florida80
08-14-2021, 22:22
Anh Ḥa lầu bầu trong miệng:
- Hổng biết ḷ bát quái thế nào chứ căn pḥng này có khác ǵ?
Cái nóng hầm hập như hấp mấy sinh mạng bên trong, mồ hôi lúc nào cũng rin rít tứa ra, nhiều lúc tưởng chừng cạn cả nước trong cơ thể. Cái nóng dường như cộng dồn từ sự lưu cửu lâu ngày, dù cái máy quạt chạy hết công suất cũng chẳng thay đổi nổi khí nóng trong nhà. Ở thành phố này dường như quanh năm là mùa hè, chỉ có mỗi mùa hè thôi!
Cái khái niệm xuân, thu, đông nó rất mơ hồ trừu tượng, có mấy ai cảm nhận được không khí mát mẻ của nó bao giờ. Đâu chỉ anh Ḥa, toàn bộ cư dân ở đây đều vậy, chỉ trừ một số nhà giàu đi du hí các xứ ôn đới th́ mới biết cái không khí xuân, thu, đông. Có đôi khi thấy cái cảnh đẹp và mát mẻ của những mùa đó ở trên ti vi hay trên phim ảnh, làm cho anh Ḥa cứ ngỡ đó như cảnh tiên, anh ao ước giá được một lần đắm ḿnh trong cái không khí mát mẻ an lành ấy. Anh từng mơ mộng giá mà thành phố này bất chợt một ngày nào đó xuất hiện cảnh vàng thu lá đổ hay tuyết trắng trời đông dù chỉ là một phút thoáng qua.
Anh Ḥa cởi trần mặc độc xà lỏn ngồi sát mép cửa ra vào, mắt đầy lo nghĩ mông lung. Lệnh phong thành đă hơn tháng nay, trong nhà cạn kiệt thức ăn, nước uống và tiền bạc; nếu t́nh trạng này kéo dài chắc chết! Cái đói đă hiện diện chứ không c̣n mơ hồ ǵ nữa. Mà đâu chỉ gia đ́nh ảnh, cả cái xóm trọ này cũng thế, toàn dân lao động các tỉnh lên thành kiếm sống, giờ sống dở chết dở. Anh Ḥa mất việc mấy tháng rồi, vợ anh mua gánh bán bưng nhặt nhạnh chắp vá từ gánh hàng rong, giờ phong thành đành bó gối ngồi nhà. Thằng Tưởng học lớp bảy, thằng đắc mới đi mẫu giáo cũng ở nhà quanh quẩn trong bốn bức tường. Mấy nay thỉnh thoảng cũng được gạo và rau củ từ mấy nhóm từ thiện cá nhân gởi cho, nếu không th́ c̣n căng thẳng hơn, thỉnh thoảng anh Bảy Bá bên ngoài khu vực phong tỏa cũng tiếp tế cho một ít lương thực. Không có anh và những nhóm từ thiện ấy th́ đói là cái chắc, cả xóm cùng đói!
Nh́n những đứa trẻ đứng lố nhố sau hàng rào kẽm gai phong tỏa ngó ra đường, khách cứ ngỡ như trại tập trung thời chiến. Những con người khốn khổ dù chẳng dính dịch hay bệnh nhưng vẫn bị nhốt như gà vịt, thậm chí nhốt c̣n căng hơn những con vật nguy hiểm truyền nhiễm. Đầu hẻm chăng dây, rào kẽm, những khuôn mặt lạnh tanh lầm ĺ cứ chờ chực ai vượt qua là ra tay liền, không cần biết lư do ǵ cả.
Cái xóm trọ này ngất ngư trong cơn nắng hạ bao nhiêu năm nay, cái nắng cái nóng có khó khổ mấy cũng c̣n chịu được. Ai cũng bám trụ để mưu sinh, lo cho con cái và gia đ́nh, nhưng cái nóng hầm hè chống dịch th́ tàn nhẫn hơn, nó làm cho người ta cạn kiệt cả vật chất lẫn tinh thần. Ngồi nhà cả tháng, ăn uống dù có tém gọn đến độ không thể nào gọn hơn nữa nhưng vẫn không biết mai này lấy ǵ ăn, ấy là chưa nói tiền nhà, tiền điện, nước, học hành và trăm thứ hằm bà lằng khác. Anh Ḥa rầu rĩ:
- Phong tỏa dài hạn thế này chắc ḿnh phải cuốn về quê thôi! Dưới quê tuy nghèo khổ nhưng giờ ở đây không c̣n ǵ để duy tŕ nữa! Hết đường sống rồi
Chị Yên vớt vát:
- Nghe nói họ chuẩn bị phát tiền hỗ trợ cho người nghèo, may ra đắp đổi qua ngày.
- Có mà lên ti vi nhận em ơi!
- Không, em nghe tin tức mấy hôm nay mà!
- Ừ th́ ti vi nói, tin được có mà bán lúa giống ăn, dẫu cho có thật th́ cũng không bao nhiêu, sao đắp đổi nổi? Mấy nay nhờ những nhóm từ thiện của dân chứ không th́ đói ră họng.
- Ḿnh về quê cũng được nhưng việc học hai đứa con sao đây?
- Tới đâu hay tới đó chứ biết sao, giờ lo sống c̣n trước đă!
Hai vợ chồng c̣n đang tính tới tính lui th́ tiếng chuông điện thoại cầm tay reo vang. Anh Ḥa bắt máy th́ nghe tiếng anh Bảy Bá:
- A lô, Ḥa đó hả? Anh Bảy đây! Mai bọn anh về quê, anh không giúp ǵ thêm được nữa, em cũng tính đường đi!
Ḥa bần thần:
- Cảm ơn anh đă giúp bấy nay, giờ anh về quê chúc anh b́nh an đi đến nơi về đến chốn. Tụi em cũng tính dọn về quê nhưng ngặt cái xóm em bị phong tỏa gắt, nội bất xuất ngoại bất nhập nên không thể đi được.
- Chỗ anh cả xóm ùn ùn kéo về quê, giờ có bám lại cũng không c̣n tiền để sống, không nghề để làm. Dịch như vầy biết bao giờ mới hết? Em có ǵ cứ nhắn tin anh, anh giúp được ǵ trong khả năng th́ anh giúp.
- Dạ, cảm ơn anh.
Bốn giờ sáng, trời c̣n tối mịt, những ngọn đèn vàng vọt trong hẻm tỏa ra ánh sáng yếu ớt trầm lắng. Vợ chồng Bảy Bá nai nịt gói ghém toàn bộ hành lư lên chiếc xe máy. Anh đèo chị, thằng Tí ngồi ở trước, thằng Tô ngồi giữa hai vợ chồng, trông thật tài t́nh làm sao, cứ như làm xiếc. Chiếc xe máy cồng kềnh nổ kh́n kh́n ḥa với tiếng máy của những chiếc xe khác, cả đoàn người lần lượt rời khỏi con hẻm, ḍng xe nối đuôi chạy ra đường lớn và hướng về phía cửa ngơ thành phố. Nếu sài G̣n ngày trước như một hấp lực, anh Bảy Bá đưa vợ và con lên thành mưu sinh, giờ rời bỏ Sài G̣n chạy trốn trong sự ngậm ngùi, ở lại lấy ǵ mà sống? Anh làm phụ hồ, chị bán hàng rong, ky cóp cũng đắp đổi được, nhưng từ khi dịch bùng lên, anh mất việc, hai tháng sau th́ phong thành, chị buộc phải ngồi nhà. Giờ th́ phải bỏ Sài G̣n mà đi, có mấy ai muốn rời đi đâu? Nhưng không đi th́ lấy ǵ ăn?
Ḍng xe máy kh́n kh́n nối đuôi nhau, xe nào cũng chất lỉnh kỉnh đồ đạc, treo máng hai bên, ràng buộc trước sau. Mọi người cố nhặt nhạnh đem về những món tài sản ít ỏi của ḿnh. Đoàn xe chạy qua những con đường vắng tanh không một bóng người, không ít người ngậm ngùi thầm nói lời tiễn biệt Sài G̣n. Thỉnh thoảng vài chiếc xe nhà binh rọi đèn pha chói mắt, dù không thấy người trong xe nhưng ai cũng rờn rợn biết có những cặp mắt đang tăm tia họ. Những nhà dân hai bên đường cửa đóng then cài với nhiều lớp khóa. Bên này đường treo cao khẩu hiệu:” Mỗi nhà là một pháo đài chống dịch, mỗi người là một chiến sĩ chống dịch”, bên kia đường đối lại bằng một khẩu hiệu khác: ”Chống dịch như chống giặc, dùng tinh thần đánh đế quốc để chống dịch”… Đ̣an xe chạy ngang một chốt dân pḥng, thấy năm bảy người lố nhố với dùi cui, roi điện, kẽm gai và trên nóc cũng chăng khẩu hiệu đỏ ḷm, ngay cạnh đó là trụ sở ủy ban kín cổng cao tường, trên tường cũng trương khẩu hiệu, nơi nào cũng thấy khẩu hiệu. Anh Bảy nói giọng bực bội:
- Con bà nó! Chống dịch bằng tinh thần đánh Mỹ, vậy mà tiền Mỹ th́ tươm tướp, hàng Mỹ th́ mê, vắc xin Mỹ th́ chích.
Vợ anh ngồi sau lầu bầu:
- Vắc xin Mỹ mấy ổng chích, người nhà và bạn bè mấy ổng hưởng hết trơn. Vắc xin Tàu th́ để cho dân. Em thà hổng chích chứ không thèm vắc xin Tàu!
- Ừ, chích vắc xin Tàu không chừng lợi bất cập hại.
- Ăn ở ǵ lạ quá, mở miệng ra là chửi, xúi đàn em chửi vậy mà tiền đô nhét đầy túi, mở tài khoản ở bển để tuồn của cải, con cháu cài cắm lót ổ ở bển.
- Đời nó chó má vậy! Chỉ tội tụi lon ton thằn lằn cắc ké cuồng mà hổng được ǵ, cùng lắm th́ được chút tiền bồi dưỡng.
Đoàn xe xóm trọ anh Bảy đến ngă tư Hàng Xanh th́ gặp nhiều đoàn xe khác từ các hướng cùng tụ về, từng ḍng xe ḥa nhập thành một đoàn dài chạy về hướng ngoại thành. Những con người khốn khổ rời Sài G̣n, rời khỏi mảnh đất trù phú từng mơ ước để mưu sinh. Nếu lúc trước lên Sài G̣n để sinh sống th́ giờ chạy trốn Sài G̣n v́ sự sống c̣n. Xe chạy được bốn tiếng th́ thằng Tí than văn:
- Ba, com đau đái!
Thằng Tô ngồi giữa anh và chị cũng kêu:
- Con đói bụng quá mẹ ơi!
Anh Bảy dỗ ngọt:
- Ráng chút nữa đi con. Chạy thêm chút xíu nữa lựa chỗ trống trải để nghỉ ăn sáng luôn.
Chạy thêm một tiếng nữa th́ hai đứa lại nhắc, anh Bảy tấp vào bên lề đường cho hai đứa đi tiểu và nghỉ chút để ăn sáng. Những chiếc xe khác cũng tấp vào nghỉ, nh́n quanh có khoảng chục gia đ́nh ngồi rải rác, trong khi ấy ḍng xe chạy dịch vẫn nối đuôi dài bất tận trên đường. Anh Bảy làm quen, hỏi người đàn ông kế bên:
- Anh chị về đâu?
Người ấy bảo:
- Tui về Huế, bạn tui về tuần trước rồi, tui ráng cầm cự xem thử có trợ cấp giúp đỡ ǵ không, giờ th́ tuyệt vọng nên phải về thôi! Tui nghe phong phanh dường như họ bắt đầu ngăn chặn không cho dân về nữa. Tui không biết sao, cứ đi, tới đâu hay tới đó, giờ ở lại cũng chết mà đi cũng không xong.
Anh Bảy tâm sự:
- Tui làm phụ hồ, mất việc mấy tháng rồi, vợ cầm cự đến nay th́ kiệt, đành về Quảng Ngăi, anh làm ǵ trong đó?
- Tui làm công nhân lắp ráp trong một xưởng máy, xưởng cho nghỉ cả tháng nay, vợ cũng làm chung, cả hai thất nghiệp!
Anh Bảy nói thêm:
- Ḿnh về c̣n đỡ, mấy đứa em và bạn kẹt ở khu cấm túc, không thể ra vô nên đâu về được, mà ở lại th́...chẳng c̣n ǵ ăn, thế mới chết chứ! Đúng là đi cũng dở ở không xong.
Đột nhiên người đàn ông gốc Huế giận dữ:
- Chúng nó ột dột quá, chống dịch th́ đúng rồi nhưng chống bằng cách triệt đường sống của dân th́ ngu xuẩn máy móc quá! Dân chưa chết v́ dịch đă điêu đứng v́ sinh kế. Các nước họ lo cho dân, phát lương thực, trợ cấp tiền bạc chứ đâu có cái kiểu sống chết mặc bay như vầy!
Một người cũng kế bên, giọng Đà Nẵng góp lời:
- Chống dịch cứng nhắc, họ coi ḿnh như cỏ rác, sống chết mặc bay, chống kiểu này dịch vẫn cứ tăng hàng ngày.
Một người khác giọng B́nh Định:
- Họ chống dịch bằng cách cấm chợ ngăn sông, không cho dân mua bán nhưng siêu thị của nhóm lợi ích th́ được bán, bán với giá mắc, dân thiếu ăn mặc kệ!
Một giọng khác nói xen vào, không rơ giọng miền nào, có lẽ lưu lạc đă lâu nên chất giọng đă pha trộn nhiều âm sắc:
- Ở sài G̣n thiếu thực phẩm, zậy mà nghe nói miền tây hàng trăm ngàn tấn gạo, thủy sản, rau ùn ứ. Đà Lạt hàng chục ngàn tấn hoa quả phải đổ bỏ, tại sao không cho xe hàng chở về Sài G̣n? Phong thành kiểu này th́ chết hết dân nghèo.
Người đàn ông gốc Huế rầu rĩ:
- Ột dột lắm anh ơi! Họ mà biết nghĩ như anh th́ dân đỡ khổ, không chừng chúng ta c̣n bám trụ được ở Sài G̣n.
Chị Bảy năy giờ lặng im, chợt than:
- Nghe nói có tỉnh chốt chặn, không cho dân về v́ họ sợ lây dịch, liệu ḿnh về có được không?
Anh Bảy chán nản:
- Giờ th́ không c̣n lựa chọn nào khác, tiến lui đều không có cửa, cứ liều vậy, tới đâu hay tới đó!
Mọi người nghỉ xong vội vàng xốc lại xe máy để tiếp tục lên đường về nh́n kim đồng hồ trên xe máy, anh Bảy nói một ḿnh:
- Chạy bốn lăm đến năm mươi cây số giờ kiểu này chắc phải mất ba ngày mới tới nhà.
Ḍng xe máy trên đường dài ngút tầm mắt, không thấy điểm đầu cũng như điểm cuối, những bảng số xe cho biết hầu như các tỉnh đều có mặt. Người nào cũng trùm kín mít, nón bảo hiểm, áo dài tay che nắng gió, có người c̣n mặc cả áo mưa bằng nylon, tất cả chăm chăm hướng về phía trước, dù rằng phía trước lành dữ ra sao chưa đoán được, giờ chỉ một ḷng về quê mà thôi!
Mười giờ sáng, ḍng xe chạy ngang qua một thị trấn nhỏ bên đường cái quan, nhiều người giảm tốc độ rà rà ghé vào một cái quán để nhận chai nước và một phần ăn. Một cụ già và một cô cháu gái đứng phát tặng cho những người chạy dịch. Anh Bảy cũng ghé vào nhận lấy phần quà tặng của người dân xa lạ nhưng tốt bụng từ tâm. Anh thắc mắc với vợ:
- Ḍng người dài dằng dặc như vầy, liệu cụ già và cô bé kia có đủ quà để phát?
Chị Bảy lặng thinh, không biết v́ không nghe thấy hay nghe mà trong ḷng ẩn nhẫn không biết nói ra sao? Lúc này mặt trời đă oi bức lắm rồi, chạy thêm chừng hai tiếng nữa th́ cái nắng, từ trên đầu dội xuống, sức nóng từ mặt đường bốc lên, cái nóng bít bùng trong mũ bảo hiểm tỏa ra, sự ngột ngạt từ miếng khẩu trang bịt miệng mũi… Anh Bảy như muốn nổ tung, mồ hôi trin trỉn cả người. Người lớn c̣n câm nín chịu đựng, thằng Tô khóc nhè nhè, bức tóc bức tai, khóc mệt th́ ngủ lịm đi, thằng Tí ngồi phía trước hứng gió táp vào mặt, tuy cũng nóng bức nhưng nó đủ nhận thức để hiểu chuyện nên không mè nheo như thằng Tô. Ḍng xe máy riết róng chạy về phía trước, bỏ Sài G̣n lại sau lưng, cứ chạy thôi, c̣n lành dữ ra sao th́ chẳng ai biết. Mọi người rời Sài G̣n chẳng qua là bất đắc dĩ, chẳng ai muốn rời bỏ nơi dễ mưu sinh nhất ở xứ sở này. Ḍng xe ḍng người như chạy giặc tị nạn giữa thời b́nh, những người đă t́m đến sài G̣n để lập nghiệp, kiếm sống giờ phải chạy trốn. Sài G̣n giờ nh́n đâu cũng thấy dịch, nh́n ai cũng như nguồn lây bệnh.
Trời nắng như đổ lửa, anh Bảy tách khỏi ḍng xe trên đường, tấp vào một gốc cây bên vệ đường để nghỉ và ăn chút ǵ lót dạ. Nhiều người thấy thế cũng tự động tấp theo vào. Gặm cái bánh ḿ thịt bỏ trong ba lô bị dẹp lép, anh ăn ngon như chưa bao giờ được ăn. Chị Bảy lấy thức ăn cho hai đứa con và cùng ăn với chúng, Ăn xong ai nấy tự động nằm thẳng ra đất cho cái lưng đỡ mỏi, bây giờ chẳng c̣n khái niệm sạch dơ bụi bặm ǵ nữa. Sau khi nghỉ ngơi lại sức, ḍng xe lại tiếp tục chạy về miền trung, mảnh đất nghèo khó nhiều thiên tai và cả nhân tai. Miền trung được bọn văn sĩ, thi sĩ ví như cái đ̣n gánh, lại có kẻ ví như khúc ruột… Dù ǵ th́ nó cũng từng là cái nôi của nhiều nền văn minh cổ của quốc gia này, nào chỉ là văn minh tộc Việt, c̣n nhiều tộc người khác trước cả tộc Việt rất lâu. Miền trung mang nhiều vết thương ḷng, năm xưa khói lửa chiến chinh, ḍng người ùn ùn di tản kéo về nam, chạy về Sài G̣n để tránh giặc, nào ngờ mấy mươi năm sau người ta lại lũ lượt bỏ chạy khỏi sài G̣n để tránh dịch. Không biết cái nghiệp ǵ mà những người con của tộc Việt đau khổ không thế này? Bao nhiêu khổ nạn vận vào họ, những ḍng người xưa nay tơi tả chạy ngược chạy xuôi, ai dám bảo tương lai sẽ không c̣n chạy?
Ḍng người lặng thầm chạy về phía trước, chỉ có tiếng xe máy kh́n kh́n, phành phạch khuấy động cái nóng, kích thích cái nóng trên đường. Cứ chạy như thế cho đến khi tối mịt mùng, nhiều tốp tấp vào bên đường, dùng ánh đèn xe máy để ăn uống, những gói ḿ khô khốc, những cái bánh ḿ xẹp lép dai nhách, những gói cơm nguội… bị những người đang đói bụng ăn ngấu nghiến một cách ngon lành, rải rác quanh đó có nhiều người mệt quá nằm ngủ thiếp đi. Chị Bảy gối đầu lên cái ba lô, trong ấy c̣n một ít tiền và nữ trang, đó là tất cả sự sống c̣n cho những ngày sắp tới, chị ôm thằng Tô ngủ một giấc ngủ chập chờn mộng mị. Anh Bảy Bá cẩn thận hơn, anh buộc chân vào bánh xe máy, pḥng khi ngủ say bị trộm dắt xe th́ biết, có lẽ bản tánh người trung là vậy, tuy nhiên trong lúc này th́ sự cẩn thận ấy cũng thừa. Không một thằng ăn trộm nào dám bén mảng đến ḍng người chạy dịch đông đúc như thế này! Anh Bảy cẩn thận, đề pḥng là vậy, nhưng với chiếc xe máy hay những cái nhỏ nhặt chứ c̣n những việc lớn như sinh mệnh anh và gia đ́nh, sự sống, sinh kế… th́ hoàn toàn định đoạt bởi người ta. Mà nào chỉ có anh, hàng triệu người ở xứ sở này cũng đều bị như thế cả. Anh Bảy và ḍng người lên Sài G̣n kiếm sống và rồi chạy dịch cũng v́ sự sống, cuộc sống đẩy đưa, ḍng đời đưa đẩy như bèo dạt mây trôi.
- Hổng biết ḷ bát quái thế nào chứ căn pḥng này có khác ǵ?
Cái nóng hầm hập như hấp mấy sinh mạng bên trong, mồ hôi lúc nào cũng rin rít tứa ra, nhiều lúc tưởng chừng cạn cả nước trong cơ thể. Cái nóng dường như cộng dồn từ sự lưu cửu lâu ngày, dù cái máy quạt chạy hết công suất cũng chẳng thay đổi nổi khí nóng trong nhà. Ở thành phố này dường như quanh năm là mùa hè, chỉ có mỗi mùa hè thôi!
Cái khái niệm xuân, thu, đông nó rất mơ hồ trừu tượng, có mấy ai cảm nhận được không khí mát mẻ của nó bao giờ. Đâu chỉ anh Ḥa, toàn bộ cư dân ở đây đều vậy, chỉ trừ một số nhà giàu đi du hí các xứ ôn đới th́ mới biết cái không khí xuân, thu, đông. Có đôi khi thấy cái cảnh đẹp và mát mẻ của những mùa đó ở trên ti vi hay trên phim ảnh, làm cho anh Ḥa cứ ngỡ đó như cảnh tiên, anh ao ước giá được một lần đắm ḿnh trong cái không khí mát mẻ an lành ấy. Anh từng mơ mộng giá mà thành phố này bất chợt một ngày nào đó xuất hiện cảnh vàng thu lá đổ hay tuyết trắng trời đông dù chỉ là một phút thoáng qua.
Anh Ḥa cởi trần mặc độc xà lỏn ngồi sát mép cửa ra vào, mắt đầy lo nghĩ mông lung. Lệnh phong thành đă hơn tháng nay, trong nhà cạn kiệt thức ăn, nước uống và tiền bạc; nếu t́nh trạng này kéo dài chắc chết! Cái đói đă hiện diện chứ không c̣n mơ hồ ǵ nữa. Mà đâu chỉ gia đ́nh ảnh, cả cái xóm trọ này cũng thế, toàn dân lao động các tỉnh lên thành kiếm sống, giờ sống dở chết dở. Anh Ḥa mất việc mấy tháng rồi, vợ anh mua gánh bán bưng nhặt nhạnh chắp vá từ gánh hàng rong, giờ phong thành đành bó gối ngồi nhà. Thằng Tưởng học lớp bảy, thằng đắc mới đi mẫu giáo cũng ở nhà quanh quẩn trong bốn bức tường. Mấy nay thỉnh thoảng cũng được gạo và rau củ từ mấy nhóm từ thiện cá nhân gởi cho, nếu không th́ c̣n căng thẳng hơn, thỉnh thoảng anh Bảy Bá bên ngoài khu vực phong tỏa cũng tiếp tế cho một ít lương thực. Không có anh và những nhóm từ thiện ấy th́ đói là cái chắc, cả xóm cùng đói!
Nh́n những đứa trẻ đứng lố nhố sau hàng rào kẽm gai phong tỏa ngó ra đường, khách cứ ngỡ như trại tập trung thời chiến. Những con người khốn khổ dù chẳng dính dịch hay bệnh nhưng vẫn bị nhốt như gà vịt, thậm chí nhốt c̣n căng hơn những con vật nguy hiểm truyền nhiễm. Đầu hẻm chăng dây, rào kẽm, những khuôn mặt lạnh tanh lầm ĺ cứ chờ chực ai vượt qua là ra tay liền, không cần biết lư do ǵ cả.
Cái xóm trọ này ngất ngư trong cơn nắng hạ bao nhiêu năm nay, cái nắng cái nóng có khó khổ mấy cũng c̣n chịu được. Ai cũng bám trụ để mưu sinh, lo cho con cái và gia đ́nh, nhưng cái nóng hầm hè chống dịch th́ tàn nhẫn hơn, nó làm cho người ta cạn kiệt cả vật chất lẫn tinh thần. Ngồi nhà cả tháng, ăn uống dù có tém gọn đến độ không thể nào gọn hơn nữa nhưng vẫn không biết mai này lấy ǵ ăn, ấy là chưa nói tiền nhà, tiền điện, nước, học hành và trăm thứ hằm bà lằng khác. Anh Ḥa rầu rĩ:
- Phong tỏa dài hạn thế này chắc ḿnh phải cuốn về quê thôi! Dưới quê tuy nghèo khổ nhưng giờ ở đây không c̣n ǵ để duy tŕ nữa! Hết đường sống rồi
Chị Yên vớt vát:
- Nghe nói họ chuẩn bị phát tiền hỗ trợ cho người nghèo, may ra đắp đổi qua ngày.
- Có mà lên ti vi nhận em ơi!
- Không, em nghe tin tức mấy hôm nay mà!
- Ừ th́ ti vi nói, tin được có mà bán lúa giống ăn, dẫu cho có thật th́ cũng không bao nhiêu, sao đắp đổi nổi? Mấy nay nhờ những nhóm từ thiện của dân chứ không th́ đói ră họng.
- Ḿnh về quê cũng được nhưng việc học hai đứa con sao đây?
- Tới đâu hay tới đó chứ biết sao, giờ lo sống c̣n trước đă!
Hai vợ chồng c̣n đang tính tới tính lui th́ tiếng chuông điện thoại cầm tay reo vang. Anh Ḥa bắt máy th́ nghe tiếng anh Bảy Bá:
- A lô, Ḥa đó hả? Anh Bảy đây! Mai bọn anh về quê, anh không giúp ǵ thêm được nữa, em cũng tính đường đi!
Ḥa bần thần:
- Cảm ơn anh đă giúp bấy nay, giờ anh về quê chúc anh b́nh an đi đến nơi về đến chốn. Tụi em cũng tính dọn về quê nhưng ngặt cái xóm em bị phong tỏa gắt, nội bất xuất ngoại bất nhập nên không thể đi được.
- Chỗ anh cả xóm ùn ùn kéo về quê, giờ có bám lại cũng không c̣n tiền để sống, không nghề để làm. Dịch như vầy biết bao giờ mới hết? Em có ǵ cứ nhắn tin anh, anh giúp được ǵ trong khả năng th́ anh giúp.
- Dạ, cảm ơn anh.
Bốn giờ sáng, trời c̣n tối mịt, những ngọn đèn vàng vọt trong hẻm tỏa ra ánh sáng yếu ớt trầm lắng. Vợ chồng Bảy Bá nai nịt gói ghém toàn bộ hành lư lên chiếc xe máy. Anh đèo chị, thằng Tí ngồi ở trước, thằng Tô ngồi giữa hai vợ chồng, trông thật tài t́nh làm sao, cứ như làm xiếc. Chiếc xe máy cồng kềnh nổ kh́n kh́n ḥa với tiếng máy của những chiếc xe khác, cả đoàn người lần lượt rời khỏi con hẻm, ḍng xe nối đuôi chạy ra đường lớn và hướng về phía cửa ngơ thành phố. Nếu sài G̣n ngày trước như một hấp lực, anh Bảy Bá đưa vợ và con lên thành mưu sinh, giờ rời bỏ Sài G̣n chạy trốn trong sự ngậm ngùi, ở lại lấy ǵ mà sống? Anh làm phụ hồ, chị bán hàng rong, ky cóp cũng đắp đổi được, nhưng từ khi dịch bùng lên, anh mất việc, hai tháng sau th́ phong thành, chị buộc phải ngồi nhà. Giờ th́ phải bỏ Sài G̣n mà đi, có mấy ai muốn rời đi đâu? Nhưng không đi th́ lấy ǵ ăn?
Ḍng xe máy kh́n kh́n nối đuôi nhau, xe nào cũng chất lỉnh kỉnh đồ đạc, treo máng hai bên, ràng buộc trước sau. Mọi người cố nhặt nhạnh đem về những món tài sản ít ỏi của ḿnh. Đoàn xe chạy qua những con đường vắng tanh không một bóng người, không ít người ngậm ngùi thầm nói lời tiễn biệt Sài G̣n. Thỉnh thoảng vài chiếc xe nhà binh rọi đèn pha chói mắt, dù không thấy người trong xe nhưng ai cũng rờn rợn biết có những cặp mắt đang tăm tia họ. Những nhà dân hai bên đường cửa đóng then cài với nhiều lớp khóa. Bên này đường treo cao khẩu hiệu:” Mỗi nhà là một pháo đài chống dịch, mỗi người là một chiến sĩ chống dịch”, bên kia đường đối lại bằng một khẩu hiệu khác: ”Chống dịch như chống giặc, dùng tinh thần đánh đế quốc để chống dịch”… Đ̣an xe chạy ngang một chốt dân pḥng, thấy năm bảy người lố nhố với dùi cui, roi điện, kẽm gai và trên nóc cũng chăng khẩu hiệu đỏ ḷm, ngay cạnh đó là trụ sở ủy ban kín cổng cao tường, trên tường cũng trương khẩu hiệu, nơi nào cũng thấy khẩu hiệu. Anh Bảy nói giọng bực bội:
- Con bà nó! Chống dịch bằng tinh thần đánh Mỹ, vậy mà tiền Mỹ th́ tươm tướp, hàng Mỹ th́ mê, vắc xin Mỹ th́ chích.
Vợ anh ngồi sau lầu bầu:
- Vắc xin Mỹ mấy ổng chích, người nhà và bạn bè mấy ổng hưởng hết trơn. Vắc xin Tàu th́ để cho dân. Em thà hổng chích chứ không thèm vắc xin Tàu!
- Ừ, chích vắc xin Tàu không chừng lợi bất cập hại.
- Ăn ở ǵ lạ quá, mở miệng ra là chửi, xúi đàn em chửi vậy mà tiền đô nhét đầy túi, mở tài khoản ở bển để tuồn của cải, con cháu cài cắm lót ổ ở bển.
- Đời nó chó má vậy! Chỉ tội tụi lon ton thằn lằn cắc ké cuồng mà hổng được ǵ, cùng lắm th́ được chút tiền bồi dưỡng.
Đoàn xe xóm trọ anh Bảy đến ngă tư Hàng Xanh th́ gặp nhiều đoàn xe khác từ các hướng cùng tụ về, từng ḍng xe ḥa nhập thành một đoàn dài chạy về hướng ngoại thành. Những con người khốn khổ rời Sài G̣n, rời khỏi mảnh đất trù phú từng mơ ước để mưu sinh. Nếu lúc trước lên Sài G̣n để sinh sống th́ giờ chạy trốn Sài G̣n v́ sự sống c̣n. Xe chạy được bốn tiếng th́ thằng Tí than văn:
- Ba, com đau đái!
Thằng Tô ngồi giữa anh và chị cũng kêu:
- Con đói bụng quá mẹ ơi!
Anh Bảy dỗ ngọt:
- Ráng chút nữa đi con. Chạy thêm chút xíu nữa lựa chỗ trống trải để nghỉ ăn sáng luôn.
Chạy thêm một tiếng nữa th́ hai đứa lại nhắc, anh Bảy tấp vào bên lề đường cho hai đứa đi tiểu và nghỉ chút để ăn sáng. Những chiếc xe khác cũng tấp vào nghỉ, nh́n quanh có khoảng chục gia đ́nh ngồi rải rác, trong khi ấy ḍng xe chạy dịch vẫn nối đuôi dài bất tận trên đường. Anh Bảy làm quen, hỏi người đàn ông kế bên:
- Anh chị về đâu?
Người ấy bảo:
- Tui về Huế, bạn tui về tuần trước rồi, tui ráng cầm cự xem thử có trợ cấp giúp đỡ ǵ không, giờ th́ tuyệt vọng nên phải về thôi! Tui nghe phong phanh dường như họ bắt đầu ngăn chặn không cho dân về nữa. Tui không biết sao, cứ đi, tới đâu hay tới đó, giờ ở lại cũng chết mà đi cũng không xong.
Anh Bảy tâm sự:
- Tui làm phụ hồ, mất việc mấy tháng rồi, vợ cầm cự đến nay th́ kiệt, đành về Quảng Ngăi, anh làm ǵ trong đó?
- Tui làm công nhân lắp ráp trong một xưởng máy, xưởng cho nghỉ cả tháng nay, vợ cũng làm chung, cả hai thất nghiệp!
Anh Bảy nói thêm:
- Ḿnh về c̣n đỡ, mấy đứa em và bạn kẹt ở khu cấm túc, không thể ra vô nên đâu về được, mà ở lại th́...chẳng c̣n ǵ ăn, thế mới chết chứ! Đúng là đi cũng dở ở không xong.
Đột nhiên người đàn ông gốc Huế giận dữ:
- Chúng nó ột dột quá, chống dịch th́ đúng rồi nhưng chống bằng cách triệt đường sống của dân th́ ngu xuẩn máy móc quá! Dân chưa chết v́ dịch đă điêu đứng v́ sinh kế. Các nước họ lo cho dân, phát lương thực, trợ cấp tiền bạc chứ đâu có cái kiểu sống chết mặc bay như vầy!
Một người cũng kế bên, giọng Đà Nẵng góp lời:
- Chống dịch cứng nhắc, họ coi ḿnh như cỏ rác, sống chết mặc bay, chống kiểu này dịch vẫn cứ tăng hàng ngày.
Một người khác giọng B́nh Định:
- Họ chống dịch bằng cách cấm chợ ngăn sông, không cho dân mua bán nhưng siêu thị của nhóm lợi ích th́ được bán, bán với giá mắc, dân thiếu ăn mặc kệ!
Một giọng khác nói xen vào, không rơ giọng miền nào, có lẽ lưu lạc đă lâu nên chất giọng đă pha trộn nhiều âm sắc:
- Ở sài G̣n thiếu thực phẩm, zậy mà nghe nói miền tây hàng trăm ngàn tấn gạo, thủy sản, rau ùn ứ. Đà Lạt hàng chục ngàn tấn hoa quả phải đổ bỏ, tại sao không cho xe hàng chở về Sài G̣n? Phong thành kiểu này th́ chết hết dân nghèo.
Người đàn ông gốc Huế rầu rĩ:
- Ột dột lắm anh ơi! Họ mà biết nghĩ như anh th́ dân đỡ khổ, không chừng chúng ta c̣n bám trụ được ở Sài G̣n.
Chị Bảy năy giờ lặng im, chợt than:
- Nghe nói có tỉnh chốt chặn, không cho dân về v́ họ sợ lây dịch, liệu ḿnh về có được không?
Anh Bảy chán nản:
- Giờ th́ không c̣n lựa chọn nào khác, tiến lui đều không có cửa, cứ liều vậy, tới đâu hay tới đó!
Mọi người nghỉ xong vội vàng xốc lại xe máy để tiếp tục lên đường về nh́n kim đồng hồ trên xe máy, anh Bảy nói một ḿnh:
- Chạy bốn lăm đến năm mươi cây số giờ kiểu này chắc phải mất ba ngày mới tới nhà.
Ḍng xe máy trên đường dài ngút tầm mắt, không thấy điểm đầu cũng như điểm cuối, những bảng số xe cho biết hầu như các tỉnh đều có mặt. Người nào cũng trùm kín mít, nón bảo hiểm, áo dài tay che nắng gió, có người c̣n mặc cả áo mưa bằng nylon, tất cả chăm chăm hướng về phía trước, dù rằng phía trước lành dữ ra sao chưa đoán được, giờ chỉ một ḷng về quê mà thôi!
Mười giờ sáng, ḍng xe chạy ngang qua một thị trấn nhỏ bên đường cái quan, nhiều người giảm tốc độ rà rà ghé vào một cái quán để nhận chai nước và một phần ăn. Một cụ già và một cô cháu gái đứng phát tặng cho những người chạy dịch. Anh Bảy cũng ghé vào nhận lấy phần quà tặng của người dân xa lạ nhưng tốt bụng từ tâm. Anh thắc mắc với vợ:
- Ḍng người dài dằng dặc như vầy, liệu cụ già và cô bé kia có đủ quà để phát?
Chị Bảy lặng thinh, không biết v́ không nghe thấy hay nghe mà trong ḷng ẩn nhẫn không biết nói ra sao? Lúc này mặt trời đă oi bức lắm rồi, chạy thêm chừng hai tiếng nữa th́ cái nắng, từ trên đầu dội xuống, sức nóng từ mặt đường bốc lên, cái nóng bít bùng trong mũ bảo hiểm tỏa ra, sự ngột ngạt từ miếng khẩu trang bịt miệng mũi… Anh Bảy như muốn nổ tung, mồ hôi trin trỉn cả người. Người lớn c̣n câm nín chịu đựng, thằng Tô khóc nhè nhè, bức tóc bức tai, khóc mệt th́ ngủ lịm đi, thằng Tí ngồi phía trước hứng gió táp vào mặt, tuy cũng nóng bức nhưng nó đủ nhận thức để hiểu chuyện nên không mè nheo như thằng Tô. Ḍng xe máy riết róng chạy về phía trước, bỏ Sài G̣n lại sau lưng, cứ chạy thôi, c̣n lành dữ ra sao th́ chẳng ai biết. Mọi người rời Sài G̣n chẳng qua là bất đắc dĩ, chẳng ai muốn rời bỏ nơi dễ mưu sinh nhất ở xứ sở này. Ḍng xe ḍng người như chạy giặc tị nạn giữa thời b́nh, những người đă t́m đến sài G̣n để lập nghiệp, kiếm sống giờ phải chạy trốn. Sài G̣n giờ nh́n đâu cũng thấy dịch, nh́n ai cũng như nguồn lây bệnh.
Trời nắng như đổ lửa, anh Bảy tách khỏi ḍng xe trên đường, tấp vào một gốc cây bên vệ đường để nghỉ và ăn chút ǵ lót dạ. Nhiều người thấy thế cũng tự động tấp theo vào. Gặm cái bánh ḿ thịt bỏ trong ba lô bị dẹp lép, anh ăn ngon như chưa bao giờ được ăn. Chị Bảy lấy thức ăn cho hai đứa con và cùng ăn với chúng, Ăn xong ai nấy tự động nằm thẳng ra đất cho cái lưng đỡ mỏi, bây giờ chẳng c̣n khái niệm sạch dơ bụi bặm ǵ nữa. Sau khi nghỉ ngơi lại sức, ḍng xe lại tiếp tục chạy về miền trung, mảnh đất nghèo khó nhiều thiên tai và cả nhân tai. Miền trung được bọn văn sĩ, thi sĩ ví như cái đ̣n gánh, lại có kẻ ví như khúc ruột… Dù ǵ th́ nó cũng từng là cái nôi của nhiều nền văn minh cổ của quốc gia này, nào chỉ là văn minh tộc Việt, c̣n nhiều tộc người khác trước cả tộc Việt rất lâu. Miền trung mang nhiều vết thương ḷng, năm xưa khói lửa chiến chinh, ḍng người ùn ùn di tản kéo về nam, chạy về Sài G̣n để tránh giặc, nào ngờ mấy mươi năm sau người ta lại lũ lượt bỏ chạy khỏi sài G̣n để tránh dịch. Không biết cái nghiệp ǵ mà những người con của tộc Việt đau khổ không thế này? Bao nhiêu khổ nạn vận vào họ, những ḍng người xưa nay tơi tả chạy ngược chạy xuôi, ai dám bảo tương lai sẽ không c̣n chạy?
Ḍng người lặng thầm chạy về phía trước, chỉ có tiếng xe máy kh́n kh́n, phành phạch khuấy động cái nóng, kích thích cái nóng trên đường. Cứ chạy như thế cho đến khi tối mịt mùng, nhiều tốp tấp vào bên đường, dùng ánh đèn xe máy để ăn uống, những gói ḿ khô khốc, những cái bánh ḿ xẹp lép dai nhách, những gói cơm nguội… bị những người đang đói bụng ăn ngấu nghiến một cách ngon lành, rải rác quanh đó có nhiều người mệt quá nằm ngủ thiếp đi. Chị Bảy gối đầu lên cái ba lô, trong ấy c̣n một ít tiền và nữ trang, đó là tất cả sự sống c̣n cho những ngày sắp tới, chị ôm thằng Tô ngủ một giấc ngủ chập chờn mộng mị. Anh Bảy Bá cẩn thận hơn, anh buộc chân vào bánh xe máy, pḥng khi ngủ say bị trộm dắt xe th́ biết, có lẽ bản tánh người trung là vậy, tuy nhiên trong lúc này th́ sự cẩn thận ấy cũng thừa. Không một thằng ăn trộm nào dám bén mảng đến ḍng người chạy dịch đông đúc như thế này! Anh Bảy cẩn thận, đề pḥng là vậy, nhưng với chiếc xe máy hay những cái nhỏ nhặt chứ c̣n những việc lớn như sinh mệnh anh và gia đ́nh, sự sống, sinh kế… th́ hoàn toàn định đoạt bởi người ta. Mà nào chỉ có anh, hàng triệu người ở xứ sở này cũng đều bị như thế cả. Anh Bảy và ḍng người lên Sài G̣n kiếm sống và rồi chạy dịch cũng v́ sự sống, cuộc sống đẩy đưa, ḍng đời đưa đẩy như bèo dạt mây trôi.