PDA

View Full Version : Xích mích với phương Tây, liệu tham vọng về "Con đường Tơ lụa Bắc Cực" của TQ có bị "đóng băng"?


Cupcake01
03-30-2021, 02:38
Các nhà quan sát cho rằng tham vọng Bắc Cực của Trung Quốc có thể bị dập tắt bởi quan hệ ngày càng xấu đi của nước này với phương Tây.

https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1765598&stc=1&d=1617071886

Trong ba năm kể từ khi Trung Quốc lần đầu tiên công bố Tầm nh́n về tuyến đường thương mại “Con đường Tơ lụa Bắc Cực” (Polar Silk Road), nước này đă đạt được một số bước tiến trong việc mở rộng sự hiện diện của ḿnh ở Bắc Cực, theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP - Hồng Kông).

Trung Quốc đă mở các tuyến vận chuyển hàng hóa mới và tiến hành các cuộc thám hiểm khoa học trong khu vực. Và cuối năm ngoái, nước này cũng đă công bố kế hoạch phóng vệ tinh vào năm 2022 để theo dơi các tuyến đường vận chuyển và giám sát sự thay đổi của băng trên biển.

Dự án “Con đường Tơ lụa Bắc Cực” là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) trị giá hàng tỷ USD của Bắc Kinh nhằm mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc thông qua đầu tư và cơ sở hạ tầng trên toàn thế giới và chính thức là một phần của kế hoạch phát triển quốc gia trong 5 năm tới.

Nhưng các nhà quan sát cho rằng tham vọng Bắc Cực của Trung Quốc có thể bị dập tắt bởi quan hệ ngày càng xấu đi của nước này với phương Tây, bất kể họ có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của Nga đến đâu.

Năm 2018, Trung Quốc đă đưa ra khái niệm “Con đường Tơ lụa Bắc Cực” trong sách trắng, cho biết họ sẽ khuyến khích các công ty xây dựng cơ sở hạ tầng và thực hiện các chuyến đi thử nghiệm thương mại nhằm “mang lại cơ hội cho Bắc Cực”.

Ông Khổng Huyễn Hựu, khi đó là Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, cho biết Bắc Kinh coi ḿnh là một bên liên quan quan trọng ở Bắc Cực - mặc dù nước này không phải là một quốc gia ở Bắc Cực.

“Về vai tṛ của Trung Quốc trong các vấn đề Bắc Cực, tôi muốn nhấn mạnh hai điểm. Một là chúng tôi sẽ không can thiệp, hai là chúng tôi sẽ không vắng mặt,” ông Khổng nói.

Diễn đàn quốc tế chính về những vấn đề đó là Hội đồng Bắc Cực, bao gồm 8 quốc gia thành viên có chủ quyền đối với các vùng đất trong Ṿng Bắc Cực là Canada, Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Na Uy, Nga, Thụy Điển và Mỹ.

Trung Quốc, nước tham gia hội đồng với tư cách quan sát viên vào năm 2013, có quan hệ không mấy "bằng phẳng" với nhiều quốc gia thành viên trong số đó.

Chỉ trong tuần trước, Bắc Kinh đă đáp trả các lệnh trừng phạt áp lên nước này do cáo buộc vi phạm nhân quyền ở Tân Cương bằng các lệnh trừng phạt trả đũa trực tiếp với hai trong số các thành viên đó - Mỹ và Canada - và gián tiếp với Đan Mạch, Phần Lan và Thụy Điển thông qua Liên minh châu Âu (EU).

Trong bối cảnh đó, Bắc Kinh đă t́m cách tăng cường quan hệ với Moscow, khi Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov thực hiện chuyến thăm thủ đô của Trung Quốc.

Trung Quốc không thể trông cậy hoàn toàn vào Nga?

Theo giáo sư Wang Chuanxing tại Trường Khoa học Chính trị và Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Đồng Tế, Thượng Hải, Nga dự kiến sẽ đảm nhiệm chức chủ tịch luân phiên của hội đồng trong hai năm kể từ tháng 5/2021, nhưng Trung Quốc không thể nhất thiết trông chờ vào sự hỗ trợ của nước láng giềng này để mở rộng khả năng tiếp cận khu vực.

“Trung Quốc sẽ cần phát triển cả quan hệ song phương và quan hệ liên chính phủ ở cấp độ hội đồng để thúc đẩy các kế hoạch của ḿnh,” giáo sư Wang nói.

Nga coi Bắc Cực là sân sau của ḿnh và có những lợi ích an ninh rộng lớn ở đó. Dù đă có những thành công khi làm việc với Trung Quốc về khu vực này và vẫn c̣n nhiều khả năng để mở rộng hợp tác, nhưng trên thực tế, Nga cũng có nhiều cân nhắc, bao gồm cả mối quan hệ của nước này với Mỹ.

“V́ vậy, sẽ không thực tế nếu mong đợi những động thái lớn từ họ được coi là đơn phương có lợi cho Trung Quốc”, ông Wang nhận định.

Marc Lanteigne, phó giáo sư tại Đại học Bắc Cực của Na Uy, đồng t́nh rằng Trung Quốc cần phải nh́n xa hơn Nga để hiện thực hóa tầm nh́n của ḿnh.

“Câu hỏi then chốt đặt ra liên quan đến tương lai của [Con đường Tơ lụa Bắc Cực] là liệu nó có thể được mở rộng đến bất kỳ mức độ nào ngoài khu vực Bắc Cực thuộc Nga hay không, v́ những nỗ lực gần đây để thực hiện điều này đă tạo ra nhiều kết quả khác nhau”, ông nói.

Lanteigne cho biết một số dự án thành công lớn của Trung Quốc trong khu vực cho đến nay là cổ phần của họ trong kế hoạch Yamal LNG khổng lồ ở miền bắc nước Nga và sự phát triển của Tuyến đường biển phía Bắc như một hành lang vận chuyển thứ cấp của Trung Quốc.

Tuy nhiên, một số thất bại có thể kể đến là các cuộc đấu thầu của các công ty Trung Quốc cho dự án tân trang sân bay Greenland, sân bay Kemijärvi ở Phần Lan, và một mỏ vàng ở Nunavut, miền Bắc Canada.

Mia Bennett, một phó giáo sư chuyên nghiên cứu về khu vực Bắc Cực tại Đại học Hồng Kông, cho biết dù Trung Quốc đang cải thiện khả năng tiếp cận vật chất của ḿnh với khu vực này bằng cách tự đóng tàu phá băng, họ có thể thấy “con đường đầu tư của ḿnh ngày càng thu hẹp”.

“Xem xét cách Mỹ, Đan Mạch, Phần Lan và Canada chặn các khoản đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng và tài nguyên trong thời gian gần đây, các công ty Trung Quốc có thể thấy môi trường đầu tư khá thù địch trên phần lớn khu vực Bắc Cực không thuộc Nga,” Bennett nói.

Và sự thù địch đó có thể lan sang lĩnh vực nghiên cứu, theo Sanna Kopra tại Trung tâm Bắc Cực ở Đại học Lapland của Phần Lan.

“Mặc dù chúng không áp lên các nhà nghiên cứu Bắc Cực, các lệnh trừng phạt mới [đối với EU]… có khả năng làm xói ṃn ḷng tin tổng thể và tiềm năng hợp tác khoa học giữa Trung Quốc và các quốc gia ở Bắc Cực,” cô nói.

VietBF @ Sưu tầm