PinaColada
10-06-2021, 00:21
Hồ sơ Pandora đang gây rúng động trên thế giới. Vậy 'mắt xích' nào giúp giới siêu giàu giấu tài sản?
Vụ ṛ rỉ dữ liệu Hồ sơ Pandora đă làm sáng tỏ vai tṛ hệ thống tài chính offshore trong việc tạo điều kiện giúp những nhân vật quyền lực và giàu có bậc nhất thế giới giấu tài sản.
Sau Hồ sơ Panama và Paradise, thế giới mờ ám của ngành tài chính offshore (hay c̣n gọi là công ty ngoại biên - loại công ty đăng kư, hoạt động tại nước ngoài) một lần nữa đă bị phanh phui nhờ nỗ lực của Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ).
Với tên gọi Hồ sơ Pandora, cuộc điều tra mới nhất của ICIJ đă làm sáng tỏ hàng ngh́n công ty offshore được một số người giàu có và quyền lực bậc nhất thế giới dựng lên để che giấu của cải.
Tuy việc sử dụng công ty offshore vẫn có một số mục đích chính đáng, cuộc điều tra lần này là lời nhắc nhở rằng giới quyền lực của thế giới không tuân theo những luật lệ giống với người dân thường, The Age nhận định.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886863&stc=1&d=1633479599
Quy mô vụ ṛ rỉ Hồ sơ Pandora. Đồ họa: BBC.
T́m tới hệ thống tài chính offshore v́ sự riêng tư
Theo Washington Post, trong hệ thống tài chính offshore, công dân ở một nước có thể trả tiền cho nhà cung cấp dịch vụ tài chính để lập ra các công ty hay chủ thể pháp lư ở nước khác (c̣n gọi là hải ngoại).
Những chủ thể này có thể giữ hộ tài sản cho khách hàng, như du thuyền, máy bay, biệt thự, tiền mặt và thậm chí cả cổ phần.
Đa số người dân sẽ phải chịu sự ràng buộc của quy định pháp luật tại quốc gia nơi ḿnh sinh sống. Nhưng hệ thống tài chính offshore cho phép người giàu tận dụng quy định pháp luật của các nước khác, dù những người này không sống ở đó.
Tuy có nhiều h́nh thức khác nhau như quỹ ủy thác, công ty holding và công ty b́nh phong, những chủ thể như trên đa số đều hoạt động theo cùng một nguyên lư: Chúng thường được tổ chức sao cho danh tính người thụ hưởng, nguồn gốc tài sản, và chính cả sự tồn tại của tài sản ấy được che đậy.
Chẳng hạn, h́nh thức quỹ ủy thác thường gồm ba bên: Bên lập ủy thác, bên nhận ủy thác và bên thụ hưởng. Bên lập ủy thác sẽ chuyển tài sản có giá trị cho bên nhận ủy thác, bên nhận ủy thác sau đó sẽ quản lư tài sản ấy để phục vụ lợi ích của bên thụ hưởng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886864&stc=1&d=1633479599
Quốc vương Abdullah II của Jordan được cho là đă che giấu khối tài sản trị giá 100 triệu USD trong hàng thập kỷ qua. Ảnh: Reuters.
Ví dụ, một người ông giàu có có thể lập quỹ ủy thác cho cháu. Người quản lư quỹ ủy thác này sẽ trợ cấp cho người cháu một khoản tiền mỗi tháng, thay v́ chuyển toàn bộ số tiền thừa kế trong một lần.
Nhưng không phải quỹ ủy thác nào cũng đơn giản như vậy. Mỗi bên tham gia vào quan hệ ủy thác có thể là cá nhân, tổ chức hoặc công ty. Tài sản trong quỹ có thể là tiền mặt, bất động sản, cổ phần hoặc tác phẩm nghệ thuật… Mỗi quỹ cũng có thể có quy tắc hoạt động khác nhau.
Chính sự linh hoạt ấy tạo điều kiện cho hành vi lạm dụng. Tại một số bang Mỹ, luật sư và các công ty ủy thác, với sự hậu thuẫn từ các nhà lập pháp có thái độ thân thiện với lĩnh vực này, đă lập nên những quỹ ủy thác tinh vi để che chắn tài sản khỏi cơ quan thuế, chủ nợ và điều tra viên.
Theo Washington Post, thứ mà hệ thống tài chính offshore cung cấp cho các khách hàng tiềm năng là sự riêng tư. Thông qua các công ty tài chính offshore, giới nhà giàu sẽ có trong tay phương pháp giữ tiền kín đáo hơn so với những tổ chức tài chính trong nước.
Lư do một người lập tài khoản hoặc công ty offshore ở thiên đường thuế hiếm khi được nêu ra trong tài liệu của Hồ sơ Pandora. Ngay cả trong văn bản nội bộ, một số công ty offshore cũng không đề cập đầy đủ danh tính chủ tài sản mà chỉ dùng tên viết tắt hoặc cụm “người thụ hưởng”.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886865&stc=1&d=1633479599
(Từ trái sang) Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta, Vua Abdullah II của Jordan, Thủ tướng Cộng ḥa Czech Andrej Babis, Tổng thống Chile Sebastián Piñera là những lănh đạo có tên trong Hồ sơ Pandora. Ảnh: Washington Post.
Không phi pháp nhưng dễ bị lạm dụng
Các nhà cung cấp dịch vụ tài chính offshore thường được thành lập phù hợp với quy định pháp luật nước sở tại. Nhưng một số khách hàng đă sử dụng dịch vụ của những nhà cung cấp này một cách phi pháp, theo Washington Post.
Các quốc gia và vùng lănh thổ thuộc danh sách thiên đường thuế thường soạn thảo những điều luật đem lại nhiều lợi ích cho công dân nước khác lập tài khoản tại đây, như sự riêng tư và mức thuế thấp hoặc bằng không.
Một người có tài khoản ở nước ngoài vẫn có thể bị nhà chức trách trong nước yêu cầu nộp thuế. Tuy nhiên, nhà chức trách trong nước thường khó có thể phát hiện người này có tài khoản ở nước ngoài hay không hoặc tài khoản ấy có hoạt động trái phép hay không. Nguyên nhân nằm ở sự thiếu hợp tác của chính phủ sở tại.
Tài liệu bị ṛ rỉ trong Hồ sơ Pandora nhắc rất nhiều tới việc các cơ quan điều tra khắp thế giới từng gửi đi yêu cầu cung cấp thông tin về tài khoản ở nước ngoài, nhưng một số yêu cầu phải mất nhiều năm mới được trả lời.
Các chuyên gia cho rằng ngành công nghiệp tài chính offshore cần có thêm quy định giám sát, theo Washington Post.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886862&stc=1&d=1633479599
Biển hiệu của hăng luật Mossack Fonseca, tâm điểm vụ ṛ rỉ dữ liệu khổng lồ Hồ sơ Panama vào năm 2016. Ảnh: Reuters.
Nguyên nhân là hệ thống tài chính offshore có thể ḅn rút tiền từ ngân khố quốc gia, khoét sâu thêm sự chênh lệch của cải, bảo vệ những người bị cáo buộc có hành vi sai trái trong khi tước đoạt cơ hội được bồi thường của nạn nhân.
Theo Washington Post, các nghiên cứu ước tính rằng giới siêu giàu của thế giới sở hữu phần lớn số tài sản trị giá hơn 1.000 tỷ USD trong tay các công ty offshore. Hơn 130 người trong danh sách tỷ phú của tạp chí Forbes cũng xuất hiện trong Hồ sơ Pandora.
Trong số những tỷ phú này, một số người sở hữu tài sản bị nghi ngờ nguồn gốc. Một số tỷ phú bị khởi tố về tội trộm cắp tiền bạc hoặc tài nguyên thiên nhiên, trong khi số khác bị áp lệnh trừng phạt quốc tế v́ có dính líu tới hoạt động tham nhũng chính trị.
Hợp tác xuyên biên giới
Theo The Age, các tổ chức quốc tế như Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đă dành ra hàng chục năm để dập tắt t́nh trạng trốn thuế. Nhưng ḍng người nước ngoài đổ xô tới các đảo quốc nhỏ phần nào đă tạo ra thái độ phản kháng trước sức ép của nhà chức trách.
Thông qua việc miễn thuế hoặc giảm thuế xuống gần con số không, chính quyền những nơi có nền kinh tế phụ thuộc du lịch có thể biến nơi ấy trở thành thỏi nam châm thu hút người giàu có và nổi tiếng. Những người này sau đó sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương và tạo thêm việc làm.
V́ việc này, các thiên đường thuế có thể sẽ có thái độ không bằng ḷng trước yêu cầu ban hành quy định giám sát nghiêm ngặt hơn trên phạm vi toàn thế giới. Một số chính phủ thậm chí c̣n thẳng thừng từ chối tham gia các hiệp ước đa phương về chia sẻ thông tin.
Đáp trả, nhà chức trách quốc tế đă có động thái kết liên minh và dùng công nghệ để điều tra và triệt phá các đường dây trốn thuế quốc tế, thông qua kết hợp sử dụng nhân lực và phân tích dữ liệu nhằm tăng cường hợp tác xuyên biên giới.
Một ví dụ cho việc này là J5, nhóm hợp tác giữa Australia, Mỹ, Anh, Hà Lan và Canada được thành lập vào năm 2018. Năm 2020, J5 bắt đầu điều tra Ngân hàng châu Âu Thái B́nh Dương - thực thể có trụ sở tại Puerto Rico, vùng lănh thổ của Mỹ từng bị chỉ trích v́ quy định tài chính lỏng lẻo.
VietBF@ sưu tập
Vụ ṛ rỉ dữ liệu Hồ sơ Pandora đă làm sáng tỏ vai tṛ hệ thống tài chính offshore trong việc tạo điều kiện giúp những nhân vật quyền lực và giàu có bậc nhất thế giới giấu tài sản.
Sau Hồ sơ Panama và Paradise, thế giới mờ ám của ngành tài chính offshore (hay c̣n gọi là công ty ngoại biên - loại công ty đăng kư, hoạt động tại nước ngoài) một lần nữa đă bị phanh phui nhờ nỗ lực của Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ).
Với tên gọi Hồ sơ Pandora, cuộc điều tra mới nhất của ICIJ đă làm sáng tỏ hàng ngh́n công ty offshore được một số người giàu có và quyền lực bậc nhất thế giới dựng lên để che giấu của cải.
Tuy việc sử dụng công ty offshore vẫn có một số mục đích chính đáng, cuộc điều tra lần này là lời nhắc nhở rằng giới quyền lực của thế giới không tuân theo những luật lệ giống với người dân thường, The Age nhận định.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886863&stc=1&d=1633479599
Quy mô vụ ṛ rỉ Hồ sơ Pandora. Đồ họa: BBC.
T́m tới hệ thống tài chính offshore v́ sự riêng tư
Theo Washington Post, trong hệ thống tài chính offshore, công dân ở một nước có thể trả tiền cho nhà cung cấp dịch vụ tài chính để lập ra các công ty hay chủ thể pháp lư ở nước khác (c̣n gọi là hải ngoại).
Những chủ thể này có thể giữ hộ tài sản cho khách hàng, như du thuyền, máy bay, biệt thự, tiền mặt và thậm chí cả cổ phần.
Đa số người dân sẽ phải chịu sự ràng buộc của quy định pháp luật tại quốc gia nơi ḿnh sinh sống. Nhưng hệ thống tài chính offshore cho phép người giàu tận dụng quy định pháp luật của các nước khác, dù những người này không sống ở đó.
Tuy có nhiều h́nh thức khác nhau như quỹ ủy thác, công ty holding và công ty b́nh phong, những chủ thể như trên đa số đều hoạt động theo cùng một nguyên lư: Chúng thường được tổ chức sao cho danh tính người thụ hưởng, nguồn gốc tài sản, và chính cả sự tồn tại của tài sản ấy được che đậy.
Chẳng hạn, h́nh thức quỹ ủy thác thường gồm ba bên: Bên lập ủy thác, bên nhận ủy thác và bên thụ hưởng. Bên lập ủy thác sẽ chuyển tài sản có giá trị cho bên nhận ủy thác, bên nhận ủy thác sau đó sẽ quản lư tài sản ấy để phục vụ lợi ích của bên thụ hưởng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886864&stc=1&d=1633479599
Quốc vương Abdullah II của Jordan được cho là đă che giấu khối tài sản trị giá 100 triệu USD trong hàng thập kỷ qua. Ảnh: Reuters.
Ví dụ, một người ông giàu có có thể lập quỹ ủy thác cho cháu. Người quản lư quỹ ủy thác này sẽ trợ cấp cho người cháu một khoản tiền mỗi tháng, thay v́ chuyển toàn bộ số tiền thừa kế trong một lần.
Nhưng không phải quỹ ủy thác nào cũng đơn giản như vậy. Mỗi bên tham gia vào quan hệ ủy thác có thể là cá nhân, tổ chức hoặc công ty. Tài sản trong quỹ có thể là tiền mặt, bất động sản, cổ phần hoặc tác phẩm nghệ thuật… Mỗi quỹ cũng có thể có quy tắc hoạt động khác nhau.
Chính sự linh hoạt ấy tạo điều kiện cho hành vi lạm dụng. Tại một số bang Mỹ, luật sư và các công ty ủy thác, với sự hậu thuẫn từ các nhà lập pháp có thái độ thân thiện với lĩnh vực này, đă lập nên những quỹ ủy thác tinh vi để che chắn tài sản khỏi cơ quan thuế, chủ nợ và điều tra viên.
Theo Washington Post, thứ mà hệ thống tài chính offshore cung cấp cho các khách hàng tiềm năng là sự riêng tư. Thông qua các công ty tài chính offshore, giới nhà giàu sẽ có trong tay phương pháp giữ tiền kín đáo hơn so với những tổ chức tài chính trong nước.
Lư do một người lập tài khoản hoặc công ty offshore ở thiên đường thuế hiếm khi được nêu ra trong tài liệu của Hồ sơ Pandora. Ngay cả trong văn bản nội bộ, một số công ty offshore cũng không đề cập đầy đủ danh tính chủ tài sản mà chỉ dùng tên viết tắt hoặc cụm “người thụ hưởng”.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886865&stc=1&d=1633479599
(Từ trái sang) Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta, Vua Abdullah II của Jordan, Thủ tướng Cộng ḥa Czech Andrej Babis, Tổng thống Chile Sebastián Piñera là những lănh đạo có tên trong Hồ sơ Pandora. Ảnh: Washington Post.
Không phi pháp nhưng dễ bị lạm dụng
Các nhà cung cấp dịch vụ tài chính offshore thường được thành lập phù hợp với quy định pháp luật nước sở tại. Nhưng một số khách hàng đă sử dụng dịch vụ của những nhà cung cấp này một cách phi pháp, theo Washington Post.
Các quốc gia và vùng lănh thổ thuộc danh sách thiên đường thuế thường soạn thảo những điều luật đem lại nhiều lợi ích cho công dân nước khác lập tài khoản tại đây, như sự riêng tư và mức thuế thấp hoặc bằng không.
Một người có tài khoản ở nước ngoài vẫn có thể bị nhà chức trách trong nước yêu cầu nộp thuế. Tuy nhiên, nhà chức trách trong nước thường khó có thể phát hiện người này có tài khoản ở nước ngoài hay không hoặc tài khoản ấy có hoạt động trái phép hay không. Nguyên nhân nằm ở sự thiếu hợp tác của chính phủ sở tại.
Tài liệu bị ṛ rỉ trong Hồ sơ Pandora nhắc rất nhiều tới việc các cơ quan điều tra khắp thế giới từng gửi đi yêu cầu cung cấp thông tin về tài khoản ở nước ngoài, nhưng một số yêu cầu phải mất nhiều năm mới được trả lời.
Các chuyên gia cho rằng ngành công nghiệp tài chính offshore cần có thêm quy định giám sát, theo Washington Post.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1886862&stc=1&d=1633479599
Biển hiệu của hăng luật Mossack Fonseca, tâm điểm vụ ṛ rỉ dữ liệu khổng lồ Hồ sơ Panama vào năm 2016. Ảnh: Reuters.
Nguyên nhân là hệ thống tài chính offshore có thể ḅn rút tiền từ ngân khố quốc gia, khoét sâu thêm sự chênh lệch của cải, bảo vệ những người bị cáo buộc có hành vi sai trái trong khi tước đoạt cơ hội được bồi thường của nạn nhân.
Theo Washington Post, các nghiên cứu ước tính rằng giới siêu giàu của thế giới sở hữu phần lớn số tài sản trị giá hơn 1.000 tỷ USD trong tay các công ty offshore. Hơn 130 người trong danh sách tỷ phú của tạp chí Forbes cũng xuất hiện trong Hồ sơ Pandora.
Trong số những tỷ phú này, một số người sở hữu tài sản bị nghi ngờ nguồn gốc. Một số tỷ phú bị khởi tố về tội trộm cắp tiền bạc hoặc tài nguyên thiên nhiên, trong khi số khác bị áp lệnh trừng phạt quốc tế v́ có dính líu tới hoạt động tham nhũng chính trị.
Hợp tác xuyên biên giới
Theo The Age, các tổ chức quốc tế như Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đă dành ra hàng chục năm để dập tắt t́nh trạng trốn thuế. Nhưng ḍng người nước ngoài đổ xô tới các đảo quốc nhỏ phần nào đă tạo ra thái độ phản kháng trước sức ép của nhà chức trách.
Thông qua việc miễn thuế hoặc giảm thuế xuống gần con số không, chính quyền những nơi có nền kinh tế phụ thuộc du lịch có thể biến nơi ấy trở thành thỏi nam châm thu hút người giàu có và nổi tiếng. Những người này sau đó sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương và tạo thêm việc làm.
V́ việc này, các thiên đường thuế có thể sẽ có thái độ không bằng ḷng trước yêu cầu ban hành quy định giám sát nghiêm ngặt hơn trên phạm vi toàn thế giới. Một số chính phủ thậm chí c̣n thẳng thừng từ chối tham gia các hiệp ước đa phương về chia sẻ thông tin.
Đáp trả, nhà chức trách quốc tế đă có động thái kết liên minh và dùng công nghệ để điều tra và triệt phá các đường dây trốn thuế quốc tế, thông qua kết hợp sử dụng nhân lực và phân tích dữ liệu nhằm tăng cường hợp tác xuyên biên giới.
Một ví dụ cho việc này là J5, nhóm hợp tác giữa Australia, Mỹ, Anh, Hà Lan và Canada được thành lập vào năm 2018. Năm 2020, J5 bắt đầu điều tra Ngân hàng châu Âu Thái B́nh Dương - thực thể có trụ sở tại Puerto Rico, vùng lănh thổ của Mỹ từng bị chỉ trích v́ quy định tài chính lỏng lẻo.
VietBF@ sưu tập