cha12 ba
02-17-2021, 03:04
02/16/21
Cổ ngữ Latin “quitare” có nghĩa là “thả tự do”. “Acquitare” mang ư nghĩa “trả món nợ”. Trôi dạt sang Pháp, dân Tây đọc là “Acquitter”. Người Anh mượn xài, chuyển thành “Acquit”.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1742196&stc=1&d=1613531042
(ảnh minh họa)
Dùng trong pháp luật, “Acquitted” có thể dịch là “trắng án”, “tha bổng”, “vô tội”... tuỳ ngữ cảnh. Nhưng dùng cho phiên toà luận tội (impeachment trial) th́ lại khác.
Toà luận tội ở Mỹ không phải là toà h́nh sự mà là toà chính trị — không có ai bị tù. Quy chế bồi thẩm đoàn cũng đặc biệt: bồi thẩm viên (thượng nghị sĩ) có quyền đặt ra quy tŕnh tố tụng; được phép gọi nhân chứng (hay không); được phép tương tác với luật sư (!!!); thậm chí c̣n có thể là nạn nhân hay ṭng phạm (như trong vụ xử Donald Trump mới đây). Toà án b́nh thường không bao giờ có những chuyện lạ lùng như vậy.
Thêm nữa, muốn “kết tội” ai (convict) cần đến 2/3 phiếu thuận của Thượng Viện, một đ̣i hỏi cực kỳ khắt khe và khó khăn. Trong số 21 vụ đàn hạch bởi Hạ Viện xưa nay, chỉ có 8 người bị Thượng Viện kết tội.
Ba vị tổng thống Mỹ từng bị luận tội đều được “tha tội” (acquitted). Lư do là v́ hầu hết các thượng nghị sĩ đều bỏ phiếu “Không có tội” (Not guilty) khi bị can là người cùng đảng (đúng theo nguyên tắc “c̣n đảng c̣n ḿnh”). Người phản đảng đầu tiên trong lịch sử là TNS Mitt Romney (CH-Utah) hồi năm 2020 trong vụ luận tội Donald Trump lần thứ nhất. Tính ra ông Romney là người duy nhất cho đến hôm qua, khi có thêm sáu TNS Cộng Hoà bỏ phiếu thuận, dẫn đến tỉ số kết án tổng thống cao nhất xưa nay: 57-43.
V́ không đủ 67 phiếu để bị kết tội, ông Trump được Thượng Viện “acquitted”. Nhưng trong trường hợp này, “acquitted” không có nghĩa là “vô tội” hay “trắng án” như được hiểu trong các vụ án h́nh sự. Phát biểu ngay sau khi Thượng Viện vừa xử quyết xong, TNS Mitch McConnell (CH-Kentucky) — tuy bỏ phiếu “Không có tội”, đă xác nhận thường dân Donald Trump trong tương lai vẫn có thể bị truy tố bởi chính quyền liên bang hoặc tiểu bang v́:
“Không có ǵ để thắc mắc cả, Tổng thống Trump có trách nhiệm trên thực tế cũng như về mặt đạo đức trong vụ phiến biến vừa rồi.”
Thành thử theo thiển ư, “acquitted” trong phiên toà luận tội nên dịch là được “tha tội” đúng hơn là “vô tội”.
Nghĩa Bùi
========
STLD
Cổ ngữ Latin “quitare” có nghĩa là “thả tự do”. “Acquitare” mang ư nghĩa “trả món nợ”. Trôi dạt sang Pháp, dân Tây đọc là “Acquitter”. Người Anh mượn xài, chuyển thành “Acquit”.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1742196&stc=1&d=1613531042
(ảnh minh họa)
Dùng trong pháp luật, “Acquitted” có thể dịch là “trắng án”, “tha bổng”, “vô tội”... tuỳ ngữ cảnh. Nhưng dùng cho phiên toà luận tội (impeachment trial) th́ lại khác.
Toà luận tội ở Mỹ không phải là toà h́nh sự mà là toà chính trị — không có ai bị tù. Quy chế bồi thẩm đoàn cũng đặc biệt: bồi thẩm viên (thượng nghị sĩ) có quyền đặt ra quy tŕnh tố tụng; được phép gọi nhân chứng (hay không); được phép tương tác với luật sư (!!!); thậm chí c̣n có thể là nạn nhân hay ṭng phạm (như trong vụ xử Donald Trump mới đây). Toà án b́nh thường không bao giờ có những chuyện lạ lùng như vậy.
Thêm nữa, muốn “kết tội” ai (convict) cần đến 2/3 phiếu thuận của Thượng Viện, một đ̣i hỏi cực kỳ khắt khe và khó khăn. Trong số 21 vụ đàn hạch bởi Hạ Viện xưa nay, chỉ có 8 người bị Thượng Viện kết tội.
Ba vị tổng thống Mỹ từng bị luận tội đều được “tha tội” (acquitted). Lư do là v́ hầu hết các thượng nghị sĩ đều bỏ phiếu “Không có tội” (Not guilty) khi bị can là người cùng đảng (đúng theo nguyên tắc “c̣n đảng c̣n ḿnh”). Người phản đảng đầu tiên trong lịch sử là TNS Mitt Romney (CH-Utah) hồi năm 2020 trong vụ luận tội Donald Trump lần thứ nhất. Tính ra ông Romney là người duy nhất cho đến hôm qua, khi có thêm sáu TNS Cộng Hoà bỏ phiếu thuận, dẫn đến tỉ số kết án tổng thống cao nhất xưa nay: 57-43.
V́ không đủ 67 phiếu để bị kết tội, ông Trump được Thượng Viện “acquitted”. Nhưng trong trường hợp này, “acquitted” không có nghĩa là “vô tội” hay “trắng án” như được hiểu trong các vụ án h́nh sự. Phát biểu ngay sau khi Thượng Viện vừa xử quyết xong, TNS Mitch McConnell (CH-Kentucky) — tuy bỏ phiếu “Không có tội”, đă xác nhận thường dân Donald Trump trong tương lai vẫn có thể bị truy tố bởi chính quyền liên bang hoặc tiểu bang v́:
“Không có ǵ để thắc mắc cả, Tổng thống Trump có trách nhiệm trên thực tế cũng như về mặt đạo đức trong vụ phiến biến vừa rồi.”
Thành thử theo thiển ư, “acquitted” trong phiên toà luận tội nên dịch là được “tha tội” đúng hơn là “vô tội”.
Nghĩa Bùi
========
STLD