vuitoichat
10-07-2020, 14:16
Quốc tế và khu vực, cũng như giới quan sát thời sự Việt Nam từ trong nước và hải ngoại đă có những phản ứng ban đầu về nhà hoạt động xă hội dân sự Phạm Đoan Trang bị chính quyền Hà Nội bắt giữ tại Sài G̣n hôm 07/10/2020.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1666808&stc=1&d=1602080035
Phạm Đoan Trang
Từ Tổ chức Theo dơi Nhân quyền (Human Rights Watch - HRW) khu vực, Phó giám đốc Phil Robertson khu vực châu Á, trong một tuyên bố chính thức hôm thứ Tư lên án vụ bắt giữ và yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho người vừa bị bắt:
"Phản ứng như thiêu đốt của Việt Nam đối với bất đồng chính kiến được trưng bày cho tất cả mọi người xem với vụ bắt giữ blogger và tác giả nổi tiếng Phạm Đoan Trang. Mặc dù phải hứng chịu nhiều năm bị chính quyền quấy rối có hệ thống, bao gồm cả các cuộc tấn công nặng nề, bà vẫn trung thành với các nguyên tắc vận động ḥa b́nh cho nhân quyền và dân chủ.
"Cách tiếp cận sâu sắc của bà đối với cải cách và yêu cầu người dân tham gia thực sự vào hoạt động quản trị của họ, là những thông điệp mà Chính phủ Việt Nam nên lắng nghe và tôn trọng, không ḱm nén.
"Tổ chức Theo dơi Nhân quyền lên án mạnh mẽ việc Việt Nam bắt giữ Phạm Đoan Trang. Mỗi ngày cô ấy sống sau song sắt là một sự bất công nghiêm trọng, vi phạm các cam kết quốc tế về nhân quyền của Việt Nam và gây ô nhục cho chính phủ. Các chính phủ trên khắp thế giới và Liên Hợp Quốc phải ưu tiên trường hợp của cô ấy, thay mặt cô ấy nói to và nhất quán, đồng thời yêu cầu trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho cô ấy".
Hành động đáng 'chê trách'
Từ Tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International), cùng ngày, trong một tuyên bố có tựa đề "Việt Nam: Nhà vô địch nhân quyền bị bắt, có nguy cơ bị tra tấn nghiêm trọng", Phó Giám đốc Khu vực của tổ chức này, Ming Yu Hah, gọi đây là một hành động đáng 'chê trách' của chính quyền và kêu gọi thả tự do vô điều kiện cho nhà báo, nhà hoạt động:
"Việc Phạm Đoan Trang bị bắt là một hành động đáng chê trách. Bà là một nhân vật hàng đầu trong cuộc đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. Bà đă truyền cảm hứng cho vô số nhà hoạt động trẻ lên tiếng v́ một Việt Nam công bằng, ḥa nhập và tự do hơn.
"Phạm Đoan Trang phải đối mặt với nguy cơ sắp bị tra tấn và đối xử tệ bạc dưới bàn tay của chính quyền Việt Nam. Bà phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện.
"Phạm Đoan Trang đă phải đối mặt với sự ngược đăi do công việc của bà là một nhà bảo vệ nhân quyền cho phụ nữ kể từ khi bà trở về Việt Nam vào năm 2015. Trước đó, bà đă phải nhập viện sau khi bị tra tấn và chịu bạo lực về giới sau vụ bắt giữ tùy tiện với bà vào năm 2018".
Cũng hôm 07/10, hăng tin Anh Reuters đưa tin về sự việc trong một bản tin cho hay "Việt Nam bắt giữ nhà hoạt động vài giờ sau cuộc họp nhân quyền với Mỹ", bản tin viết:
"Các nguồn tin và các nhóm nhân quyền quốc tế cho biết Việt Nam đă bắt giữ một blogger và một nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng v́ "các hoạt động chống nhà nước" vài giờ sau khi chính phủ nước này tổ chức các cuộc đàm phán thường niên về nhân quyền với Hoa Kỳ…
"… Mặc dù cải cách kinh tế sâu rộng và ngày càng cởi mở hơn với thay đổi xă hội, đảng Cộng sản cầm quyền của Việt Nam rất ít dung thứ sự chỉ trích và đă tăng cường đàn áp các nhà hoạt động trước thềm đại hội đảng quan trọng vào tháng Một năm sau."
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1666809&stc=1&d=1602080035
Nhà báo, nhà hoạt động xă hội Phạm Đoan Trang cũng là người phát ngôn của NXB Tự do cùng các ấn phẩm do NXB Tự Do phát hành.
'Truy cứu theo cả hai điều luật?'
Cùng hôm thứ Tư, từ Việt Nam và hải ngoại, một số nhà hoạt động và quan sát xă hội và thời sự Việt Nam nêu phản ứng của ḿnh về sự việc.
Trịnh Hữu Long, Tổng Biên tập Luật Khoa Tạp Chí, nhà vận động cho xă hội dân sự ở Việt Nam, từ một quốc gia tại khu vực Đông Nam Á nói với BBC:
"Như mọi người đă biết, chính quyền Việt Nam đă bắt giữ và khởi tố bị can bà Phạm Đoan Trang theo tội danh quy định theo cả điều 88 của Bộ luật h́nh sự năm 1999 và cả điều 117 Bộ Luật h́nh sự Việt Nam 2015.
"Điều này có nghĩa bà Phạm Đoan Trang sẽ bị truy cứu trách nhiệm h́nh sự với những hành vi xảy ra từ kể cả trước ngày 01/01/2018, lẫn như từ ngày 01/01/2018 trở lại đây, ngày 01/01/2018 là ngày Bộ Luật h́nh sự mới có hiệu lực.
"V́ vậy có thể thấy sẽ có nhiều hành vi của Đoan Trang từ nhiều năm qua sẽ được đưa vào kết luận điều tra và cáo trạng."
Từ Hà Nội, Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện phản biện Chính sách độc lập IDS (đă tự giải thể) nói với BBC:
"Tôi cho rằng đây là một vụ đàn áp trắng trợn chống lại những tiếng nói khác với ư của ĐCSVN, chống lại những quyền tự do báo chí, xuất bản và biểu đạt đă được Việt Nam cam kết tôn trọng trong luật quốc tế (ICCPR, mà Việt Nam đă tham gia từ đầu những năm 1980 và cũng được ghi trong Hiến Pháp Cộng hoà Xă hội chủ nghĩa Việt Nam và như thế chính quyền Việt Nam phải có nghĩa vụ phải tôn trọng các quyền đó của mọi công dân. Đáng tiếc nhằm để hợp pháp hoá những sự vi phạm như vậy bộ Luật H́nh sự đă đưa vào những quy định mơ hồ như tội "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam", quy định tại Điều 88 Bộ luật H́nh sự 1999; và tội "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước CHXHCN Việt Nam " quy định tại Điều 117 Bộ luật H́nh sự 2015.
"Theo tôi, xét về mặt nguyên tắc chẳng ai có thể chống lại một nhà nước cả (v́ nó gồm lănh thổ, dân cư, bộ máy nhà nước và các dự án nhà nước); nhưng ai cũng có quyền chống một chính quyền (tức là những người con người cụ thể làm các chức năng cụ thể trong các bộ máy nhà nước) khi chính quyền ấy làm bậy (chính ông Hồ Chí Minh đă kêu gọi nhân dân đuổi chính phủ nếu chính phủ làm không tốt việc phục vụ dân). Đáng tiếc ĐCSVN đánh đồng chính quyền với nhà nước và tạo ra các điều luật hay các tội danh mù mờ để họ có thể diễn giải việc bắt bất cứ ai làm những điều hợp hiến, hợp luật quốc tế như Phạm Đoan Trang đă làm và bắt bớ, bỏ tù những người người như vậy. Phải đấu tranh để đ̣i ĐCSVN thực hiện đúng luật quốc tế, đúng Hiến pháp mà chính nó tạo ra."
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1666810&stc=1&d=1602080035
Ấn phẩm của NXB Tự Do chủ yếu về chính trị, xă hội và luật pháp.
Quyết định từ cấp cao nhất?
Cũng từ Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Vinh, cựu Thiếu tá An ninh, Bộ Công an Việt Nam, b́nh luận:
"Tôi thấy đây tiếp tục là một diễn biến đáng lo ngại cho không khí tự do dân chủ ở Việt Nam, trong lúc một số nhà báo tự do, blogger đă nối tiếp nhau vị bắt từ cuối năm ngoái tới giờ, vụ Đồng Tâm vừa mới xử sơ thẩm. Đặc biệt lại đang diễn ra Hội nghị trung ương, và cuộc Đối thoại nhân quyền Việt-Mỹ."
Từ Paris, nhà báo tự do Tường An, nhà hoạt động xă hội dân sự và vận động cho công đoàn độc lập, nói:
"Tôi thấy cả bất ngờ lẫn không bất ngờ trước sự kiện này, bất ngờ là v́ báo chí của nhà nước Việt Nam hôm 07/10 cho biết cơ quan an ninh điều tra và tổ công tác Hà Nội đă hợp tác với tổ công tác thuộc Bộ công an tại TP Hồ Chí Minh để bắt nhà báo Phạm Đoan Trang vào đêm 6/10.
"Nhưng cũng trong ngày hôm đó, giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đă có cuộc đối thoại Nhân quyền lần thứ 24. Họ như thế đă bắt một người đấu tranh cho Nhân quyền ngay trong ngày đối thoại về Nhân quyền.
"C̣n điều mà tôi không bất ngờ là tại Việt Nam, mỗi người đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền và lao động tại Việt Nam lúc nào cũng là một tù nhân dự khuyết.
"Nhất là nhà báo Đoan Trang lại là một người hoạt động rất tích cực và hiệu quả, từ lâu cô đă là cái gai trong mắt của nhà cầm quyền. Chính cô cũng đă từng nói rằng cô có thể bị bắt bất cứ lúc nào. Đây là điều mà nhiều người đoán trước sẽ xảy ra, chỉ không biết là lúc nào thôi."
B́nh luận thêm về bối cảnh của vụ bắt giữ, và điều ǵ có thể là mục tiêu hay mong muốn của chính quyền qua vụ bắt nhà hoạt động, các nhà quan sát từ hải ngoại và Việt Nam nói:
"Chúng ta rất khó biết là chính quyền muốn điều ǵ, hiện nay về bối cảnh, Đại hội đảng CSVN lần thứ 13 sắp tới trong chỉ c̣n vài tháng nữa thôi, Hội nghị 13 Ban chấp hành TƯ đảng CSVN đang diễn ra, và ở quốc tế th́ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 cũng sắp diễn ra đầu tháng tới, bối cảnh theo tôi là rất phức tạp với quá nhiều yếu tố đang xảy ra," ông Trịnh Hữu Long b́nh luận.
"Tôi nghĩ rằng việc bắt giữ Phạm Đoan Trang nằm đâu đó trong một cuộc tranh giành quyền lực trong nội bô đảng cầm quyền và có đó trong nội bộ đảng này đang cần lập một chiến công lớn để được ghi nhận, để được đề bạt vào những chức vụ cao hơn trong ban lănh đạo cấp cao của đảng Cộng sản trong thời gian tới.
"Phạm Đoan Trang là một nhà hoạt động dân chủ thuộc hàng nổi tiếng nhất, hiệu quả nhất ở Việt Nam, và việc bắt giữ Phạm Đoan Trang, theo tôi phải đến từ các cấp lănh đạo cao nhất của đảng và chính quyền, chứ không thể nào chỉ đến từ cấp lănh đạo chỉ như Ủy viên Trung ương đảng hay cấp Thứ trưởng được."
'Một kiểu vỗ mặt người Mỹ'?
Từ Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Vinh nói:
"Tôi thấy rằng ngoài những hoạt động của bà Đoan Trang trong nhiều năm nay làm chính quyền khó chịu, th́ tài liệu Báo cáo Đồng Tâm mới đây có lẽ làm họ khó chịu hơn nữa, dẫn tới quyết định bắt giữ.
"Tuy nhiên, việc bắt giữ bà Đoan Trang ngay sau khi bà gặp đại diện Ṭa Lănh sự Mỹ và đúng lúc cuộc Đối thoại nhân quyền Việt- Mỹ đang diễn ra là một hiện tượng quá lạ. Về ngoại giao, nó như một kiểu "vỗ mặt" với phía Mỹ, trong lúc quan hệ hai nước đang tốt đẹp chưa từng thấy và rất cần nhau quanh việc đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông. Không lẽ lại có chuyện "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược", hay thậm chí là những khúc mắc nội bộ khó thấy hết bên trong?
"V́ vậy, thật khó đoán mục đích khác thường của việc bắt giữ, ngoài chuyện b́nh thường là trấn áp các hoạt động liên quan quyền tự do dân chủ của người dân, cùng với mục tiêu phục vụ phiên ṭa phúc thẩm vụ Đồng Tâm, nếu như sẽ diễn ra trước Đại hội 13."
Ông Nguyễn Quang A b́nh luận:
"Đơn giản, tôi thấy rằng sắp diễn ra đại hội của ĐCSVN và trước đại hội họ muốn bóp nghẹt tiếng nói khác họ. Nguyên nhân họ vin vào các điều luật vi hiến, trái với luật quốc tế như nêu ở trên th́ bất kể ai có tiếng nói khác với ĐCSVN đều có thể là các ứng viên tù nhân nếu họ không im miệng và ngoan ngoăn nghe theo ĐCSVN. Chính quyền vi phạm Hiến pháp bằng việc bắt bớ hẳn là muốn bịt miệng Đoan Trang và đe doạ những người khác."
C̣n từ Paris, bà Tường An nói:
"Như tôi đă bày tỏ rằng khá bất ngờ khi nhà cầm quyền CSVN bắt nhà báo Phạm Đoan Trang vào lúc mà giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vừa có cuộc đối thoại về Nhân quyền. Với lực lượng công an hùng hậu, nếu muốn, họ có thể bắt cô ấy bất cứ lúc nào.
"Nhưng có một số câu hỏi mà tôi thấy được đặt ra qua đây rằng tại sao họ lại chọn thời điểm này? Hay có lẽ hồ sơ Đồng Tâm mà cô Phạm Đoan Trang vừa hoàn thành cùng với Will Nguyen là giọt nước làm tràn ly? Và họ sợ rằng ngoài 64 dân biểu Âu châu gửi kiến nghị vừa qua sẽ có thêm những dân biểu khác ở Âu châu và trên thế giới lên tiếng nữa chăng? Và sau khi đă đạt được các hiệp định Hiệp thương CPTPP, EVFTA, họ muốn cho thế giới tự do biết rằng họ bất chấp áp lực từ hai hiệp thương này?
Hậu quả, hệ quả có thể có là ǵ?
Về hệ quả, hệ lụy thậm chí là hậu quả nếu có của vụ bắt giữ, truy tố nhà hoạt động, các ư kiến nhân dịp này bày tỏ quan điểm với BBC.
"Tôi thấy vẫn tương tự như các vụ bắt giữ, xét xử những nhân vật tiếng tăm trong giới tranh đấu cho dân chủ, vụ việc này sẽ khuấy động đáng kể dư luận trong nước và quốc tế, v́ bà Phạm Đoan Trang là nhân vật nổi tiếng từ lâu, một người đă dấn thân, hy sinh tuyệt đối cho lư tưởng của ḿnh," ông Nguyễn Hữu Vinh b́nh luận.
Ông Trịnh Hữu Long nói: "Áp lực quốc tế đối với vụ bắt giữ, truy tố và có thể gọi luôn là vụ án này, chúng ta có thể kỳ vọng là sẽ rất lớn, các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, khu vực, các tổ chức chính phủ nước ngoài, Liên Hợp quốc v.v… sẽ có thể lên án rất kịch liệt."
"Bởi v́ như đă nói, Đoan Trang không phải là một nhà hoạt động thông thường, cô là một nhà hoạt động rất nổi bật và được cộng đồng quốc tế biết đến rất nhiều. V́ thế, áp lực quốc tế theo tôi chắc chắn sẽ lớn.
"Tuy nhiên nó sẽ lớn giống như là vụ Lê Công Định hay là vụ Cù Huy Hà Vũ, chứ nó cũng khó mà lớn hơn và khó làm xoay chuyển được t́nh thế. Hậu quả về mặt quốc tế đối với chính phủ Việt Nam hiện nay ít, v́ họ không c̣n hay không có trong tay một vụ đàm phán Hiệp định Thương mại nào với các chính phủ nước ngoài nữa.
"Cho nên thiệt hại kinh tế cho chính phủ Việt Nam tôi chưa thấy ǵ, song thiệt hại lớn mà họ có thể gánh chịu mà tôi thấy là việc bắt một Đoan Trang sẽ sinh ra rất nhiều Đoan Trang khác, v́ việc bắt giữ cô chắc chắn sẽ tác động đến tâm lư của nhiều người đă theo dơi và ủng hộ Đoan Trang từ xưa đến nay và chắc chắn cũng sẽ giúp cho nhiều người mới biết đến cô và nguồn cảm ứng từ cô hơn."
Cô PDT là một người hoạt động nổi tiếng, tên tuổi cô được các tổ chức Nhân quyền và các chính trị gia trên thế giới biết đến. Cô cũng đă nhận được nhiều giải thưởng quốc tế. Tôi tin chắc rằng, ngoài những người Việt đấu tranh ở trong cũng như ngoài Việt Nam , chắc chắc các tổ chức nhân quyền và các cơ quan quốc tế, các dân biểu, nghị sĩ sẽ lên tiếng, và lên tiếng mạnh mẽ.
Tôi rất hy vọng sự việc này sẽ thêm một bằng chứng nữa để thế giới thấy rằng: nhà nước csvn luôn luôn hứa hẹn những điều tốt đẹp, nhưng khi đă đạt được mục tiêu th́ họ có thể phủ nhận hết tất cả những ǵ họ đă hứa hẹn. Việc bắt giữ cô PDT cũng như những TNLT khác cho thấy điều mà EU tin rằng : "Phê chuẩn EVFTA là để thúc đẩy nhân quyền tại Việt Nam " chỉ là một ảo tưởng.
Ông Nguyễn Quang A nêu quan điểm:
"Chắc chắn vụ bắt giữ Đoan Trang sẽ tạo ra những hệ quả nghiêm trọng v́ nó bót nghẹt các tiếng nói khác biệt tức là nó cản trở sự phát triển của đất nước; nó cũng có thể gây ra nhiều sự phản kháng từ các tổ chức quốc tế; nó gây ra sự phẫn uất trong dư luận trong nước; nó cho thấy chỉ những kẻ yếu mới viện đến những biện pháp đàn áp thô bạo như thế với công dân của ḿnh; chính quyền tưởng bắt Phạm Đoan Trang sẽ làm nhụt chí những người khác, họ lầm to v́ tôi cũng thấy những sự đàn áp như vậy chỉ khiến nhiều người quyết tâm hơn hay nhiều người nh́n thấy sự vô pháp của chính quyền và như thế thực sự hại cho chính quyền."
Bà Tường An nói:
"Phạm Đoan Trang là một người hoạt động nổi tiếng, tên tuổi cô được các tổ chức Nhân quyền và các chính trị gia trên thế giới biết đến. Cô cũng đă nhận được nhiều giải thưởng quốc tế. Tôi tin chắc rằng, ngoài những người Việt đấu tranh ở trong cũng như ngoài Việt Nam, chắc chắc các tổ chức nhân quyền và các cơ quan quốc tế, các dân biểu, nghị sĩ sẽ lên tiếng, và lên tiếng mạnh mẽ.
"Tôi rất hy vọng sự việc này sẽ thêm một bằng chứng nữa để thế giới thấy rằng: nhà nước CSVN luôn luôn hứa hẹn những điều tốt đẹp, nhưng khi đă đạt được mục tiêu th́ họ có thể phủ nhận hết tất cả những ǵ họ đă hứa hẹn. Việc bắt giữ cô Phạm Đoan Trang cũng như những tù nhân lương tâm khác cho thấy điều mà EU tin rằng : "Phê chuẩn EVFTA là để thúc đẩy nhân quyền tại Việt Nam " chỉ là một ảo tưởng.
Hôm 07/10 nhiều báo chính thống từ Việt Nam đưa tin vụ bắt giữ bà Phạm Đoan Trang, trong đó trang mạng hay Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an Việt Nam cho hay nhà hoạt động bị bắt với cáo buộc "Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam".
"Ngày 07/10/2020, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đă chủ tŕ phối hợp với một số đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an và Công an Thành phố Hồ Chí Minh thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam, khám xét khẩn cấp đối với bị can Phạm Thị Đoan Trang tại địa chỉ pḥng 6 - lầu 1 - 372/36 đường Cách mạng tháng Tám, phường 10, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam", Bộ Công an Việt Nam cho biết.
"Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội ra Quyết định khởi tố vụ án h́nh sự đối với Phạm Thị Đoan Trang (sinh ngày 27/5/1978; hộ khẩu thường trú: phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội; hiện ở: pḥng 6 - lầu 1 - 372/36 đường Cách mạng tháng Tám, phường 10, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh) về tội: Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định tại Điều 88 Bộ luật H́nh sự 1999 và Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 117 Bộ luật H́nh sự 2015.
"Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đă ra Quyết định phê chuẩn các Quyết định của Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đối với bị can Phạm Thị Đoan Trang. Hiện Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đang tiếp tục điều tra theo đúng quy định của pháp luật," vẫn theo Bộ Công an Việt Nam.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1666808&stc=1&d=1602080035
Phạm Đoan Trang
Từ Tổ chức Theo dơi Nhân quyền (Human Rights Watch - HRW) khu vực, Phó giám đốc Phil Robertson khu vực châu Á, trong một tuyên bố chính thức hôm thứ Tư lên án vụ bắt giữ và yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho người vừa bị bắt:
"Phản ứng như thiêu đốt của Việt Nam đối với bất đồng chính kiến được trưng bày cho tất cả mọi người xem với vụ bắt giữ blogger và tác giả nổi tiếng Phạm Đoan Trang. Mặc dù phải hứng chịu nhiều năm bị chính quyền quấy rối có hệ thống, bao gồm cả các cuộc tấn công nặng nề, bà vẫn trung thành với các nguyên tắc vận động ḥa b́nh cho nhân quyền và dân chủ.
"Cách tiếp cận sâu sắc của bà đối với cải cách và yêu cầu người dân tham gia thực sự vào hoạt động quản trị của họ, là những thông điệp mà Chính phủ Việt Nam nên lắng nghe và tôn trọng, không ḱm nén.
"Tổ chức Theo dơi Nhân quyền lên án mạnh mẽ việc Việt Nam bắt giữ Phạm Đoan Trang. Mỗi ngày cô ấy sống sau song sắt là một sự bất công nghiêm trọng, vi phạm các cam kết quốc tế về nhân quyền của Việt Nam và gây ô nhục cho chính phủ. Các chính phủ trên khắp thế giới và Liên Hợp Quốc phải ưu tiên trường hợp của cô ấy, thay mặt cô ấy nói to và nhất quán, đồng thời yêu cầu trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho cô ấy".
Hành động đáng 'chê trách'
Từ Tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International), cùng ngày, trong một tuyên bố có tựa đề "Việt Nam: Nhà vô địch nhân quyền bị bắt, có nguy cơ bị tra tấn nghiêm trọng", Phó Giám đốc Khu vực của tổ chức này, Ming Yu Hah, gọi đây là một hành động đáng 'chê trách' của chính quyền và kêu gọi thả tự do vô điều kiện cho nhà báo, nhà hoạt động:
"Việc Phạm Đoan Trang bị bắt là một hành động đáng chê trách. Bà là một nhân vật hàng đầu trong cuộc đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. Bà đă truyền cảm hứng cho vô số nhà hoạt động trẻ lên tiếng v́ một Việt Nam công bằng, ḥa nhập và tự do hơn.
"Phạm Đoan Trang phải đối mặt với nguy cơ sắp bị tra tấn và đối xử tệ bạc dưới bàn tay của chính quyền Việt Nam. Bà phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện.
"Phạm Đoan Trang đă phải đối mặt với sự ngược đăi do công việc của bà là một nhà bảo vệ nhân quyền cho phụ nữ kể từ khi bà trở về Việt Nam vào năm 2015. Trước đó, bà đă phải nhập viện sau khi bị tra tấn và chịu bạo lực về giới sau vụ bắt giữ tùy tiện với bà vào năm 2018".
Cũng hôm 07/10, hăng tin Anh Reuters đưa tin về sự việc trong một bản tin cho hay "Việt Nam bắt giữ nhà hoạt động vài giờ sau cuộc họp nhân quyền với Mỹ", bản tin viết:
"Các nguồn tin và các nhóm nhân quyền quốc tế cho biết Việt Nam đă bắt giữ một blogger và một nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng v́ "các hoạt động chống nhà nước" vài giờ sau khi chính phủ nước này tổ chức các cuộc đàm phán thường niên về nhân quyền với Hoa Kỳ…
"… Mặc dù cải cách kinh tế sâu rộng và ngày càng cởi mở hơn với thay đổi xă hội, đảng Cộng sản cầm quyền của Việt Nam rất ít dung thứ sự chỉ trích và đă tăng cường đàn áp các nhà hoạt động trước thềm đại hội đảng quan trọng vào tháng Một năm sau."
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1666809&stc=1&d=1602080035
Nhà báo, nhà hoạt động xă hội Phạm Đoan Trang cũng là người phát ngôn của NXB Tự do cùng các ấn phẩm do NXB Tự Do phát hành.
'Truy cứu theo cả hai điều luật?'
Cùng hôm thứ Tư, từ Việt Nam và hải ngoại, một số nhà hoạt động và quan sát xă hội và thời sự Việt Nam nêu phản ứng của ḿnh về sự việc.
Trịnh Hữu Long, Tổng Biên tập Luật Khoa Tạp Chí, nhà vận động cho xă hội dân sự ở Việt Nam, từ một quốc gia tại khu vực Đông Nam Á nói với BBC:
"Như mọi người đă biết, chính quyền Việt Nam đă bắt giữ và khởi tố bị can bà Phạm Đoan Trang theo tội danh quy định theo cả điều 88 của Bộ luật h́nh sự năm 1999 và cả điều 117 Bộ Luật h́nh sự Việt Nam 2015.
"Điều này có nghĩa bà Phạm Đoan Trang sẽ bị truy cứu trách nhiệm h́nh sự với những hành vi xảy ra từ kể cả trước ngày 01/01/2018, lẫn như từ ngày 01/01/2018 trở lại đây, ngày 01/01/2018 là ngày Bộ Luật h́nh sự mới có hiệu lực.
"V́ vậy có thể thấy sẽ có nhiều hành vi của Đoan Trang từ nhiều năm qua sẽ được đưa vào kết luận điều tra và cáo trạng."
Từ Hà Nội, Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện phản biện Chính sách độc lập IDS (đă tự giải thể) nói với BBC:
"Tôi cho rằng đây là một vụ đàn áp trắng trợn chống lại những tiếng nói khác với ư của ĐCSVN, chống lại những quyền tự do báo chí, xuất bản và biểu đạt đă được Việt Nam cam kết tôn trọng trong luật quốc tế (ICCPR, mà Việt Nam đă tham gia từ đầu những năm 1980 và cũng được ghi trong Hiến Pháp Cộng hoà Xă hội chủ nghĩa Việt Nam và như thế chính quyền Việt Nam phải có nghĩa vụ phải tôn trọng các quyền đó của mọi công dân. Đáng tiếc nhằm để hợp pháp hoá những sự vi phạm như vậy bộ Luật H́nh sự đă đưa vào những quy định mơ hồ như tội "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam", quy định tại Điều 88 Bộ luật H́nh sự 1999; và tội "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước CHXHCN Việt Nam " quy định tại Điều 117 Bộ luật H́nh sự 2015.
"Theo tôi, xét về mặt nguyên tắc chẳng ai có thể chống lại một nhà nước cả (v́ nó gồm lănh thổ, dân cư, bộ máy nhà nước và các dự án nhà nước); nhưng ai cũng có quyền chống một chính quyền (tức là những người con người cụ thể làm các chức năng cụ thể trong các bộ máy nhà nước) khi chính quyền ấy làm bậy (chính ông Hồ Chí Minh đă kêu gọi nhân dân đuổi chính phủ nếu chính phủ làm không tốt việc phục vụ dân). Đáng tiếc ĐCSVN đánh đồng chính quyền với nhà nước và tạo ra các điều luật hay các tội danh mù mờ để họ có thể diễn giải việc bắt bất cứ ai làm những điều hợp hiến, hợp luật quốc tế như Phạm Đoan Trang đă làm và bắt bớ, bỏ tù những người người như vậy. Phải đấu tranh để đ̣i ĐCSVN thực hiện đúng luật quốc tế, đúng Hiến pháp mà chính nó tạo ra."
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1666810&stc=1&d=1602080035
Ấn phẩm của NXB Tự Do chủ yếu về chính trị, xă hội và luật pháp.
Quyết định từ cấp cao nhất?
Cũng từ Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Vinh, cựu Thiếu tá An ninh, Bộ Công an Việt Nam, b́nh luận:
"Tôi thấy đây tiếp tục là một diễn biến đáng lo ngại cho không khí tự do dân chủ ở Việt Nam, trong lúc một số nhà báo tự do, blogger đă nối tiếp nhau vị bắt từ cuối năm ngoái tới giờ, vụ Đồng Tâm vừa mới xử sơ thẩm. Đặc biệt lại đang diễn ra Hội nghị trung ương, và cuộc Đối thoại nhân quyền Việt-Mỹ."
Từ Paris, nhà báo tự do Tường An, nhà hoạt động xă hội dân sự và vận động cho công đoàn độc lập, nói:
"Tôi thấy cả bất ngờ lẫn không bất ngờ trước sự kiện này, bất ngờ là v́ báo chí của nhà nước Việt Nam hôm 07/10 cho biết cơ quan an ninh điều tra và tổ công tác Hà Nội đă hợp tác với tổ công tác thuộc Bộ công an tại TP Hồ Chí Minh để bắt nhà báo Phạm Đoan Trang vào đêm 6/10.
"Nhưng cũng trong ngày hôm đó, giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đă có cuộc đối thoại Nhân quyền lần thứ 24. Họ như thế đă bắt một người đấu tranh cho Nhân quyền ngay trong ngày đối thoại về Nhân quyền.
"C̣n điều mà tôi không bất ngờ là tại Việt Nam, mỗi người đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền và lao động tại Việt Nam lúc nào cũng là một tù nhân dự khuyết.
"Nhất là nhà báo Đoan Trang lại là một người hoạt động rất tích cực và hiệu quả, từ lâu cô đă là cái gai trong mắt của nhà cầm quyền. Chính cô cũng đă từng nói rằng cô có thể bị bắt bất cứ lúc nào. Đây là điều mà nhiều người đoán trước sẽ xảy ra, chỉ không biết là lúc nào thôi."
B́nh luận thêm về bối cảnh của vụ bắt giữ, và điều ǵ có thể là mục tiêu hay mong muốn của chính quyền qua vụ bắt nhà hoạt động, các nhà quan sát từ hải ngoại và Việt Nam nói:
"Chúng ta rất khó biết là chính quyền muốn điều ǵ, hiện nay về bối cảnh, Đại hội đảng CSVN lần thứ 13 sắp tới trong chỉ c̣n vài tháng nữa thôi, Hội nghị 13 Ban chấp hành TƯ đảng CSVN đang diễn ra, và ở quốc tế th́ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 cũng sắp diễn ra đầu tháng tới, bối cảnh theo tôi là rất phức tạp với quá nhiều yếu tố đang xảy ra," ông Trịnh Hữu Long b́nh luận.
"Tôi nghĩ rằng việc bắt giữ Phạm Đoan Trang nằm đâu đó trong một cuộc tranh giành quyền lực trong nội bô đảng cầm quyền và có đó trong nội bộ đảng này đang cần lập một chiến công lớn để được ghi nhận, để được đề bạt vào những chức vụ cao hơn trong ban lănh đạo cấp cao của đảng Cộng sản trong thời gian tới.
"Phạm Đoan Trang là một nhà hoạt động dân chủ thuộc hàng nổi tiếng nhất, hiệu quả nhất ở Việt Nam, và việc bắt giữ Phạm Đoan Trang, theo tôi phải đến từ các cấp lănh đạo cao nhất của đảng và chính quyền, chứ không thể nào chỉ đến từ cấp lănh đạo chỉ như Ủy viên Trung ương đảng hay cấp Thứ trưởng được."
'Một kiểu vỗ mặt người Mỹ'?
Từ Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Vinh nói:
"Tôi thấy rằng ngoài những hoạt động của bà Đoan Trang trong nhiều năm nay làm chính quyền khó chịu, th́ tài liệu Báo cáo Đồng Tâm mới đây có lẽ làm họ khó chịu hơn nữa, dẫn tới quyết định bắt giữ.
"Tuy nhiên, việc bắt giữ bà Đoan Trang ngay sau khi bà gặp đại diện Ṭa Lănh sự Mỹ và đúng lúc cuộc Đối thoại nhân quyền Việt- Mỹ đang diễn ra là một hiện tượng quá lạ. Về ngoại giao, nó như một kiểu "vỗ mặt" với phía Mỹ, trong lúc quan hệ hai nước đang tốt đẹp chưa từng thấy và rất cần nhau quanh việc đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông. Không lẽ lại có chuyện "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược", hay thậm chí là những khúc mắc nội bộ khó thấy hết bên trong?
"V́ vậy, thật khó đoán mục đích khác thường của việc bắt giữ, ngoài chuyện b́nh thường là trấn áp các hoạt động liên quan quyền tự do dân chủ của người dân, cùng với mục tiêu phục vụ phiên ṭa phúc thẩm vụ Đồng Tâm, nếu như sẽ diễn ra trước Đại hội 13."
Ông Nguyễn Quang A b́nh luận:
"Đơn giản, tôi thấy rằng sắp diễn ra đại hội của ĐCSVN và trước đại hội họ muốn bóp nghẹt tiếng nói khác họ. Nguyên nhân họ vin vào các điều luật vi hiến, trái với luật quốc tế như nêu ở trên th́ bất kể ai có tiếng nói khác với ĐCSVN đều có thể là các ứng viên tù nhân nếu họ không im miệng và ngoan ngoăn nghe theo ĐCSVN. Chính quyền vi phạm Hiến pháp bằng việc bắt bớ hẳn là muốn bịt miệng Đoan Trang và đe doạ những người khác."
C̣n từ Paris, bà Tường An nói:
"Như tôi đă bày tỏ rằng khá bất ngờ khi nhà cầm quyền CSVN bắt nhà báo Phạm Đoan Trang vào lúc mà giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vừa có cuộc đối thoại về Nhân quyền. Với lực lượng công an hùng hậu, nếu muốn, họ có thể bắt cô ấy bất cứ lúc nào.
"Nhưng có một số câu hỏi mà tôi thấy được đặt ra qua đây rằng tại sao họ lại chọn thời điểm này? Hay có lẽ hồ sơ Đồng Tâm mà cô Phạm Đoan Trang vừa hoàn thành cùng với Will Nguyen là giọt nước làm tràn ly? Và họ sợ rằng ngoài 64 dân biểu Âu châu gửi kiến nghị vừa qua sẽ có thêm những dân biểu khác ở Âu châu và trên thế giới lên tiếng nữa chăng? Và sau khi đă đạt được các hiệp định Hiệp thương CPTPP, EVFTA, họ muốn cho thế giới tự do biết rằng họ bất chấp áp lực từ hai hiệp thương này?
Hậu quả, hệ quả có thể có là ǵ?
Về hệ quả, hệ lụy thậm chí là hậu quả nếu có của vụ bắt giữ, truy tố nhà hoạt động, các ư kiến nhân dịp này bày tỏ quan điểm với BBC.
"Tôi thấy vẫn tương tự như các vụ bắt giữ, xét xử những nhân vật tiếng tăm trong giới tranh đấu cho dân chủ, vụ việc này sẽ khuấy động đáng kể dư luận trong nước và quốc tế, v́ bà Phạm Đoan Trang là nhân vật nổi tiếng từ lâu, một người đă dấn thân, hy sinh tuyệt đối cho lư tưởng của ḿnh," ông Nguyễn Hữu Vinh b́nh luận.
Ông Trịnh Hữu Long nói: "Áp lực quốc tế đối với vụ bắt giữ, truy tố và có thể gọi luôn là vụ án này, chúng ta có thể kỳ vọng là sẽ rất lớn, các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, khu vực, các tổ chức chính phủ nước ngoài, Liên Hợp quốc v.v… sẽ có thể lên án rất kịch liệt."
"Bởi v́ như đă nói, Đoan Trang không phải là một nhà hoạt động thông thường, cô là một nhà hoạt động rất nổi bật và được cộng đồng quốc tế biết đến rất nhiều. V́ thế, áp lực quốc tế theo tôi chắc chắn sẽ lớn.
"Tuy nhiên nó sẽ lớn giống như là vụ Lê Công Định hay là vụ Cù Huy Hà Vũ, chứ nó cũng khó mà lớn hơn và khó làm xoay chuyển được t́nh thế. Hậu quả về mặt quốc tế đối với chính phủ Việt Nam hiện nay ít, v́ họ không c̣n hay không có trong tay một vụ đàm phán Hiệp định Thương mại nào với các chính phủ nước ngoài nữa.
"Cho nên thiệt hại kinh tế cho chính phủ Việt Nam tôi chưa thấy ǵ, song thiệt hại lớn mà họ có thể gánh chịu mà tôi thấy là việc bắt một Đoan Trang sẽ sinh ra rất nhiều Đoan Trang khác, v́ việc bắt giữ cô chắc chắn sẽ tác động đến tâm lư của nhiều người đă theo dơi và ủng hộ Đoan Trang từ xưa đến nay và chắc chắn cũng sẽ giúp cho nhiều người mới biết đến cô và nguồn cảm ứng từ cô hơn."
Cô PDT là một người hoạt động nổi tiếng, tên tuổi cô được các tổ chức Nhân quyền và các chính trị gia trên thế giới biết đến. Cô cũng đă nhận được nhiều giải thưởng quốc tế. Tôi tin chắc rằng, ngoài những người Việt đấu tranh ở trong cũng như ngoài Việt Nam , chắc chắc các tổ chức nhân quyền và các cơ quan quốc tế, các dân biểu, nghị sĩ sẽ lên tiếng, và lên tiếng mạnh mẽ.
Tôi rất hy vọng sự việc này sẽ thêm một bằng chứng nữa để thế giới thấy rằng: nhà nước csvn luôn luôn hứa hẹn những điều tốt đẹp, nhưng khi đă đạt được mục tiêu th́ họ có thể phủ nhận hết tất cả những ǵ họ đă hứa hẹn. Việc bắt giữ cô PDT cũng như những TNLT khác cho thấy điều mà EU tin rằng : "Phê chuẩn EVFTA là để thúc đẩy nhân quyền tại Việt Nam " chỉ là một ảo tưởng.
Ông Nguyễn Quang A nêu quan điểm:
"Chắc chắn vụ bắt giữ Đoan Trang sẽ tạo ra những hệ quả nghiêm trọng v́ nó bót nghẹt các tiếng nói khác biệt tức là nó cản trở sự phát triển của đất nước; nó cũng có thể gây ra nhiều sự phản kháng từ các tổ chức quốc tế; nó gây ra sự phẫn uất trong dư luận trong nước; nó cho thấy chỉ những kẻ yếu mới viện đến những biện pháp đàn áp thô bạo như thế với công dân của ḿnh; chính quyền tưởng bắt Phạm Đoan Trang sẽ làm nhụt chí những người khác, họ lầm to v́ tôi cũng thấy những sự đàn áp như vậy chỉ khiến nhiều người quyết tâm hơn hay nhiều người nh́n thấy sự vô pháp của chính quyền và như thế thực sự hại cho chính quyền."
Bà Tường An nói:
"Phạm Đoan Trang là một người hoạt động nổi tiếng, tên tuổi cô được các tổ chức Nhân quyền và các chính trị gia trên thế giới biết đến. Cô cũng đă nhận được nhiều giải thưởng quốc tế. Tôi tin chắc rằng, ngoài những người Việt đấu tranh ở trong cũng như ngoài Việt Nam, chắc chắc các tổ chức nhân quyền và các cơ quan quốc tế, các dân biểu, nghị sĩ sẽ lên tiếng, và lên tiếng mạnh mẽ.
"Tôi rất hy vọng sự việc này sẽ thêm một bằng chứng nữa để thế giới thấy rằng: nhà nước CSVN luôn luôn hứa hẹn những điều tốt đẹp, nhưng khi đă đạt được mục tiêu th́ họ có thể phủ nhận hết tất cả những ǵ họ đă hứa hẹn. Việc bắt giữ cô Phạm Đoan Trang cũng như những tù nhân lương tâm khác cho thấy điều mà EU tin rằng : "Phê chuẩn EVFTA là để thúc đẩy nhân quyền tại Việt Nam " chỉ là một ảo tưởng.
Hôm 07/10 nhiều báo chính thống từ Việt Nam đưa tin vụ bắt giữ bà Phạm Đoan Trang, trong đó trang mạng hay Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an Việt Nam cho hay nhà hoạt động bị bắt với cáo buộc "Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam".
"Ngày 07/10/2020, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đă chủ tŕ phối hợp với một số đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an và Công an Thành phố Hồ Chí Minh thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam, khám xét khẩn cấp đối với bị can Phạm Thị Đoan Trang tại địa chỉ pḥng 6 - lầu 1 - 372/36 đường Cách mạng tháng Tám, phường 10, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam", Bộ Công an Việt Nam cho biết.
"Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội ra Quyết định khởi tố vụ án h́nh sự đối với Phạm Thị Đoan Trang (sinh ngày 27/5/1978; hộ khẩu thường trú: phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội; hiện ở: pḥng 6 - lầu 1 - 372/36 đường Cách mạng tháng Tám, phường 10, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh) về tội: Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định tại Điều 88 Bộ luật H́nh sự 1999 và Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 117 Bộ luật H́nh sự 2015.
"Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đă ra Quyết định phê chuẩn các Quyết định của Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đối với bị can Phạm Thị Đoan Trang. Hiện Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đang tiếp tục điều tra theo đúng quy định của pháp luật," vẫn theo Bộ Công an Việt Nam.