TinNhanh247
10-18-2021, 19:01
Một loài kư sinh trùng đă ban cho kiến thợ Temnothorax cả tuổi trẻ vĩnh hằng lẫn địa vị xă hội. Cái giá mà chúng phải trả là ǵ?
Sâu trong một cánh rừng rụng lá ở Đức, nép ḿnh gọn gàng trong những chiếc vỏ sồi đă rỗng ruột, một đàn kiến đă vô t́nh t́m được thứ kho báu mà chỉ có những bậc đế vương của loài người mới dám mơ ước đến: Một liều thuốc trường sinh bất lăo.
Đó là những con kiến thợ thuộc loài Temnothorax vô t́nh ăn phải sán dây có trong phân chim. Và điều ǵ đă xảy ra? Thông thường kư sinh trùng sẽ phải cạnh tranh nguồn thức ăn với vật chủ của nó, khiến những con kiến trở nên gầy yếu và chết sớm.
Nhưng không, loài sán dây có tên gọi là Anomotaenia brevis này lựa chọn một chiến lược sống rất khác. Chúng biết có thể giữ cho ngôi nhà của ḿnh vững chăi và ấm áp nếu vật chủ là những con kiến Temnothorax khỏe mạnh.
Vậy là Anomotaenia brevis đă tặng cho Temnothorax một món quà. Chúng tiết ra những chất hóa học giúp loài kiến này trở nên trẻ khỏe và trường thọ.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897563&stc=1&d=1634583640
Kiến Temnothorax bất tử: Cái giá kinh hoàng phải trả cho liều thuốc trường sinh.
Trong một nghiên cứu mới đăng trên Tạp chí Royal Society Open Science, các nhà khoa học báo cáo những con kiến Temnothorax nhiễm sán dây Anomotaenia brevis có thể sống lâu hơn ít nhất 3 lần đồng loại của ḿnh. Và đó mới chỉ là con số thấp nhất – giới hạn trên của tuổi thọ vượt trội này vẫn chưa được xác định.
Thông thường, những con kiến thợ Temnothorax có ṿng đời ngắn sẽ chết sau vài tháng nở khỏi trứng. Nhưng những cá thể nhiễm sán dây được quan sát thấy đă sống tới vài năm, và có thể c̣n tiếp tục sống lâu hơn nữa.
Trong một tổ Temnothorax, kiến chúa là cá thể nắm giữ tuổi thọ dài nhất lên tới 20 năm. Các nhà khoa học đang quan sát xem liệu sán dây có thể ban cho kiến thợ Temnothorax một tuổi thọ vượt qua cột mốc ấy hay không, một con đường để đi đến sự bất tử?
Những con kiến trẻ khỏe, phong độ bất chấp tuổi tác
Hiện tượng một loài kư sinh làm vật chủ của chúng khỏe lên và sống lâu hơn đă được quan sát thấy ở vi khuẩn và côn trùng như ong bắp cày, bọ cánh cứng và muỗi. Tuy nhiên, mức độ kéo dài tuổi thọ tới hàng chục lần như ở kiến thợ Temnothorax th́ chưa bao giờ được biết tới, Susanne Foitzik, nhà côn trùng học tại Đại học Johannes Gutenberg Mainz, ở Đức cho biết.
Trong nghiên cứu của ḿnh, Foitzik và các đồng nghiệp đă theo dơi 58 đàn kiến Temnothorax trong pḥng thí nghiệm suốt 3 năm để t́m hiểu bí ẩn về tuổi thọ đột phá của giống loài này. Cô đặc biệt chú ư đến những con kiến nhiễm sán dây Anomotaenia brevis.Tới 53% số cá thể kiến thợ này vẫn c̣n sống tới thời điểm kết thúc nghiên cứu, trong khi, tất cả những con kiến thợ không bị nhiễm sán khác đă chết.
Chúng không chỉ sống lâu, mà c̣n giữ được vẻ bề ngoài rất trẻ so với tuổi thật. B́nh thường, kiến thợ Temnothorax trẻ sẽ có màu vàng, trong khi kiến già sẽ chuyển sang màu nâu. Da của chúng sẽ dày hơn và cứng lại. Nhưng những con kiến Temnothorax nhiễm sán dây th́ vẫn có da mềm mại và giữ được vẻ ngoài màu vàng, điều đó có nghĩa là chúng không hề già đi.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897564&stc=1&d=1634583640
Những con kiến Temnothorax nhiễm sán dây có da mềm mại và giữ được vẻ ngoài màu vàng. Điều đó có nghĩa là chúng không hề già đi.
Mùi hương mà những con kiến Temnothorax này tiết ra cũng hết sức quyến rũ, chúng có thể làm say mê những con kiến khác trong tổ, hay nói một cách hoa mỹ là luôn giữ được phong độ của ḿnh. "Thật tuyệt vời khi chúng ta thấy được điều đó", Biplabendu Das, nhà sinh vật học kiến và chuyên gia về kư sinh trùng đến từ Đại học Central Florida cho biết.
"Dù đă già đi nhưng cơ thể của những con kiến này vẫn mang đậm dấu ấn của tuổi trẻ. Rất khó để phân biệt những con kiến này với những con kiến trẻ không bị nhiễm bệnh. Chúng giống hệt những con kiến thợ đang trong tuổi vị thành niên, thuộc tầng lớp trẻ nhất đang lao động trong đàn".
Điều ǵ đă đem đến tuổi trẻ vĩnh hằng cho kiến Temnothorax?
Tất nhiên, chúng ta đă biết đó là kư sinh trùng Anomotaenia brevis. Nhưng rốt cuộc loài sán này đă giật dây vở kịch ấy như thế nào? Trong nghiên cứu của ḿnh, Foitzik đă mổ bụng những con kiến trường sinh và đếm được trung b́nh 70 con sán có trong ruột của chúng.
Những con sán này thao túng tuổi thọ của kiến thợ Temnothorax bằng cách tiết ra những chất hóa học có khả năng điều khiển hệ thống nội tiết, miễn dịch và cả gen của vật chủ. Nó bật những gen có trong kiến chúa Temnothorax, nhưng đă bị tắt đi trên kiến thợ. Điều này giúp những con kiến thợ Temnothorax nhiễm sán sống lâu hơn.
Không chỉ vậy, thay đổi nội tiết tố c̣n khiến kiến thợ nhiễm sán dây tiết ra mùi hương giống với kiến chúa. Điều này khiến những con kiến khác trong tổ bắt đầu nhầm tưởng ḿnh đang phục vụ một nữ hoàng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897565&stc=1&d=1634583640
Kiến thợ nhiễm sán c̣n được chăm sóc và chải chuốt hơn cả kiến chúa Temnothorax thật trong tổ.
Những con kiến thợ khác cứ mang thức ăn về tổ và để xung quanh kiến thợ Temnothorax nhiễm sán dây. Kiến thợ trường sinh v́ vậy chẳng phải làm ǵ cũng có ăn. Foitzik quan sát thấy chúng rất lười biếng, không bao giờ đi ra ngoài làm việc như một kiến thợ mà chỉ dành cả ngày để đi chơi lang thang quanh tổ.
Đôi lúc, chúng c̣n tỏ ra lười đến nỗi những con kiến thợ khác phải tập trung lại để khiêng con kiến Temnothorax nhiễm sán lên như khiêng kiệu. Chúng được chăm sóc, chải chuốt c̣n hơn cả kiến chúa thật trong tổ, một hiện tượng chưa từng thấy trong xă hội côn trùng điển h́nh.
Hóa ra chỉ là vật tế thần
Việc những con sán dây Anomotaenia brevis chịu khó nuông chiều vật chủ của ḿnh cũng đă được các nhà khoa học điều tra kỹ. Họ nhận thấy chúng không làm điều đó như một ơn huệ được ban phát. Thay vào đó, Anomotaenia brevis chỉ đang lợi dụng loài kiến này mà thôi.
Những con sán được quan sát không thể trưởng thành và sinh sản trong bụng kiến thợ Temnothorax. Thay vào đó, chúng chỉ có thể làm điều này trong bụng những con chim, vật chủ chính và ban đầu của ḿnh.
Bởi vậy, sán dây phải giữ cho kiến thợ Temnothorax sống đủ lâu để chúng đủ trưởng thành. Sau đó, chúng sẽ đợi một con chim gơ kiến đến và phá cái tổ. Kết quả là:
Những con kiến thợ khỏe mạnh thông thường khác có thể chạy trốn chim gơ kiến dễ dàng. Nhưng kiến thợ Temnothorax nhiễm sán dây th́ đă bị nuông chiều trở nên lười biếng. Chúng đơn giản không biết chuyện ǵ đang xảy ra và sẽ bị chim gơ kiến ăn thịt dễ dàng.
Foitzik đă xác nhận điều này trong thử nghiệm của ḿnh. Một ngày, cô mở toàn bộ nóc tổ kiến nuôi trong pḥng thí nghiệm ra một cách bất ngờ. "Trong khi những con kiến thợ khác nhanh chóng ôm lấy ấu trùng con và chạy, những con Temnothorax nhiễm sán dây chỉ đơn giản ngước lên bầu trời và tự hỏi "Ồ chuyện ǵ xảy ra vậy"", Foitzik nói.
Có nghĩa là sán dây Anomotaenia brevis đă nuôi những con kiến thợ Temnothorax trường thọ chỉ để trở thành lễ vật tế thần cho chim, vật chủ chính của chúng. Sau khi những con chim ăn kiến, sán dây sẽ được trở về ngôi nhà chính của ḿnh và bắt đầu sinh sản, đẻ ra những ấu trùng lẫn vào phân chim và lại rơi xuống một tổ kiến mới ở đâu đó.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897566&stc=1&d=1634583640
Ṿng đời của sán dây Anomotaenia brevis, hóa ra chúng chỉ đang hiến tế kiến Temnothorax cho vật chủ tối thượng của ḿnh là những con chim.
Vậy đó là cái giá mà kiến thợ Temnothorax phải trả cho cuộc đời trường thọ của ḿnh. Nhưng Foitzik cho biết sự ranh mănh của sán dây Anomotaenia brevis đâu chỉ dừng lại ở đó. Sự hiện diện của chúng trong tổ kiến Temnothorax đă tạo ra một cuộc khủng hoảng lao động.
V́ phải phục vụ những con kiến thợ lười biếng sống dai và vương giả như những nữ hoàng, đàn kiến thợ c̣n lại trong tổ sẽ phải làm việc vất vả hơn. Foitzik cho biết những con kiến thợ này đều có tuổi thọ thấp hơn trung b́nh so với kiến thợ trong đàn Temnothorax khỏe mạnh.
Sự trường thọ của một vài cá thể nhiễm sán Anomotaenia brevis hóa ra được đánh đổi bằng chính quá tŕnh vắt kiệt sức lao động của những con kiến thợ Temnothorax khác. "Chi phí ở đây nằm ở vấn đề phân công lao động", Biplabendu Das nói. "Những con sán dây này không chỉ thao túng quá tŕnh sinh lư bên trong từng cá thể kiến mà c̣n khai thác cả các tương tác xă hội bên trong tổ của chúng".
Mầm bệnh này rơ ràng là một nỗi kinh hoàng đối với kiến Temnothorax chứ không hề là một món quà như chúng ta tưởng. Nó trao cho một vài cá thể kiến thợ ma thuật để có đặc quyền và lợi ích, nhưng rồi sẽ lấy đi cả cuộc đời của chúng và vắt kiệt sức lực những con kiến thợ khác.
Cuối cùng, chính kiến chúa và ấu trùng trong tổ cũng không được chăm sóc tốt như những con kiến thợ Temnothorax nhiễm sán. Nền kinh tế của tổ kiến sẽ dần dần tiêu hao và cuối cùng sụp đổ trong một vụ tấn công của chim gơ kiến, vật chủ thần linh duy nhất mà những con sán dây tôn thờ.
Sâu trong một cánh rừng rụng lá ở Đức, nép ḿnh gọn gàng trong những chiếc vỏ sồi đă rỗng ruột, một đàn kiến đă vô t́nh t́m được thứ kho báu mà chỉ có những bậc đế vương của loài người mới dám mơ ước đến: Một liều thuốc trường sinh bất lăo.
Đó là những con kiến thợ thuộc loài Temnothorax vô t́nh ăn phải sán dây có trong phân chim. Và điều ǵ đă xảy ra? Thông thường kư sinh trùng sẽ phải cạnh tranh nguồn thức ăn với vật chủ của nó, khiến những con kiến trở nên gầy yếu và chết sớm.
Nhưng không, loài sán dây có tên gọi là Anomotaenia brevis này lựa chọn một chiến lược sống rất khác. Chúng biết có thể giữ cho ngôi nhà của ḿnh vững chăi và ấm áp nếu vật chủ là những con kiến Temnothorax khỏe mạnh.
Vậy là Anomotaenia brevis đă tặng cho Temnothorax một món quà. Chúng tiết ra những chất hóa học giúp loài kiến này trở nên trẻ khỏe và trường thọ.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897563&stc=1&d=1634583640
Kiến Temnothorax bất tử: Cái giá kinh hoàng phải trả cho liều thuốc trường sinh.
Trong một nghiên cứu mới đăng trên Tạp chí Royal Society Open Science, các nhà khoa học báo cáo những con kiến Temnothorax nhiễm sán dây Anomotaenia brevis có thể sống lâu hơn ít nhất 3 lần đồng loại của ḿnh. Và đó mới chỉ là con số thấp nhất – giới hạn trên của tuổi thọ vượt trội này vẫn chưa được xác định.
Thông thường, những con kiến thợ Temnothorax có ṿng đời ngắn sẽ chết sau vài tháng nở khỏi trứng. Nhưng những cá thể nhiễm sán dây được quan sát thấy đă sống tới vài năm, và có thể c̣n tiếp tục sống lâu hơn nữa.
Trong một tổ Temnothorax, kiến chúa là cá thể nắm giữ tuổi thọ dài nhất lên tới 20 năm. Các nhà khoa học đang quan sát xem liệu sán dây có thể ban cho kiến thợ Temnothorax một tuổi thọ vượt qua cột mốc ấy hay không, một con đường để đi đến sự bất tử?
Những con kiến trẻ khỏe, phong độ bất chấp tuổi tác
Hiện tượng một loài kư sinh làm vật chủ của chúng khỏe lên và sống lâu hơn đă được quan sát thấy ở vi khuẩn và côn trùng như ong bắp cày, bọ cánh cứng và muỗi. Tuy nhiên, mức độ kéo dài tuổi thọ tới hàng chục lần như ở kiến thợ Temnothorax th́ chưa bao giờ được biết tới, Susanne Foitzik, nhà côn trùng học tại Đại học Johannes Gutenberg Mainz, ở Đức cho biết.
Trong nghiên cứu của ḿnh, Foitzik và các đồng nghiệp đă theo dơi 58 đàn kiến Temnothorax trong pḥng thí nghiệm suốt 3 năm để t́m hiểu bí ẩn về tuổi thọ đột phá của giống loài này. Cô đặc biệt chú ư đến những con kiến nhiễm sán dây Anomotaenia brevis.Tới 53% số cá thể kiến thợ này vẫn c̣n sống tới thời điểm kết thúc nghiên cứu, trong khi, tất cả những con kiến thợ không bị nhiễm sán khác đă chết.
Chúng không chỉ sống lâu, mà c̣n giữ được vẻ bề ngoài rất trẻ so với tuổi thật. B́nh thường, kiến thợ Temnothorax trẻ sẽ có màu vàng, trong khi kiến già sẽ chuyển sang màu nâu. Da của chúng sẽ dày hơn và cứng lại. Nhưng những con kiến Temnothorax nhiễm sán dây th́ vẫn có da mềm mại và giữ được vẻ ngoài màu vàng, điều đó có nghĩa là chúng không hề già đi.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897564&stc=1&d=1634583640
Những con kiến Temnothorax nhiễm sán dây có da mềm mại và giữ được vẻ ngoài màu vàng. Điều đó có nghĩa là chúng không hề già đi.
Mùi hương mà những con kiến Temnothorax này tiết ra cũng hết sức quyến rũ, chúng có thể làm say mê những con kiến khác trong tổ, hay nói một cách hoa mỹ là luôn giữ được phong độ của ḿnh. "Thật tuyệt vời khi chúng ta thấy được điều đó", Biplabendu Das, nhà sinh vật học kiến và chuyên gia về kư sinh trùng đến từ Đại học Central Florida cho biết.
"Dù đă già đi nhưng cơ thể của những con kiến này vẫn mang đậm dấu ấn của tuổi trẻ. Rất khó để phân biệt những con kiến này với những con kiến trẻ không bị nhiễm bệnh. Chúng giống hệt những con kiến thợ đang trong tuổi vị thành niên, thuộc tầng lớp trẻ nhất đang lao động trong đàn".
Điều ǵ đă đem đến tuổi trẻ vĩnh hằng cho kiến Temnothorax?
Tất nhiên, chúng ta đă biết đó là kư sinh trùng Anomotaenia brevis. Nhưng rốt cuộc loài sán này đă giật dây vở kịch ấy như thế nào? Trong nghiên cứu của ḿnh, Foitzik đă mổ bụng những con kiến trường sinh và đếm được trung b́nh 70 con sán có trong ruột của chúng.
Những con sán này thao túng tuổi thọ của kiến thợ Temnothorax bằng cách tiết ra những chất hóa học có khả năng điều khiển hệ thống nội tiết, miễn dịch và cả gen của vật chủ. Nó bật những gen có trong kiến chúa Temnothorax, nhưng đă bị tắt đi trên kiến thợ. Điều này giúp những con kiến thợ Temnothorax nhiễm sán sống lâu hơn.
Không chỉ vậy, thay đổi nội tiết tố c̣n khiến kiến thợ nhiễm sán dây tiết ra mùi hương giống với kiến chúa. Điều này khiến những con kiến khác trong tổ bắt đầu nhầm tưởng ḿnh đang phục vụ một nữ hoàng.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897565&stc=1&d=1634583640
Kiến thợ nhiễm sán c̣n được chăm sóc và chải chuốt hơn cả kiến chúa Temnothorax thật trong tổ.
Những con kiến thợ khác cứ mang thức ăn về tổ và để xung quanh kiến thợ Temnothorax nhiễm sán dây. Kiến thợ trường sinh v́ vậy chẳng phải làm ǵ cũng có ăn. Foitzik quan sát thấy chúng rất lười biếng, không bao giờ đi ra ngoài làm việc như một kiến thợ mà chỉ dành cả ngày để đi chơi lang thang quanh tổ.
Đôi lúc, chúng c̣n tỏ ra lười đến nỗi những con kiến thợ khác phải tập trung lại để khiêng con kiến Temnothorax nhiễm sán lên như khiêng kiệu. Chúng được chăm sóc, chải chuốt c̣n hơn cả kiến chúa thật trong tổ, một hiện tượng chưa từng thấy trong xă hội côn trùng điển h́nh.
Hóa ra chỉ là vật tế thần
Việc những con sán dây Anomotaenia brevis chịu khó nuông chiều vật chủ của ḿnh cũng đă được các nhà khoa học điều tra kỹ. Họ nhận thấy chúng không làm điều đó như một ơn huệ được ban phát. Thay vào đó, Anomotaenia brevis chỉ đang lợi dụng loài kiến này mà thôi.
Những con sán được quan sát không thể trưởng thành và sinh sản trong bụng kiến thợ Temnothorax. Thay vào đó, chúng chỉ có thể làm điều này trong bụng những con chim, vật chủ chính và ban đầu của ḿnh.
Bởi vậy, sán dây phải giữ cho kiến thợ Temnothorax sống đủ lâu để chúng đủ trưởng thành. Sau đó, chúng sẽ đợi một con chim gơ kiến đến và phá cái tổ. Kết quả là:
Những con kiến thợ khỏe mạnh thông thường khác có thể chạy trốn chim gơ kiến dễ dàng. Nhưng kiến thợ Temnothorax nhiễm sán dây th́ đă bị nuông chiều trở nên lười biếng. Chúng đơn giản không biết chuyện ǵ đang xảy ra và sẽ bị chim gơ kiến ăn thịt dễ dàng.
Foitzik đă xác nhận điều này trong thử nghiệm của ḿnh. Một ngày, cô mở toàn bộ nóc tổ kiến nuôi trong pḥng thí nghiệm ra một cách bất ngờ. "Trong khi những con kiến thợ khác nhanh chóng ôm lấy ấu trùng con và chạy, những con Temnothorax nhiễm sán dây chỉ đơn giản ngước lên bầu trời và tự hỏi "Ồ chuyện ǵ xảy ra vậy"", Foitzik nói.
Có nghĩa là sán dây Anomotaenia brevis đă nuôi những con kiến thợ Temnothorax trường thọ chỉ để trở thành lễ vật tế thần cho chim, vật chủ chính của chúng. Sau khi những con chim ăn kiến, sán dây sẽ được trở về ngôi nhà chính của ḿnh và bắt đầu sinh sản, đẻ ra những ấu trùng lẫn vào phân chim và lại rơi xuống một tổ kiến mới ở đâu đó.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1897566&stc=1&d=1634583640
Ṿng đời của sán dây Anomotaenia brevis, hóa ra chúng chỉ đang hiến tế kiến Temnothorax cho vật chủ tối thượng của ḿnh là những con chim.
Vậy đó là cái giá mà kiến thợ Temnothorax phải trả cho cuộc đời trường thọ của ḿnh. Nhưng Foitzik cho biết sự ranh mănh của sán dây Anomotaenia brevis đâu chỉ dừng lại ở đó. Sự hiện diện của chúng trong tổ kiến Temnothorax đă tạo ra một cuộc khủng hoảng lao động.
V́ phải phục vụ những con kiến thợ lười biếng sống dai và vương giả như những nữ hoàng, đàn kiến thợ c̣n lại trong tổ sẽ phải làm việc vất vả hơn. Foitzik cho biết những con kiến thợ này đều có tuổi thọ thấp hơn trung b́nh so với kiến thợ trong đàn Temnothorax khỏe mạnh.
Sự trường thọ của một vài cá thể nhiễm sán Anomotaenia brevis hóa ra được đánh đổi bằng chính quá tŕnh vắt kiệt sức lao động của những con kiến thợ Temnothorax khác. "Chi phí ở đây nằm ở vấn đề phân công lao động", Biplabendu Das nói. "Những con sán dây này không chỉ thao túng quá tŕnh sinh lư bên trong từng cá thể kiến mà c̣n khai thác cả các tương tác xă hội bên trong tổ của chúng".
Mầm bệnh này rơ ràng là một nỗi kinh hoàng đối với kiến Temnothorax chứ không hề là một món quà như chúng ta tưởng. Nó trao cho một vài cá thể kiến thợ ma thuật để có đặc quyền và lợi ích, nhưng rồi sẽ lấy đi cả cuộc đời của chúng và vắt kiệt sức lực những con kiến thợ khác.
Cuối cùng, chính kiến chúa và ấu trùng trong tổ cũng không được chăm sóc tốt như những con kiến thợ Temnothorax nhiễm sán. Nền kinh tế của tổ kiến sẽ dần dần tiêu hao và cuối cùng sụp đổ trong một vụ tấn công của chim gơ kiến, vật chủ thần linh duy nhất mà những con sán dây tôn thờ.