florida80
06-27-2021, 16:35
Tới Đài Loan, tôi mới nhận ra ḿnh đă từng bị lừa dối"
Kaohsiung: coming to the fore on Taiwan's
cultural scene © Javen / Shutterstock
Ngày càng có nhiều người Trung Quốc dùng visa thương mại tới Đài Loan, trải nghiệm những chuyến du lịch “không theo đoàn”. Những du khách này đă cảm nhận được sự khác biệt rất lớn về không khí sinh hoạt giữa hai bờ eo biển Đài Loan.
Người dân sống tại các khu du lịch nổi tiếng ở Đài Loan đă sớm quen với h́nh ảnh từng đoàn, từng đoàn du khách Trung Quốc ồ ạt đỗ xuống không ngớt. Nhưng sau mấy năm Đài Loan mở cửa cho khách du lịch vào tham quan th́ nhiều người nhận ra rằng, so với kiểu từng đoàn du khách ra vào tấp nập th́ “du lịch tự do” mới là cách cảm nhận Đài Loan thực sự sâu sắc hơn.
Tới Đài Loan có thể t́m lại những điều đă mất ở Trung Quốc
Liu Xliao, một kỹ sư Trung Quốc đến từ Bắc Kinh, thuộc thế hệ 8x, cũng là một du khách tự do như vậy. Năm 2006, anh bắt đầu đi du lịch ṿng quanh thế giới và viết nhật kư trên blog cá nhân của ḿnh, trong đó thuật lại tường tận mọi chuyện mắt thấy tai nghe trên hành tŕnh của ḿnh.
Tháng 9/2010, Liu Xliao xin cấp phép visa thương mại, bay qua Hồng Kông rồi tới Đài Loan. Trong hành tŕnh 12 ngày tới Đài Loan, anh đă du lịch một ṿng quanh đảo theo chiều “thuận kim đồng hồ”, một ḿnh đạp xe xuyên qua vùng phía Đông Đài Loan, đáp xe lửa tới Bính Đông, Cao Hùng và đi tàu cao tốc tới Đài Bắc.
Trong suốt hành tŕnh, Liu Xliao đă kịp ghi lại rất nhiều câu chuyện sinh động về cuộc sống, con người nơi đây. Điều anh không ngờ tới là cư dân mạng lại tỏ ra vô cùng thích thú với những ḍng blog ấy. Ngay ngày hôm đó, lượt truy cập vào trang cá nhân của anh tăng vọt, lên đến hơn 2,3 triệu lượt. Liu Xliao đă nổi tiếng chỉ trong một đêm. Đến nỗi anh đă lên kế hoạch viết lại hành tŕnh du lịch của ḿnh thành một cuốn sách phát hành tại Đài Loan.
Trong nhật kư của ḿnh, Liu Xliao đă viết những ḍng này:
“Tôi bảo đăm rằng khi đi du lịch theo đoàn tới Đài Loan, bạn sẽ vô cùng thất vọng. Bởi v́ khi ấy căn bản bạn không thể trải nghiệm được vẻ đẹp thực sự của Đài Loan.
Là một người đă từng du lịch qua nhiều nơi, đến Đài Loan, tôi thấy được sự khác biệt rơ ràng. Đài Loan và Trung Quốc đại lục đều nói tiếng Hán, hai nền văn hóa có nhiều điểm tương đồng, nhưng lại nằm ở hai h́nh thái xă hội hoàn toàn khác nhau. Tôi cảm thấy một sự khác biệt rất lớn! Tôi cũng đă tới vùng Trung Đông hay Nepal, nhưng đó đơn thuần chỉ là tâm thái của một người ưa di chuyển. Khi đặt chân tới Đài Loan, tôi đă quan sát nhiều hơn, thấy nhiều điều hơn, và nhận ra sự khác biệt giữa hai bờ lớn đến thế nào.
Ở Đài Loan bạn có thể t́m thấy những điều đă biến mất ở Trung Quốc. Tôi cảm nhận thấy sự thân thiện giữa người với người trong đối nhân xử thế. Sau cuộc cách mạng tại Trung Quốc, phương thức sống, lễ nghi truyền thống mấy ngh́n năm đều bị mất mát rất nhiều. Những năm sau đó, cuộc Cách mạng Văn hóa đă khiến mọi thứ đều chỉ hướng về lợi ích, sự lạnh nhạt giữa người với người tăng lên, lợi ích trần trụi được đặt ngay trước mắt.
Đài Loan không phải trải qua quá tŕnh tẩy năo nghiêm trọng như vậy nên từng phút từng giây ở mảnh đất này đều khiến bạn cảm thấy ḿnh được tôn trọng. Điều này thật hiếm có. Ở đại lục khi làm bất kể một việc ǵ đó, bạn sẽ rất dễ bắt gặp ánh mắt khinh thường của người khác. Con người ở đó thật lạnh lùng!”.
Anh lấy ví dụ trong ngành dịch vụ: “Tại Đài Loan, mỗi khi được phục vụ bạn đều cảm thấy như đang trở về ngôi nhà của ḿnh. Không thái quá như ở Nhật, dịch vụ tại Đài Loan khiến bạn cảm thấy rất ấm áp”.
Ngày đầu Liu Xliao tới Đài Loan, sau khi đi qua cửa hải quan, anh bắt xe buưt tới Đài Bắc. Tại đây anh đă nh́n thấy sự khác biệt giữa hai bờ:
“Khi đi xe buưt vào thành phố, tôi mới cảm nhận được thế nào gọi là phục vụ và được tôn trọng. Nhân viên sẽ chủ động, nhiệt t́nh hỏi bạn muốn đi đâu và mua vé giúp. Bất kể lúc nào, khi thu tiền hay trả lại tiền, họ cũng sẽ nói cảm ơn v́ bạn đă chiếu cố. Nếu nh́n thấy bạn có nhiều hành lư, họ sẽ xách giúp tới nơi để đồ. Chú lái xe buưt sẽ hỏi bạn đi đâu, sau đó sẽ xếp hành lư vào ô, giúp bạn có thể xuống xe thuận tiện nhất có thể.
Việc này căn bản là điều không thể tưởng tượng tại đại lục! Không chỉ tại đại lục mà Hồng Kông cũng vậy, họ chỉ chưng nguyên một bộ mặt sầu thảm để thu tiền của bạn. Sau đó bạn sẽ chẳng c̣n quan hệ ǵ với họ cả. Nếu có hỏi bất cứ điều ǵ th́ thái độ của họ cũng sẽ khiến bạn cảm thấy như ḿnh đă mắc nợ họ từ 8 đời… Ở Đài Loan bạn có thể cảm nhận sâu sắc được thế nào gọi là phục vụ. Những ví dụ như vậy quá nhiều”.
Những chuyện người Đài Loan cảm thấy quá đỗi b́nh thường th́ Liu Xliao lại cảm thấy không thể tưởng tượng được: “Tại bến xe mọi người đều tự giác xếp hàng. Ở Đài Loan ngay cả khi bốn phía nơi ngă tư đường không có bóng một chiếc xe, mọi người cũng đều nhẫn nại chờ đèn xanh, đèn đỏ. Thành phố của Đài Loan không có thùng rác, nhưng đường phố lại vô cùng sạch sẽ, hầu như không có rác.
Khi tới cửa hàng mua pin, họ sẽ hỏi bạn có cần giúp cho pin cũ vào trong túi rồi bỏ đi không hay có cần lấy lại pin đă thay ra hay không. Khi bạn mua trà sữa, họ sẽ hỏi bạn cần cho bao nhiêu đá hay không cần cho đá, cần ngọt như thế nào… Sau đó, họ sẽ dùng giấy lau sạch những giọt nước trên cốc giấy, rồi đưa cho bạn bằng cả hai tay rồi giúp vứt túi bọc ống hút vào thùng rác.
Không phải chỉ nhân viên của cửa hàng uy tín mới được huấn luyện như vậy, mà tất cả các cửa hàng đều có chung văn hóa đó. Ngay cả khi bạn tới ăn thịt hầm trong một cửa hàng nhỏ của người dân địa phương th́ cũng đều nhận được những lễ nghi như vậy. Họ khiến bạn từng phút từng giây đều cảm thấy ḿnh được tôn trọng. Bạn sẽ cảm thấy cùng là người Trung Hoa mà sao Đài Loan lại có sự khác biệt lớn đến thế!”.
Luôn nghe không ngớt những lời cảm ơn
Những nét ứng xử tốt đẹp trong văn hóa truyền thống mà Liu Xliao chỉ ra ở trên cũng chính là cảm nhận chung của rất nhiều người Trung Quốc đại lục về cuộc sống tại Đài Loan.
Một sinh viên đến từ Thiên Tân đang theo học tại Đại học Thanh Hoa tại Tân Trúc nói rằng, khi mua cơm ở cửa hàng ăn dù là trả tiền hay gọi đồ th́ cũng nghe thấy những lời “cảm ơn” không ngớt, nhiều tới mức cậu bắt đầu thấy ngại ngùng.
Một sinh viên khác đến từ tỉnh Chiết Giang gật đầu mỉm cười phụ họa: “Tôi thấy rơ ràng tôi phải là người nói cảm ơn mới đúng, sao lại trở thành nhân viên phục vụ nói cảm ơn với ḿnh nhỉ!”.
Một sinh viên khác đến từ Đại Liên sốt ruột nói: “Giờ tôi cũng bắt đầu nói cảm ơn theo nhân viên phục vụ, như vậy sẽ cảm thấy tốt hơn một chút. Ban đầu khi nhân viên phục vụ nói cảm ơn, tôi bất ngờ không biết nói ǵ, đứng ngây người ra. Sau đó tôi cảm thấy ḿnh đứng ở đó cũng không hay cho lắm nên đă bắt đầu nói cảm ơn”.
Một sinh viên khác đến từ Thiên Tân nhớ lại trải nghiệm khó quên khi du lịch Đài Loan. Một hôm, cậu tới Tam Nghĩa, Miêu Lật, nơi đó có một cửa hàng cho thuê xe máy, xe đạp. Cậu kinh ngạc phát hiện ra rằng: Khi thuê xe cậu không cần phải đặt cọc tiền hay giấy tờ ǵ khác! Cậu cảm thấy thật khó tưởng tượng được:
“Tôi cảm thấy cửa hàng ở đây rất tín nhiệm khách hàng. Lúc đó tôi bèn nghĩ nếu đánh mất chiếc xe đạp hoặc vác nó về nhà th́ chủ cửa hàng cũng phải bó tay. Bởi v́ tôi không để lại tên tuổi, hay số điện thoại. Tôi bèn hỏi ông chủ cửa hàng, th́ ông đáp lại rằng: “Lẽ nào cậu đi xa như vậy tới đây chỉ để trộm một chiếc xe đạp hay sao?”. Nói xong cậu sinh viên không nhịn nổi, phá lên cười.
Chứng kiến người Hoa cũng có thể có dân chủ và tự do
Một đặc sắc nữa của Đài Loan khiến Liu Xliao chú ư là “Văn hóa bầu cử”. Cuối tháng 9/2010, anh tới Đài Loan đúng vào dịp 5 thành phố của Đài Loan (Tân Bắc, Đài Bắc, Đài Trung, Cao Hùng, Đài Nam) đang vận động cử tri. Trên khắp các nẻo đường đều là áp phích tranh cử của ứng cử viên Quốc Dân Đảng và Dân Tiến Đảng.
Khi nh́n thấy những điều này Liu Xliao thực sự ấn tượng. Anh nói: “Là một người đại lục, khi nh́n vào văn hóa bầu cử của Đài Loan, tôi lại thấy rất hiếu kỳ. Tôi cảm thấy ḿnh giống như kẻ cô đơn bắt gặp một đôi t́nh nhân đang căi vă bên đường, nh́n cảnh ấy thật náo nhiệt! Nghĩ lại ḿnh th́ quả thật đáng buồn, ngay cả cơ hội để căi nhau cũng không có.
Điều này minh chứng rằng người Trung Quốc chỉ nh́n thấy cảnh người Đài Loan tranh cử như đang căi nhau trên bề mặt, chứ không nh́n thấy sự tự do, dân chủ trong đó. Ngẫm ngược lại bản thân ḿnh th́ lại thấy bất lực khi không có sự lựa chọn thực sự, đặc biệt là t́nh trạng tại đại lục bây giờ”.
Cậu thở dài trên blog rằng:
“Nhất quyết đừng để những cảnh đánh lộn của viện lập pháp Đài Loan lừa dối ḿnh. Kỳ thực xă hội của họ rất yên ổn, sự chênh lệch giàu nghèo cũng ít hơn đại lục. Y tế, pḥng ốc, giáo dục cũng đều được bảo đảm. Các hăng truyền thông tại đại lục của chúng ta chỉ đưa tin về chuyện người Đài Loan đánh lộn, có vẻ như muốn chứng minh điều ǵ đó.
Kỳ thực tôi muốn nói là, khi những nhà chính khách không đánh lộn mà đoàn kết như một mới là điều thực sự đáng sợ. Hăy nh́n lại “sự hài ḥa” trong xă hội của chúng ta th́ sẽ hiểu, đó là một sự hài ḥa thật đáng sợ, ẩn đằng sau là biết bao băo tố. Chỉ những nơi không hài ḥa th́ hàng ngày mới phải kêu gọi chúng ta phải chung sống hài ḥa. Khi các nhà chính khách không chỉ trích lẫn nhau, mà dồn tâm sức vào việc làm thế nào để khống chế người dân th́ đó mới là bi kịch thực sự!”.
Sư tự do và nền dân chủ của Đài Loan chính là tấm gương sáng cho các nhà chính trị học tại Trung Quốc học tập. Vu Kiến Vanh là nghiên cứu viên của Sở Nghiên cứu và Phát triển Nông thôn thuộc Học viện Khoa học xă hội Trung Quốc. Ông từng có được 15 ngày tới Đài Loan giao lưu, chia sẻ học thuật và t́m hiểu sâu về cuộc sống của người dân nơi này. Đi tới đâu ông cũng hỏi những người dân b́nh thường một câu thế này: “Nếu quan chức phá dỡ nhà của bạn th́ phải làm thế nào?”.
Nguyên nhân ông hỏi như vậy là bởi tranh chấp đất đai, nhà cửa giữa chính phủ và người dân ở Trung Quốc đại lục là rất phổ biến. Khi nhà của người dân bị chính phủ dùng bạo lực cưỡng chế tháo dỡ, họ ra sức kháng cự, phản đối bằng nhiều cách, khiến nó trở thành một vấn nạn vô cùng nhức nhối. Vu Kiến Vanh muốn biết ở Đài Loan có chuyện này hay không.
Không ngờ, có tới 99% người dân Đài Loan khi được hỏi câu ấy đều trả lời giống nhau: “Không thể nào có chuyện đó! Chúng tôi chưa đồng ư th́ sao có thể tháo dỡ nhà của chúng tôi được? Chỉ cần căn nhà này là tài sản hợp pháp th́ người làm quan to đến mấy cũng không dám ra tay”.
Vu Kiến Vanh tiếp tục gặng hỏi: “Nếu thực sự bị dỡ nhà th́ làm thế nào?”.
Người Đài Loan trả lời rằng: “Th́ tới ṭa kiện kẻ dỡ nhà, quan ṭa sẽ xử cho tôi theo luật, không những thế họ c̣n phải đền rất nhiều tiền”.
Vu Kiến Vanh vẫn hỏi tiếp: “Nếu quan ṭa không xử theo luật th́ làm thế nào?”.
Người Đài Loan bắt đầu không nhẫn nại được trả lời rằng: “Không thể nào! Quan ṭa của chúng tôi có thể hủ bại ở chuyện khác, nhưng chỉ cần chúng tôi có sổ đỏ và bằng chứng rơ ràng, chính xác th́ ông ấy không thể làm ǵ, mà cũng không dám giở tṛ hủ bại”.
“Nếu quan ṭa cứ hủ bại th́ sao?”.
“Th́ tôi sẽ t́m nghị viên (người thẩm duyệt, nghe báo cáo và chất vấn những quyết sách của cơ quan hành chính cùng cấp) của tôi để kiện ông ấy”.
“Thế nếu nghị viên cũng hủ bại th́ sao?”.
“Ông thật là kỳ quặc, toàn hỏi tôi những câu hỏi kỳ quặc. Nếu nghị viên cũng hủ bại th́ lần sau tôi sẽ không bỏ phiếu bầu cho ông ấy nữa!”.
Chỉ trong 15 ngày ngắn ngủi, Vu Kiến Vanh đă liên tục nhận được những câu trả lời kiểu như vậy của những người dân nông thôn ở Đài Loan. Sau khi trở về Trung Quốc đại lục, ông đă tổng kết lại như sau:
“Hôm nay v́ sao tôi lại nói tới Đài Loan, bởi v́ chúng tôi thông thường dùng rất nhiều lư do, dùng văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo của dân tộc để phủ định một thể chế xă hội hiện đại. Nhưng Đài Loan lại chung ḍng máu, chung văn hóa với chúng tôi, những nét văn hóa về cơ bản là tương đồng, vậy th́ v́ sao người dân Đài Loan lại có nhiều điều “không thể nào” xảy ra tại Trung Quốc đại lục đến như vậy?”.
Nguồn: dkn.tv
____________________ ______
Kaohsiung: coming to the fore on Taiwan's
cultural scene © Javen / Shutterstock
Ngày càng có nhiều người Trung Quốc dùng visa thương mại tới Đài Loan, trải nghiệm những chuyến du lịch “không theo đoàn”. Những du khách này đă cảm nhận được sự khác biệt rất lớn về không khí sinh hoạt giữa hai bờ eo biển Đài Loan.
Người dân sống tại các khu du lịch nổi tiếng ở Đài Loan đă sớm quen với h́nh ảnh từng đoàn, từng đoàn du khách Trung Quốc ồ ạt đỗ xuống không ngớt. Nhưng sau mấy năm Đài Loan mở cửa cho khách du lịch vào tham quan th́ nhiều người nhận ra rằng, so với kiểu từng đoàn du khách ra vào tấp nập th́ “du lịch tự do” mới là cách cảm nhận Đài Loan thực sự sâu sắc hơn.
Tới Đài Loan có thể t́m lại những điều đă mất ở Trung Quốc
Liu Xliao, một kỹ sư Trung Quốc đến từ Bắc Kinh, thuộc thế hệ 8x, cũng là một du khách tự do như vậy. Năm 2006, anh bắt đầu đi du lịch ṿng quanh thế giới và viết nhật kư trên blog cá nhân của ḿnh, trong đó thuật lại tường tận mọi chuyện mắt thấy tai nghe trên hành tŕnh của ḿnh.
Tháng 9/2010, Liu Xliao xin cấp phép visa thương mại, bay qua Hồng Kông rồi tới Đài Loan. Trong hành tŕnh 12 ngày tới Đài Loan, anh đă du lịch một ṿng quanh đảo theo chiều “thuận kim đồng hồ”, một ḿnh đạp xe xuyên qua vùng phía Đông Đài Loan, đáp xe lửa tới Bính Đông, Cao Hùng và đi tàu cao tốc tới Đài Bắc.
Trong suốt hành tŕnh, Liu Xliao đă kịp ghi lại rất nhiều câu chuyện sinh động về cuộc sống, con người nơi đây. Điều anh không ngờ tới là cư dân mạng lại tỏ ra vô cùng thích thú với những ḍng blog ấy. Ngay ngày hôm đó, lượt truy cập vào trang cá nhân của anh tăng vọt, lên đến hơn 2,3 triệu lượt. Liu Xliao đă nổi tiếng chỉ trong một đêm. Đến nỗi anh đă lên kế hoạch viết lại hành tŕnh du lịch của ḿnh thành một cuốn sách phát hành tại Đài Loan.
Trong nhật kư của ḿnh, Liu Xliao đă viết những ḍng này:
“Tôi bảo đăm rằng khi đi du lịch theo đoàn tới Đài Loan, bạn sẽ vô cùng thất vọng. Bởi v́ khi ấy căn bản bạn không thể trải nghiệm được vẻ đẹp thực sự của Đài Loan.
Là một người đă từng du lịch qua nhiều nơi, đến Đài Loan, tôi thấy được sự khác biệt rơ ràng. Đài Loan và Trung Quốc đại lục đều nói tiếng Hán, hai nền văn hóa có nhiều điểm tương đồng, nhưng lại nằm ở hai h́nh thái xă hội hoàn toàn khác nhau. Tôi cảm thấy một sự khác biệt rất lớn! Tôi cũng đă tới vùng Trung Đông hay Nepal, nhưng đó đơn thuần chỉ là tâm thái của một người ưa di chuyển. Khi đặt chân tới Đài Loan, tôi đă quan sát nhiều hơn, thấy nhiều điều hơn, và nhận ra sự khác biệt giữa hai bờ lớn đến thế nào.
Ở Đài Loan bạn có thể t́m thấy những điều đă biến mất ở Trung Quốc. Tôi cảm nhận thấy sự thân thiện giữa người với người trong đối nhân xử thế. Sau cuộc cách mạng tại Trung Quốc, phương thức sống, lễ nghi truyền thống mấy ngh́n năm đều bị mất mát rất nhiều. Những năm sau đó, cuộc Cách mạng Văn hóa đă khiến mọi thứ đều chỉ hướng về lợi ích, sự lạnh nhạt giữa người với người tăng lên, lợi ích trần trụi được đặt ngay trước mắt.
Đài Loan không phải trải qua quá tŕnh tẩy năo nghiêm trọng như vậy nên từng phút từng giây ở mảnh đất này đều khiến bạn cảm thấy ḿnh được tôn trọng. Điều này thật hiếm có. Ở đại lục khi làm bất kể một việc ǵ đó, bạn sẽ rất dễ bắt gặp ánh mắt khinh thường của người khác. Con người ở đó thật lạnh lùng!”.
Anh lấy ví dụ trong ngành dịch vụ: “Tại Đài Loan, mỗi khi được phục vụ bạn đều cảm thấy như đang trở về ngôi nhà của ḿnh. Không thái quá như ở Nhật, dịch vụ tại Đài Loan khiến bạn cảm thấy rất ấm áp”.
Ngày đầu Liu Xliao tới Đài Loan, sau khi đi qua cửa hải quan, anh bắt xe buưt tới Đài Bắc. Tại đây anh đă nh́n thấy sự khác biệt giữa hai bờ:
“Khi đi xe buưt vào thành phố, tôi mới cảm nhận được thế nào gọi là phục vụ và được tôn trọng. Nhân viên sẽ chủ động, nhiệt t́nh hỏi bạn muốn đi đâu và mua vé giúp. Bất kể lúc nào, khi thu tiền hay trả lại tiền, họ cũng sẽ nói cảm ơn v́ bạn đă chiếu cố. Nếu nh́n thấy bạn có nhiều hành lư, họ sẽ xách giúp tới nơi để đồ. Chú lái xe buưt sẽ hỏi bạn đi đâu, sau đó sẽ xếp hành lư vào ô, giúp bạn có thể xuống xe thuận tiện nhất có thể.
Việc này căn bản là điều không thể tưởng tượng tại đại lục! Không chỉ tại đại lục mà Hồng Kông cũng vậy, họ chỉ chưng nguyên một bộ mặt sầu thảm để thu tiền của bạn. Sau đó bạn sẽ chẳng c̣n quan hệ ǵ với họ cả. Nếu có hỏi bất cứ điều ǵ th́ thái độ của họ cũng sẽ khiến bạn cảm thấy như ḿnh đă mắc nợ họ từ 8 đời… Ở Đài Loan bạn có thể cảm nhận sâu sắc được thế nào gọi là phục vụ. Những ví dụ như vậy quá nhiều”.
Những chuyện người Đài Loan cảm thấy quá đỗi b́nh thường th́ Liu Xliao lại cảm thấy không thể tưởng tượng được: “Tại bến xe mọi người đều tự giác xếp hàng. Ở Đài Loan ngay cả khi bốn phía nơi ngă tư đường không có bóng một chiếc xe, mọi người cũng đều nhẫn nại chờ đèn xanh, đèn đỏ. Thành phố của Đài Loan không có thùng rác, nhưng đường phố lại vô cùng sạch sẽ, hầu như không có rác.
Khi tới cửa hàng mua pin, họ sẽ hỏi bạn có cần giúp cho pin cũ vào trong túi rồi bỏ đi không hay có cần lấy lại pin đă thay ra hay không. Khi bạn mua trà sữa, họ sẽ hỏi bạn cần cho bao nhiêu đá hay không cần cho đá, cần ngọt như thế nào… Sau đó, họ sẽ dùng giấy lau sạch những giọt nước trên cốc giấy, rồi đưa cho bạn bằng cả hai tay rồi giúp vứt túi bọc ống hút vào thùng rác.
Không phải chỉ nhân viên của cửa hàng uy tín mới được huấn luyện như vậy, mà tất cả các cửa hàng đều có chung văn hóa đó. Ngay cả khi bạn tới ăn thịt hầm trong một cửa hàng nhỏ của người dân địa phương th́ cũng đều nhận được những lễ nghi như vậy. Họ khiến bạn từng phút từng giây đều cảm thấy ḿnh được tôn trọng. Bạn sẽ cảm thấy cùng là người Trung Hoa mà sao Đài Loan lại có sự khác biệt lớn đến thế!”.
Luôn nghe không ngớt những lời cảm ơn
Những nét ứng xử tốt đẹp trong văn hóa truyền thống mà Liu Xliao chỉ ra ở trên cũng chính là cảm nhận chung của rất nhiều người Trung Quốc đại lục về cuộc sống tại Đài Loan.
Một sinh viên đến từ Thiên Tân đang theo học tại Đại học Thanh Hoa tại Tân Trúc nói rằng, khi mua cơm ở cửa hàng ăn dù là trả tiền hay gọi đồ th́ cũng nghe thấy những lời “cảm ơn” không ngớt, nhiều tới mức cậu bắt đầu thấy ngại ngùng.
Một sinh viên khác đến từ tỉnh Chiết Giang gật đầu mỉm cười phụ họa: “Tôi thấy rơ ràng tôi phải là người nói cảm ơn mới đúng, sao lại trở thành nhân viên phục vụ nói cảm ơn với ḿnh nhỉ!”.
Một sinh viên khác đến từ Đại Liên sốt ruột nói: “Giờ tôi cũng bắt đầu nói cảm ơn theo nhân viên phục vụ, như vậy sẽ cảm thấy tốt hơn một chút. Ban đầu khi nhân viên phục vụ nói cảm ơn, tôi bất ngờ không biết nói ǵ, đứng ngây người ra. Sau đó tôi cảm thấy ḿnh đứng ở đó cũng không hay cho lắm nên đă bắt đầu nói cảm ơn”.
Một sinh viên khác đến từ Thiên Tân nhớ lại trải nghiệm khó quên khi du lịch Đài Loan. Một hôm, cậu tới Tam Nghĩa, Miêu Lật, nơi đó có một cửa hàng cho thuê xe máy, xe đạp. Cậu kinh ngạc phát hiện ra rằng: Khi thuê xe cậu không cần phải đặt cọc tiền hay giấy tờ ǵ khác! Cậu cảm thấy thật khó tưởng tượng được:
“Tôi cảm thấy cửa hàng ở đây rất tín nhiệm khách hàng. Lúc đó tôi bèn nghĩ nếu đánh mất chiếc xe đạp hoặc vác nó về nhà th́ chủ cửa hàng cũng phải bó tay. Bởi v́ tôi không để lại tên tuổi, hay số điện thoại. Tôi bèn hỏi ông chủ cửa hàng, th́ ông đáp lại rằng: “Lẽ nào cậu đi xa như vậy tới đây chỉ để trộm một chiếc xe đạp hay sao?”. Nói xong cậu sinh viên không nhịn nổi, phá lên cười.
Chứng kiến người Hoa cũng có thể có dân chủ và tự do
Một đặc sắc nữa của Đài Loan khiến Liu Xliao chú ư là “Văn hóa bầu cử”. Cuối tháng 9/2010, anh tới Đài Loan đúng vào dịp 5 thành phố của Đài Loan (Tân Bắc, Đài Bắc, Đài Trung, Cao Hùng, Đài Nam) đang vận động cử tri. Trên khắp các nẻo đường đều là áp phích tranh cử của ứng cử viên Quốc Dân Đảng và Dân Tiến Đảng.
Khi nh́n thấy những điều này Liu Xliao thực sự ấn tượng. Anh nói: “Là một người đại lục, khi nh́n vào văn hóa bầu cử của Đài Loan, tôi lại thấy rất hiếu kỳ. Tôi cảm thấy ḿnh giống như kẻ cô đơn bắt gặp một đôi t́nh nhân đang căi vă bên đường, nh́n cảnh ấy thật náo nhiệt! Nghĩ lại ḿnh th́ quả thật đáng buồn, ngay cả cơ hội để căi nhau cũng không có.
Điều này minh chứng rằng người Trung Quốc chỉ nh́n thấy cảnh người Đài Loan tranh cử như đang căi nhau trên bề mặt, chứ không nh́n thấy sự tự do, dân chủ trong đó. Ngẫm ngược lại bản thân ḿnh th́ lại thấy bất lực khi không có sự lựa chọn thực sự, đặc biệt là t́nh trạng tại đại lục bây giờ”.
Cậu thở dài trên blog rằng:
“Nhất quyết đừng để những cảnh đánh lộn của viện lập pháp Đài Loan lừa dối ḿnh. Kỳ thực xă hội của họ rất yên ổn, sự chênh lệch giàu nghèo cũng ít hơn đại lục. Y tế, pḥng ốc, giáo dục cũng đều được bảo đảm. Các hăng truyền thông tại đại lục của chúng ta chỉ đưa tin về chuyện người Đài Loan đánh lộn, có vẻ như muốn chứng minh điều ǵ đó.
Kỳ thực tôi muốn nói là, khi những nhà chính khách không đánh lộn mà đoàn kết như một mới là điều thực sự đáng sợ. Hăy nh́n lại “sự hài ḥa” trong xă hội của chúng ta th́ sẽ hiểu, đó là một sự hài ḥa thật đáng sợ, ẩn đằng sau là biết bao băo tố. Chỉ những nơi không hài ḥa th́ hàng ngày mới phải kêu gọi chúng ta phải chung sống hài ḥa. Khi các nhà chính khách không chỉ trích lẫn nhau, mà dồn tâm sức vào việc làm thế nào để khống chế người dân th́ đó mới là bi kịch thực sự!”.
Sư tự do và nền dân chủ của Đài Loan chính là tấm gương sáng cho các nhà chính trị học tại Trung Quốc học tập. Vu Kiến Vanh là nghiên cứu viên của Sở Nghiên cứu và Phát triển Nông thôn thuộc Học viện Khoa học xă hội Trung Quốc. Ông từng có được 15 ngày tới Đài Loan giao lưu, chia sẻ học thuật và t́m hiểu sâu về cuộc sống của người dân nơi này. Đi tới đâu ông cũng hỏi những người dân b́nh thường một câu thế này: “Nếu quan chức phá dỡ nhà của bạn th́ phải làm thế nào?”.
Nguyên nhân ông hỏi như vậy là bởi tranh chấp đất đai, nhà cửa giữa chính phủ và người dân ở Trung Quốc đại lục là rất phổ biến. Khi nhà của người dân bị chính phủ dùng bạo lực cưỡng chế tháo dỡ, họ ra sức kháng cự, phản đối bằng nhiều cách, khiến nó trở thành một vấn nạn vô cùng nhức nhối. Vu Kiến Vanh muốn biết ở Đài Loan có chuyện này hay không.
Không ngờ, có tới 99% người dân Đài Loan khi được hỏi câu ấy đều trả lời giống nhau: “Không thể nào có chuyện đó! Chúng tôi chưa đồng ư th́ sao có thể tháo dỡ nhà của chúng tôi được? Chỉ cần căn nhà này là tài sản hợp pháp th́ người làm quan to đến mấy cũng không dám ra tay”.
Vu Kiến Vanh tiếp tục gặng hỏi: “Nếu thực sự bị dỡ nhà th́ làm thế nào?”.
Người Đài Loan trả lời rằng: “Th́ tới ṭa kiện kẻ dỡ nhà, quan ṭa sẽ xử cho tôi theo luật, không những thế họ c̣n phải đền rất nhiều tiền”.
Vu Kiến Vanh vẫn hỏi tiếp: “Nếu quan ṭa không xử theo luật th́ làm thế nào?”.
Người Đài Loan bắt đầu không nhẫn nại được trả lời rằng: “Không thể nào! Quan ṭa của chúng tôi có thể hủ bại ở chuyện khác, nhưng chỉ cần chúng tôi có sổ đỏ và bằng chứng rơ ràng, chính xác th́ ông ấy không thể làm ǵ, mà cũng không dám giở tṛ hủ bại”.
“Nếu quan ṭa cứ hủ bại th́ sao?”.
“Th́ tôi sẽ t́m nghị viên (người thẩm duyệt, nghe báo cáo và chất vấn những quyết sách của cơ quan hành chính cùng cấp) của tôi để kiện ông ấy”.
“Thế nếu nghị viên cũng hủ bại th́ sao?”.
“Ông thật là kỳ quặc, toàn hỏi tôi những câu hỏi kỳ quặc. Nếu nghị viên cũng hủ bại th́ lần sau tôi sẽ không bỏ phiếu bầu cho ông ấy nữa!”.
Chỉ trong 15 ngày ngắn ngủi, Vu Kiến Vanh đă liên tục nhận được những câu trả lời kiểu như vậy của những người dân nông thôn ở Đài Loan. Sau khi trở về Trung Quốc đại lục, ông đă tổng kết lại như sau:
“Hôm nay v́ sao tôi lại nói tới Đài Loan, bởi v́ chúng tôi thông thường dùng rất nhiều lư do, dùng văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo của dân tộc để phủ định một thể chế xă hội hiện đại. Nhưng Đài Loan lại chung ḍng máu, chung văn hóa với chúng tôi, những nét văn hóa về cơ bản là tương đồng, vậy th́ v́ sao người dân Đài Loan lại có nhiều điều “không thể nào” xảy ra tại Trung Quốc đại lục đến như vậy?”.
Nguồn: dkn.tv
____________________ ______