vuitoichat
08-26-2021, 13:01
Theo như về lĩnh vực ngoại giao vac-xin, có thể nói là Việt Nam đang trở thành một mặt trận mới trong chính sách ngoại giao vac-xin của hai cường quốc Mỹ - Trung trong ngày đầu tiên thăm Việt Nam, 25/08/2021, tại Hà Nội, phó tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris tuyên bố ủng hộ việc nâng cấp quan hệ với Việt Nam, từ “đối tác toàn diện” lên “đối tác chiến lược” và đề nghị sự giúp đỡ của Mỹ trong một số lĩnh vực quan trọng, đặc biệt trước mắt là chống dịch Covid-19.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1856050&stc=1&d=1629982827
Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris thăm Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương Việt Nam (NIHE), nơi nhận 270.000 liều vac-xin Pfizer vào sáng 26/08/2021, Hà Nội, Việt Nam. AP - Evelyn Hockstein
Cụ thể, theo thông cáo của Nhà Trắng ngày 25/08, Hoa Kỳ viện trợ thêm vac-xin ngừa Covid-19 cho Việt Nam, tăng hỗ trợ cho việc phân phối vac-xin và mở Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á ở Hà Nội để tăng cường hợp tác an ninh y tế. Điểm này nằm trong cam kết Mỹ “ở lại” lâu dài và củng cố hợp tác với các nước trong khu vực.
Thêm 1 triệu liều vac-xin, được giao ngay trong 24 giờ
Trong buổi làm việc với thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính sáng 25/08, phó tổng thống Kamala Harris thông báo Hoa Kỳ “tặng thêm 1 triệu liều vac-xin Pfizer cho Việt Nam” và các liều vac-xin này “sẽ đến trong ṿng 24 tiếng”. Thông báo này được bà nhấn mạnh trong phần đầu phát biểu là “có thể làm nên sự khác biệt” để khẳng định mối quan hệ song phương “đă đạt được nhiều tiến bộ trong những thập niên qua”.
Khi tiếp bà Kamala Harris, chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn Hoa Kỳ món quà “hết sức quư giá và đầy ư nghĩa” trong lúc Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn chống đợt dịch nặng.
Với 1 triệu liều vac-xin được phó tổng thống Harris thông báo, Mỹ tiếp tục là nước tặng nhiều vac-xin nhất cho Việt Nam, tổng cộng 6 triệu liều, trong đó 5 triệu liều vac-xin Moderna được giao cho Việt Nam thành hai đợt, ngày 10 và 24/07, thông qua chương tŕnh COVAX. Vac-xin Moderna được bộ Y Tế Việt Nam phê duyệt sử dụng khẩn cấp ngày 29/06.
Khoảng 10 ngày trước chuyến công du của phó tổng thống Hoa Kỳ, 90 tổng giám đốc doanh nghiệp Mỹ (Adidas, Coach, Gap, Hanesbrands, Nike, VF, Under Amour...) đă kư chung một bức thư đề nghị tổng thống Joe Biden đẩy nhanh viện trợ vac-xin cho Hà Nội. Trong thư, họ nhấn mạnh Việt Nam là một đối tác quan trọng trong chuỗi cung ứng của Mỹ và “sức khỏe của nền công nghiệp chúng ta phụ thuộc trực tiếp vào sức khỏe nền công nghiệp Việt Nam”.
Có thể nói đây là một thành công trong chiến lược ngoại giao vac-xin được Việt Nam thúc đẩy : khai thác mọi nguồn, huy động mọi kênh để có được vac-xin. Thực vậy, trước khi 90 lănh đạo doanh nghiệp Mỹ gửi thư đến tổng thống Joe Biden, Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas) và Hiệp hội Da, giày và túi xách (Lefaso) Việt Nam đă họp ngày 10/08 với các lănh đạo của các tập đoàn Mỹ về cách t́m thêm vac-xin và nối lại sản xuất.
Ngoài được viện trợ hay mua vac-xin từ Mỹ, Việt Nam cũng t́m đường tự chủ vac-xin, trong đó có h́nh thức chuyển giao công nghệ. Ngày 25/07, bộ trưởng Y Tế Nguyễn Thanh Long cho biết một nhà máy sản xuất vac-xin theo công nghệ Mỹ đang được xây dựng, hoạt động sản xuất có thể bắt đầu từ quư I/2022. Truyền thông Việt Nam đưa tin là tập đoàn VinGroup đang đàm phán với Arturus Therapeutics Holding, ở San Diego, về việc sản xuất vac-xin công nghệ ARN thông tin. Tuy nhiên, hai tập đoàn này không trả lời đề nghị b́nh luận của Reuters.
Trước những đ̣n “tấn công” Mỹ trên mặt trận ngoại giao vac-xin, Trung Quốc đă vội "xuất chiêu" đánh phủ đầu đối thủ. Ngày 24/08, chỉ vài tiếng trước khi phó tổng thống Mỹ từ Singapore đến Hà Nội, thủ tướng Việt Nam đă phải tiếp đại sứ Trung Quốc Hùng Ba. Trong cuộc gặp không dự kiến trước này, ông Hùng Ba thông báo Bắc Kinh sẽ viện trợ thêm 2 triệu liều vac-xin giúp Việt Nam chống dịch.
Cũng trước chuyến công du của bà Harris vài ngày, bộ Quốc Pḥng Trung Quốc đă tặng 200.000 liều vac-xin Vero-Cell của Sinopharm và 201.600 chiếc bơm kim tiêm loại dùng một lần cho bộ Quốc Pḥng Việt Nam. Ngoài ra, phải kể đến lô 500.000 liều vac-xin đầu tiên được Bắc Kinh viện trợ trước đó cho Hà Nội với điều kiện là tiêm chủng cho công dân Trung Quốc, người Việt đi làm việc ở Trung Quốc và người dân ở biên giới.
Hỗ trợ kỹ thuật và chương tŕnh về Covid-19
Nhưng không chỉ có vac-xin, Mỹ c̣n tiếp tục trợ giúp tài chính và hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam để pḥng chống dịch Covid-19. Hoa Kỳ hỗ trợ thêm 23 triệu đô la giúp Việt Nam chống dịch, thông qua Đạo luật Kế hoạch Cứu hộ Hoa Kỳ (ARPA) và các nguồn hỗ trợ khẩn cấp khác. Như vậy, kể từ khi bắt đầu đại dịch, thông qua hai cơ quan Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Washington đă viện trợ tổng cộng 44 triệu đô la cho Hà Nội.
Khoản hỗ trợ kinh phí gần đây nhất là 4,5 triệu đô la, được thông báo ngày 03/08. Vào tháng 09/2020, 100 chiếc máy trợ thở, trị giá 1,7 triệu đô la, nằm gói hỗ trợ 9,5 triệu đô la để chống dịch Covid-19, đă được USAID tặng bộ Y Tế Việt Nam.
Theo thông cáo của Nhà Trắng, những khoản hỗ trợ này nhằm “thúc đẩy việc tiếp cận công bằng và cung cấp vac-xin an toàn và hiệu quả, củng cố hệ thống y tế của Việt Nam để ứng phó với Covid-19 và xây dựng năng lực để phát hiện và giám sát Covid-19 và các mối đe dọa dịch bệnh trong tương lai”. USAID cũng viện trợ cho Hội Chữ thập đỏ Việt Nam 1 triệu đô la để giảm tác động và ngăn chặn sự lây lan của Covid-19 trong các cộng đồng dễ bị tổn thương.
Ngoài ra, theo dự kiến 77 tủ cấp đông âm sâu để bảo quản vac-xin theo công nghệ ARN thông tin (Moderna, Pfizer/BioNTech), được bộ trưởng Quốc Pḥng Lloyd Austin hứa tặng trong chuyến công du vào tháng 07, sẽ về đến Việt Nam vào đầu tháng 09. Số quà này góp phần nâng cao đáng kể mạng lưới phân phối vac-xin của Việt Nam.
Cuối cùng, USAID cho biết sẽ xem xét viện trợ trong thời gian sớm nhất bồn chứa ô-xy, các loại b́nh đựng và thiết bị phụ trợ, theo đề nghị của bộ trưởng Y Tế Nguyễn Thanh Long trong cuộc họp ngày 03/08.
Mở Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á ở Hà Nội
Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á ở Hà Nội là một dấu hiệu khác cho thấy Hoa Kỳ xem Việt Nam là một địa bàn quan trọng trong cuộc chiến chống Covid-19 tại khu vực. Chiều 25/08, cùng với phó thủ tướng Phạm B́nh Minh và bộ trưởng Y Tế Phạm Thanh Long, phó tổng thống Mỹ đă tham gia lễ khai trương trực tuyến Văn pḥng Khu vực Đông Nam Á của Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) tại Hà Nội, với sự tham dự của bộ trưởng Y Tế các nước ASEAN và Papua New Guinea.
Việc lập Văn pḥng CDC Đông Nam Á thể hiện ưu tiên cao của chính phủ Hoa Kỳ trong hợp tác với khu vực về y tế nói chung và kiểm soát dịch bệnh nói riêng, theo phó thủ tướng Phạm B́nh Minh. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc hài ḷng về việc CDC Hoa kỳ đặt văn pḥng cho khu vực Đông Nam Á tại Hà Nội, góp phần giúp Việt Nam và các nước khác trong vùng trong việc pḥng ngừa và kiểm soát dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe của người dân.
Nhà Trắng khẳng định “Văn pḥng CDC sẽ thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu bằng cách duy tŕ sự hiện diện bền vững trong khu vực, cho phép phản ứng nhanh chóng và hiệu quả đối với các mối đe dọa sức khỏe”.
Việc thành lập Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á được bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ thông báo sau Hội nghị Ngoại trưởng Hoa Kỳ - ASEAN do Việt Nam chủ tŕ ngày 10/09/2020. Văn pḥng CDC ở Hà Nội có thể có 64 nhân viên. Theo trang Nikkei, vào thời điểm đó, vai tṛ của CDC Đông Nam Á chưa được định h́nh cụ thể, nhưng cũng có thể nhắm đến Bắc Kinh, v́ Trung Quốc là nơi khởi nguồn đại dịch Covid-19.
Cuối cùng, thông qua cơ quan Giảm thiểu Đe dọa Quốc pḥng, Hoa Kỳ đă cung cấp hai Trung tâm Điều hành Khẩn cấp Y tế Công cộng Khu vực, hiện đang hoạt động 24/7 để thu thập và chia sẻ thông tin giám sát Covid -19 thông qua bộ Y Tế.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1856050&stc=1&d=1629982827
Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris thăm Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương Việt Nam (NIHE), nơi nhận 270.000 liều vac-xin Pfizer vào sáng 26/08/2021, Hà Nội, Việt Nam. AP - Evelyn Hockstein
Cụ thể, theo thông cáo của Nhà Trắng ngày 25/08, Hoa Kỳ viện trợ thêm vac-xin ngừa Covid-19 cho Việt Nam, tăng hỗ trợ cho việc phân phối vac-xin và mở Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á ở Hà Nội để tăng cường hợp tác an ninh y tế. Điểm này nằm trong cam kết Mỹ “ở lại” lâu dài và củng cố hợp tác với các nước trong khu vực.
Thêm 1 triệu liều vac-xin, được giao ngay trong 24 giờ
Trong buổi làm việc với thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính sáng 25/08, phó tổng thống Kamala Harris thông báo Hoa Kỳ “tặng thêm 1 triệu liều vac-xin Pfizer cho Việt Nam” và các liều vac-xin này “sẽ đến trong ṿng 24 tiếng”. Thông báo này được bà nhấn mạnh trong phần đầu phát biểu là “có thể làm nên sự khác biệt” để khẳng định mối quan hệ song phương “đă đạt được nhiều tiến bộ trong những thập niên qua”.
Khi tiếp bà Kamala Harris, chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn Hoa Kỳ món quà “hết sức quư giá và đầy ư nghĩa” trong lúc Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn chống đợt dịch nặng.
Với 1 triệu liều vac-xin được phó tổng thống Harris thông báo, Mỹ tiếp tục là nước tặng nhiều vac-xin nhất cho Việt Nam, tổng cộng 6 triệu liều, trong đó 5 triệu liều vac-xin Moderna được giao cho Việt Nam thành hai đợt, ngày 10 và 24/07, thông qua chương tŕnh COVAX. Vac-xin Moderna được bộ Y Tế Việt Nam phê duyệt sử dụng khẩn cấp ngày 29/06.
Khoảng 10 ngày trước chuyến công du của phó tổng thống Hoa Kỳ, 90 tổng giám đốc doanh nghiệp Mỹ (Adidas, Coach, Gap, Hanesbrands, Nike, VF, Under Amour...) đă kư chung một bức thư đề nghị tổng thống Joe Biden đẩy nhanh viện trợ vac-xin cho Hà Nội. Trong thư, họ nhấn mạnh Việt Nam là một đối tác quan trọng trong chuỗi cung ứng của Mỹ và “sức khỏe của nền công nghiệp chúng ta phụ thuộc trực tiếp vào sức khỏe nền công nghiệp Việt Nam”.
Có thể nói đây là một thành công trong chiến lược ngoại giao vac-xin được Việt Nam thúc đẩy : khai thác mọi nguồn, huy động mọi kênh để có được vac-xin. Thực vậy, trước khi 90 lănh đạo doanh nghiệp Mỹ gửi thư đến tổng thống Joe Biden, Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas) và Hiệp hội Da, giày và túi xách (Lefaso) Việt Nam đă họp ngày 10/08 với các lănh đạo của các tập đoàn Mỹ về cách t́m thêm vac-xin và nối lại sản xuất.
Ngoài được viện trợ hay mua vac-xin từ Mỹ, Việt Nam cũng t́m đường tự chủ vac-xin, trong đó có h́nh thức chuyển giao công nghệ. Ngày 25/07, bộ trưởng Y Tế Nguyễn Thanh Long cho biết một nhà máy sản xuất vac-xin theo công nghệ Mỹ đang được xây dựng, hoạt động sản xuất có thể bắt đầu từ quư I/2022. Truyền thông Việt Nam đưa tin là tập đoàn VinGroup đang đàm phán với Arturus Therapeutics Holding, ở San Diego, về việc sản xuất vac-xin công nghệ ARN thông tin. Tuy nhiên, hai tập đoàn này không trả lời đề nghị b́nh luận của Reuters.
Trước những đ̣n “tấn công” Mỹ trên mặt trận ngoại giao vac-xin, Trung Quốc đă vội "xuất chiêu" đánh phủ đầu đối thủ. Ngày 24/08, chỉ vài tiếng trước khi phó tổng thống Mỹ từ Singapore đến Hà Nội, thủ tướng Việt Nam đă phải tiếp đại sứ Trung Quốc Hùng Ba. Trong cuộc gặp không dự kiến trước này, ông Hùng Ba thông báo Bắc Kinh sẽ viện trợ thêm 2 triệu liều vac-xin giúp Việt Nam chống dịch.
Cũng trước chuyến công du của bà Harris vài ngày, bộ Quốc Pḥng Trung Quốc đă tặng 200.000 liều vac-xin Vero-Cell của Sinopharm và 201.600 chiếc bơm kim tiêm loại dùng một lần cho bộ Quốc Pḥng Việt Nam. Ngoài ra, phải kể đến lô 500.000 liều vac-xin đầu tiên được Bắc Kinh viện trợ trước đó cho Hà Nội với điều kiện là tiêm chủng cho công dân Trung Quốc, người Việt đi làm việc ở Trung Quốc và người dân ở biên giới.
Hỗ trợ kỹ thuật và chương tŕnh về Covid-19
Nhưng không chỉ có vac-xin, Mỹ c̣n tiếp tục trợ giúp tài chính và hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam để pḥng chống dịch Covid-19. Hoa Kỳ hỗ trợ thêm 23 triệu đô la giúp Việt Nam chống dịch, thông qua Đạo luật Kế hoạch Cứu hộ Hoa Kỳ (ARPA) và các nguồn hỗ trợ khẩn cấp khác. Như vậy, kể từ khi bắt đầu đại dịch, thông qua hai cơ quan Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Washington đă viện trợ tổng cộng 44 triệu đô la cho Hà Nội.
Khoản hỗ trợ kinh phí gần đây nhất là 4,5 triệu đô la, được thông báo ngày 03/08. Vào tháng 09/2020, 100 chiếc máy trợ thở, trị giá 1,7 triệu đô la, nằm gói hỗ trợ 9,5 triệu đô la để chống dịch Covid-19, đă được USAID tặng bộ Y Tế Việt Nam.
Theo thông cáo của Nhà Trắng, những khoản hỗ trợ này nhằm “thúc đẩy việc tiếp cận công bằng và cung cấp vac-xin an toàn và hiệu quả, củng cố hệ thống y tế của Việt Nam để ứng phó với Covid-19 và xây dựng năng lực để phát hiện và giám sát Covid-19 và các mối đe dọa dịch bệnh trong tương lai”. USAID cũng viện trợ cho Hội Chữ thập đỏ Việt Nam 1 triệu đô la để giảm tác động và ngăn chặn sự lây lan của Covid-19 trong các cộng đồng dễ bị tổn thương.
Ngoài ra, theo dự kiến 77 tủ cấp đông âm sâu để bảo quản vac-xin theo công nghệ ARN thông tin (Moderna, Pfizer/BioNTech), được bộ trưởng Quốc Pḥng Lloyd Austin hứa tặng trong chuyến công du vào tháng 07, sẽ về đến Việt Nam vào đầu tháng 09. Số quà này góp phần nâng cao đáng kể mạng lưới phân phối vac-xin của Việt Nam.
Cuối cùng, USAID cho biết sẽ xem xét viện trợ trong thời gian sớm nhất bồn chứa ô-xy, các loại b́nh đựng và thiết bị phụ trợ, theo đề nghị của bộ trưởng Y Tế Nguyễn Thanh Long trong cuộc họp ngày 03/08.
Mở Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á ở Hà Nội
Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á ở Hà Nội là một dấu hiệu khác cho thấy Hoa Kỳ xem Việt Nam là một địa bàn quan trọng trong cuộc chiến chống Covid-19 tại khu vực. Chiều 25/08, cùng với phó thủ tướng Phạm B́nh Minh và bộ trưởng Y Tế Phạm Thanh Long, phó tổng thống Mỹ đă tham gia lễ khai trương trực tuyến Văn pḥng Khu vực Đông Nam Á của Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) tại Hà Nội, với sự tham dự của bộ trưởng Y Tế các nước ASEAN và Papua New Guinea.
Việc lập Văn pḥng CDC Đông Nam Á thể hiện ưu tiên cao của chính phủ Hoa Kỳ trong hợp tác với khu vực về y tế nói chung và kiểm soát dịch bệnh nói riêng, theo phó thủ tướng Phạm B́nh Minh. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc hài ḷng về việc CDC Hoa kỳ đặt văn pḥng cho khu vực Đông Nam Á tại Hà Nội, góp phần giúp Việt Nam và các nước khác trong vùng trong việc pḥng ngừa và kiểm soát dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe của người dân.
Nhà Trắng khẳng định “Văn pḥng CDC sẽ thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu bằng cách duy tŕ sự hiện diện bền vững trong khu vực, cho phép phản ứng nhanh chóng và hiệu quả đối với các mối đe dọa sức khỏe”.
Việc thành lập Văn pḥng CDC khu vực Đông Nam Á được bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ thông báo sau Hội nghị Ngoại trưởng Hoa Kỳ - ASEAN do Việt Nam chủ tŕ ngày 10/09/2020. Văn pḥng CDC ở Hà Nội có thể có 64 nhân viên. Theo trang Nikkei, vào thời điểm đó, vai tṛ của CDC Đông Nam Á chưa được định h́nh cụ thể, nhưng cũng có thể nhắm đến Bắc Kinh, v́ Trung Quốc là nơi khởi nguồn đại dịch Covid-19.
Cuối cùng, thông qua cơ quan Giảm thiểu Đe dọa Quốc pḥng, Hoa Kỳ đă cung cấp hai Trung tâm Điều hành Khẩn cấp Y tế Công cộng Khu vực, hiện đang hoạt động 24/7 để thu thập và chia sẻ thông tin giám sát Covid -19 thông qua bộ Y Tế.