cha12 ba
07-25-2020, 20:25
07/25/20
DC th́ mềm, CH th́ rắn. DC tính âm. CH tính dương. Đúng là hai thái cực.
https://3o15h033zmpwracwx2i0 0rqx-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2015/06/republican-versus-democrat.jpg
Tuy nhiên, không như đảng Cộng Sản, các đảng chính trị Hoa Kỳ vốn lỏng lẻo, nên rộng chỗ cho những khuynh hướng khác nhau có mặt trong cùng một đảng: có kẻ th́ cực đoan, có kẻ trung dung, có kẻ tùy thời, cơ hội và cũng có kẻ thay đổi quan điểm v́ một số lư do riêng nào đó.
Nhờ thế, dù gay gắt chống đối nhau, nhưng các dân biểu, nghị sĩ của hai đảng cũng có lúc thỏa hiệp hay tương nhượng nhau để cho ra đời những đạo luật có tính cách lưỡng đảng (bi-partisanship) như những đạo luật lên án Trung Quốc nêu trên.
Ngoài ra, trong thực tế, rất nhiều người dân Hoa Kỳ có khuynh hướng độc lập. Họ là những người lập trường lừng chừng, không CH cũng chẳng DC, kẻ th́ chủ trương tự do trong kinh tế nhưng bảo thủ về phương diện xă hội (economically liberal, socially conservative) kẻ th́ có quan điểm tự do về phương diện xă hội nhưng bảo thủ về kinh tế (economically liberal, economicallyconserva tive). Trong cuộc thăm ḍ của Gallup tháng 2/2020, người ta t́m thấy khoảng 29% người Mỹ nhận ḿnh là thuộc DC, 30% CH và 39% độc lập (ĐL).
Thành thử, nói “lưỡng đảng” mà thành “tam đảng”: DC, CH và ĐL. Chính sự hiện diện của khối cử tri độc lập này đă tạo ra sự thay đổi liên tục trong chính trường Hoa Kỳ, giúp làm mới hệ thống cai trị, thúc đẩy đất nước hướng về phía trước. Cũng cần nhấn mạnh, ngoài các cử tri độc lập, những cử tri “cải đảng”cũng góp phần vào sự thay đổi đó. Đảng Mỹ vốn không có tuyên thệ, chẳng có khai trừ. Vào đảng, ra đảng, bỏ đảng, thay đảng, đơn giản và dễ dàng như… ăn kẹo.
Ở đây có một điều cần nói thêm cho rơ. Khi nói đến chính phủ Mỹ (American Government) tức chính phủ Liên Bang (Federal Government), có người thường nghĩ đó chỉ là nội các của vị tổng thống đương nhiệm.
Thực ra chính phủ Mỹ, theo hiến pháp, gồm có “ba thành phần riêng biệt: lập pháp, hành pháp và tư pháp, mà quyền hành mỗi thành phần theo thứ tự được Hiến Pháp Hoa Kỳ trao cho là ở Quốc Hội, Tổng Thống và các Ṭa Án Liên Bang.”
Như thế, tổng thống và nội các chỉ là một phần của chính quyền Mỹ. Do sự phân chia, và do sự kiểm tra và kềm chế lẫn nhau, cho nên nước Mỹ không bao giờ là “đảng trị”, lại càng không bao giờ có bất cứ một “cha già dân tộc”, hay “minh quân” hay “vị cứu tinh” nào trị v́ ở ṭa Bạch Ốc cả.
II. Đảng tranh
Giành giựt niềm tin của cử tri để nắm quyền, đó là cái “job” của đảng Mỹ. Do đó, đảng tranh là chuyện thường ngày (ở huyện) trong sinh hoạt chính trị ở Hoa Kỳ. Nó trở thành yếu tính, thậm chí, là sức khỏe của chế độ dân chủ.
Đó không phải là một cuộc đấu tranh sinh tử, trong đó người thắng sẽ làm vua vĩnh viễn và người thua sẽ …về chùa quét lá đa. Đảng tranh, rốt cuộc, là một h́nh thức điều chỉnh các sinh hoạt xă hội. Thành thử, gọi đảng này cầm quyền sẽ là “cơn ác mộng” và đảng kia cầm quyền sẽ là mối “nguy hiểm cho nền an ninh quốc gia” là một cách nói phóng đại, chỉ nhằm tuyên truyền tranh cử, hoàn toàn không phản ảnh thực tế nước Mỹ!
Ác mộng chỉ xảy ra khi một đảng mạnh quá, tiêu diệt đảng kia, và chấm dứt chế độ lưỡng đảng! Ác mộng cũng chỉ xảy ra khi một ông tổng thống nào đó bỗng nhiên chuyên quyền và được tung hô là người duy nhất, là vị “cứu tinh” của dân tộc không ai thay thế được. Hiến pháp và các định chế Mỹ hoàn toàn không cho phép những hiện tượng bất thường như thế xảy ra. Từ cả mấy trăm năm nay.
Năm nay, năm bầu cử tổng thống, hai biến cố xảy ra làm đảo lộn mọi dự tính, mọi tiên liệu và chương tŕnh cũng như kế hoạch của hai đảng, khiến cuộc đảng tranh càng thêm…loạn sắc: đại dịch Coronavirus và phong trào “Black Lives Matter”.
T́m cho ra nguồn cơn nào đưa đến t́nh trạng đáng buồn đó phải cần thời gian và đ̣i hỏi một nghiên cứu nghiêm túc, tường tận, khách quan. Riêng tôi, tôi nghĩ một cách b́nh dân: Hoa Kỳ gặp hạn xui, v́ cơn dịch rơi vào đúng năm bầu cử tổng thống. Thay v́ chung tay nhau giải quyết, các quư chính trị gia biến cơn đại dịch thành một con bài, thậm chí một con ngáo ộp, chính trị. Trách nhau, đùn nhau, tố cáo nhau, đổ lỗi cho nhau. Bất cứ một hành vi chống dịch nào. người ta cũng cân nhắc lợi, hại tranh cử. Bệnh cứ bệnh, chết cứ chết, tranh cử cái đă, miễn sao t́m lợi thế cho ḿnh.
Trong cuộc đảng tranh này, nếu CH có lợi thế là nắm giữ ṭa Bạch Ốc th́ DC có lợi thế là được sự ủng hộ của ngành truyền thông.
- một bên là Tổng thống Trump và đảng CH;
- một bên là đảng DC và truyền thông.
Trích.. Đảng tranh ở Hoa Kỳ thời đại dịch
We don't see things as they are, we see them as we are.
(Chúng ta không nh́n thấy sự vật như chính sự vật, mà nh́n thấy chúng như chính chúng ta)
Trần Hữu Thục
DC th́ mềm, CH th́ rắn. DC tính âm. CH tính dương. Đúng là hai thái cực.
https://3o15h033zmpwracwx2i0 0rqx-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2015/06/republican-versus-democrat.jpg
Tuy nhiên, không như đảng Cộng Sản, các đảng chính trị Hoa Kỳ vốn lỏng lẻo, nên rộng chỗ cho những khuynh hướng khác nhau có mặt trong cùng một đảng: có kẻ th́ cực đoan, có kẻ trung dung, có kẻ tùy thời, cơ hội và cũng có kẻ thay đổi quan điểm v́ một số lư do riêng nào đó.
Nhờ thế, dù gay gắt chống đối nhau, nhưng các dân biểu, nghị sĩ của hai đảng cũng có lúc thỏa hiệp hay tương nhượng nhau để cho ra đời những đạo luật có tính cách lưỡng đảng (bi-partisanship) như những đạo luật lên án Trung Quốc nêu trên.
Ngoài ra, trong thực tế, rất nhiều người dân Hoa Kỳ có khuynh hướng độc lập. Họ là những người lập trường lừng chừng, không CH cũng chẳng DC, kẻ th́ chủ trương tự do trong kinh tế nhưng bảo thủ về phương diện xă hội (economically liberal, socially conservative) kẻ th́ có quan điểm tự do về phương diện xă hội nhưng bảo thủ về kinh tế (economically liberal, economicallyconserva tive). Trong cuộc thăm ḍ của Gallup tháng 2/2020, người ta t́m thấy khoảng 29% người Mỹ nhận ḿnh là thuộc DC, 30% CH và 39% độc lập (ĐL).
Thành thử, nói “lưỡng đảng” mà thành “tam đảng”: DC, CH và ĐL. Chính sự hiện diện của khối cử tri độc lập này đă tạo ra sự thay đổi liên tục trong chính trường Hoa Kỳ, giúp làm mới hệ thống cai trị, thúc đẩy đất nước hướng về phía trước. Cũng cần nhấn mạnh, ngoài các cử tri độc lập, những cử tri “cải đảng”cũng góp phần vào sự thay đổi đó. Đảng Mỹ vốn không có tuyên thệ, chẳng có khai trừ. Vào đảng, ra đảng, bỏ đảng, thay đảng, đơn giản và dễ dàng như… ăn kẹo.
Ở đây có một điều cần nói thêm cho rơ. Khi nói đến chính phủ Mỹ (American Government) tức chính phủ Liên Bang (Federal Government), có người thường nghĩ đó chỉ là nội các của vị tổng thống đương nhiệm.
Thực ra chính phủ Mỹ, theo hiến pháp, gồm có “ba thành phần riêng biệt: lập pháp, hành pháp và tư pháp, mà quyền hành mỗi thành phần theo thứ tự được Hiến Pháp Hoa Kỳ trao cho là ở Quốc Hội, Tổng Thống và các Ṭa Án Liên Bang.”
Như thế, tổng thống và nội các chỉ là một phần của chính quyền Mỹ. Do sự phân chia, và do sự kiểm tra và kềm chế lẫn nhau, cho nên nước Mỹ không bao giờ là “đảng trị”, lại càng không bao giờ có bất cứ một “cha già dân tộc”, hay “minh quân” hay “vị cứu tinh” nào trị v́ ở ṭa Bạch Ốc cả.
II. Đảng tranh
Giành giựt niềm tin của cử tri để nắm quyền, đó là cái “job” của đảng Mỹ. Do đó, đảng tranh là chuyện thường ngày (ở huyện) trong sinh hoạt chính trị ở Hoa Kỳ. Nó trở thành yếu tính, thậm chí, là sức khỏe của chế độ dân chủ.
Đó không phải là một cuộc đấu tranh sinh tử, trong đó người thắng sẽ làm vua vĩnh viễn và người thua sẽ …về chùa quét lá đa. Đảng tranh, rốt cuộc, là một h́nh thức điều chỉnh các sinh hoạt xă hội. Thành thử, gọi đảng này cầm quyền sẽ là “cơn ác mộng” và đảng kia cầm quyền sẽ là mối “nguy hiểm cho nền an ninh quốc gia” là một cách nói phóng đại, chỉ nhằm tuyên truyền tranh cử, hoàn toàn không phản ảnh thực tế nước Mỹ!
Ác mộng chỉ xảy ra khi một đảng mạnh quá, tiêu diệt đảng kia, và chấm dứt chế độ lưỡng đảng! Ác mộng cũng chỉ xảy ra khi một ông tổng thống nào đó bỗng nhiên chuyên quyền và được tung hô là người duy nhất, là vị “cứu tinh” của dân tộc không ai thay thế được. Hiến pháp và các định chế Mỹ hoàn toàn không cho phép những hiện tượng bất thường như thế xảy ra. Từ cả mấy trăm năm nay.
Năm nay, năm bầu cử tổng thống, hai biến cố xảy ra làm đảo lộn mọi dự tính, mọi tiên liệu và chương tŕnh cũng như kế hoạch của hai đảng, khiến cuộc đảng tranh càng thêm…loạn sắc: đại dịch Coronavirus và phong trào “Black Lives Matter”.
T́m cho ra nguồn cơn nào đưa đến t́nh trạng đáng buồn đó phải cần thời gian và đ̣i hỏi một nghiên cứu nghiêm túc, tường tận, khách quan. Riêng tôi, tôi nghĩ một cách b́nh dân: Hoa Kỳ gặp hạn xui, v́ cơn dịch rơi vào đúng năm bầu cử tổng thống. Thay v́ chung tay nhau giải quyết, các quư chính trị gia biến cơn đại dịch thành một con bài, thậm chí một con ngáo ộp, chính trị. Trách nhau, đùn nhau, tố cáo nhau, đổ lỗi cho nhau. Bất cứ một hành vi chống dịch nào. người ta cũng cân nhắc lợi, hại tranh cử. Bệnh cứ bệnh, chết cứ chết, tranh cử cái đă, miễn sao t́m lợi thế cho ḿnh.
Trong cuộc đảng tranh này, nếu CH có lợi thế là nắm giữ ṭa Bạch Ốc th́ DC có lợi thế là được sự ủng hộ của ngành truyền thông.
- một bên là Tổng thống Trump và đảng CH;
- một bên là đảng DC và truyền thông.
Trích.. Đảng tranh ở Hoa Kỳ thời đại dịch
We don't see things as they are, we see them as we are.
(Chúng ta không nh́n thấy sự vật như chính sự vật, mà nh́n thấy chúng như chính chúng ta)
Trần Hữu Thục