florida80
07-10-2020, 18:05
Văn chương, âm nhạc Việt Nam đă bao nhiêu lần nói đến h́nh ảnh một cô láng giềng xinh đẹp, Hoàng Quư th́:
Năm xưa khi tôi bước chân ra đi.
Đôi ta cùng đứng bên hàng tường vi.
Em nói rằng em sẽ chờ đợi tôi”.
PAZ9HnXO-BM
Nguyễn Bính cũng đă thầm yêu cô bé hàng xóm: “Mắt nàng đăm đắm trông lên. Con bươm bướm trắng về bên ấy rồi! Bỗng dưng tôi thấy bồi hồi. Tôi buồn tự hỏi: Hay tôi yêu nàng?”
Trong chúng ta, ngày xưa ấy, ai đă có một cô nàng hàng xóm xinh đẹp để mơ mộng đem ḷng yêu thương, hay chẳng may hôm nay, ở cạnh một nhà hàng xóm có thằng cha hung bạo hay con chó dữ.
https://i.imgur.com/vpMBkSR.gif
Thực tế không hoàn toàn đẹp đẽ như thế để giữa hai nhà có một “cái dậu mùng tơi xanh rờn”, mà không có ǵ khổ tâm bằng mua nhà xong, dọn tới mới thấy ḿnh đang phải ở gần một nhà hàng xóm bất như ư. Tôi cho rằng người láng giềng thật quan trọng hơn cả anh em, họ hàng, ruột thịt. Bà con, bạn bè có vui vẻ, tử tế th́ cũng ở xa, nhưng ngay trước mặt nhà là anh hàng xóm, buổi sáng mở cửa ra là đă thấy mặt. Mối giao hảo này rất quan trọng, đến nỗi xưa kia, ông bà chúng ta đă khuyên “bỏ bà con xa, mua láng giềng gần”, v́ khi tối lửa tắt đèn, lúc đau ốm, hoạn nạn người láng giềng ở cạnh chúng ta quan trọng hơn là máu mủ, ruột thịt nhưng ở xa. Nhà bên nhà có cây cam lă ngọn sang ḿnh, mùa có trái cũng xin tùy nghi sử dụng, giao t́nh, khi có mớ rau, nải chuối ngon cũng sai con đem sang biếu ông bạn láng giềng. C̣n lại những lúc gia đ́nh có chuyện cưới hỏi, kỵ giỗ cũng mời láng giềng sang dùng chén rượu, đi lại, qua về thân thiết.
Bạn thử tưởng tượng ngày xưa ở Việt Nam, nếu chẳng may chúng ta ở gần nhà một anh chàng làm nghề g̣ thùng thiếc, cứ suốt ngày nghe tiếng gơ cũng đủ điên cái đầu, hay dọn về ở gần ḷ sát sinh, cứ mỗi sáng lại nghe tiếng heo bị chọc tiết. Cũng có khi dọn nhà gần ông hàng xóm rượu chè say sưa chửi vợ đánh con, hay có lũ nhóc mở nhạc hết cỡ tối ngày. Cũng có bà hàng xóm thường hay ghé mũi vào chuyện nhà người khác, nḥm ngó vào cả cái giỏ đi chợ của ḿnh, hay ngồi lê đôi mách, đem chuyện nhà này lết đến nói chuyện với nhà nọ. Cũng có nhà hàng xóm chuyên đem rác nhà ḿnh đổ vào thùng rác nhà bên cạnh hay có con chó nhà bên cạnh tưởng sân nhà ḿnh là chỗ vệ sinh. Đó là chưa nói đến gương xấu hàng xóm c̣n ảnh hưởng đến việc giáo dục cho con trẻ nhà ḿnh như chuyện mẹ thầy Mạnh Tử dọn nhà:
“Thầy Mạnh Tử, thuở nhỏ nhà ở gần nghĩa địa, thấy người đào, chôn, lăn khóc, về nhà cũng bắt chước. Bà mẹ thấy thế nói:
- Chỗ này không phải chỗ con ta ở được. Rồi dọn nhà ra gần chợ.
Thầy Mạnh Tử ở gần chợ, thấy người buôn bán điên đảo, về nhà cũng bắt chước nô nghịch buôn bán điên đảo. Bà mẹ liền dọn nhà đến ở cạnh trường học.
Thầy Mạnh Tử ở gần trường học, thấy con trẻ đua nhau học tập lễ phép, cắp sách vở, về nhà cũng bắt chước học tập lễ phép, cắp sách vở. Bấy giờ bà mẹ mới vui ḷng nói:
- Chỗ này là chỗ con ta ở được đây!
Thuê nhà th́ c̣n dễ, lỡ mua nhà rồi, làm sao có thể ngày một ngày hai dọn đi khỏi nơi ấy.
Nước Mỹ có một anh hàng xóm rất kỳ cục. Đồng ư là cái nước Mễ bên cạnh đă cung cấp hàng triệu lao động chân tay cho người Mỹ đỡ phải cắt cỏ, rửa chén bát hay trộn hồ xây nhà, nhưng nhịp độ vượt biên giới sang Mỹ của anh hàng xóm này khiến ai cũng phải sốt ruột. Nếu không có biện pháp “pḥng thủ” th́ rồi đây vùng đất này sẽ bị Mễ tràn ngập, v́ trước năm 2000, mỗi năm có khoảng 1.6 triệu người nhảy rào vào đến Mỹ bất hợp pháp, trong đó 90% là Mễ. Năm nay để giữ nhà, Mỹ đă gửi 1,200 quân đến vùng biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ để ngăn chận di dân nhưng cũng để ngăn chận cả ma túy xâm nhập, và cũng yêu cầu có thêm 500 triệu đô la cho việc bảo vệ biên giới và dành cho các hoạt động của cảnh sát. Anh chàng hàng xóm này lại tự cho ḿnh có quyền nhảy rào sang nhà hàng xóm, nên khi hàng xóm xây lại hàng rào hay nuôi chó giữ nhà đă lớn tiếng phản đối. Ở gần anh hàng xóm như loại này quả là phiền toái, khi hàng xóm không những luôn luôn có ư định nhảy rào, lại c̣n đào hầm dưới đất, sẵn sàng tuồn qua nhà ḿnh những thứ hàng cấm như vũ khí, bạch phiến.
Hàn Quốc th́ gặp phải thằng anh em vừa ruột thịt vừa hàng xóm, nhà ở sát vách. Người anh em này vốn chây lười, nghèo kiết xác nhưng lại không lo làm ăn, theo làng dao búa, thích đâm chém, thường ăn vạ theo kiểu Chí Phèo. Những năm mất mùa đói rách thường mang rá đi xin gạo, anh em cứu giúp bao nhiêu cũng không đủ, nhưng hễ bất b́nh, lại cầm dao lớn tiếng dọa giết người, làng trên xóm dưới, ai cũng kiềng mặt. “Thứ nhất sợ kẻ yêng hùng, thứ hai sợ kẻ cố cùng liều thân.” Có một anh chàng hàng xóm như thế, quả là đau khổ.
Trường hợp phải ở cạnh nhà một anh chàng vừa hung hăn, tham lam, lại gian hùng th́ bạn nghĩ sao. Nếu chúng ta không đủ sức để đối phó, đương đầu lại th́ phải làm ngơ, giả câm giả điếc, chịu lép vế, giả lả, mỗi lúc gặp gỡ cũng cười cầu tài cho qua chuyện. Bạn đă bao giờ sống gần một anh hàng xóm chờ khi bất kỳ sơ ư, thường xê dịch cái hàng rào giữa hai nhà để lấn thêm vài phân đất, đổ rác rưởi hay nước bẩn qua vườn nhà ḿnh. Tuy thường khi gặp nhau, y cũng nói đến mối t́nh láng giềng, khi tối lửa tắt đèn có nhau, dặn ḍ canh trộm cướp cho nhau, nhưng chính y lại là kẻ vừa ngang nhiên ăn cướp, vừa pḥng khi ta không đề pḥng mà trổ tài trộm đạo.
Những tṛ tiểu xảo, gian hùng đă có từ trong máu huyết của anh hàng xóm nay từ ngh́n xưa, nên điều ǵ có lợi th́ hắn làm, sống chết mặc ai, mà bề ngoài, miệng luôn luôn nói điều nhân nghĩa. Y cho vay cắt cổ, nhân danh t́nh bằng hữu lân lư, đưa láng giềng vào chỗ mang ơn khó trả. Do vậy, y thao túng thế nào láng giềng cũng phải cúi đầu chịu nhục, thậm chí nay mai y muốn chiếm nhà, đoạt con gái người ta cũng không thể nào dám đứng lên bảo vệ quyền lợi của ḿnh.
Anh hàng xóm này chính là tên Hán gian mưu mô, hung hăn đang ở bên nách nước Việt, mà mỗi lúc y giở tṛ, lối xóm của y không làm sao đỡ nổi hậu quả nặng ngh́n cân. Những tṛ tiểu xảo ốc bưu vàng, thịt tiểu hổ, móng trâu... làm cho nông nghiệp nước Việt điêu đứng cũng chỉ là chuyện nhỏ, những chuyện ngang nhiên trên biển cả của chúng ta, bắt bớ, giam cầm ngư dân như những kẻ tội phạm. Cái hèn trước nhà hàng xóm là người chủ gia đ́nh không biết nhục, khiến con cái phải van lạy trước kẻ thù, lại nói lời nịnh bợ cho được ḷng quân cướp. Tội ươn hèn này làm nhục cho tổ tiên và làm khổ cho lê dân.
Người ta thường gọi láng giềng là bạn, chẳng bao giờ gọi là thù, v́ vậy kẻ thù xa không nguy hiểm bằng kẻ thù gần, ở ngay sát nách nhà ḿnh, thường khó đề pḥng mà cũng không dễ chống đỡ. Phúc cho ai có được người láng giềng lương thiện, mà cũng khốn khổ cho ai ở cạnh tên hàng xóm côn đồ.
Tạp ghi Huy Phương
Năm xưa khi tôi bước chân ra đi.
Đôi ta cùng đứng bên hàng tường vi.
Em nói rằng em sẽ chờ đợi tôi”.
PAZ9HnXO-BM
Nguyễn Bính cũng đă thầm yêu cô bé hàng xóm: “Mắt nàng đăm đắm trông lên. Con bươm bướm trắng về bên ấy rồi! Bỗng dưng tôi thấy bồi hồi. Tôi buồn tự hỏi: Hay tôi yêu nàng?”
Trong chúng ta, ngày xưa ấy, ai đă có một cô nàng hàng xóm xinh đẹp để mơ mộng đem ḷng yêu thương, hay chẳng may hôm nay, ở cạnh một nhà hàng xóm có thằng cha hung bạo hay con chó dữ.
https://i.imgur.com/vpMBkSR.gif
Thực tế không hoàn toàn đẹp đẽ như thế để giữa hai nhà có một “cái dậu mùng tơi xanh rờn”, mà không có ǵ khổ tâm bằng mua nhà xong, dọn tới mới thấy ḿnh đang phải ở gần một nhà hàng xóm bất như ư. Tôi cho rằng người láng giềng thật quan trọng hơn cả anh em, họ hàng, ruột thịt. Bà con, bạn bè có vui vẻ, tử tế th́ cũng ở xa, nhưng ngay trước mặt nhà là anh hàng xóm, buổi sáng mở cửa ra là đă thấy mặt. Mối giao hảo này rất quan trọng, đến nỗi xưa kia, ông bà chúng ta đă khuyên “bỏ bà con xa, mua láng giềng gần”, v́ khi tối lửa tắt đèn, lúc đau ốm, hoạn nạn người láng giềng ở cạnh chúng ta quan trọng hơn là máu mủ, ruột thịt nhưng ở xa. Nhà bên nhà có cây cam lă ngọn sang ḿnh, mùa có trái cũng xin tùy nghi sử dụng, giao t́nh, khi có mớ rau, nải chuối ngon cũng sai con đem sang biếu ông bạn láng giềng. C̣n lại những lúc gia đ́nh có chuyện cưới hỏi, kỵ giỗ cũng mời láng giềng sang dùng chén rượu, đi lại, qua về thân thiết.
Bạn thử tưởng tượng ngày xưa ở Việt Nam, nếu chẳng may chúng ta ở gần nhà một anh chàng làm nghề g̣ thùng thiếc, cứ suốt ngày nghe tiếng gơ cũng đủ điên cái đầu, hay dọn về ở gần ḷ sát sinh, cứ mỗi sáng lại nghe tiếng heo bị chọc tiết. Cũng có khi dọn nhà gần ông hàng xóm rượu chè say sưa chửi vợ đánh con, hay có lũ nhóc mở nhạc hết cỡ tối ngày. Cũng có bà hàng xóm thường hay ghé mũi vào chuyện nhà người khác, nḥm ngó vào cả cái giỏ đi chợ của ḿnh, hay ngồi lê đôi mách, đem chuyện nhà này lết đến nói chuyện với nhà nọ. Cũng có nhà hàng xóm chuyên đem rác nhà ḿnh đổ vào thùng rác nhà bên cạnh hay có con chó nhà bên cạnh tưởng sân nhà ḿnh là chỗ vệ sinh. Đó là chưa nói đến gương xấu hàng xóm c̣n ảnh hưởng đến việc giáo dục cho con trẻ nhà ḿnh như chuyện mẹ thầy Mạnh Tử dọn nhà:
“Thầy Mạnh Tử, thuở nhỏ nhà ở gần nghĩa địa, thấy người đào, chôn, lăn khóc, về nhà cũng bắt chước. Bà mẹ thấy thế nói:
- Chỗ này không phải chỗ con ta ở được. Rồi dọn nhà ra gần chợ.
Thầy Mạnh Tử ở gần chợ, thấy người buôn bán điên đảo, về nhà cũng bắt chước nô nghịch buôn bán điên đảo. Bà mẹ liền dọn nhà đến ở cạnh trường học.
Thầy Mạnh Tử ở gần trường học, thấy con trẻ đua nhau học tập lễ phép, cắp sách vở, về nhà cũng bắt chước học tập lễ phép, cắp sách vở. Bấy giờ bà mẹ mới vui ḷng nói:
- Chỗ này là chỗ con ta ở được đây!
Thuê nhà th́ c̣n dễ, lỡ mua nhà rồi, làm sao có thể ngày một ngày hai dọn đi khỏi nơi ấy.
Nước Mỹ có một anh hàng xóm rất kỳ cục. Đồng ư là cái nước Mễ bên cạnh đă cung cấp hàng triệu lao động chân tay cho người Mỹ đỡ phải cắt cỏ, rửa chén bát hay trộn hồ xây nhà, nhưng nhịp độ vượt biên giới sang Mỹ của anh hàng xóm này khiến ai cũng phải sốt ruột. Nếu không có biện pháp “pḥng thủ” th́ rồi đây vùng đất này sẽ bị Mễ tràn ngập, v́ trước năm 2000, mỗi năm có khoảng 1.6 triệu người nhảy rào vào đến Mỹ bất hợp pháp, trong đó 90% là Mễ. Năm nay để giữ nhà, Mỹ đă gửi 1,200 quân đến vùng biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ để ngăn chận di dân nhưng cũng để ngăn chận cả ma túy xâm nhập, và cũng yêu cầu có thêm 500 triệu đô la cho việc bảo vệ biên giới và dành cho các hoạt động của cảnh sát. Anh chàng hàng xóm này lại tự cho ḿnh có quyền nhảy rào sang nhà hàng xóm, nên khi hàng xóm xây lại hàng rào hay nuôi chó giữ nhà đă lớn tiếng phản đối. Ở gần anh hàng xóm như loại này quả là phiền toái, khi hàng xóm không những luôn luôn có ư định nhảy rào, lại c̣n đào hầm dưới đất, sẵn sàng tuồn qua nhà ḿnh những thứ hàng cấm như vũ khí, bạch phiến.
Hàn Quốc th́ gặp phải thằng anh em vừa ruột thịt vừa hàng xóm, nhà ở sát vách. Người anh em này vốn chây lười, nghèo kiết xác nhưng lại không lo làm ăn, theo làng dao búa, thích đâm chém, thường ăn vạ theo kiểu Chí Phèo. Những năm mất mùa đói rách thường mang rá đi xin gạo, anh em cứu giúp bao nhiêu cũng không đủ, nhưng hễ bất b́nh, lại cầm dao lớn tiếng dọa giết người, làng trên xóm dưới, ai cũng kiềng mặt. “Thứ nhất sợ kẻ yêng hùng, thứ hai sợ kẻ cố cùng liều thân.” Có một anh chàng hàng xóm như thế, quả là đau khổ.
Trường hợp phải ở cạnh nhà một anh chàng vừa hung hăn, tham lam, lại gian hùng th́ bạn nghĩ sao. Nếu chúng ta không đủ sức để đối phó, đương đầu lại th́ phải làm ngơ, giả câm giả điếc, chịu lép vế, giả lả, mỗi lúc gặp gỡ cũng cười cầu tài cho qua chuyện. Bạn đă bao giờ sống gần một anh hàng xóm chờ khi bất kỳ sơ ư, thường xê dịch cái hàng rào giữa hai nhà để lấn thêm vài phân đất, đổ rác rưởi hay nước bẩn qua vườn nhà ḿnh. Tuy thường khi gặp nhau, y cũng nói đến mối t́nh láng giềng, khi tối lửa tắt đèn có nhau, dặn ḍ canh trộm cướp cho nhau, nhưng chính y lại là kẻ vừa ngang nhiên ăn cướp, vừa pḥng khi ta không đề pḥng mà trổ tài trộm đạo.
Những tṛ tiểu xảo, gian hùng đă có từ trong máu huyết của anh hàng xóm nay từ ngh́n xưa, nên điều ǵ có lợi th́ hắn làm, sống chết mặc ai, mà bề ngoài, miệng luôn luôn nói điều nhân nghĩa. Y cho vay cắt cổ, nhân danh t́nh bằng hữu lân lư, đưa láng giềng vào chỗ mang ơn khó trả. Do vậy, y thao túng thế nào láng giềng cũng phải cúi đầu chịu nhục, thậm chí nay mai y muốn chiếm nhà, đoạt con gái người ta cũng không thể nào dám đứng lên bảo vệ quyền lợi của ḿnh.
Anh hàng xóm này chính là tên Hán gian mưu mô, hung hăn đang ở bên nách nước Việt, mà mỗi lúc y giở tṛ, lối xóm của y không làm sao đỡ nổi hậu quả nặng ngh́n cân. Những tṛ tiểu xảo ốc bưu vàng, thịt tiểu hổ, móng trâu... làm cho nông nghiệp nước Việt điêu đứng cũng chỉ là chuyện nhỏ, những chuyện ngang nhiên trên biển cả của chúng ta, bắt bớ, giam cầm ngư dân như những kẻ tội phạm. Cái hèn trước nhà hàng xóm là người chủ gia đ́nh không biết nhục, khiến con cái phải van lạy trước kẻ thù, lại nói lời nịnh bợ cho được ḷng quân cướp. Tội ươn hèn này làm nhục cho tổ tiên và làm khổ cho lê dân.
Người ta thường gọi láng giềng là bạn, chẳng bao giờ gọi là thù, v́ vậy kẻ thù xa không nguy hiểm bằng kẻ thù gần, ở ngay sát nách nhà ḿnh, thường khó đề pḥng mà cũng không dễ chống đỡ. Phúc cho ai có được người láng giềng lương thiện, mà cũng khốn khổ cho ai ở cạnh tên hàng xóm côn đồ.
Tạp ghi Huy Phương