trungthuc
09-30-2021, 04:11
3h sáng, tại khu vực ngoài khơi quần đảo Galapagos của Ecuador, tàu khảo sát, nghiên cứu Ocean Warrior bị vây quanh bởi những luồng ánh sáng chói ḷa xé toạc màn đêm.
Đây là lần đầu tiên các giới khoa học châu Âu trên tàu Ocean Warrior đă tận mắt chứng kiến đội tàu đánh cá lớn nhất thế giới. Đội tàu 300 chiếc của TQ giong buồm đi qua nửa ṿng Trái Đất, đến tận Nam Mỹ để đánh bắt loài mực Humboldt, theo AP.
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/tau_ca_1.jpeg
Tàu đánh cá TQ hoạt động ngoài khơi quần đảo Galapagos. (Ảnh: AP)
Đội tàu trong bóng đêm
Filippo Marini, một viên chỉ huy trên tàu Ocean Warrior, vội vă ghi lại ID điện tử của khoảng 37 con tàu đánh cá trước khi chúng sẽ biến mất trên màn h́nh radar. Và lúc này, thủy thủ người Ư lập tức phát hiện những dấu hiệu bất thường đầu tiên.
Tín hiệu từ 2 trong số các con tàu này đột ngột đă biến mất, điều này có nghĩa là thiết bị định vị (GPS) bắt buộc trên tàu đă bị tắt đi. Một số con tàu khác vẫn bật thiết bị định vị, nhưng chúng lại phát đi hai sóng radio khác nhau, đồng nghĩa đây là những tín hiệu giả mạo.
Trong số hàng chục tàu đánh cá TQ mà Ocean Warrior áp sát, 24 chiếc từng bị cáo đă buộc lạm dụng sức lao động trên tàu, đánh cá trái phép, hoặc có dấu hiệu vi phạm các quy định về hàng hải.
Đặc biệt, 16 tàu ra khơi với bộ truyền tín hiệu bắt buộc không hoạt động hoặc bị tắt, hoặc phát đi nhiều tín hiệu ID điện tử khác nhau. Có những chiếc truyền đi thông tin không chính xác về tên hoặc vị trí của tàu.
"Những dấu hiệu này thường đi kèm với hoạt động đánh cá trái phép", theo AP.
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/tai_ca_5.jpeg
Thủy thủ đoàn trên tàu Ocean Warrior bị pha chói mắt bởi ánh sáng từ đội tàu đánh cá TQ. (Ảnh: AP)
Trong đội ngũ hơn 30 tàu áp sát tàu Ocean Warrior, có 6 chiếc thuộc sở hữu của các công ty từng bị cáo buộc cưỡng bức lao động. Một trong số này là Chang Tai 802, con tàu mà một nhóm thủy thủ Indonesia từng cáo buộc họ bị mắc kẹt trên tàu trong nhiều năm.
9 tàu khác bị cáo buộc đánh cá trái phép ở nhiều khu vực trên thế giới. Một tàu chở nhiên liệu khổng lồ, có tên Ocean Ruby, vận hành bởi một công ty bị nghi ngờ bán dầu cho Triều Tiên, vi phạm lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc.
"Bắc Kinh đang xuất khẩu nạn đánh cá quá mức đến Nam Mỹ. TQ vốn là nước chịu trách nhiệm chính về t́nh trạng đánh bắt cạn kiệt cá mập và cá ngừ ở châu Á", thuyền trưởng Peter Hammarstedt, giám đốc chiến dịch của Sea Sherphard, nhóm bảo tồn đại dương có sở hữu tàu Ocean Warrior, cho biết.
Sau khi chứng kiến tàu đánh cá TQ vơ vét sạch nguồn thủy sản ven biển phía Tây châu Phi, ông Hammarstedt cảnh báo sẽ đến lúc bọn chúng sẽ gây ra điều tương tự ở ngư trường Nam Mỹ.
Miền Tây hoang dă
Trong đêm, tiếng gầm rú của động cơ có thể nghe được từ cách xa nhiều hải lư. Mùi hôi thối bốc lên nồng nặng trên vùng biển nơi các tàu đánh bắt của TQ giăng ra những cái lưới khổng lồ, trong khi những con mực Humboldt vùng vẫy, phóng ra những túi mực trong nỗ lực trốn thoát tuyệt vọng.
Mực Humboldt là một trong những loài sinh vật biển giàu giá trị dinh dưỡng nhất ở bờ biển Tây Nam của Nam Mỹ. Giới khoa học tin rằng số lượng loài này có thể tăng lên rất nhanh khi đại dương trở nên ấm hơn, khiến cho các loài thiên địch như cá mập, cá ngừ biến mất.
Thế nhưng, các nhà sinh vật học cho biết loài mực này đang đối mặt nguy cơ tồn vong nghiêm trọng chưa từng có, nguyên nhân từ sự bùng nổ của các hoạt động ồ ạt đánh cá tại Nam Mỹ, mà TQ là tác nhân chính.
Số lượng tàu đánh cá TQ hoạt động ở Nam Thái B́nh Dương đă tăng gấp 10 lần, từ 54 tàu hoạt động thường xuyên năm 2009 lên đến 557 tàu vào năm 2020, theo con số dữ liệu của Tổ chức Quản lư Nghề cá khu vực Nam Thái B́nh Dương (SPRFMO).
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/tau_ca_3.jpeg
Tàu tiếp nhiên liệu Ocean Ruby đi cùng đội tàu đánh cá TQ. (Ảnh: AP)
Trong cùng thời gian này, sản lượng thủy sản khai thác của tàu đánh cá TQ tăng từ 70.000 tấn lên 358.000 tấn. Và đây mới chỉ là con số ước lượng không chính thức.
Hoạt động khai thác chủ yếu diễn ra vào ban đêm. Mỗi tàu đánh cá TQ sử dụng hàng trăm đèn công suất lớn giống như đèn chiếu sáng sân vận động để thu hút sự chú ư của bầy mực.
Mức độ tập trung của luồng ánh sáng lớn đến mức có thể thấy được từ trên không gian vũ trụ. Ảnh chụp vệ tinh cho thấy ánh sáng từ đoàn tàu đánh cá TQ mạnh tương đương với những thành phố lớn tại Nam Mỹ.
"Nơi đó không khác ǵ miền Tây hoang dă. Không một ai có trách nhiệm thực thi pháp luật tại khu vực ấy", ông Hammarstedt nói.
Các chuyên gia cảnh cáo ngay cả những sinh vật với số lượng dồi dào như mực cũng có thể bị kiệt quệ trước nạn đánh bắt tràn lan của TQ. Dù chưa có tính toán chính xác số lượng mực Humboldt c̣n lại, các chuyên gia cho biết loài mức đă bắt đầu biến mất ở Argentina và Mexico.
"Nếu chúng ta có một nguồn tài nguyên khổng lồ và dễ khai thác, nguy cơ lớn là chúng ta rơi vào cái bẫy tư tưởng cho rằng nguồn tài nguyên này là vô tận. Nếu suy nghĩ như vậy, thiệt hại do con người gây ra là không có giới hạn", William Gilly, chuyên gia thủy sinh vật Đại học ở Stanford, cho biết.
Ông Gilly cho biết, con mực là một phong vũ biểu quan trọng của môi trường biển. Loài mực đóng vai tṛ chuyển tiếp năng lượng trong chuỗi thức ăn, từ các sinh vật phù du sang những loài săn mồi lớn như cá mập và cá ngừ, và cuối cùng là con người.
"Những người đánh bắt mực có thể thấy hạnh phúc, nhưng họ đang góp phần làm thoái hóa đại dương", nhà sinh vật về biển Daniel Pauly cho biết.
Nhà nước Bắc Kinh chống lưng?
Hành tŕnh săn mực ngoài khơi Galapagos của đội tàu TQ bắt đầu từ nhiều tháng trước ở vùng biển Đại Tây Dương phía Đông Nam Mỹ. Ngư trường đánh bắt tự do ở khu vực này nằm giữa vùng biển Argentina và quần đảo Falkland, nơi xảy ra tranh chấp trước đây giữa Anh và Argentina.
Từ tháng 11/2020 đến tháng 5 vừa qua, tổng cộng có 523 tàu cá TQ xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư của Argentina, tăng hơn 35% so với năm trước đó.
Trong số này, có 42% số tàu ít nhất đă một lần tắt thiết bị truyền phát tín hiệu bắt buộc. 188 phương tiện xuất hiện quanh quần đảo Galapagos từng tắt đi thiết bị định vị, 14 chiếc tắt thiết bị ở cả Thái B́nh Dương và Đại Tây Dương. Thời gian tắt thiết bị kéo dài trung b́nh là 34 giờ.
Không thể biết những con tàu đă làm ǵ khi chúng đă tắt sóng. Tuy nhiên, một số tàu ngắt kết nối nhằm tránh bị phát hiện khi tiến hành các hoạt động đánh bắt hải sản bất hợp pháp.
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/Tau_ca_2.jpg
Hành tŕnh của đội tàu đánh cá TQ. (Ảnh: AP)
Nhà chức trách Argentina từng phát hiện có nhiều tàu đánh cá TQ hoạt động trái phép trong vùng biển của họ, thậm chí có tàu TQ c̣n nổ súng bắn ch́m tàu đánh cá của ngư dân địa phương.
Trong ngành khai thác thủy sản, tập đoàn Pingtan Marine của TQ và các công ty con đă đối mặt cáo buộc đánh cá trái phép bởi giới chức trách ở nhiều nước như Nam Phi, Đông Timor, Ecuador hay Indonesia.
Pingtan Marine có đội tàu đánh cá lớn thứ hai của TQ với bến cảng ở thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến. Chủ tịch kiêm CEO của Pingtan Marine là Zhou Xinrong, được cho là có dính líu sâu đậm với các quan chức cấp cao ở Bắc Kinh. Zhou xây dựng nên đế chế kinh doanh nhờ những khoản vay, trợ cấp hào phóng từ nhà nước CS.
"Pingtan Marine không phải một công ty đánh cá, thực tế nó là tài sản của nhà nước và đảng CSTQ", Susi Pudjiastuti, cựu Bộ trưởng Nghề cá Indonesia, cho biết.
Báo cáo tài chính của Pingtan Marine năm 2019 cho thấy, tập đoàn này đang vay 280 triệu USD từ Ngân hàng Phát triển TQ và các chủ nợ thuộc sở hữu nhà nước.
Một trong các quỹ đầu tư lớn nhất của chính phủ TQ năm giữ 8% cổ phần của một trong các công ty con thuộc Pingtan Marine. Trong 9 tháng đầu năm 2020, nhà nước CS c̣n trợ cấp 29 triệu USD để Pingtan Marine đóng tàu và mua sắm thêm các trang thiết bị.
Đây là lần đầu tiên các giới khoa học châu Âu trên tàu Ocean Warrior đă tận mắt chứng kiến đội tàu đánh cá lớn nhất thế giới. Đội tàu 300 chiếc của TQ giong buồm đi qua nửa ṿng Trái Đất, đến tận Nam Mỹ để đánh bắt loài mực Humboldt, theo AP.
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/tau_ca_1.jpeg
Tàu đánh cá TQ hoạt động ngoài khơi quần đảo Galapagos. (Ảnh: AP)
Đội tàu trong bóng đêm
Filippo Marini, một viên chỉ huy trên tàu Ocean Warrior, vội vă ghi lại ID điện tử của khoảng 37 con tàu đánh cá trước khi chúng sẽ biến mất trên màn h́nh radar. Và lúc này, thủy thủ người Ư lập tức phát hiện những dấu hiệu bất thường đầu tiên.
Tín hiệu từ 2 trong số các con tàu này đột ngột đă biến mất, điều này có nghĩa là thiết bị định vị (GPS) bắt buộc trên tàu đă bị tắt đi. Một số con tàu khác vẫn bật thiết bị định vị, nhưng chúng lại phát đi hai sóng radio khác nhau, đồng nghĩa đây là những tín hiệu giả mạo.
Trong số hàng chục tàu đánh cá TQ mà Ocean Warrior áp sát, 24 chiếc từng bị cáo đă buộc lạm dụng sức lao động trên tàu, đánh cá trái phép, hoặc có dấu hiệu vi phạm các quy định về hàng hải.
Đặc biệt, 16 tàu ra khơi với bộ truyền tín hiệu bắt buộc không hoạt động hoặc bị tắt, hoặc phát đi nhiều tín hiệu ID điện tử khác nhau. Có những chiếc truyền đi thông tin không chính xác về tên hoặc vị trí của tàu.
"Những dấu hiệu này thường đi kèm với hoạt động đánh cá trái phép", theo AP.
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/tai_ca_5.jpeg
Thủy thủ đoàn trên tàu Ocean Warrior bị pha chói mắt bởi ánh sáng từ đội tàu đánh cá TQ. (Ảnh: AP)
Trong đội ngũ hơn 30 tàu áp sát tàu Ocean Warrior, có 6 chiếc thuộc sở hữu của các công ty từng bị cáo buộc cưỡng bức lao động. Một trong số này là Chang Tai 802, con tàu mà một nhóm thủy thủ Indonesia từng cáo buộc họ bị mắc kẹt trên tàu trong nhiều năm.
9 tàu khác bị cáo buộc đánh cá trái phép ở nhiều khu vực trên thế giới. Một tàu chở nhiên liệu khổng lồ, có tên Ocean Ruby, vận hành bởi một công ty bị nghi ngờ bán dầu cho Triều Tiên, vi phạm lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc.
"Bắc Kinh đang xuất khẩu nạn đánh cá quá mức đến Nam Mỹ. TQ vốn là nước chịu trách nhiệm chính về t́nh trạng đánh bắt cạn kiệt cá mập và cá ngừ ở châu Á", thuyền trưởng Peter Hammarstedt, giám đốc chiến dịch của Sea Sherphard, nhóm bảo tồn đại dương có sở hữu tàu Ocean Warrior, cho biết.
Sau khi chứng kiến tàu đánh cá TQ vơ vét sạch nguồn thủy sản ven biển phía Tây châu Phi, ông Hammarstedt cảnh báo sẽ đến lúc bọn chúng sẽ gây ra điều tương tự ở ngư trường Nam Mỹ.
Miền Tây hoang dă
Trong đêm, tiếng gầm rú của động cơ có thể nghe được từ cách xa nhiều hải lư. Mùi hôi thối bốc lên nồng nặng trên vùng biển nơi các tàu đánh bắt của TQ giăng ra những cái lưới khổng lồ, trong khi những con mực Humboldt vùng vẫy, phóng ra những túi mực trong nỗ lực trốn thoát tuyệt vọng.
Mực Humboldt là một trong những loài sinh vật biển giàu giá trị dinh dưỡng nhất ở bờ biển Tây Nam của Nam Mỹ. Giới khoa học tin rằng số lượng loài này có thể tăng lên rất nhanh khi đại dương trở nên ấm hơn, khiến cho các loài thiên địch như cá mập, cá ngừ biến mất.
Thế nhưng, các nhà sinh vật học cho biết loài mực này đang đối mặt nguy cơ tồn vong nghiêm trọng chưa từng có, nguyên nhân từ sự bùng nổ của các hoạt động ồ ạt đánh cá tại Nam Mỹ, mà TQ là tác nhân chính.
Số lượng tàu đánh cá TQ hoạt động ở Nam Thái B́nh Dương đă tăng gấp 10 lần, từ 54 tàu hoạt động thường xuyên năm 2009 lên đến 557 tàu vào năm 2020, theo con số dữ liệu của Tổ chức Quản lư Nghề cá khu vực Nam Thái B́nh Dương (SPRFMO).
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/tau_ca_3.jpeg
Tàu tiếp nhiên liệu Ocean Ruby đi cùng đội tàu đánh cá TQ. (Ảnh: AP)
Trong cùng thời gian này, sản lượng thủy sản khai thác của tàu đánh cá TQ tăng từ 70.000 tấn lên 358.000 tấn. Và đây mới chỉ là con số ước lượng không chính thức.
Hoạt động khai thác chủ yếu diễn ra vào ban đêm. Mỗi tàu đánh cá TQ sử dụng hàng trăm đèn công suất lớn giống như đèn chiếu sáng sân vận động để thu hút sự chú ư của bầy mực.
Mức độ tập trung của luồng ánh sáng lớn đến mức có thể thấy được từ trên không gian vũ trụ. Ảnh chụp vệ tinh cho thấy ánh sáng từ đoàn tàu đánh cá TQ mạnh tương đương với những thành phố lớn tại Nam Mỹ.
"Nơi đó không khác ǵ miền Tây hoang dă. Không một ai có trách nhiệm thực thi pháp luật tại khu vực ấy", ông Hammarstedt nói.
Các chuyên gia cảnh cáo ngay cả những sinh vật với số lượng dồi dào như mực cũng có thể bị kiệt quệ trước nạn đánh bắt tràn lan của TQ. Dù chưa có tính toán chính xác số lượng mực Humboldt c̣n lại, các chuyên gia cho biết loài mức đă bắt đầu biến mất ở Argentina và Mexico.
"Nếu chúng ta có một nguồn tài nguyên khổng lồ và dễ khai thác, nguy cơ lớn là chúng ta rơi vào cái bẫy tư tưởng cho rằng nguồn tài nguyên này là vô tận. Nếu suy nghĩ như vậy, thiệt hại do con người gây ra là không có giới hạn", William Gilly, chuyên gia thủy sinh vật Đại học ở Stanford, cho biết.
Ông Gilly cho biết, con mực là một phong vũ biểu quan trọng của môi trường biển. Loài mực đóng vai tṛ chuyển tiếp năng lượng trong chuỗi thức ăn, từ các sinh vật phù du sang những loài săn mồi lớn như cá mập và cá ngừ, và cuối cùng là con người.
"Những người đánh bắt mực có thể thấy hạnh phúc, nhưng họ đang góp phần làm thoái hóa đại dương", nhà sinh vật về biển Daniel Pauly cho biết.
Nhà nước Bắc Kinh chống lưng?
Hành tŕnh săn mực ngoài khơi Galapagos của đội tàu TQ bắt đầu từ nhiều tháng trước ở vùng biển Đại Tây Dương phía Đông Nam Mỹ. Ngư trường đánh bắt tự do ở khu vực này nằm giữa vùng biển Argentina và quần đảo Falkland, nơi xảy ra tranh chấp trước đây giữa Anh và Argentina.
Từ tháng 11/2020 đến tháng 5 vừa qua, tổng cộng có 523 tàu cá TQ xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư của Argentina, tăng hơn 35% so với năm trước đó.
Trong số này, có 42% số tàu ít nhất đă một lần tắt thiết bị truyền phát tín hiệu bắt buộc. 188 phương tiện xuất hiện quanh quần đảo Galapagos từng tắt đi thiết bị định vị, 14 chiếc tắt thiết bị ở cả Thái B́nh Dương và Đại Tây Dương. Thời gian tắt thiết bị kéo dài trung b́nh là 34 giờ.
Không thể biết những con tàu đă làm ǵ khi chúng đă tắt sóng. Tuy nhiên, một số tàu ngắt kết nối nhằm tránh bị phát hiện khi tiến hành các hoạt động đánh bắt hải sản bất hợp pháp.
https://znews-photo.zadn.vn/w1200/Uploaded/jaegtn/2021_09_25/Tau_ca_2.jpg
Hành tŕnh của đội tàu đánh cá TQ. (Ảnh: AP)
Nhà chức trách Argentina từng phát hiện có nhiều tàu đánh cá TQ hoạt động trái phép trong vùng biển của họ, thậm chí có tàu TQ c̣n nổ súng bắn ch́m tàu đánh cá của ngư dân địa phương.
Trong ngành khai thác thủy sản, tập đoàn Pingtan Marine của TQ và các công ty con đă đối mặt cáo buộc đánh cá trái phép bởi giới chức trách ở nhiều nước như Nam Phi, Đông Timor, Ecuador hay Indonesia.
Pingtan Marine có đội tàu đánh cá lớn thứ hai của TQ với bến cảng ở thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến. Chủ tịch kiêm CEO của Pingtan Marine là Zhou Xinrong, được cho là có dính líu sâu đậm với các quan chức cấp cao ở Bắc Kinh. Zhou xây dựng nên đế chế kinh doanh nhờ những khoản vay, trợ cấp hào phóng từ nhà nước CS.
"Pingtan Marine không phải một công ty đánh cá, thực tế nó là tài sản của nhà nước và đảng CSTQ", Susi Pudjiastuti, cựu Bộ trưởng Nghề cá Indonesia, cho biết.
Báo cáo tài chính của Pingtan Marine năm 2019 cho thấy, tập đoàn này đang vay 280 triệu USD từ Ngân hàng Phát triển TQ và các chủ nợ thuộc sở hữu nhà nước.
Một trong các quỹ đầu tư lớn nhất của chính phủ TQ năm giữ 8% cổ phần của một trong các công ty con thuộc Pingtan Marine. Trong 9 tháng đầu năm 2020, nhà nước CS c̣n trợ cấp 29 triệu USD để Pingtan Marine đóng tàu và mua sắm thêm các trang thiết bị.