florida80
11-01-2020, 16:48
Huyện Ḥa Vang hiện c̣n lưu giữ nhiều đ́nh làng cổ, trong đó đ́nh Bồ Bản (xă Ḥa Phong, huyện Ḥa Vang) là công tŕnh kiến trúc - tín ngưỡng cổ truyền tiêu biểu.
Theo thông tin từ Pḥng Văn hóa - Thông tin huyện Ḥa Vang, đ́nh Bồ Bản được h́nh thành vào những năm cuối thế kỷ 15 (khoảng năm 1476), làng Bồ Bản xưa là vùng đất rộng lớn, tiếp giáp với làng Cẩm Toại kéo đến tận sông Yên và sông Túy Loan, do các vị tiền hiền của tộc Trần, Hồ, Trương, Nguyễn từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An vào khai khẩn và lập nghiệp. Sau này, đến đời vua Lê Hiến Tông, niên hiệu Cảnh Hưng (1740-1786) c̣n có thêm các họ Tán, Đinh, Nguyễn, Phạm... đến ngụ và trở thành hậu hiền của làng.
Cũng như bao làng quê khác, sau khi đă an cư tại vùng đất mới, nhân dân làng Bồ Bản tiến hành chọn đất, cất dựng đ́nh làng để phụng sự uy linh. Năm Canh Thân, niên hiệu Cảnh Thịnh (1800), đ́nh được xây dựng đơn sơ tại g̣ miếu Tam Vị phía đông của làng. Đến đời vua Tự Đức thứ V, năm Nhâm Tư (1852), ngôi đ́nh được dời đến thôn Bồ Bản - nơi có thế rồng uốn, hổ hầu và phong cảnh hữu t́nh.
Nếu có dịp ghé đ́nh làng Bồ Bản sẽ thấy dẫu trải qua bao biến thiên lịch sử, nhiều lần trùng tu, tôn tạo nhưng kiến trúc làng Việt vẫn nguyên hiện trạng nơi đ́nh này. Đ́nh có tất cả 36 cây cột làm bằng gỗ mít và gỗ kiền kiền được đặt trên kệ đá chạm h́nh trái bí. Trong đó, tám cột cái (cột nhất) cao 4,5m, tám cột hàng nh́ cao 3,5m, tám cột hàng ba cao 2,3m, bốn cột đấm, bốn cột quyết và bốn cột ở cửa hông. Bên cạnh đầu rồng được chạm khắc thường thấy tại các đ́nh làng khác, các thanh trính, kèo ở đ́nh Bồ Bản c̣n được trang trí thêm tứ thời, tứ quư, cầm kỳ thi tửu… mềm mại và tinh xảo. Đây cũng nét đặc sắc riêng của đ́nh Bồ Bản.
Với giá trị về lịch sử văn hóa và truyền thống đoàn kết của nhân dân làng Bồ Bản, ngày 4-1-1999, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đă ban hành quyết định xếp hạng đ́nh Bồ Bản là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, ghi dấu mốc quan trọng vào lịch sử ngôi đ́nh và trong tâm thức của mỗi người dân Bồ Bản.
Pḥng Văn hóa - Thông tin huyện Ḥa Vang cũng cho biết, đ́nh Bồ Bản không chỉ là một thiết chế văn hóa, một công tŕnh kiến trúc - tín ngưỡng cổ truyền tiêu biểu, mà c̣n là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của cách mạng địa phương trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc. Nơi đây từng là địa điểm hoạt động cách mạng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc. Tháng 8-1945, đ́nh Bồ Bản trở thành điểm tập kết đoàn biểu t́nh của tổng An Phước (huyện Ḥa Vang), nơi thành lập Ủy ban Hành chính xă Bồ Bản. Đặc biệt, năm Kỷ Dậu, đ́nh Bồ Bản đă đi vào lịch sử hào hùng của dân tộc cùng trận đánh xóm Đ́nh.
https://i.imgur.com/PcL5EQm.jpg
Đ́nh làng Bồ Bản. Ảnh: HẢI ÂU
Theo thông lệ, cứ 3 năm 1 lần, người dân Bồ Bản tổ chức lễ hội đ́nh làng (vào ngày 16 và 17-3 âm lịch). Ngoài nghi thức lễ tế cổ truyền, phần hội có các hoạt động đua thuyền truyền thống, ḥ khoan đối đáp, tṛ chơi dân gian... Đây là dịp để du khách gần xa hiểu thêm về một vùng đất, một phong tục và những con người chân chất đang ǵn giữ truyền thống đáng quư của cha ông ngay trên mảnh đất quê hương ḿnh.
Theo thông tin từ Pḥng Văn hóa - Thông tin huyện Ḥa Vang, đ́nh Bồ Bản được h́nh thành vào những năm cuối thế kỷ 15 (khoảng năm 1476), làng Bồ Bản xưa là vùng đất rộng lớn, tiếp giáp với làng Cẩm Toại kéo đến tận sông Yên và sông Túy Loan, do các vị tiền hiền của tộc Trần, Hồ, Trương, Nguyễn từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An vào khai khẩn và lập nghiệp. Sau này, đến đời vua Lê Hiến Tông, niên hiệu Cảnh Hưng (1740-1786) c̣n có thêm các họ Tán, Đinh, Nguyễn, Phạm... đến ngụ và trở thành hậu hiền của làng.
Cũng như bao làng quê khác, sau khi đă an cư tại vùng đất mới, nhân dân làng Bồ Bản tiến hành chọn đất, cất dựng đ́nh làng để phụng sự uy linh. Năm Canh Thân, niên hiệu Cảnh Thịnh (1800), đ́nh được xây dựng đơn sơ tại g̣ miếu Tam Vị phía đông của làng. Đến đời vua Tự Đức thứ V, năm Nhâm Tư (1852), ngôi đ́nh được dời đến thôn Bồ Bản - nơi có thế rồng uốn, hổ hầu và phong cảnh hữu t́nh.
Nếu có dịp ghé đ́nh làng Bồ Bản sẽ thấy dẫu trải qua bao biến thiên lịch sử, nhiều lần trùng tu, tôn tạo nhưng kiến trúc làng Việt vẫn nguyên hiện trạng nơi đ́nh này. Đ́nh có tất cả 36 cây cột làm bằng gỗ mít và gỗ kiền kiền được đặt trên kệ đá chạm h́nh trái bí. Trong đó, tám cột cái (cột nhất) cao 4,5m, tám cột hàng nh́ cao 3,5m, tám cột hàng ba cao 2,3m, bốn cột đấm, bốn cột quyết và bốn cột ở cửa hông. Bên cạnh đầu rồng được chạm khắc thường thấy tại các đ́nh làng khác, các thanh trính, kèo ở đ́nh Bồ Bản c̣n được trang trí thêm tứ thời, tứ quư, cầm kỳ thi tửu… mềm mại và tinh xảo. Đây cũng nét đặc sắc riêng của đ́nh Bồ Bản.
Với giá trị về lịch sử văn hóa và truyền thống đoàn kết của nhân dân làng Bồ Bản, ngày 4-1-1999, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đă ban hành quyết định xếp hạng đ́nh Bồ Bản là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, ghi dấu mốc quan trọng vào lịch sử ngôi đ́nh và trong tâm thức của mỗi người dân Bồ Bản.
Pḥng Văn hóa - Thông tin huyện Ḥa Vang cũng cho biết, đ́nh Bồ Bản không chỉ là một thiết chế văn hóa, một công tŕnh kiến trúc - tín ngưỡng cổ truyền tiêu biểu, mà c̣n là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của cách mạng địa phương trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc. Nơi đây từng là địa điểm hoạt động cách mạng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc. Tháng 8-1945, đ́nh Bồ Bản trở thành điểm tập kết đoàn biểu t́nh của tổng An Phước (huyện Ḥa Vang), nơi thành lập Ủy ban Hành chính xă Bồ Bản. Đặc biệt, năm Kỷ Dậu, đ́nh Bồ Bản đă đi vào lịch sử hào hùng của dân tộc cùng trận đánh xóm Đ́nh.
https://i.imgur.com/PcL5EQm.jpg
Đ́nh làng Bồ Bản. Ảnh: HẢI ÂU
Theo thông lệ, cứ 3 năm 1 lần, người dân Bồ Bản tổ chức lễ hội đ́nh làng (vào ngày 16 và 17-3 âm lịch). Ngoài nghi thức lễ tế cổ truyền, phần hội có các hoạt động đua thuyền truyền thống, ḥ khoan đối đáp, tṛ chơi dân gian... Đây là dịp để du khách gần xa hiểu thêm về một vùng đất, một phong tục và những con người chân chất đang ǵn giữ truyền thống đáng quư của cha ông ngay trên mảnh đất quê hương ḿnh.