florida80
10-31-2020, 21:48
Có người đến Phú Yên v́ ṭ ṃ “xứ hoa vàng trên cỏ xanh” trong phim, cũng có người ghé nơi đây trải nghiệm cái nắng cháy da của miền Trung hay ngắm nh́n phong cảnh hữu t́nh, riêng chúng tôi lại mê mẩn câu chuyện ẩn ḿnh sau lời th́ thầm của những phiến đá…
Bản ḥa tấu của thiên nhiên
Không quá để nói rằng, thiên nhiên đă ưu ái dành tặng tỉnh Phú Yên nhiều bức tranh phong cảnh hữu t́nh, từ bờ biển quyến rũ đến danh thắng độc đáo. Trong số đó, phải kể đến Ghềnh Đá Dĩa (huyện Tuy An) độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Nh́n từ xa, nơi đây như một tổ ong khổng lồ với những khối đá h́nh lăng trụ xếp lớp. Mỗi phiến đá là một giai điệu, cùng ngân nga bản ḥa tấu thi vị của tự nhiên. Màu đen bí ẩn của phiến đá ḥa cùng màu xanh ngan ngát của mây trời và màu bàng bạc của lớp lớp sóng vỗ mạn bờ tạo nên khung cảnh vừa thơ mộng vừa huyền bí.
Tương truyền, Ghềnh Đá Dĩa được tạo nên từ đá bazan h́nh thành cách đây khoảng 200 trăm. Nơi đây là một trong năm ghềnh đá trên thế giới được tạo nên từ hiện tượng nham thạch phun trào (cùng với núi đá Giant’s Causeway-bờ biển Đông Bắc Ireland, ghềnh đá Órganos ở đảo La Gomera-Tây Ban Nha, hang động Fingal-đảo Staffa, Scotland hay ghềnh đá đĩa Jusangjeolli-Hàn Quốc).
Theo đó, trong quá tŕnh núi lửa vùng cao nguyên Vân Ḥa phun trào, khối nham thạch chảy ra biển gặp nước lạnh nên đông cứng lại. Hiện tượng di ứng lực khiến khối nham thạch này nứt nhiều chiều, tạo nên những khối đá đa dạng h́nh thù như hiện nay. Dọc theo Ghềnh Đá Dĩa, vài chỗ trũng trở thành chiếc hồ xanh mướt, chấm phá nét dịu dàng vào bức tranh thủy mặc.
Nếu những phiến đá Ghềnh Đá Dĩa kể câu chuyện hùng vĩ th́ những phiến đá Ḥn Yến (huyện Tuy An) lại du dương nhịp mộc mạc, hoang sơ khi chưa có quá nhiều sự khai phá của con người. Nơi đây ngày xưa là một ḥn đảo giữa biển khơi. Theo năm tháng, cát lấn dần nên Ḥn Yến cách bờ chừng hơn 100m. Dưới bàn tay tài hoa của thiên nhiên, những ḥn đá trở thành hoa của biển.
Có bông rực rỡ, kiêu hùng với thế chóp nón cùng những vách núi dựng đứng, có bông dịu dàng uốn lượn; có bông vươn ḿnh làm bạn với bầu trời, cũng có bông e lệ nép ḿnh giữa ḍng nước xanh ngọc bích; có bông thẫm màu đỏ tươi, có bông đen tuyền bí ẩn… Đặc biệt, vào những ngày đầu tháng, theo ḍng thủy triều rút xuống, một con đường xuyên biển lộ ra nối liền bờ với hai khối đá to và xa nhất là Ḥn Sụn, Ḥn Yến. Ẩn hiện giữa làn nước là hệ thống san hô đầy sắc màu. Quần thể Ḥn Yến với hệ sinh thái san hô biển tuyệt đẹp, đa dạng và gần bờ được công nhận là Danh thắng cấp quốc gia vào tháng 4-2018.
Kè chắn sóng Xóm Rớ (thành phố Tuy Ḥa) lại ḥa ca thanh âm thơ mộng, lăng mạn với những đá tảng và bê-tông phủ đầy rêu xanh mướt, nửa bám đá, nửa dập dềnh trong làn nước. Khi thủy triều xuống, rêu phơi nắng trở nên óng ánh như những sợi tơ. Những tảng đá dịu dàng ấy là nơi chụp ảnh sống ảo của du khách nhưng là nơi gửi gắm sự an tâm của người dân nơi đây mỗi khi mùa biển động.
Khúc hoan ca tự hào
Không kỳ vỹ như Ghềnh Đá Dĩa, không thơ mộng như Ḥn Yến hay kè chắn sóng Xóm Rớ, Mũi Đại Lănh (huyện Tuy An) lại mang đến cho chúng tôi một cảm xúc khác lạ, khó tả. Ngắm nh́n lá cờ Tổ quốc tung bay đầy kiêu hănh giữa đất trời bao la - một bên là núi non trập trùng, một bên là biển cả mênh mông, trái tim mỗi người chúng tôi đều bất giác rung lên một nhịp. Không ai nói ai, tất cả đều lặng đi giây lát, ḥa niềm xúc động theo từng nhịp cờ phất phới. Âm thanh sóng biển ŕ rào ḥa cùng tiếng chim biển gọi bầy như đang ngân lên khúc hoan ca tự hào khiến niềm hạnh phúc trong chúng tôi càng trào dâng.
Ghềnh Đá Dĩa là một trong năm ghềnh đá trên thế giới được tạo nên từ hiện tượng nham thạch phun trào. Ảnh: D.A
Ghềnh Đá Dĩa là một trong năm ghềnh đá trên thế giới được tạo nên từ hiện tượng nham thạch phun trào. Ảnh: D.A
Cách thành phố Tuy Ḥa chừng 40km về phía nam, Mũi Đại Lănh là một nhánh của dăy Trường Sơn đâm ra biển, được một người Pháp tên Varella phát hiện và ghi dấu địa chỉ này trên bản đồ hàng hải vào cuối thế kỷ 19. V́ thế, trước đây, người ta gọi nơi này là Cap Varella. Nơi đây không chỉ là điểm A8 đường cơ sở để tính chiều rộng lănh hải của lục địa Việt Nam mà c̣n có ngọn hải đăng Đại Lănh - một trong 8 ngọn hải đăng có niên đại trên 100 năm trong tổng số 79 ngọn hải đăng đang hoạt động tại nước ta.
Theo lời giới thiệu của người dân bản địa, năm 1890, người Pháp đă xây dựng ngọn hải đăng nhưng do hoàn cảnh lịch sử, ngọn hải đăng tạm ngưng hoạt động nhiều năm. Đến năm 1995, Nhà nước Việt Nam cho xây dựng lại và ngọn hải đăng chính thức hoạt động. Hải đăng cao 110m tính từ mực nước biển, bên trong có 108 bậc thang xoắn ốc bằng gỗ lên tận đỉnh với tín hiệu ánh sáng đèn biển có thể đi xa 27 hải lư.
Mũi Đại Lănh được xem là điểm xa thứ 2 về phía đông (sau mũi Đôi ở huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Ḥa) và là một trong những nơi đón b́nh minh đầu tiên trên đất liền của lănh thổ Việt Nam. Nơi đây là địa điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng ở Việt Nam và được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích danh thắng cấp Quốc gia vào năm 2008.
Độc đáo kiến trúc trăm tuổi
Những phiến đá dựng xây nhà thờ Mằng Lăng (huyện Tuy An) lại rủ rỉ kể câu chuyện kiến trúc Gothic độc đáo - lối kiến trúc bắt đầu từ cách đây khoảng 1.200 năm trước công nguyên. Xây dựng năm 1892, nhà thờ Mằng Lăng như một chứng nhân lịch sử nằm trên mảnh đất duyên hải miền Trung b́nh yên và xinh đẹp. Nơi đây không chỉ là nhà thờ cổ nhất tỉnh Phú Yên mà c̣n được xem là một trong những nhà thờ lâu đời nhất của Việt Nam.
Theo sử sách, nhà thờ được linh mục Joseph de La Cassagne (thường gọi là Cố Xuân - là linh mục Chánh xứ đầu tiên của giáo xứ này) cho khởi công xây dựng vào năm 1892 nhưng 15 năm sau mới khánh thành. Các bậc cao niên ở xă An Thạch cho hay, cách đây hơn 100 năm, khu vực An Thạch rất ít dân cư, phủ kín cây rừng, trong đó có một loại cây mọc rất nhiều, tán phủ rộng, lá cây h́nh bầu dục, hoa mọc chùm nở ra màu tím hồng gọi là mằng lăng. Hiện dấu vết khu rừng mằng lăng ấy không c̣n, nhưng ngôi nhà thờ vào thời điểm ấy đă được đặt tên theo loại cây quư này.
Trong không gian tĩnh lặng của sớm mai, lớp sơn xanh xám bám màu thời gian của nhà thờ có chút cổ kính, lại có chút liêu trai. Dấu ấn kiến trúc Gothic (bắt đầu phát triển từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu) thể hiện rơ nét với hai tháp chuông hai bên, chính giữa là thập tự giá hay các cửa sổ h́nh búp măng... Không gian bên trong thánh đường khá giống các nhà thờ Gothic khác ở Việt Nam với hai hàng cột tạo thành các ô ṿm liên hoàn. Điểm nhấn thú vị nằm ở thiết kế mở thông ra hai bên gian chính giữa thánh đường. So với nhiều nhà thờ cổ nổi tiếng khác ở Việt Nam, nhà thờ Mằng Lăng không lớn và thiết kế bên trong cũng đơn giản hơn. Tuy vậy, sự cầu kỳ trong trang trí mỹ thuật th́ ít nhà thờ nào sánh bằng. Đó là sự độc đáo trong cách kết hợp nét kiến trúc Gothic và văn hoá đặc trưng của Việt Nam - những họa tiết chạm trỗ tinh xảo trên những cánh cửa chính bằng gỗ của nhà thờ này.
Một nét chấm phá khác là khu hầm nhỏ, được xây dựng khá kỳ công trong ḷng một quả đồi giả trước sân nhà thờ. Khám phá nơi đây, bạn hẳn sẽ ngạc nhiên trước ṿm hang và những chân trụ trông như những khối thạch nhũ trong các động Phong Nha, động Thiên Đường (Quảng B́nh) hay ở Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh). Bên trong hầm có nhiều bức điêu khắc miêu tả lại câu chuyện về vị thánh Andre Phú Yên nổi tiếng, cũng là nơi lưu giữ cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên - Phép giảng tám ngày của linh mục Alexandre de Rhodes in năm 1651 tại Roma (Ư).
https://i.imgur.com/3L4yXu4.jpg
Có thể nói, với chúng tôi, những phiến đá ở Phú Yên không đơn thuần là vật thể vô tri mà ẩn giấu nhiều câu chuyện. Mỗi viên đá với h́nh dạng khác nhau, không viên nào giống viên nào đă cùng chấm phá, tạo nên bức tranh nhiều sắc màu, nhiều góc nh́n về “xứ sở hoa vàng trên cỏ xanh”. Tin chắc rằng, nếu bạn đến đây, cũng sẽ t́m được những câu chuyện thú vị cho riêng ḿnh!
Bản ḥa tấu của thiên nhiên
Không quá để nói rằng, thiên nhiên đă ưu ái dành tặng tỉnh Phú Yên nhiều bức tranh phong cảnh hữu t́nh, từ bờ biển quyến rũ đến danh thắng độc đáo. Trong số đó, phải kể đến Ghềnh Đá Dĩa (huyện Tuy An) độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Nh́n từ xa, nơi đây như một tổ ong khổng lồ với những khối đá h́nh lăng trụ xếp lớp. Mỗi phiến đá là một giai điệu, cùng ngân nga bản ḥa tấu thi vị của tự nhiên. Màu đen bí ẩn của phiến đá ḥa cùng màu xanh ngan ngát của mây trời và màu bàng bạc của lớp lớp sóng vỗ mạn bờ tạo nên khung cảnh vừa thơ mộng vừa huyền bí.
Tương truyền, Ghềnh Đá Dĩa được tạo nên từ đá bazan h́nh thành cách đây khoảng 200 trăm. Nơi đây là một trong năm ghềnh đá trên thế giới được tạo nên từ hiện tượng nham thạch phun trào (cùng với núi đá Giant’s Causeway-bờ biển Đông Bắc Ireland, ghềnh đá Órganos ở đảo La Gomera-Tây Ban Nha, hang động Fingal-đảo Staffa, Scotland hay ghềnh đá đĩa Jusangjeolli-Hàn Quốc).
Theo đó, trong quá tŕnh núi lửa vùng cao nguyên Vân Ḥa phun trào, khối nham thạch chảy ra biển gặp nước lạnh nên đông cứng lại. Hiện tượng di ứng lực khiến khối nham thạch này nứt nhiều chiều, tạo nên những khối đá đa dạng h́nh thù như hiện nay. Dọc theo Ghềnh Đá Dĩa, vài chỗ trũng trở thành chiếc hồ xanh mướt, chấm phá nét dịu dàng vào bức tranh thủy mặc.
Nếu những phiến đá Ghềnh Đá Dĩa kể câu chuyện hùng vĩ th́ những phiến đá Ḥn Yến (huyện Tuy An) lại du dương nhịp mộc mạc, hoang sơ khi chưa có quá nhiều sự khai phá của con người. Nơi đây ngày xưa là một ḥn đảo giữa biển khơi. Theo năm tháng, cát lấn dần nên Ḥn Yến cách bờ chừng hơn 100m. Dưới bàn tay tài hoa của thiên nhiên, những ḥn đá trở thành hoa của biển.
Có bông rực rỡ, kiêu hùng với thế chóp nón cùng những vách núi dựng đứng, có bông dịu dàng uốn lượn; có bông vươn ḿnh làm bạn với bầu trời, cũng có bông e lệ nép ḿnh giữa ḍng nước xanh ngọc bích; có bông thẫm màu đỏ tươi, có bông đen tuyền bí ẩn… Đặc biệt, vào những ngày đầu tháng, theo ḍng thủy triều rút xuống, một con đường xuyên biển lộ ra nối liền bờ với hai khối đá to và xa nhất là Ḥn Sụn, Ḥn Yến. Ẩn hiện giữa làn nước là hệ thống san hô đầy sắc màu. Quần thể Ḥn Yến với hệ sinh thái san hô biển tuyệt đẹp, đa dạng và gần bờ được công nhận là Danh thắng cấp quốc gia vào tháng 4-2018.
Kè chắn sóng Xóm Rớ (thành phố Tuy Ḥa) lại ḥa ca thanh âm thơ mộng, lăng mạn với những đá tảng và bê-tông phủ đầy rêu xanh mướt, nửa bám đá, nửa dập dềnh trong làn nước. Khi thủy triều xuống, rêu phơi nắng trở nên óng ánh như những sợi tơ. Những tảng đá dịu dàng ấy là nơi chụp ảnh sống ảo của du khách nhưng là nơi gửi gắm sự an tâm của người dân nơi đây mỗi khi mùa biển động.
Khúc hoan ca tự hào
Không kỳ vỹ như Ghềnh Đá Dĩa, không thơ mộng như Ḥn Yến hay kè chắn sóng Xóm Rớ, Mũi Đại Lănh (huyện Tuy An) lại mang đến cho chúng tôi một cảm xúc khác lạ, khó tả. Ngắm nh́n lá cờ Tổ quốc tung bay đầy kiêu hănh giữa đất trời bao la - một bên là núi non trập trùng, một bên là biển cả mênh mông, trái tim mỗi người chúng tôi đều bất giác rung lên một nhịp. Không ai nói ai, tất cả đều lặng đi giây lát, ḥa niềm xúc động theo từng nhịp cờ phất phới. Âm thanh sóng biển ŕ rào ḥa cùng tiếng chim biển gọi bầy như đang ngân lên khúc hoan ca tự hào khiến niềm hạnh phúc trong chúng tôi càng trào dâng.
Ghềnh Đá Dĩa là một trong năm ghềnh đá trên thế giới được tạo nên từ hiện tượng nham thạch phun trào. Ảnh: D.A
Ghềnh Đá Dĩa là một trong năm ghềnh đá trên thế giới được tạo nên từ hiện tượng nham thạch phun trào. Ảnh: D.A
Cách thành phố Tuy Ḥa chừng 40km về phía nam, Mũi Đại Lănh là một nhánh của dăy Trường Sơn đâm ra biển, được một người Pháp tên Varella phát hiện và ghi dấu địa chỉ này trên bản đồ hàng hải vào cuối thế kỷ 19. V́ thế, trước đây, người ta gọi nơi này là Cap Varella. Nơi đây không chỉ là điểm A8 đường cơ sở để tính chiều rộng lănh hải của lục địa Việt Nam mà c̣n có ngọn hải đăng Đại Lănh - một trong 8 ngọn hải đăng có niên đại trên 100 năm trong tổng số 79 ngọn hải đăng đang hoạt động tại nước ta.
Theo lời giới thiệu của người dân bản địa, năm 1890, người Pháp đă xây dựng ngọn hải đăng nhưng do hoàn cảnh lịch sử, ngọn hải đăng tạm ngưng hoạt động nhiều năm. Đến năm 1995, Nhà nước Việt Nam cho xây dựng lại và ngọn hải đăng chính thức hoạt động. Hải đăng cao 110m tính từ mực nước biển, bên trong có 108 bậc thang xoắn ốc bằng gỗ lên tận đỉnh với tín hiệu ánh sáng đèn biển có thể đi xa 27 hải lư.
Mũi Đại Lănh được xem là điểm xa thứ 2 về phía đông (sau mũi Đôi ở huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Ḥa) và là một trong những nơi đón b́nh minh đầu tiên trên đất liền của lănh thổ Việt Nam. Nơi đây là địa điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng ở Việt Nam và được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích danh thắng cấp Quốc gia vào năm 2008.
Độc đáo kiến trúc trăm tuổi
Những phiến đá dựng xây nhà thờ Mằng Lăng (huyện Tuy An) lại rủ rỉ kể câu chuyện kiến trúc Gothic độc đáo - lối kiến trúc bắt đầu từ cách đây khoảng 1.200 năm trước công nguyên. Xây dựng năm 1892, nhà thờ Mằng Lăng như một chứng nhân lịch sử nằm trên mảnh đất duyên hải miền Trung b́nh yên và xinh đẹp. Nơi đây không chỉ là nhà thờ cổ nhất tỉnh Phú Yên mà c̣n được xem là một trong những nhà thờ lâu đời nhất của Việt Nam.
Theo sử sách, nhà thờ được linh mục Joseph de La Cassagne (thường gọi là Cố Xuân - là linh mục Chánh xứ đầu tiên của giáo xứ này) cho khởi công xây dựng vào năm 1892 nhưng 15 năm sau mới khánh thành. Các bậc cao niên ở xă An Thạch cho hay, cách đây hơn 100 năm, khu vực An Thạch rất ít dân cư, phủ kín cây rừng, trong đó có một loại cây mọc rất nhiều, tán phủ rộng, lá cây h́nh bầu dục, hoa mọc chùm nở ra màu tím hồng gọi là mằng lăng. Hiện dấu vết khu rừng mằng lăng ấy không c̣n, nhưng ngôi nhà thờ vào thời điểm ấy đă được đặt tên theo loại cây quư này.
Trong không gian tĩnh lặng của sớm mai, lớp sơn xanh xám bám màu thời gian của nhà thờ có chút cổ kính, lại có chút liêu trai. Dấu ấn kiến trúc Gothic (bắt đầu phát triển từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu) thể hiện rơ nét với hai tháp chuông hai bên, chính giữa là thập tự giá hay các cửa sổ h́nh búp măng... Không gian bên trong thánh đường khá giống các nhà thờ Gothic khác ở Việt Nam với hai hàng cột tạo thành các ô ṿm liên hoàn. Điểm nhấn thú vị nằm ở thiết kế mở thông ra hai bên gian chính giữa thánh đường. So với nhiều nhà thờ cổ nổi tiếng khác ở Việt Nam, nhà thờ Mằng Lăng không lớn và thiết kế bên trong cũng đơn giản hơn. Tuy vậy, sự cầu kỳ trong trang trí mỹ thuật th́ ít nhà thờ nào sánh bằng. Đó là sự độc đáo trong cách kết hợp nét kiến trúc Gothic và văn hoá đặc trưng của Việt Nam - những họa tiết chạm trỗ tinh xảo trên những cánh cửa chính bằng gỗ của nhà thờ này.
Một nét chấm phá khác là khu hầm nhỏ, được xây dựng khá kỳ công trong ḷng một quả đồi giả trước sân nhà thờ. Khám phá nơi đây, bạn hẳn sẽ ngạc nhiên trước ṿm hang và những chân trụ trông như những khối thạch nhũ trong các động Phong Nha, động Thiên Đường (Quảng B́nh) hay ở Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh). Bên trong hầm có nhiều bức điêu khắc miêu tả lại câu chuyện về vị thánh Andre Phú Yên nổi tiếng, cũng là nơi lưu giữ cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên - Phép giảng tám ngày của linh mục Alexandre de Rhodes in năm 1651 tại Roma (Ư).
https://i.imgur.com/3L4yXu4.jpg
Có thể nói, với chúng tôi, những phiến đá ở Phú Yên không đơn thuần là vật thể vô tri mà ẩn giấu nhiều câu chuyện. Mỗi viên đá với h́nh dạng khác nhau, không viên nào giống viên nào đă cùng chấm phá, tạo nên bức tranh nhiều sắc màu, nhiều góc nh́n về “xứ sở hoa vàng trên cỏ xanh”. Tin chắc rằng, nếu bạn đến đây, cũng sẽ t́m được những câu chuyện thú vị cho riêng ḿnh!