề một cách kỹ càng hơn.
Từ chiến tranh thương mại, thuế quan qua chiến tranh kinh tế, khoa học và ư thức hệ
Như chúng ta đă biết chiến tranh thương mại thuế quan là đánh thuế hay tăng thuế vào những hàng nhập cảng. Hoa Kỳ đă tăng thuế từ 10% lên tới 25%, 50% vào những hàng nhập cảng từ Trung cộng. Nhưng không ngừng ở đó, ngày 22/05/2020 vừa qua, chính quyền của ông Trump đă đưa ra một bản Báo cáo, 16 trang, được gọi là Chiến lược tiếp cận với Cộng ḥa Nhân dân Trung quốc, được ông Trump kư vào ngày 19/05 và đă được đệ tŕnh lên Nghị viện ngày hôm sau.
Theo đó: Bang giao Mỹ-Trung trong mấy thập kỷ qua đă hoàn toàn thất bại, nay cần một chiến lược mới để kềm chế Trung cộng. Nó c̣n nói rơ rằng khi nào chế độ của Tập Cận B́nh chưa sụp đổ, th́ mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung cộng chưa được ḥa giải. Đây là điều khiến nhiều người nghĩ rằng Thế chiến thứ Ba gần kề.
Về phía Trung cộng, trước khi khai mạc Hội nghị Lưỡng Viện ngày 28/05/2020, họ Tập nhắc lại câu: "Tư bản sẽ tiêu tan, chủ nghĩa xă hội sẽ chiến thắng" làm cho nhiều người trong đó có một số chính giới Hoa Kỳ đi đến kết luận rằng Trung cộng không từ bỏ chính sách đối đầu với tư bản và đặc biệt nhắm vào Hoa Kỳ, đ̣i tiêu diệt nước này. Đây cũng là một trong những lư do làm người ta nghĩ rằng chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa của thế chiến.
Trong cuộc họp báo, về Chiến lược mới của Hoa Kỳ đối với Trung cộng, ông Trump có tuyên bố: "Những thiệt hại mà Hoa Kỳ phải gánh chịu do dịch Covis-19 gây ra dù có 100 hiệp ước thương mại Mỹ - Trung cũng không thể bù đắp lại."
Báo cáo nói rằng trước cuộc tấn công, khiêu khích và bành trướng toàn diện của chính quyền Tập Cận B́nh nhắm vào biển Đông, eo biển Đài loan, Biển Hoa Đông và Biên giới Trung quốc - Ấn Độ, chính quyền Trump quyết thực hiện một chính sách không khoan nhượng.
Ngày hôm nay chúng ta đang chứng kiến cuộc chạm trán giữa Trung cộng và Ấn Độ ở vùng biên giới 2 nước, dưới chân răy núi Hy Mă Lạp Sơn, làm cho thiệt hại nhân mạng ở cả 2 bên, theo tin tức mới nhất.
Bản báo cáo nêu rơ sáu lạm dụng từ ngày Tập Cận B́nh nhậm chức. Đó là:
1. Thanh trùng phe đối lập trong đảng bằng cách lợi dụng phong trào chống tham nhũng.
2. Khởi tố không công bằng các bloggers, những nhà hoạt động dân chủ, hoạt động chính nghĩa.
3. Bắt giữ và đàn áp các nhóm dân tộc thiểu số và tôn giáo thiểu số.
4. Tiến hành kiểm soát chặt chẽ và nghiêm ngặt đối với thông tin, truyền thông, trường đại học, doanh nghiệp và các tổ chức vô chính phủ.
5. Giám sát và xếp hạng tín dụng xă hội của công dân, doanh nghiệp và tổ chức.
6. Giám sát tùy tiện, tra tấn và ngược đăi những người bất đồng chính kiến.
Trước khi nói về thế chiến có thể xảy ra hay không, chúng ta hăy nói về:
Tương quan lực lượng Mỹ - Trung. Một cái nh́n sơ qua về quá khứ để hiểu rơ hiện tại nhằm nắm bắt tương lai
Nói về tương quan lực lương Mỹ - Trung, trong khuôn khổ bài này, chúng ta không thể đi quá sâu. Nhưng đại để th́ Hoa Kỳ vẫn giữ ưu thế, mặc dầu ngày hôm nay Trung cộng bắt chước hay ăn cắp kỹ thuật, sản xuất ra mọi thứ từ tàu ngầm, máy bay đời thứ 5, hàng không mẫu hạm v.v...
Đức Trần hưng Đạo, người đă 3 lần đánh thắng quân Mông cổ, có thể nói là đoàn quân mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, đă chiến thắng từ Á sang Âu, đă nói: “Vũ khí không cần nhiều, chỉ cần sắc bén. Quân không cần đông, chỉ cần thiện chiến.”
Có lẽ chính v́ lẽ đó mà Global World FirePower 2020 xếp hạng về sức mạnh quân sự, th́ Hoa Kỳ vẫn đứng đầu, sau đó là Nga, tới Trung cộng, thứ tư là Ấn Độ, tiếp theo là Nhật, rồi tới Nam Hàn v.v…; mặc dầu có những địa hạt, nếu nói về số lượng giữa Hoa Kỳ và Trung cộng, Trung cộng hơn Hoa Kỳ như địa hạt tàu ngầm: về số tàu, Trung cộng có 777 chiếc tàu, về tàu ngầm, có 74 chiếc, Hoa Kỳ có 490 chiếc tàu và 66 tàu ngầm.
Nhưng những tàu ngầm và tàu của Hoa Kỳ "sắc bén", tối tân hơn. Những tàu của Trung cộng chỉ có thể hoạt động ở ven biển, chưa có thể ra xa ngoài khơi. Chúng ta cứ lấy thí dụ điển h́nh là hàng không mẫu hạm, Hoa Kỳ có 20 chiếc (cũng theo Global World FirePower), Trung cộng chỉ có 2 chiếc, chiếc mua của Ukhraine, một chiếc mới đóng, nhưng đă phải trở về bến v́ trục trặc kỹ thuật. Trong khi đó những hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ có mặt ở khắp năm châu, bốn biển. Những chiếc tàu ngầm của Hoa Kỳ tất cả chạy bằng hạt nhân có thể lặn cả năm dưới ḷng biển, không cần nổi lên để lấy nhiên liệu, nên khó phát hiện. Trong khi phần lớn tàu ngầm của Trung cộng c̣n chạy bằng dầu diesel, lâu lâu lại phải nổi lên để lấy nhiên liệu, và khi chạy gây ra tiếng động, dễ phát hiện.
https://i.imgur.com/qt5ZV7Y.jpg
Về không quân, Hoa Kỳ có 13 264 cái, đă ở vào đời thứ 5; Trung cộng có 3210 cái, vẫn c̣n ở vào đời thứ 3.
Một cái nh́n về quá khứ
Quá khứ đây chúng ta muốn nói đến quá khứ cận đại: Đệ nhị Thế Chiến (1939 - 1945).
Đệ Nhị thế Chiến bắt đầu vào năm 1939 và kết thúc vào ngày 30/04/1945, khi Hitler và bà vợ uống thuốc độc tự tử, đi đến chỗ Phát xít Đức đầu hàng. Thế chiến gồm 2 phe: Phe Trục gồm có Đức, Ư, Nhật. Phe Đồng minh, lúc đầu có Pháp, Anh, sau Pháp thua vào ngày 15/06/1940, th́ có Liên Sô, buộc phải nhảy vào ṿng chiến ngày 22/06/1941, v́ bị Đức tấn công; rồi Hoa Kỳ vào cuối tháng 12/1941, v́ bị Nhật tấn công ở Trân Châu Cảng. Điều này chứng tỏ rằng không phải đại cường quốc nào cũng muốn tham chiến, mà nhiều khi bị bó buộc, như Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Liên Sô.
Nói về tương quan lực lượng th́ phe Phát xít lúc đầu có vẻ trội hơn phe Đồng minh. Quân đội Đức là quân đội nhà nghề, huấn luyện kỹ càng hơn, hơn về cả máy bay, xe tăng và đại bác. Bằng chứng cụ thể là quân đội Đức đă đánh bại quân đội Pháp trong ṿng có 6 tuần, từ đầu tháng 5/1940 đến giữa tháng 6/ 1940, khiến Pháp phải kư Hiệp ước đ́nh chiến vào ngày 22/06/1940.
Hitler và Bộ Tham mưu chọn ngày 22/06/1941 khởi binh đánh Liên Sô là trong ư đồ sẽ đè bẹp Liên Sô như đă đè bẹp Pháp.
Tôn Tử có nói câu: “Biết người, biết ta trăm trận không thua.” Trong trận Đệ Nhị Thế Chiến, Hitler và Bộ Tham mưu đă không biết người, không biết ta: Đánh giá quá cao về ḿnh và đánh giá quá thấp về địch. Ngay cả trận chiến giữa Nhật và Mỹ ở châu Á Thái b́nh dương cũng vậy.
Đi từ sự kiện có thể đánh bại Pháp, một đại cường quốc quân sự lúc bấy giờ, vừa chiến thắng Đệ Nhất thế Chiến (1914-1918), Hitler và Bộ Tham mưu tính rằng có thể đánh bại Liên Sô trong 12 tuần, gấp đôi thời gian đánh Pháp, với lực lượng quân sự gấp 5; 6 lần. Chính v́ lẽ đó mà Hitler chọn ngày 22/06/1941, ngày Pháp kư đầu hàng, để khởi đầu Chiến dịch Barbarossa, đánh Liên Sô.
Quả thật lúc đầu của Chiến dịch Barbarossa, quân Đức tiến như vũ băo vào Liên Sô, ngay những ngày đầu, đă tiêu diệt 1200 chiếc máy bay, bắt cả triệu tù binh Liên Sô, trong đó có cả con của Staline. Nhưng sau đó quân Đức đă gặp sự chống trả ác liệt.
Quân Đức tiến vào Liên Sô bằng 3 mũi tiến công, nói một cách cổ điển là Trung quân gồm 1,2 triệu lính, nhắm vào Moscou, Hữu quân gồm 1 triệu lính, nhắm vào Kiev, của Ukhraine, Tả quân gồm 800 000 quân nhắm vào thành phố Léninegrade. Tổng cộng 3 triệu quân, với cả ngàn xe tăng, máy bay, đại bác.
Như trên đă nói quân đội Đức lúc đầu tiến quân như vũ băo, theo Chiến lược "Chiến tranh chớp nhoáng". Nhưng sau đó bị khựng lại, v́ sự chống trả mănh liệt của quân Liên Sô, đó là nguyên do thứ nhất; nguyên do thứ tới là đường xá xa xôi, vận chuyển lương thực và đạn dược khó khăn, khác hẳn với trường hợp đánh các nước Trung Âu và Pháp. Thêm vào đó là thời tiết khắc nghiệt: mưa dữ dội vào tháng 9, rồi sau đó là bước sang mùa đông: lạnh khủng chiếp, có chỗ ở dưới 50 độ C.
Quân Đức có mặt ở chung quanh thành phố Moscou vào cuối tháng 9, nhưng không thể mở liền cuộc tấn công v́ c̣n đợi vận chuyển lương thực và súng đạn, sau gần 3 tháng hành quân. Trong tháng 9/1941, mưa lũ khủng khiếp dội xuống thành phố Moscou, làm cho tất cả bị ngập lụt, không thấy đường. Thêm vào đó, nước mưa làm cho đường xá lầy lội, trở thành bùn, bám vào bánh xe ngay cả xe tăng, làm quân Đức vận chuyển khó khăn. Phải đợi đến đầu tháng 10, đúng ra là 02/10/1941, quân Đức mới tấn công Moscou, kéo dài tới 22/01/1942, đúng trong ṿng 3 tháng 20 ngày, rồi phải rút lui. Rút lui khỏi Moscou nói lên sự kiện là quân đội Đức đă không đạt được mục tiêu chính đă định.
Hitler và Bộ Tham Mưu đă không nghe lời Tôn tử: "Thiên thời, địa lợi, nhân ḥa." Thiên thời và địa th́ không lợi. Nhân ḥa th́ cách Hitler và quân Đức đối xử tàn ác với những tù binh, nhất là từ khi Staline và Đảng Cộng sản qua những tuyên truyền biến cuộc chiến thành cuộc chiến yêu nước chứ không phải cuộc chiến cộng sản chống phát xít. Ở điểm này chúng ta thấy Mao và Hồ đă bắt chước Staline và Cộng sản Liên Sô.
Theo nhiều sử gia ngày hôm nay, với sự t́m kiếm tài liệu, trong đó có cuộc tra hỏi viên tướng Đức là cố vấn quân sự của Hitler, th́ vào cuối tháng 12/1941, Hitler đă biết rằng ḿnh thua, v́ chủ trương chiến lược "Chiến tranh chớp nhoáng" đánh lẹ, giải quyết chiến trường mau, nay phải lâm vào t́nh trạng chiến tranh trong thành phố, đánh chậm, giải quyết chiến tranh khó khăn. Những trận sau này, quân Đức đă trở nên bị động không c̣n làm chủ chiến trường cho tới ngày thua. Mặc dầu c̣n có những trận lớn sau này như trận Koursk từ 5/7 đến 23/8/1943.
Về cuộc chiến giữ Hoa Kỳ và Nhật ở châu Á Thái B́nh Dương cũng vậy. Nhật cũng "không biết người, không biết ta", đánh giá bộ máy chiến tranh của Hoa Kỳ quá thấp, nghĩ rằng có thể tiêu diệt hải quân Hoa Kỳ bằng cách tấn công Trân Châu Cảng vào ngày 07/12/1941. Nhưng quân đội Nhật đă lầm, hải quân Hoa Kỳ không bị đánh bại, mà c̣n trả thù liền sau đó nửa năm,trong trận Midway vào tháng 6/1942, làm cho quân Nhật bị thiệt hại nặng nề, mất 4 chiếc hàng không mẫu hạm, làm chết và bị thương 6000 phi công và thủy quân của Nhật. Người ta có thể nói sau trận Midway, hải quân Nhật không c̣n có thể làm chủ biển Thái B́nh Dương.
Từ những sự kiện đó, có người cho rằng chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa của thế chiến thứ 3.
Chúng ta hăy cùng nhau xem xét vấn đề một cách kỹ càng hơn.
Từ chiến tranh thương mại, thuế quan qua chiến tranh kinh tế, khoa học và ư thức hệ
Như chúng ta đă biết chiến tranh thương mại thuế quan là đánh thuế hay tăng thuế vào những hàng nhập cảng. Hoa Kỳ đă tăng thuế từ 10% lên tới 25%, 50% vào những hàng nhập cảng từ Trung cộng. Nhưng không ngừng ở đó, ngày 22/05/2020 vừa qua, chính quyền của ông Trump đă đưa ra một bản Báo cáo, 16 trang, được gọi là Chiến lược tiếp cận với Cộng ḥa Nhân dân Trung quốc, được ông Trump kư vào ngày 19/05 và đă được đệ tŕnh lên Nghị viện ngày hôm sau.
Theo đó: Bang giao Mỹ-Trung trong mấy thập kỷ qua đă hoàn toàn thất bại, nay cần một chiến lược mới để kềm chế Trung cộng. Nó c̣n nói rơ rằng khi nào chế độ của Tập Cận B́nh chưa sụp đổ, th́ mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung cộng chưa được ḥa giải. Đây là điều khiến nhiều người nghĩ rằng Thế chiến thứ Ba gần kề.
Về phía Trung cộng, trước khi khai mạc Hội nghị Lưỡng Viện ngày 28/05/2020, họ Tập nhắc lại câu: "Tư bản sẽ tiêu tan, chủ nghĩa xă hội sẽ chiến thắng" làm cho nhiều người trong đó có một số chính giới Hoa Kỳ đi đến kết luận rằng Trung cộng không từ bỏ chính sách đối đầu với tư bản và đặc biệt nhắm vào Hoa Kỳ, đ̣i tiêu diệt nước này. Đây cũng là một trong những lư do làm người ta nghĩ rằng chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa của thế chiến.
Trong cuộc họp báo, về Chiến lược mới của Hoa Kỳ đối với Trung cộng, ông Trump có tuyên bố: "Những thiệt hại mà Hoa Kỳ phải gánh chịu do dịch Covis-19 gây ra dù có 100 hiệp ước thương mại Mỹ - Trung cũng không thể bù đắp lại."
Báo cáo nói rằng trước cuộc tấn công, khiêu khích và bành trướng toàn diện của chính quyền Tập Cận B́nh nhắm vào biển Đông, eo biển Đài loan, Biển Hoa Đông và Biên giới Trung quốc - Ấn Độ, chính quyền Trump quyết thực hiện một chính sách không khoan nhượng.
Ngày hôm nay chúng ta đang chứng kiến cuộc chạm trán giữa Trung cộng và Ấn Độ ở vùng biên giới 2 nước, dưới chân răy núi Hy Mă Lạp Sơn, làm cho thiệt hại nhân mạng ở cả 2 bên, theo tin tức mới nhất.
Bản báo cáo nêu rơ sáu lạm dụng từ ngày Tập Cận B́nh nhậm chức. Đó là:
1. Thanh trùng phe đối lập trong đảng bằng cách lợi dụng phong trào chống tham nhũng.
2. Khởi tố không công bằng các bloggers, những nhà hoạt động dân chủ, hoạt động chính nghĩa.
3. Bắt giữ và đàn áp các nhóm dân tộc thiểu số và tôn giáo thiểu số.
4. Tiến hành kiểm soát chặt chẽ và nghiêm ngặt đối với thông tin, truyền thông, trường đại học, doanh nghiệp và các tổ chức vô chính phủ.
5. Giám sát và xếp hạng tín dụng xă hội của công dân, doanh nghiệp và tổ chức.
6. Giám sát tùy tiện, tra tấn và ngược đăi những người bất đồng chính kiến.
Trước khi nói về thế chiến có thể xảy ra hay không, chúng ta hăy nói về:
Tương quan lực lượng Mỹ - Trung. Một cái nh́n sơ qua về quá khứ để hiểu rơ hiện tại nhằm nắm bắt tương lai
Nói về tương quan lực lương Mỹ - Trung, trong khuôn khổ bài này, chúng ta không thể đi quá sâu. Nhưng đại để th́ Hoa Kỳ vẫn giữ ưu thế, mặc dầu ngày hôm nay Trung cộng bắt chước hay ăn cắp kỹ thuật, sản xuất ra mọi thứ từ tàu ngầm, máy bay đời thứ 5, hàng không mẫu hạm v.v...
Đức Trần hưng Đạo, người đă 3 lần đánh thắng quân Mông cổ, có thể nói là đoàn quân mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, đă chiến thắng từ Á sang Âu, đă nói: “Vũ khí không cần nhiều, chỉ cần sắc bén. Quân không cần đông, chỉ cần thiện chiến.”
Có lẽ chính v́ lẽ đó mà Global World FirePower 2020 xếp hạng về sức mạnh quân sự, th́ Hoa Kỳ vẫn đứng đầu, sau đó là Nga, tới Trung cộng, thứ tư là Ấn Độ, tiếp theo là Nhật, rồi tới Nam Hàn v.v…; mặc dầu có những địa hạt, nếu nói về số lượng giữa Hoa Kỳ và Trung cộng, Trung cộng hơn Hoa Kỳ như địa hạt tàu ngầm: về số tàu, Trung cộng có 777 chiếc tàu, về tàu ngầm, có 74 chiếc, Hoa Kỳ có 490 chiếc tàu và 66 tàu ngầm.
Nhưng những tàu ngầm và tàu của Hoa Kỳ "sắc bén", tối tân hơn. Những tàu của Trung cộng chỉ có thể hoạt động ở ven biển, chưa có thể ra xa ngoài khơi. Chúng ta cứ lấy thí dụ điển h́nh là hàng không mẫu hạm, Hoa Kỳ có 20 chiếc (cũng theo Global World FirePower), Trung cộng chỉ có 2 chiếc, chiếc mua của Ukhraine, một chiếc mới đóng, nhưng đă phải trở về bến v́ trục trặc kỹ thuật. Trong khi đó những hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ có mặt ở khắp năm châu, bốn biển. Những chiếc tàu ngầm của Hoa Kỳ tất cả chạy bằng hạt nhân có thể lặn cả năm dưới ḷng biển, không cần nổi lên để lấy nhiên liệu, nên khó phát hiện. Trong khi phần lớn tàu ngầm của Trung cộng c̣n chạy bằng dầu diesel, lâu lâu lại phải nổi lên để lấy nhiên liệu, và khi chạy gây ra tiếng động, dễ phát hiện.
https://i.imgur.com/qt5ZV7Y.jpg
Về không quân, Hoa Kỳ có 13 264 cái, đă ở vào đời thứ 5; Trung cộng có 3210 cái, vẫn c̣n ở vào đời thứ 3.
Một cái nh́n về quá khứ
Quá khứ đây chúng ta muốn nói đến quá khứ cận đại: Đệ nhị Thế Chiến (1939 - 1945).
Đệ Nhị thế Chiến bắt đầu vào năm 1939 và kết thúc vào ngày 30/04/1945, khi Hitler và bà vợ uống thuốc độc tự tử, đi đến chỗ Phát xít Đức đầu hàng. Thế chiến gồm 2 phe: Phe Trục gồm có Đức, Ư, Nhật. Phe Đồng minh, lúc đầu có Pháp, Anh, sau Pháp thua vào ngày 15/06/1940, th́ có Liên Sô, buộc phải nhảy vào ṿng chiến ngày 22/06/1941, v́ bị Đức tấn công; rồi Hoa Kỳ vào cuối tháng 12/1941, v́ bị Nhật tấn công ở Trân Châu Cảng. Điều này chứng tỏ rằng không phải đại cường quốc nào cũng muốn tham chiến, mà nhiều khi bị bó buộc, như Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Liên Sô.
Nói về tương quan lực lượng th́ phe Phát xít lúc đầu có vẻ trội hơn phe Đồng minh. Quân đội Đức là quân đội nhà nghề, huấn luyện kỹ càng hơn, hơn về cả máy bay, xe tăng và đại bác. Bằng chứng cụ thể là quân đội Đức đă đánh bại quân đội Pháp trong ṿng có 6 tuần, từ đầu tháng 5/1940 đến giữa tháng 6/ 1940, khiến Pháp phải kư Hiệp ước đ́nh chiến vào ngày 22/06/1940.
Hitler và Bộ Tham mưu chọn ngày 22/06/1941 khởi binh đánh Liên Sô là trong ư đồ sẽ đè bẹp Liên Sô như đă đè bẹp Pháp.
Tôn Tử có nói câu: “Biết người, biết ta trăm trận không thua.” Trong trận Đệ Nhị Thế Chiến, Hitler và Bộ Tham mưu đă không biết người, không biết ta: Đánh giá quá cao về ḿnh và đánh giá quá thấp về địch. Ngay cả trận chiến giữa Nhật và Mỹ ở châu Á Thái b́nh dương cũng vậy.
Đi từ sự kiện có thể đánh bại Pháp, một đại cường quốc quân sự lúc bấy giờ, vừa chiến thắng Đệ Nhất thế Chiến (1914-1918), Hitler và Bộ Tham mưu tính rằng có thể đánh bại Liên Sô trong 12 tuần, gấp đôi thời gian đánh Pháp, với lực lượng quân sự gấp 5; 6 lần. Chính v́ lẽ đó mà Hitler chọn ngày 22/06/1941, ngày Pháp kư đầu hàng, để khởi đầu Chiến dịch Barbarossa, đánh Liên Sô.
Quả thật lúc đầu của Chiến dịch Barbarossa, quân Đức tiến như vũ băo vào Liên Sô, ngay những ngày đầu, đă tiêu diệt 1200 chiếc máy bay, bắt cả triệu tù binh Liên Sô, trong đó có cả con của Staline. Nhưng sau đó quân Đức đă gặp sự chống trả ác liệt.
Quân Đức tiến vào Liên Sô bằng 3 mũi tiến công, nói một cách cổ điển là Trung quân gồm 1,2 triệu lính, nhắm vào Moscou, Hữu quân gồm 1 triệu lính, nhắm vào Kiev, của Ukhraine, Tả quân gồm 800 000 quân nhắm vào thành phố Léninegrade. Tổng cộng 3 triệu quân, với cả ngàn xe tăng, máy bay, đại bác.
Như trên đă nói quân đội Đức lúc đầu tiến quân như vũ băo, theo Chiến lược "Chiến tranh chớp nhoáng". Nhưng sau đó bị khựng lại, v́ sự chống trả mănh liệt của quân Liên Sô, đó là nguyên do thứ nhất; nguyên do thứ tới là đường xá xa xôi, vận chuyển lương thực và đạn dược khó khăn, khác hẳn với trường hợp đánh các nước Trung Âu và Pháp. Thêm vào đó là thời tiết khắc nghiệt: mưa dữ dội vào tháng 9, rồi sau đó là bước sang mùa đông: lạnh khủng chiếp, có chỗ ở dưới 50 độ C.
Quân Đức có mặt ở chung quanh thành phố Moscou vào cuối tháng 9, nhưng không thể mở liền cuộc tấn công v́ c̣n đợi vận chuyển lương thực và súng đạn, sau gần 3 tháng hành quân. Trong tháng 9/1941, mưa lũ khủng khiếp dội xuống thành phố Moscou, làm cho tất cả bị ngập lụt, không thấy đường. Thêm vào đó, nước mưa làm cho đường xá lầy lội, trở thành bùn, bám vào bánh xe ngay cả xe tăng, làm quân Đức vận chuyển khó khăn. Phải đợi đến đầu tháng 10, đúng ra là 02/10/1941, quân Đức mới tấn công Moscou, kéo dài tới 22/01/1942, đúng trong ṿng 3 tháng 20 ngày, rồi phải rút lui. Rút lui khỏi Moscou nói lên sự kiện là quân đội Đức đă không đạt được mục tiêu chính đă định.
Hitler và Bộ Tham Mưu đă không nghe lời Tôn tử: "Thiên thời, địa lợi, nhân ḥa." Thiên thời và địa th́ không lợi. Nhân ḥa th́ cách Hitler và quân Đức đối xử tàn ác với những tù binh, nhất là từ khi Staline và Đảng Cộng sản qua những tuyên truyền biến cuộc chiến thành cuộc chiến yêu nước chứ không phải cuộc chiến cộng sản chống phát xít. Ở điểm này chúng ta thấy Mao và Hồ đă bắt chước Staline và Cộng sản Liên Sô.
Theo nhiều sử gia ngày hôm nay, với sự t́m kiếm tài liệu, trong đó có cuộc tra hỏi viên tướng Đức là cố vấn quân sự của Hitler, th́ vào cuối tháng 12/1941, Hitler đă biết rằng ḿnh thua, v́ chủ trương chiến lược "Chiến tranh chớp nhoáng" đánh lẹ, giải quyết chiến trường mau, nay phải lâm vào t́nh trạng chiến tranh trong thành phố, đánh chậm, giải quyết chiến tranh khó khăn. Những trận sau này, quân Đức đă trở nên bị động không c̣n làm chủ chiến trường cho tới ngày thua. Mặc dầu c̣n có những trận lớn sau này như trận Koursk từ 5/7 đến 23/8/1943.
Về cuộc chiến giữ Hoa Kỳ và Nhật ở châu Á Thái B́nh Dương cũng vậy. Nhật cũng "không biết người, không biết ta", đánh giá bộ máy chiến tranh của Hoa Kỳ quá thấp, nghĩ rằng có thể tiêu diệt hải quân Hoa Kỳ bằng cách tấn công Trân Châu Cảng vào ngày 07/12/1941. Nhưng quân đội Nhật đă lầm, hải quân Hoa Kỳ không bị đánh bại, mà c̣n trả thù liền sau đó nửa năm,trong trận Midway vào tháng 6/1942, làm cho quân Nhật bị thiệt hại nặng nề, mất 4 chiếc hàng không mẫu hạm, làm chết và bị thương 6000 phi công và thủy quân của Nhật. Người ta có thể nói sau trận Midway, hải quân Nhật không c̣n có thể làm chủ biển Thái B́nh Dương.