Log in

View Full Version : UAV Thổ tung hoành ở Donbass: Tiếp tục làm mưa gió hay đặt dấu chấm hết cho 'huyền thoại'?


therealrtz
11-01-2021, 13:38
UAV Bayraktar TB2 mà Ukraine mua của Thổ Nhĩ Kỳ chính thức khai hỏa ở miền Đông nhưng liệu nó có tiếp tục giúp Ukraine giành lợi thế như ở Syria, Lybia hay Nagorno-Karabakh?

DONBASS CẦN VŨ KHÍ PH̉NG KHÔNG ĐỂ TỰ VỆ TRƯỚC UAV TB2

Như vậy Lực lượng vũ trang Ukraine đă sử dụng UAV tấn công TB2 mua của Thổ Nhĩ Kỳ ở Donbass. Mục tiêu là một khẩu lựu pháo 122mm D-30 của lực lượng dân quân DPR, gần làng Granitnoye ở vùng Donetsk. Thực tế đă có một hiệu ứng khá đáng sợ với DPR về loại UAV này.

Tuy nhiên hiệu quả chiến đấu của TB2 cũng đáng nghi ngờ, tên lửa MAM-S cỡ nhỏ, có điều khiển bằng laser, dù bắn trúng mục tiêu nhưng chỉ phá hủy bản thân khẩu pháo chứ không gây chết người.

Trong cuộc xung đột giữa Azerbaijan và Armenia tại khu vực Nagorno-Karabakh vào tháng 9 năm ngoái, UAV TB2 của Azerbaijan đă "làm mưa làm gió", được cho là đă giúp Azerbaijan phá vỡ sự kháng cự của Armenia và hiện nay được Ukraine coi là liều thuốc "chữa bách bệnh" chống lại Donbass nổi loạn.

Kiev đă mua 6 chiếc UAV TB2 và vài trăm cơ số đạn chính xác cao đi kèm. Trong tương lai, Ukraine sẽ mua thêm khoảng 15 chiếc TB2 và có thể sẽ cùng sản xuất. Theo các chuyên gia, đối với một chiến dịch tấn công toàn diện của Ukraine vào Donbass, cần ít nhất khoảng 50 UAV TB2 như vậy.

Nhưng với số lượng 6 chiếc UAV TB2, các cuộc tiến công của loại UAV này chỉ có thể là "muỗi đốt" cho lực lượng dân quân Donbass. Mặc dù có thể gây thiệt hại nhưng Donbass "có thể chịu được". Và hơn lúc nào hết, lúc này dân quân Donbass cần có vũ khí pḥng không hiệu quả trị UAV nhưng ai có thể là bên cung cấp?

NĂNG LỰC THẬT HAY CHIÊU TIẾP THỊ CỦA ANKRA?

Những thêu dệt về khả năng chiến đấu tuyệt vời của UAV Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ đă ra đời trong cuộc xung đột tại Karabakh giữa Armenia và Azerbaijan. Có ư kiến ​​cho rằng chính những chiếc UAV này đă giúp Baku phá tan toàn bộ khả năng pḥng ngự của Armenia.

Tuyên bố này là không rơ ràng và không được ghi chép cụ thể, tuy nhiên, một chiêu tṛ PR xuất sắc đă được tiến hành cho các UAV vũ trang có nguồn gốc Thổ Nhĩ Kỳ-Canada này. Có vẻ như UAV TB2 mới là nhân tố giúp giành chiến thắng trong cuộc chiến kéo dài 44 ngày đó.

Ankara rất tích cực quảng bá thiết bị quân sự của ḿnh và bất kỳ chiếc xe tăng nào của Armenia bị phá hủy, đều được coi là "nạn nhân" của UAV TB2.

Nhưng lưu ư rằng, trong cuộc xung đột ở Karabakh, Azerbaijan không chỉ sử dụng UAV TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ, họ c̣n sử dụng nhiều UAV do Israel sản xuất như Aerostar, Hermes, Heron, Harop, Orbiter 2M.

Trong hai năm qua, Azerbaijan đă chi khoảng 36 triệu USD cho việc mua sắm các hệ thống giám sát trên không và UAV TB2 cũng không phải là đứng đầu. Tuy nhiên, UAV TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ lại trở thành một "biểu tượng" cho những chiến thắng của quân đội Azerbaijan.

https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1909367&stc=1&d=1635773870

Mọi phương tiện truyền thông đều ca ngợi UAV TB2 với những tính năng phi thường, cả trong lĩnh vực trinh sát và chiến đấu.

Nhưng theo các phân tích của các chuyên gia quân sự độc lập, tất cả những điều này chỉ là chuyện hoang đường và là một chiến dịch quảng cáo rầm rộ của Thổ Nhĩ Kỳ. Trên thực tế, UAV TB2 cũng chỉ là một UAV b́nh thường và nó không đóng vai tṛ quan trọng nào trong các cuộc chiến.

Chính Israel và Mỹ đă thành công ở mức độ lớn hơn trong việc phát triển máy bay không người lái chiến đấu, những nước này đă có kinh nghiệm sử dụng chúng kể từ Chiến tranh vùng Vịnh năm 2003 (UAV tấn công MQ-1A Predator).

Bayraktar TB2 thực sự không phải là UAV xuất sắc nhất trên thế giới, phạm vi hoạt động của chúng bị giới hạn trong khoảng bán kính 150-200 km, tải trọng vũ khí cũng không quá cao, chỉ khoảng 50 kg; TB2 chỉ mang được hai tên lửa dẫn đường, hoặc một đầu đạn trong biến thể "kamikaze (tự sát)", đảm bảo đủ sức phá hủy một xe tăng.

Với sự hiện diện của các hệ thống pḥng không hiện đại, TB2 thành con mồi khá dễ dàng, khi tốc độ chỉ đạt 130 km/h (tối đa 220 km/h), trần bay tối đa khoảng 8.000m (tuy nhiên trần bay cao như vậy sẽ không tiến công được mục tiêu đối với một UAV).

DÂN QUÂN DONBASS CÓ VŨ KHÍ G̀ ĐỂ CHỐNG LẠI UAV TB2?

Hiện tại, vũ khí pḥng không của lực lượng dân quân khu vực Donbass đều là loại tầm ngắn, như một số hệ thống pháo pḥng không ZU-23-4 Shilka, ZU-23-2; tên lửa Osa-AK (M) và tên lửa pḥng không vác vai (MANPADS) như Strela-2, Strela-10 và Needle.

Nếu trong cuộc xung đột năm 2014-2015, dân quân Donbass đă bắn rơi 7 trực thăng, 11 máy bay cánh bằng và 2 máy bay không người lái; tạo sự hủy diệt trên không với Không quân Ukraine, th́ giờ đây có thể những vũ khí pḥng không này đă lạc hậu khi chống lại UAV.

Hiệu quả của những vũ khí pḥng không này trong việc đối đầu với UAV nhỏ, có tốc độ bay thấp là rất đáng nghi ngờ; thực tế rất hiếm trường hợp UAV TB2 bị bắn rơi.

Tác chiến điện tử (EW) cũng có thể được sử dụng để chống lại các UAV tấn công có độ chính xác cao; hiện dân quân Miền Đông cũng đă sở hữu những phương tiện như vậy. Đó là tổ hợp chế áp điện tử di động Terrikon-M2N, được sản xuất tại nhà máy Topaz vùng Donetsk, và có bắt đầu giao cho dân quân DPR từ ngày 2/12/2019 với số lượng 2 chiếc/năm.

Rất có thể, tổ hợp tác chiến điện tử Terrikon-M2N được chế tạo để phát hiện và chế áp các kênh điều khiển UAV của Ukraine, bằng cách sử dụng cấu trúc giả lập ngẫu nhiên các kênh điều khiển ở dải tần 800 MHz và cao hơn. Thực chất đây là một phát triển của Liên Xô những năm 1980.

Ngoài ra lực lượng dân quân Donbass c̣n được trang bị tổ hợp chế áp điện tử tự động R-300 "Mandat" (REP), được phát triển tại Viện Nghiên cứu Kỹ thuật Vô tuyến Tambov, với sự tham gia của các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Tự động hóa Phức hợp của Donetsk.

Tại Nga, tổ hợp R-300 Mandat được nâng cấp thành các phiên bản Borisoglebsk, Borisoglebsk-2 và R-300M1P Diabazol. Theo thông tin, chúng từ lâu đă được cung cấp lực lượng pḥng không Nga để bảo vệ căn cứ không quân và hải quân của Nga ở Khmeimim và Tartus tại Syria, nhằm chống lại các UAV của quân khủng bố.

LIỆU UKRAINE CÓ QUÁ KỲ VỌNG VÀO UAV TB2?

Alexei Leonkov, chuyên gia quân sự kiêm biên tập viên của Tạp chí "Kho vũ khí của Tổ quốc" cho biết: "Bất kỳ máy bay không người lái nào cũng chỉ phát huy hiệu quả, nếu lực lượng mặt đất không tổ chức các lực lượng pḥng không; bản thân các UAV dễ bị bắn hạ trước các hệ thống pḥng không, do tốc độ thấp và khả năng cơ động hạn chế".

Theo ông Leonkov, chỉ cần các hệ thống pḥng không Pantsir-S1 hoặc Tor là có thể tiêu diệt số UAV vũ trang; các hệ thống pḥng không tầm xa như S-300 hay S-400 là không cần thiết và lăng phí.

Một vấn đề khác nếu UAV có khả năng thực hiện các cuộc tấn công từ khoảng cách xa hơn như TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng ngay cả khi đó, nó vẫn có thể phản công dưới dạng hệ thống tác chiến điện tử; kinh nghiệm ở Syria và Karabakh đă chứng minh rơ điều này.

Kinh nghiệm chống UAV của Nga ở Syria đă cho thấy khi các nỗ lực tấn công căn cứ không quân Khmeimim được các lực lượng nổi dậy thực hiện thường xuyên nhưng tất cả các cuộc không kích này đều bị đẩy lui thành công, cả bằng hỏa lực hủy diệt và các phương tiện chống UAV cùng hệ thống tác chiến điện tử.

Nhưng phải khẳng định, những UAV mà phiến quân sử dụng chống Nga tại Syria là những UAV đơn giản (thường là UAV thương mại), tầm bay thấp, dễ bị chế áp điện tử và không có vũ khí phóng từ xa.

Nếu xung đột tại khu vực Donbass tiếp tục bùng nổ, th́ việc Ukraine sử dụng rộng răi UAV TB2 có thể sẽ xảy ra. Loại UAV này đă sử dụng khá hiệu quả ở chiến trường Syria, Libya và Karabakh, là những nơi có khả năng pḥng không tương đương như của khu vực Donbass hiện nay.

Do vậy Ukraine hy vọng UAV TB2 sẽ là vũ khí sẽ làm thay đổi cục diện chiến trường; nhưng liệu Nga có đứng nh́n người anh em Slavo nói tiếng Nga, bị UAV TB2 "tàn sát", khi họ có vô đối các loại vũ khí trị UAV hiệu quả?

UAV không phải là "thuốc chữa bách bệnh", mà chỉ là sự phát triển của các h́nh thức và thủ đoạn chiến tranh mới. Nhưng sự kỳ vọng vào UAV TB2 của Ukraine lần này là rất lớn.

Nhu cầu về UAV TB2 hầu như chỉ được t́m thấy ở các nước kém phát triển về chế tạo máy bay. Ukraine đă thử nghiệm UAV TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ vào mùa hè năm 2019.

Sau đó Ukraine đă kư kết thỏa thuận mua số UAV này với số lượng gồm 6 chiếc, 2 trạm điều khiển và khoảng 200 tên lửa dẫn đường; toàn bộ hợp đồng là 69 triệu USD.

Song nếu có một, hai hoặc toàn bộ số UAV TB2 bị bắn rơi trên bầu trời Donbass, th́ huyền thoại về UAV Bayraktar TB2 sẽ dừng lại ở đây. Với t́nh h́nh diễn biến căng thẳng trong những ngày qua, rất có thể chúng ta sẽ chứng kiến UAV TB2 sẽ bị bắn hạ ở Donbass, nhưng bằng vũ khí ǵ, th́ hăy chờ xem.

VietBF @ Sưu tầm