Romano
10-30-2021, 13:04
Thống kê từ Đại học Quốc gia Chengchi (Đài Loan) cho thấy, tỷ lệ người dân Đài Loan muốn tiến tới độc lập nhanh nhất có thể từ năm 1994 đến nay luôn dưới 10%.Trả lời phỏng vấn của CNN ngày 21/10, Tổng thống Mỹ Joe Biden "thề" sẽ bảo vệ Đài Loan khỏi những cuộc tấn công từ Trung Quốc.
"Có, chúng tôi cam kết thực hiện điều đó," ông Joe Biden nói.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Đài Loan đang ở mức tệ nhất trong nhiều thập kỷ qua. Đầu tháng 10, Trung Quốc đưa số lượng máy bay kỷ lục vào vùng nhận dạng pḥng không của Đài Loan - một lời cảnh báo về ư định sát nhập ḥn đảo vào lănh thổ của ḿnh.Một số nhà lập pháp Mỹ đă kêu gọi Washington cam kết đảm bảo an toàn cho Đài Loan, và từ bỏ những chính sách ngoại giao mơ hồ với ḥn đảo trong quá khứ. Tuy nhiên, sau lời tuyên bố của ông Biden, Nhà Trắng đă nhanh chóng thông báo rằng Mỹ sẽ không thay đổi ǵ trong chính sách với Đài Loan.
Với động thái này, Mỹ dường như đang muốn gửi thông điệp rằng, họ không muốn Đài Loan "hành động quá hấp tấp" khi nhận được sự hỗ trợ. Điều này không có ǵ đáng ngạc nhiên.
Tuy nhiên, đó có phải những ǵ Đài Loan thực sự muốn? Theo Natasha Kassam, một chuyên gia về Trung Quốc, đồng thời là Giám đốc Chính sách đối ngoại và Dư luận tại Viện Lowy (Úc), tiếng nói của ḥn đảo đang không được cộng đồng quốc tế lắng nghe.
Theo thống kê của Trung tâm nghiên cứu Bầu cử thuộc Đại học Quốc gia Chengchi (Đài Loan), từ năm 1994 đến nay, tỷ lệ người Đài Loan ủng hộ việc sát nhập với Trung Quốc luôn dưới 5%. Tính đến ngày 21/6/2021, tỷ lệ này chỉ c̣n 1,5%. Trong khi đó, có tới gần 88% người dân Đài Loan muốn "duy tŕ hiện trạng" (Maintain status quo) là 88% - sau khi trừ thêm số ủng hộ độc lập nhanh nhất có thể và số không trả lời.Theo bà Kassam, tỷ lệ người muốn duy tŕ hiện trạng măi măi (Maintain status quo indefinitely - đường màu xanh dương) đang ngày càng tăng lên.
Nếu không có sự đe doạ nào từ phía Trung Quốc, chắc chắn đa số người Đài Loan sẽ chọn "độc lập sớm nhất có thể" (Independence as soon as possible - đường màu xanh lá cây đậm). Nhưng tỷ lệ người ủng hộ điều này luôn dưới 10% trong 27 năm qua. Điều đó chứng tỏ, quyết tâm sát nhập ḥn đảo của Bắc Kinh đă làm đa số người Đài Loan chuyển sang một lựa chọn thực dụng , là "duy tŕ hiện trạng".
Trong bài phát biểu ngày 10/10, Lănh đạo Đài Loan Thái Anh Văn cũng đă kêu gọi ḥn đảo nên giữ nguyên hiện trạng, nhưng vẫn sẵn sàng ngăn chặn mọi động thái làm thay đổi điều đó.
Bà Kassam phân tích, những nét chung trong chính sách của Mỹ, Trung Quốc và Đài Loan đă xác định những ǵ được coi là "hiện trạng" tại ḥn đảo. Cụ thể, Đài Loan sẽ không tiến tới độc lập. Trung Quốc cũng sẽ không cố gắng sát nhập ḥn đảo vào lănh thổ nữa, mặc dù vẫn tuyên bố Đài Loan thuộc chủ quyền của ḿnh. Các nước khác sẽ tránh công nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập, và thiết lập mối quan hệ không chính thức với ḥn đảo. Mỹ sẽ tiếp tục mập mờ về việc có bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc tấn công hay không, trong khi vẫn bán vũ khí cho ḥn đảo như một cách răn đe Bắc Kinh.
"Ư định của bà Thái Anh Văn đă rơ ràng: Đài Loan không cần thiết phải tiến tới độc lập," một bài xă luận trên Thời báo Đài Bắc nói.
Tránh xung đột với Trung Quốc hết mức có thể
Nhiều quan chức Đài Loan và những người có ảnh hưởng tại ḥn đảo đă cảnh báo t́nh trạng căng thẳng leo thang với Trung Quốc, và kêu gọi không kích động chiến tranh giữa 2 bên.
Do đó, tuyên bố ngày 21/10 của ông Biden có thể khiến Trung Quốc nghĩ rằng Mỹ sắp ủng hộ Đài Loan độc lập một cách chính thức. Nếu vậy, ông Tập nhiều khả năng sẽ sử dụng quân sự để sát nhập ḥn đảo. Một quan chức Trung Quốc đă cảnh báo rằng Mỹ nên "thận trọng với lời nói của ḿnh."
Đài Loan đang kêu gọi thêm sự ủng hộ của quốc tế, bao gồm hợp tác về an ninh và kinh tế. Họ cũng muốn được tạo cơ hội để tham gia các hiệp định thương mại, như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái B́nh Dương (CPTPP). Ḥn đảo đang muốn tạo ra sự cân bằng trước những áp lực từ Trung Quốc bằng những hành động "vừa phải", chứ không hề cố gắng thay đổi hiện trạng.
Mỹ có vai tṛ rất quan trọng trong việc duy tŕ hiện trạng tại Đài Loan. Một mối quan hệ bền chặt hơn giữa hai bên có thể sẽ giúp ḥn đảo giữ được hoà b́nh trong tương lai. Theo New York Times, 3/4 người dân Đài Loan muốn Mỹ giúp Đài Loan tham gia vào các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc (UN) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Đương nhiên, nếu Trung Quốc có hành động bạo lực, Đài Loan sẽ từ bỏ chiến lược ôn hoà của ḿnh và t́m kiếm sự hỗ trợ trực tiếp từ Mỹ. Nhưng điều này khó có thể xảy ra trong tương lai gần. Cả Mỹ và Đài Loan đều nhất trí rằng, việc Trung Quốc dùng quân sự để sát nhập ḥn đảo sẽ chỉ xảy ra trong vài năm tới.
Bà Kassam khẳng định, nếu muốn giúp đỡ Đài Loan, các nước cần phải hiểu rơ về lịch sử và nguyện vọng chính trị của người dân Đài Loan trước. Họ cần lắng nghe tiếng nói của người dân trên ḥn đảo, trước khi làm bất cứ điều ǵ.
"Có, chúng tôi cam kết thực hiện điều đó," ông Joe Biden nói.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Đài Loan đang ở mức tệ nhất trong nhiều thập kỷ qua. Đầu tháng 10, Trung Quốc đưa số lượng máy bay kỷ lục vào vùng nhận dạng pḥng không của Đài Loan - một lời cảnh báo về ư định sát nhập ḥn đảo vào lănh thổ của ḿnh.Một số nhà lập pháp Mỹ đă kêu gọi Washington cam kết đảm bảo an toàn cho Đài Loan, và từ bỏ những chính sách ngoại giao mơ hồ với ḥn đảo trong quá khứ. Tuy nhiên, sau lời tuyên bố của ông Biden, Nhà Trắng đă nhanh chóng thông báo rằng Mỹ sẽ không thay đổi ǵ trong chính sách với Đài Loan.
Với động thái này, Mỹ dường như đang muốn gửi thông điệp rằng, họ không muốn Đài Loan "hành động quá hấp tấp" khi nhận được sự hỗ trợ. Điều này không có ǵ đáng ngạc nhiên.
Tuy nhiên, đó có phải những ǵ Đài Loan thực sự muốn? Theo Natasha Kassam, một chuyên gia về Trung Quốc, đồng thời là Giám đốc Chính sách đối ngoại và Dư luận tại Viện Lowy (Úc), tiếng nói của ḥn đảo đang không được cộng đồng quốc tế lắng nghe.
Theo thống kê của Trung tâm nghiên cứu Bầu cử thuộc Đại học Quốc gia Chengchi (Đài Loan), từ năm 1994 đến nay, tỷ lệ người Đài Loan ủng hộ việc sát nhập với Trung Quốc luôn dưới 5%. Tính đến ngày 21/6/2021, tỷ lệ này chỉ c̣n 1,5%. Trong khi đó, có tới gần 88% người dân Đài Loan muốn "duy tŕ hiện trạng" (Maintain status quo) là 88% - sau khi trừ thêm số ủng hộ độc lập nhanh nhất có thể và số không trả lời.Theo bà Kassam, tỷ lệ người muốn duy tŕ hiện trạng măi măi (Maintain status quo indefinitely - đường màu xanh dương) đang ngày càng tăng lên.
Nếu không có sự đe doạ nào từ phía Trung Quốc, chắc chắn đa số người Đài Loan sẽ chọn "độc lập sớm nhất có thể" (Independence as soon as possible - đường màu xanh lá cây đậm). Nhưng tỷ lệ người ủng hộ điều này luôn dưới 10% trong 27 năm qua. Điều đó chứng tỏ, quyết tâm sát nhập ḥn đảo của Bắc Kinh đă làm đa số người Đài Loan chuyển sang một lựa chọn thực dụng , là "duy tŕ hiện trạng".
Trong bài phát biểu ngày 10/10, Lănh đạo Đài Loan Thái Anh Văn cũng đă kêu gọi ḥn đảo nên giữ nguyên hiện trạng, nhưng vẫn sẵn sàng ngăn chặn mọi động thái làm thay đổi điều đó.
Bà Kassam phân tích, những nét chung trong chính sách của Mỹ, Trung Quốc và Đài Loan đă xác định những ǵ được coi là "hiện trạng" tại ḥn đảo. Cụ thể, Đài Loan sẽ không tiến tới độc lập. Trung Quốc cũng sẽ không cố gắng sát nhập ḥn đảo vào lănh thổ nữa, mặc dù vẫn tuyên bố Đài Loan thuộc chủ quyền của ḿnh. Các nước khác sẽ tránh công nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập, và thiết lập mối quan hệ không chính thức với ḥn đảo. Mỹ sẽ tiếp tục mập mờ về việc có bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc tấn công hay không, trong khi vẫn bán vũ khí cho ḥn đảo như một cách răn đe Bắc Kinh.
"Ư định của bà Thái Anh Văn đă rơ ràng: Đài Loan không cần thiết phải tiến tới độc lập," một bài xă luận trên Thời báo Đài Bắc nói.
Tránh xung đột với Trung Quốc hết mức có thể
Nhiều quan chức Đài Loan và những người có ảnh hưởng tại ḥn đảo đă cảnh báo t́nh trạng căng thẳng leo thang với Trung Quốc, và kêu gọi không kích động chiến tranh giữa 2 bên.
Do đó, tuyên bố ngày 21/10 của ông Biden có thể khiến Trung Quốc nghĩ rằng Mỹ sắp ủng hộ Đài Loan độc lập một cách chính thức. Nếu vậy, ông Tập nhiều khả năng sẽ sử dụng quân sự để sát nhập ḥn đảo. Một quan chức Trung Quốc đă cảnh báo rằng Mỹ nên "thận trọng với lời nói của ḿnh."
Đài Loan đang kêu gọi thêm sự ủng hộ của quốc tế, bao gồm hợp tác về an ninh và kinh tế. Họ cũng muốn được tạo cơ hội để tham gia các hiệp định thương mại, như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái B́nh Dương (CPTPP). Ḥn đảo đang muốn tạo ra sự cân bằng trước những áp lực từ Trung Quốc bằng những hành động "vừa phải", chứ không hề cố gắng thay đổi hiện trạng.
Mỹ có vai tṛ rất quan trọng trong việc duy tŕ hiện trạng tại Đài Loan. Một mối quan hệ bền chặt hơn giữa hai bên có thể sẽ giúp ḥn đảo giữ được hoà b́nh trong tương lai. Theo New York Times, 3/4 người dân Đài Loan muốn Mỹ giúp Đài Loan tham gia vào các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc (UN) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Đương nhiên, nếu Trung Quốc có hành động bạo lực, Đài Loan sẽ từ bỏ chiến lược ôn hoà của ḿnh và t́m kiếm sự hỗ trợ trực tiếp từ Mỹ. Nhưng điều này khó có thể xảy ra trong tương lai gần. Cả Mỹ và Đài Loan đều nhất trí rằng, việc Trung Quốc dùng quân sự để sát nhập ḥn đảo sẽ chỉ xảy ra trong vài năm tới.
Bà Kassam khẳng định, nếu muốn giúp đỡ Đài Loan, các nước cần phải hiểu rơ về lịch sử và nguyện vọng chính trị của người dân Đài Loan trước. Họ cần lắng nghe tiếng nói của người dân trên ḥn đảo, trước khi làm bất cứ điều ǵ.