florida80
07-07-2020, 19:48
Nhà thơ Hồ Dzếnh (1916-1991), nguồn thơ trong sáng nhất là người phụ nữ Việt Nam.
Nhà thơ Hồ Dzếnh, tên thật Hà Triệu Anh, có mẹ là người Việt, cha là người Trung Hoa.
Sau năm 1954 ông kẹt lại miền Bắc như nhiều thi sĩ tiền chiến nổi danh khác, mà sau này c̣n được người ta nhắc đến v́ trong suốt hai mươi năm sống với cộng sản ông đă không v́ miếng ăn hay bị lôi cuốn để viết ra nhưng câu thơ phản lại ḷng yêu mến của người đọc, mà ông đă tạo dựng được, từ sau những tác phẩm như Quê Ngoại, hay các bài thơ nhan đề Chiều (hay Màu Cây Trong Khói), và nhất là bài Cô Gái Việt Nam.
Trong số các thi sĩ Việt Nam, Hồ Dzếnh là người có những bài thơ ca gợi phụ nữ Việt Nam hay nhất, thật ḷng nhất, là đề tài của bài viết nhỏ này.
Thân sinh Hồ Dzếnh là Hà Kiến Huân người Quảng Đông. Ông Huân qua nước Việt từ cuối thế kỷ XIX, ít lâu sau quen biết và thành hôn với một cô lái đ̣ ở trên sông Ghép, Thanh Hóa, tên là Đặng Thị Văn.
Năm 1916 Hà Triệu Anh ra đời. Những năm thơ ấu ông sống trong môi trường thiên nhiên rừng núi, nhờ người cha làm nghề buôn gỗ ngược xuôi giữa rừng núi và thành phố.
Hoàn cảnh đổi thay khi Hà Triệu Anh c̣n niên thiếu, ông theo mẹ về ở hẳn quê mẹ. Quê mẹ vùng Thanh Hóa và t́nh mẫu tử của người mẹ Việt tần tảo nuôi con đă in sâu trong tâm hồn ông.
Ở Thanh Hóa, theo học ở trường Thiên Chúa Giáo, gọi là Trường Nhà Chung, mà ảnh hưởng đă khiến ông viết bài “Jésus Christ, ư nghĩa đêm Noel,” và các bài thơ có bóng dáng Chúa trong đó như “Hồn Chiều,” “Hiu Quạnh.”
Sống ở Hà Nội, Hồ Dzếnh bắt đầu bước vào làng văn, làng báo trong khoảng 1931, cộng tác với các báo Trung Bắc Chủ Nhật, Tiểu Thuyết Thứ Bảy.
Về sự nghiệp văn chương, Hồ Dzếnh đă cho xuất bản các tác phẩm văn, thơ như sau: Chân Trời Cũ (1942), Một Chuyện T́nh Mười Lăm Năm Về Trước (1942-kư Lưu Thị Hạnh), Quê Ngoại (1943), Cô Gái B́nh Xuyên (1946), Hoa Xuân Đất Việt (1946), Người Cứu Thương Trung Hoa (1947), Những Vành Khăn Trắng , Dĩ Văng, Hai Mối T́nh (1948), Đường Kế Mă (1943), Nhà Nhiều Con, Quê Ngoại II, Tiếng Hát Thiên Nga (1993).
Thi phẩm Quê Ngoại khi mới xuất bản (1943) đă được tuần báo Tri Tân nhận xét: “Tên tuổi của người Minh Hương ấy, văn học quốc ngữ không nề ǵ mà chẳng đón tiếp như đă đón tiếp bao nhiêu nhà văn hữu tài.”
Một trong những bài thơ của ông được nhắc nhở đến nhiều nhất là bài Chiều, đă trở thành lời nhạc (nguyên văn) trong một nhạc phẩm cùng tên. Có điều cần ghi nhận là, trong thi ca Việt Nam, Hồ Dzếnh có những lời ngợi ca về phẩm chất người phụ nữ Việt Nam trong khá nhiều bài, điển h́nh nhất là bài Cô Gái Việt Nam, (đề tặng Hồng Nhật - bài này cũng c̣n tên khác là Cảm Xúc) với giọng thơ hết sức chân t́nh, cảm động:
Cô Gái Việt Nam
https://i.imgur.com/z9TEBZs.jpg
Cô gái Việt Nam ơi!
Từ thuở sơ sinh lận đận rồi
Tôi biết t́nh cô u uất lắm
Xa nhau đành chỉ nhớ nhau thôi.
Cô chẳng bao giờ biết bướm hoa
Má hồng mỗi tiết mỗi phôi pha
Khi cô vui thú là khi đă
Bồng bế con thơ đón tuổi già!
Cô gái Việt Nam ơi!
Ngọn gió thời gian đổi hướng rồi
Thế hệ huy hoàng không đủ xóa
Ngh́n năm vằng vặc ánh trăng soi.
Tôi đến đây t́m lại bóng cô
Trở về đường cũ hái mơ xưa
Rau sam vẫn mọc chân rào trước
Son sắt ḷng cô vẫn đợi chờ.
Dải lúa cô trồng nay đă tươi
Gió xuân ư nhị vít bông cười,
Ai hay ḷng kẻ từng chăm lúa
Trong một làng con đă héo rồi!
Cô gái Việt Nam ơi!
Nếu chữ hy sinh có ở đời
Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực
Cho ḷng cô gái Việt Nam tươi.
Hồ Dzếnh cũng là một trong một số hiếm hoi những nhà thơ làm thơ về người vợ của ḿnh:
Bài thơ tặng vợ
Gửi Nguyễn Thị Hồng Nhật
Ḿnh vừa là chị là em
Tấm ḷng người mẹ, trái tim bạn đời
Mai này tới phút chia đôi
Hai ta ai sẽ là người tiễn nhau?
Xót ḿnh đă lắm thương đau
Tôi xin làm kẻ đi sau đỡ ḿnh
Cuộc đời đâu phải phù sinh
Nước non chan chứa nghĩa t́nh ḿnh ơi!
(1986)
Nhân vật phụ nữ trong thơ Hồ Dzếnh có nhiều vóc dáng, từ một người trong lịch sử (Mỵ Châu, bài Phong Châu), đến cô khách qua đ̣ (Lỡ Đ̣), “chị tôi” (bài Quê Hương), Bích Câu (Đất Mẹ Ngày Xuân), Thúy Kiều (Mối T́nh Đầu).
Bài viết nhỏ này cũng nhờ nhân kỳ trước Trang Thời Sự Nhân Văn nói về các Thi Thần (Muses), hay các Thần tượng Nghệ thuật. Nàng thơ, hay nguồn cảm hứng của một nhà thơ, là ánh sáng thi ca dẫn dắt nhà thơ khi gieo vần, lựa điệu. Với Hồ Dzếnh, đó là người phụ nữ Việt Nam.
Trong các thi sĩ Việt Nam cùng thời với tác giả Quê Ngoại, h́nh như không một người nào đạt tới chỗ trong sáng, chỗ tinh hoa, chỗ thiên thần mà đơn giản trong lành như Hồ Dzếnh khi làm thơ về phụ nữ.
Nhà thơ Hồ Dzếnh, tên thật Hà Triệu Anh, có mẹ là người Việt, cha là người Trung Hoa.
Sau năm 1954 ông kẹt lại miền Bắc như nhiều thi sĩ tiền chiến nổi danh khác, mà sau này c̣n được người ta nhắc đến v́ trong suốt hai mươi năm sống với cộng sản ông đă không v́ miếng ăn hay bị lôi cuốn để viết ra nhưng câu thơ phản lại ḷng yêu mến của người đọc, mà ông đă tạo dựng được, từ sau những tác phẩm như Quê Ngoại, hay các bài thơ nhan đề Chiều (hay Màu Cây Trong Khói), và nhất là bài Cô Gái Việt Nam.
Trong số các thi sĩ Việt Nam, Hồ Dzếnh là người có những bài thơ ca gợi phụ nữ Việt Nam hay nhất, thật ḷng nhất, là đề tài của bài viết nhỏ này.
Thân sinh Hồ Dzếnh là Hà Kiến Huân người Quảng Đông. Ông Huân qua nước Việt từ cuối thế kỷ XIX, ít lâu sau quen biết và thành hôn với một cô lái đ̣ ở trên sông Ghép, Thanh Hóa, tên là Đặng Thị Văn.
Năm 1916 Hà Triệu Anh ra đời. Những năm thơ ấu ông sống trong môi trường thiên nhiên rừng núi, nhờ người cha làm nghề buôn gỗ ngược xuôi giữa rừng núi và thành phố.
Hoàn cảnh đổi thay khi Hà Triệu Anh c̣n niên thiếu, ông theo mẹ về ở hẳn quê mẹ. Quê mẹ vùng Thanh Hóa và t́nh mẫu tử của người mẹ Việt tần tảo nuôi con đă in sâu trong tâm hồn ông.
Ở Thanh Hóa, theo học ở trường Thiên Chúa Giáo, gọi là Trường Nhà Chung, mà ảnh hưởng đă khiến ông viết bài “Jésus Christ, ư nghĩa đêm Noel,” và các bài thơ có bóng dáng Chúa trong đó như “Hồn Chiều,” “Hiu Quạnh.”
Sống ở Hà Nội, Hồ Dzếnh bắt đầu bước vào làng văn, làng báo trong khoảng 1931, cộng tác với các báo Trung Bắc Chủ Nhật, Tiểu Thuyết Thứ Bảy.
Về sự nghiệp văn chương, Hồ Dzếnh đă cho xuất bản các tác phẩm văn, thơ như sau: Chân Trời Cũ (1942), Một Chuyện T́nh Mười Lăm Năm Về Trước (1942-kư Lưu Thị Hạnh), Quê Ngoại (1943), Cô Gái B́nh Xuyên (1946), Hoa Xuân Đất Việt (1946), Người Cứu Thương Trung Hoa (1947), Những Vành Khăn Trắng , Dĩ Văng, Hai Mối T́nh (1948), Đường Kế Mă (1943), Nhà Nhiều Con, Quê Ngoại II, Tiếng Hát Thiên Nga (1993).
Thi phẩm Quê Ngoại khi mới xuất bản (1943) đă được tuần báo Tri Tân nhận xét: “Tên tuổi của người Minh Hương ấy, văn học quốc ngữ không nề ǵ mà chẳng đón tiếp như đă đón tiếp bao nhiêu nhà văn hữu tài.”
Một trong những bài thơ của ông được nhắc nhở đến nhiều nhất là bài Chiều, đă trở thành lời nhạc (nguyên văn) trong một nhạc phẩm cùng tên. Có điều cần ghi nhận là, trong thi ca Việt Nam, Hồ Dzếnh có những lời ngợi ca về phẩm chất người phụ nữ Việt Nam trong khá nhiều bài, điển h́nh nhất là bài Cô Gái Việt Nam, (đề tặng Hồng Nhật - bài này cũng c̣n tên khác là Cảm Xúc) với giọng thơ hết sức chân t́nh, cảm động:
Cô Gái Việt Nam
https://i.imgur.com/z9TEBZs.jpg
Cô gái Việt Nam ơi!
Từ thuở sơ sinh lận đận rồi
Tôi biết t́nh cô u uất lắm
Xa nhau đành chỉ nhớ nhau thôi.
Cô chẳng bao giờ biết bướm hoa
Má hồng mỗi tiết mỗi phôi pha
Khi cô vui thú là khi đă
Bồng bế con thơ đón tuổi già!
Cô gái Việt Nam ơi!
Ngọn gió thời gian đổi hướng rồi
Thế hệ huy hoàng không đủ xóa
Ngh́n năm vằng vặc ánh trăng soi.
Tôi đến đây t́m lại bóng cô
Trở về đường cũ hái mơ xưa
Rau sam vẫn mọc chân rào trước
Son sắt ḷng cô vẫn đợi chờ.
Dải lúa cô trồng nay đă tươi
Gió xuân ư nhị vít bông cười,
Ai hay ḷng kẻ từng chăm lúa
Trong một làng con đă héo rồi!
Cô gái Việt Nam ơi!
Nếu chữ hy sinh có ở đời
Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực
Cho ḷng cô gái Việt Nam tươi.
Hồ Dzếnh cũng là một trong một số hiếm hoi những nhà thơ làm thơ về người vợ của ḿnh:
Bài thơ tặng vợ
Gửi Nguyễn Thị Hồng Nhật
Ḿnh vừa là chị là em
Tấm ḷng người mẹ, trái tim bạn đời
Mai này tới phút chia đôi
Hai ta ai sẽ là người tiễn nhau?
Xót ḿnh đă lắm thương đau
Tôi xin làm kẻ đi sau đỡ ḿnh
Cuộc đời đâu phải phù sinh
Nước non chan chứa nghĩa t́nh ḿnh ơi!
(1986)
Nhân vật phụ nữ trong thơ Hồ Dzếnh có nhiều vóc dáng, từ một người trong lịch sử (Mỵ Châu, bài Phong Châu), đến cô khách qua đ̣ (Lỡ Đ̣), “chị tôi” (bài Quê Hương), Bích Câu (Đất Mẹ Ngày Xuân), Thúy Kiều (Mối T́nh Đầu).
Bài viết nhỏ này cũng nhờ nhân kỳ trước Trang Thời Sự Nhân Văn nói về các Thi Thần (Muses), hay các Thần tượng Nghệ thuật. Nàng thơ, hay nguồn cảm hứng của một nhà thơ, là ánh sáng thi ca dẫn dắt nhà thơ khi gieo vần, lựa điệu. Với Hồ Dzếnh, đó là người phụ nữ Việt Nam.
Trong các thi sĩ Việt Nam cùng thời với tác giả Quê Ngoại, h́nh như không một người nào đạt tới chỗ trong sáng, chỗ tinh hoa, chỗ thiên thần mà đơn giản trong lành như Hồ Dzếnh khi làm thơ về phụ nữ.