florida80
10-01-2020, 19:18
Trong hơn 140 năm trị v́, triều Nguyễn đă xây dựng ở kinh đô Huế rất nhiều vườn thượng uyển. Cho đến nay, một số vườn chỉ c̣n lại dấu tích, nhưng vẫn c̣n một nơi tồn tại nguyên vẹn dù đă có phần hoang phế.
Đó là Hồ Tịnh Tâm, thuộc phường Thuận Thành, từ cửa Thượng Tứ đi thẳng vào, nay vẫn c̣n nguyên diện tích và h́nh hài kiến trúc. Hồ do ngăn sông Kim Long mà thành. Vua Thiệu Trị đă xếp Tịnh Tâm vào đệ tam cảnh đẹp kinh đô Huế. Tiếc là theo thời gian và không được bảo tồn tốt nên hiện nay hồ đang trong t́nh trạng phế tích.
Trên hồ có hai ḥn đảo có nhà kho chứa thuốc súng của triều đ́nh. Năm 1839, vua Minh Mạng cho sửa sang, xây dựng thành vườn ngự uyển lớn và đẹp nhất Hoàng gia. 8.000 binh lính tham gia xây dựng công tŕnh. Xây xong, vua đặt tên là Tịnh Tâm Hồ. Chu vi hồ rộng 1.450 m. Trên hồ có ba đảo. Hai đảo lớn phía nam gọi là Bồng Lai, bắc là Phương Trượng. Hồ Tịnh Tâm cũng đi vào sử sách nhờ câu chuyện về Trần Cao Vân và Thái Phiên đă lén tới liên lạc với Vua Hàm Nghi ban chiếu Cần Vương chống Pháp.
https://i.imgur.com/7f4pswF.jpg
Trong hơn 140 năm trị v́, triều Nguyễn đă xây dựng ở kinh đô Huế rất nhiều vườn thượng uyển. Cho đến nay, một số vườn chỉ c̣n lại dấu tích, nhưng vẫn c̣n một nơi tồn tại nguyên vẹn dù đă có phần hoang phế.
Cây cầu gỗ đơn sơ dẫn ra Đảo Phương Trượng
Cầu Hồng Cừ đẫn đến đảo Bồng Lai ở Hồ Tịnh Tâm. Cầu được xây mới cùng với ngôi đền Bát Giác năm 1960.
Bốn góc trên đảo Bồng lai được trang trí bằng những ḥn giả sơn này, đây cũng là di tích c̣n sót lại nguyên vẹn nhất trên đảo.
Đảo Bồng Lai ở phía nam hồ, chính giữa có điện Bồng Doanh. Điện có kiến trúc 3 gian 2 chái, lợp ngói Hoàng lưu li, điện xoay mặt về hướng nam, có lan can gạch bao quanh. Từ cuối thế kỷ XIX, do không được chăm sóc, các kiến trúc ở khu vực Hồ Tịnh Tâm bị hư hỏng dần. Năm 1960, trên nền điện Bồng Doanh cũ có dựng một ngôi đ́nh Bát Giác nhỏ để kỷ niệm, nhưng trận băo năm 1985 đă làm sập hoàn toàn ngôi đền này.
Những gốc cột đá nằm trơ gan cùng tuế nguyệt
Theo các tài liệu t́m được th́ nơi đây ngày xưa chỉ trồng sen trắng. Bây giờ, bèo lục b́nh và rau muống thả đầy hồ, chỉ c̣n chút hoa súng như một "ngậm ngùi" cho một nơi từng được xem là thắng cảnh.
Một số vườn thượng uyển được xây dựng tại Huế từ thời triều Nguyễn:
-Vườn Thiệu Phương, xây dựng năm 1828 (Minh Mạng) ở trong Tử Cấm Thành.
-Vườn Thư Quang, xây dựng vào năm 1836 (Minh Mạng) ở phía bắc Hoàng Thành (thuộc phường Thuận Thành bây giờ).
-Vườn Ngự Viên, xây dựng năm 1821, ở góc đông bắc Tử Cấm Thành. Dấu vết hiện vẫn c̣n là Hồ Ngọc Dịch, Tiểu Ngự Hà và một số ḥn giả sơn ở khu nhà lầu Ngự Tiền Văn pḥng (thời Bảo Đại) .
-Vào năm 1840, vua Nguyễn c̣n cho làm một vườn thượng uyển nổi tiếng ở gần khu ruộng vua cày khi làm lễ Tịch Điền (phường Tây Lộc bây giờ) gọi là vườn Thượng Mậu.
Đó là Hồ Tịnh Tâm, thuộc phường Thuận Thành, từ cửa Thượng Tứ đi thẳng vào, nay vẫn c̣n nguyên diện tích và h́nh hài kiến trúc. Hồ do ngăn sông Kim Long mà thành. Vua Thiệu Trị đă xếp Tịnh Tâm vào đệ tam cảnh đẹp kinh đô Huế. Tiếc là theo thời gian và không được bảo tồn tốt nên hiện nay hồ đang trong t́nh trạng phế tích.
Trên hồ có hai ḥn đảo có nhà kho chứa thuốc súng của triều đ́nh. Năm 1839, vua Minh Mạng cho sửa sang, xây dựng thành vườn ngự uyển lớn và đẹp nhất Hoàng gia. 8.000 binh lính tham gia xây dựng công tŕnh. Xây xong, vua đặt tên là Tịnh Tâm Hồ. Chu vi hồ rộng 1.450 m. Trên hồ có ba đảo. Hai đảo lớn phía nam gọi là Bồng Lai, bắc là Phương Trượng. Hồ Tịnh Tâm cũng đi vào sử sách nhờ câu chuyện về Trần Cao Vân và Thái Phiên đă lén tới liên lạc với Vua Hàm Nghi ban chiếu Cần Vương chống Pháp.
https://i.imgur.com/7f4pswF.jpg
Trong hơn 140 năm trị v́, triều Nguyễn đă xây dựng ở kinh đô Huế rất nhiều vườn thượng uyển. Cho đến nay, một số vườn chỉ c̣n lại dấu tích, nhưng vẫn c̣n một nơi tồn tại nguyên vẹn dù đă có phần hoang phế.
Cây cầu gỗ đơn sơ dẫn ra Đảo Phương Trượng
Cầu Hồng Cừ đẫn đến đảo Bồng Lai ở Hồ Tịnh Tâm. Cầu được xây mới cùng với ngôi đền Bát Giác năm 1960.
Bốn góc trên đảo Bồng lai được trang trí bằng những ḥn giả sơn này, đây cũng là di tích c̣n sót lại nguyên vẹn nhất trên đảo.
Đảo Bồng Lai ở phía nam hồ, chính giữa có điện Bồng Doanh. Điện có kiến trúc 3 gian 2 chái, lợp ngói Hoàng lưu li, điện xoay mặt về hướng nam, có lan can gạch bao quanh. Từ cuối thế kỷ XIX, do không được chăm sóc, các kiến trúc ở khu vực Hồ Tịnh Tâm bị hư hỏng dần. Năm 1960, trên nền điện Bồng Doanh cũ có dựng một ngôi đ́nh Bát Giác nhỏ để kỷ niệm, nhưng trận băo năm 1985 đă làm sập hoàn toàn ngôi đền này.
Những gốc cột đá nằm trơ gan cùng tuế nguyệt
Theo các tài liệu t́m được th́ nơi đây ngày xưa chỉ trồng sen trắng. Bây giờ, bèo lục b́nh và rau muống thả đầy hồ, chỉ c̣n chút hoa súng như một "ngậm ngùi" cho một nơi từng được xem là thắng cảnh.
Một số vườn thượng uyển được xây dựng tại Huế từ thời triều Nguyễn:
-Vườn Thiệu Phương, xây dựng năm 1828 (Minh Mạng) ở trong Tử Cấm Thành.
-Vườn Thư Quang, xây dựng vào năm 1836 (Minh Mạng) ở phía bắc Hoàng Thành (thuộc phường Thuận Thành bây giờ).
-Vườn Ngự Viên, xây dựng năm 1821, ở góc đông bắc Tử Cấm Thành. Dấu vết hiện vẫn c̣n là Hồ Ngọc Dịch, Tiểu Ngự Hà và một số ḥn giả sơn ở khu nhà lầu Ngự Tiền Văn pḥng (thời Bảo Đại) .
-Vào năm 1840, vua Nguyễn c̣n cho làm một vườn thượng uyển nổi tiếng ở gần khu ruộng vua cày khi làm lễ Tịch Điền (phường Tây Lộc bây giờ) gọi là vườn Thượng Mậu.