june04
11-03-2021, 01:38
Khẩu trang đă được chứng minh là công cụ pḥng dịch cơ bản và ít tốn kém nhất. Nhưng nó đồng thời cũng là thứ khiến thế giới chia rẽ.
Khi đại dịch mới bắt đầu, đa số các nước phương Tây có cách chống dịch khá tương đồng. Ca nhiễm gia tăng sẽ dẫn đến phong tỏa; du lịch quốc tế gần như đóng băng; trong nước th́ áp dụng các quy tắc pḥng dịch nghiêm ngặt, bao gồm giăn cách xă hội, rửa tay, và đặc biệt là đeo khẩu trang - một quy tắc thậm chí trở thành bắt buộc.
Những ngày ấy đă ở lại phía sau. Cách chống dịch giờ đây đă khác theo từng quốc gia và khu vực. Và khẩu trang lại một lần nữa trở thành một ví dụ cho sự bất đồng, của một thế giới chia rẽ trong cách tiếp cận pḥng dịch Covid-19.
Khẩu trang đă được chứng minh là có vai tṛ quan trọng để pḥng dịch. Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng nó giúp giảm khả năng lây lan virus, giúp rủi ro nhiễm bệnh giảm đi rất nhiều. Thế nhưng, tranh căi vẫn nổ ra xoay quanh cách sử dụng khẩu trang, nhất là khi nhiều khu vực và quốc gia đă dỡ bỏ yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1910670&stc=1&d=1635903454
"Khẩu trang đă trở thành biểu tượng của một xă hội chia rẽ, giữa những người cảm thấy bản thân đă bị ḱm kẹp quá mức, và những ai nghĩ rằng các quy tắc pḥng dịch như vậy là chưa đủ," - Simon Williams, chuyên gia nghiên cứu hành vi từ ĐH Swansea cho biết.
Một mùa đông lạnh giá sắp đến. Nhiều quốc gia đă xuất hiện lời kêu gọi nên tiếp tục bắt buộc đeo khẩu trang. Nhưng trong một xă hội chia rẽ, nơi người dân đă quá mệt mỏi với những thông điệp không thống nhất, việc tái áp đặt quy định trở nên hết sức phức tạp.
Những thông điệp bất đồng
Những ngày đầu dịch bệnh, việc sử dụng khẩu trang đă là điều gây tranh căi giữa chính phủ các nước, thậm chí là ngay cả Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ai cũng sợ rằng việc nóng vội ban hành quy định sẽ khiến công nhân viên y tế tuyến đầu không có đủ trang thiết bị bảo hộ.
Nhưng Covid-19 đă dạy cho thế giới quá nhiều bài học, trong đó có việc phải đưa khẩu trang trở thành một điều b́nh thường mới, từ giữa năm 2020.
"Khẩu trang giúp lọc bớt khí dung tạo ra từ việc chúng ta nói hoặc thở. Nó hiệu quả nhất với các giọt bắn cỡ lớn, và ít hiệu quả hơn với những giọt nhỏ," - Bryan Bzdek, nhà nghiên cứu từ ĐH Bristol nhận định.
"Nó cũng giống như việc bạn lái xe qua một đàn côn trùng. Những con lớn sẽ bị chặn lại bởi kính chắn gió. Chỉ có những con nhỏ lọt vào được, thông qua đường thông khí."
Ngoài Đông Nam Á - nơi khẩu trang đă quá b́nh thường sau dịch SARS năm 2002, chỉ một số ít quốc gia quen với việc đeo khẩu trang nơi công cộng. Nhưng cơn sốc Covid-19 đă khiến tất cả phải thay đổi.
"Các nhà lập pháp và khoa học hành vi đều bất ngờ về tốc độ thích nghi với khẩu trang của người dân," - William nhận xét. "Thay đổi lớn nhất về nhận thức là công chúng dần chấp nhận rằng khẩu trang sẽ giúp bảo vệ người khác, thay v́ chỉ riêng người đeo."
"Dữ liệu chính xác về số ca nhiễm mà khẩu trang có thể ngăn chặn vẫn c̣n bỏ ngỏ, nhưng lợi ích dù nhỏ thôi cũng rất đáng khi khẩu trang là phương pháp pḥng dịch tốn ít chi phí nhất. Nó dễ dàng hơn so với việc giăn cách xă hội hoặc cách ly."
Có điều, cách chống dịch của các nước đă đi theo những con đường khác.
Tại Mỹ, Tổng thống Joe Biden đă đưa khẩu trang trở thành cột trụ quan trọng trong chính sách chống dịch của ḿnh. Chính quyền của ông tuân thủ hướng dẫn của CDC về khuyến nghị đeo khẩu trang, ban hành quy định trong các cơ quan chính phủ, và khuyến khích các trường học áp dụng.
Nhưng chính sách của ông vấp phải sự phản đối của nhiều tiểu bang. Gần nhất là Bộ Giáo dục Quốc gia phải tranh căi quyết liệt với Sở Giáo dục Florida, về việc sở này quyết định giảm bớt ngân quỹ cho các trường đang yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc.
Ở châu Âu, khẩu trang đă trở thành điều b́nh thường mới ở một số nước, dù số ca nhiễm và nhập viện đều đă trong tầm kiểm soát cùng quy định nghiêm ngặt dành cho người chưa tiêm vaccine. Như Tây Ban Nha bắt buộc người dân phải đeo khẩu trang trong môi trường kín - nơi không thể thực hiện giăn cách xă hội. Pháp th́ mới dỡ bỏ quy định đeo khẩu trang ngoài trời, nhưng vẫn duy tŕ ở môi trường kín. C̣n Ư, họ yêu cầu người dân phải đeo khẩu trang khi sử dụng phương tiện công cộng.
Riêng nước Anh th́ khác. Dù có số ca nhiễm gia tăng liên tục từ mùa hè, họ lại không yêu cầu người dân đeo khẩu trang nữa. Thủ tướng Anh Boris Johnson nói rằng đeo hay không là "lựa chọn của mỗi người".
Tại sao gây tranh căi đến thế?
Theo Ivo Vlaev, giáo sư khoa học hành vi từ ĐH Warwick, người ta đeo khẩu trang đa phần là v́ "quy định ở nơi sinh sống".
"Quy định bắt buộc sẽ cho thấy tín hiệu rằng việc đó là quan trọng," - Williams bổ sung thêm. "Đeo khẩu trang là hành vi chịu ảnh hưởng bởi xă hội. Nhưng trong bối cảnh không c̣n bắt buộc nữa, người ta sẽ học nhau mà từ bỏ nó."
Nước Anh là một ví dụ điển h́nh. Khi quy định tung ra vào năm 2020, người dân lũ lượt đeo khẩu trang. Nhưng con số cũng giảm mạnh ngay khi quy định được dỡ bỏ vào tháng 7/2021.
Chính phủ Anh hiện tại phải đối mặt với bài toán làm sao để khuyến khích đeo khẩu trang mà không được hậu thuẫn bởi luật pháp, trong bối cảnh số ca nhiễm gia tăng và mùa đông đang đến gần.
Sajid Javid - thư kư y tế Anh đă kêu gọi người dân đeo khẩu trang để tránh các quy tắc pḥng dịch siết chặt hơn trong tương lai. Nhưng ông cũng phải thú nhận rằng công chúng khó mà tuân thủ, khi các nhà lập pháp xuất hiện mà chẳng có mảnh vào nào trên miệng cả.
"Mọi người phải học một thói quen mới - đeo khẩu trang, rồi lại phải "quên" nó đi, rồi lại phải học lại," - Williams nhận xét. "Một thách thức lớn, v́ đa số vốn sống cả đời mà không cần khẩu trang rồi."
Khi đại dịch mới bắt đầu, đa số các nước phương Tây có cách chống dịch khá tương đồng. Ca nhiễm gia tăng sẽ dẫn đến phong tỏa; du lịch quốc tế gần như đóng băng; trong nước th́ áp dụng các quy tắc pḥng dịch nghiêm ngặt, bao gồm giăn cách xă hội, rửa tay, và đặc biệt là đeo khẩu trang - một quy tắc thậm chí trở thành bắt buộc.
Những ngày ấy đă ở lại phía sau. Cách chống dịch giờ đây đă khác theo từng quốc gia và khu vực. Và khẩu trang lại một lần nữa trở thành một ví dụ cho sự bất đồng, của một thế giới chia rẽ trong cách tiếp cận pḥng dịch Covid-19.
Khẩu trang đă được chứng minh là có vai tṛ quan trọng để pḥng dịch. Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng nó giúp giảm khả năng lây lan virus, giúp rủi ro nhiễm bệnh giảm đi rất nhiều. Thế nhưng, tranh căi vẫn nổ ra xoay quanh cách sử dụng khẩu trang, nhất là khi nhiều khu vực và quốc gia đă dỡ bỏ yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc.
https://www.intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1910670&stc=1&d=1635903454
"Khẩu trang đă trở thành biểu tượng của một xă hội chia rẽ, giữa những người cảm thấy bản thân đă bị ḱm kẹp quá mức, và những ai nghĩ rằng các quy tắc pḥng dịch như vậy là chưa đủ," - Simon Williams, chuyên gia nghiên cứu hành vi từ ĐH Swansea cho biết.
Một mùa đông lạnh giá sắp đến. Nhiều quốc gia đă xuất hiện lời kêu gọi nên tiếp tục bắt buộc đeo khẩu trang. Nhưng trong một xă hội chia rẽ, nơi người dân đă quá mệt mỏi với những thông điệp không thống nhất, việc tái áp đặt quy định trở nên hết sức phức tạp.
Những thông điệp bất đồng
Những ngày đầu dịch bệnh, việc sử dụng khẩu trang đă là điều gây tranh căi giữa chính phủ các nước, thậm chí là ngay cả Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ai cũng sợ rằng việc nóng vội ban hành quy định sẽ khiến công nhân viên y tế tuyến đầu không có đủ trang thiết bị bảo hộ.
Nhưng Covid-19 đă dạy cho thế giới quá nhiều bài học, trong đó có việc phải đưa khẩu trang trở thành một điều b́nh thường mới, từ giữa năm 2020.
"Khẩu trang giúp lọc bớt khí dung tạo ra từ việc chúng ta nói hoặc thở. Nó hiệu quả nhất với các giọt bắn cỡ lớn, và ít hiệu quả hơn với những giọt nhỏ," - Bryan Bzdek, nhà nghiên cứu từ ĐH Bristol nhận định.
"Nó cũng giống như việc bạn lái xe qua một đàn côn trùng. Những con lớn sẽ bị chặn lại bởi kính chắn gió. Chỉ có những con nhỏ lọt vào được, thông qua đường thông khí."
Ngoài Đông Nam Á - nơi khẩu trang đă quá b́nh thường sau dịch SARS năm 2002, chỉ một số ít quốc gia quen với việc đeo khẩu trang nơi công cộng. Nhưng cơn sốc Covid-19 đă khiến tất cả phải thay đổi.
"Các nhà lập pháp và khoa học hành vi đều bất ngờ về tốc độ thích nghi với khẩu trang của người dân," - William nhận xét. "Thay đổi lớn nhất về nhận thức là công chúng dần chấp nhận rằng khẩu trang sẽ giúp bảo vệ người khác, thay v́ chỉ riêng người đeo."
"Dữ liệu chính xác về số ca nhiễm mà khẩu trang có thể ngăn chặn vẫn c̣n bỏ ngỏ, nhưng lợi ích dù nhỏ thôi cũng rất đáng khi khẩu trang là phương pháp pḥng dịch tốn ít chi phí nhất. Nó dễ dàng hơn so với việc giăn cách xă hội hoặc cách ly."
Có điều, cách chống dịch của các nước đă đi theo những con đường khác.
Tại Mỹ, Tổng thống Joe Biden đă đưa khẩu trang trở thành cột trụ quan trọng trong chính sách chống dịch của ḿnh. Chính quyền của ông tuân thủ hướng dẫn của CDC về khuyến nghị đeo khẩu trang, ban hành quy định trong các cơ quan chính phủ, và khuyến khích các trường học áp dụng.
Nhưng chính sách của ông vấp phải sự phản đối của nhiều tiểu bang. Gần nhất là Bộ Giáo dục Quốc gia phải tranh căi quyết liệt với Sở Giáo dục Florida, về việc sở này quyết định giảm bớt ngân quỹ cho các trường đang yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc.
Ở châu Âu, khẩu trang đă trở thành điều b́nh thường mới ở một số nước, dù số ca nhiễm và nhập viện đều đă trong tầm kiểm soát cùng quy định nghiêm ngặt dành cho người chưa tiêm vaccine. Như Tây Ban Nha bắt buộc người dân phải đeo khẩu trang trong môi trường kín - nơi không thể thực hiện giăn cách xă hội. Pháp th́ mới dỡ bỏ quy định đeo khẩu trang ngoài trời, nhưng vẫn duy tŕ ở môi trường kín. C̣n Ư, họ yêu cầu người dân phải đeo khẩu trang khi sử dụng phương tiện công cộng.
Riêng nước Anh th́ khác. Dù có số ca nhiễm gia tăng liên tục từ mùa hè, họ lại không yêu cầu người dân đeo khẩu trang nữa. Thủ tướng Anh Boris Johnson nói rằng đeo hay không là "lựa chọn của mỗi người".
Tại sao gây tranh căi đến thế?
Theo Ivo Vlaev, giáo sư khoa học hành vi từ ĐH Warwick, người ta đeo khẩu trang đa phần là v́ "quy định ở nơi sinh sống".
"Quy định bắt buộc sẽ cho thấy tín hiệu rằng việc đó là quan trọng," - Williams bổ sung thêm. "Đeo khẩu trang là hành vi chịu ảnh hưởng bởi xă hội. Nhưng trong bối cảnh không c̣n bắt buộc nữa, người ta sẽ học nhau mà từ bỏ nó."
Nước Anh là một ví dụ điển h́nh. Khi quy định tung ra vào năm 2020, người dân lũ lượt đeo khẩu trang. Nhưng con số cũng giảm mạnh ngay khi quy định được dỡ bỏ vào tháng 7/2021.
Chính phủ Anh hiện tại phải đối mặt với bài toán làm sao để khuyến khích đeo khẩu trang mà không được hậu thuẫn bởi luật pháp, trong bối cảnh số ca nhiễm gia tăng và mùa đông đang đến gần.
Sajid Javid - thư kư y tế Anh đă kêu gọi người dân đeo khẩu trang để tránh các quy tắc pḥng dịch siết chặt hơn trong tương lai. Nhưng ông cũng phải thú nhận rằng công chúng khó mà tuân thủ, khi các nhà lập pháp xuất hiện mà chẳng có mảnh vào nào trên miệng cả.
"Mọi người phải học một thói quen mới - đeo khẩu trang, rồi lại phải "quên" nó đi, rồi lại phải học lại," - Williams nhận xét. "Một thách thức lớn, v́ đa số vốn sống cả đời mà không cần khẩu trang rồi."