goodidea
11-16-2021, 14:30
Do không biết 2 vế hoàn chỉnh nên hậu thế đă hiểu lầm câu nói này suốt cả ngàn năm. Vế sau đó là ǵ?
Nguồn gốc của “Nam nữ thụ thụ bất thân”
Câu “Nam nữ thụ thụ bất thân” xuất phát từ ghi chép trong “Mạnh Tử – Ly Lâu thượng”. Mạnh Tử là một học giả, chắc chắn sẽ khó tránh khỏi những luận bàn giữa học giả với học giả. Nước Tề có một người biện luận tên là Thuần Vu Khôn, ông ta rất thích t́m ai đó để thảo luận về một số chủ đề.
https://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1922932&stc=1&d=1637073009
Một lần, ông đến thăm Mạnh Tử và hỏi: “Thưa ngài, một số người nói rằng đàn ông và phụ nữ không thể trực tiếp trao và nhận vật phẩm bằng tay, đó là một hành vi đúng đắn. Điều đó có đúng không?”
Mạnh Tử đáp: “Đúng, đây là một cách cư xử đúng mực”.
Thuần Vu Khôn hỏi tiếp: “Vậy nếu chị dâu của tôi chẳng may rơi xuống sông, tôi có thể dùng tay cứu chị ấy được không?”
Mạnh Tử đáp: “Nh́n thấy chị dâu rơi xuống nước mà không cứu, chẳng khác ǵ loài lang sói độc ác, tàn nhẫn. Giữa nam và nữ không nên trực tiếp trao và nhận vật phẩm bằng tay là lễ nghi, nếu chẳng may chị dâu rơi xuống sông th́ hăy dùng tay để cứu. Bởi v́ giải cứu là một biện pháp khẩn cấp, cần biết rằng trong t́nh huống đó tính mạng con người đang bị đe dọa!”
Thuần Vu Khôn lại hỏi Mạnh Tử: “Khi ngày nay thiên hạ bách tính đang ch́m trong ḍng nước dữ của bạo quyền, vậy tại sao ông không đứng ra cứu văn? Lẽ nào ông vẫn c̣n cố chấp với cái gọi là đạo lễ thông thường, và bị ḱm hăm bởi tiết độ của văn nhân?. Không chịu diện kiến chư hầu, thờ ơ nh́n dân chúng đau khổ?”
Mạnh Tử mỉm cười và đáp: “Để cứu dân chúng bị mắc kẹt trong bạo quyền, ngươi phải dùng đạo lư về nhân nghĩa để cảm hóa quân vương mà cứu giúp dân chúng. Nếu chị dâu của ngươi bị chết đuối, ngươi có thể gạt phép xă giao sang một bên và ra tay cứu giúp. Nhưng ngươi không bao giờ có thể bảo ta từ bỏ đạo lư. Dùng đôi tay để cứu thiên hạ sao?”
Đời người c̣n có nhiều thứ quan trọng hơn lễ nghĩa
Thời Chiến Quốc, có một diễn thuyết gia nổi tiếng tên là Thuần Vu Khôn. Ông ta không hoàn toàn đồng ư với câu nói trên trong Lễ Kư, bèn trực tiếp đến hỏi Mạnh Tử: "Nam nữ thụ thụ bất thân, lễ dữ?" (Nam nữ thụ thụ bất thân, có phải là đúng với chữ Lễ không?)
Mạnh Tử trả lời là đúng. Ông ta lại hỏi: "Vậy bây giờ chị dâu đi lấy nước bị rơi xuống giếng, em chồng có nên đi cứu không?"
Câu nói này quả thực là hỏi đúng vấn đề, nếu theo quan điểm trên, th́ không thể cứu. Tuy nhiên Mạnh Tử ngẫm lại thấy thật sự không phải lẽ, mới tức giận nói rằng: "Nếu mà không cứu, th́ có khác ǵ loài cầm thú không?".
https://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1922931&stc=1&d=1637073009
Từ điển tích này, sách Lễ Kư bổ sung thêm câu nói của Mạnh Tử: "Nam nữ thụ thụ bất thân, lễ dă; tẩu nịch, viện chi dĩ thủ giả, quyền dă" (Nam nữ không được gần gũi với nhau, đó là Lễ; Chị dâu bị đuối nước, em chồng ra tay cứu giúp, đó là Quyền).
Em chồng cứu chị dâu khỏi đuối nước, dù có động chạm thân thể đi nữa, đó cũng là lẽ phải làm, đó là đạo làm người. Nếu chỉ v́ chút lễ nghĩa mà bỏ qua tính mạng con người, đó mới là trái đạo.
Do đó, câu nói trong sách Lễ Kư muốn nhắc nhở mọi người rằng lễ nghĩa là thứ phải có trong cuộc sống, song ngoài lễ nghĩa ra, vẫn có những thứ quan trọng hơn cả. Mọi người không nên quá chú trọng những quy tắc, mà quên đi những giá trị đích thực của cuộc sống.
VietBF@sưu tập
Nguồn gốc của “Nam nữ thụ thụ bất thân”
Câu “Nam nữ thụ thụ bất thân” xuất phát từ ghi chép trong “Mạnh Tử – Ly Lâu thượng”. Mạnh Tử là một học giả, chắc chắn sẽ khó tránh khỏi những luận bàn giữa học giả với học giả. Nước Tề có một người biện luận tên là Thuần Vu Khôn, ông ta rất thích t́m ai đó để thảo luận về một số chủ đề.
https://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1922932&stc=1&d=1637073009
Một lần, ông đến thăm Mạnh Tử và hỏi: “Thưa ngài, một số người nói rằng đàn ông và phụ nữ không thể trực tiếp trao và nhận vật phẩm bằng tay, đó là một hành vi đúng đắn. Điều đó có đúng không?”
Mạnh Tử đáp: “Đúng, đây là một cách cư xử đúng mực”.
Thuần Vu Khôn hỏi tiếp: “Vậy nếu chị dâu của tôi chẳng may rơi xuống sông, tôi có thể dùng tay cứu chị ấy được không?”
Mạnh Tử đáp: “Nh́n thấy chị dâu rơi xuống nước mà không cứu, chẳng khác ǵ loài lang sói độc ác, tàn nhẫn. Giữa nam và nữ không nên trực tiếp trao và nhận vật phẩm bằng tay là lễ nghi, nếu chẳng may chị dâu rơi xuống sông th́ hăy dùng tay để cứu. Bởi v́ giải cứu là một biện pháp khẩn cấp, cần biết rằng trong t́nh huống đó tính mạng con người đang bị đe dọa!”
Thuần Vu Khôn lại hỏi Mạnh Tử: “Khi ngày nay thiên hạ bách tính đang ch́m trong ḍng nước dữ của bạo quyền, vậy tại sao ông không đứng ra cứu văn? Lẽ nào ông vẫn c̣n cố chấp với cái gọi là đạo lễ thông thường, và bị ḱm hăm bởi tiết độ của văn nhân?. Không chịu diện kiến chư hầu, thờ ơ nh́n dân chúng đau khổ?”
Mạnh Tử mỉm cười và đáp: “Để cứu dân chúng bị mắc kẹt trong bạo quyền, ngươi phải dùng đạo lư về nhân nghĩa để cảm hóa quân vương mà cứu giúp dân chúng. Nếu chị dâu của ngươi bị chết đuối, ngươi có thể gạt phép xă giao sang một bên và ra tay cứu giúp. Nhưng ngươi không bao giờ có thể bảo ta từ bỏ đạo lư. Dùng đôi tay để cứu thiên hạ sao?”
Đời người c̣n có nhiều thứ quan trọng hơn lễ nghĩa
Thời Chiến Quốc, có một diễn thuyết gia nổi tiếng tên là Thuần Vu Khôn. Ông ta không hoàn toàn đồng ư với câu nói trên trong Lễ Kư, bèn trực tiếp đến hỏi Mạnh Tử: "Nam nữ thụ thụ bất thân, lễ dữ?" (Nam nữ thụ thụ bất thân, có phải là đúng với chữ Lễ không?)
Mạnh Tử trả lời là đúng. Ông ta lại hỏi: "Vậy bây giờ chị dâu đi lấy nước bị rơi xuống giếng, em chồng có nên đi cứu không?"
Câu nói này quả thực là hỏi đúng vấn đề, nếu theo quan điểm trên, th́ không thể cứu. Tuy nhiên Mạnh Tử ngẫm lại thấy thật sự không phải lẽ, mới tức giận nói rằng: "Nếu mà không cứu, th́ có khác ǵ loài cầm thú không?".
https://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=1922931&stc=1&d=1637073009
Từ điển tích này, sách Lễ Kư bổ sung thêm câu nói của Mạnh Tử: "Nam nữ thụ thụ bất thân, lễ dă; tẩu nịch, viện chi dĩ thủ giả, quyền dă" (Nam nữ không được gần gũi với nhau, đó là Lễ; Chị dâu bị đuối nước, em chồng ra tay cứu giúp, đó là Quyền).
Em chồng cứu chị dâu khỏi đuối nước, dù có động chạm thân thể đi nữa, đó cũng là lẽ phải làm, đó là đạo làm người. Nếu chỉ v́ chút lễ nghĩa mà bỏ qua tính mạng con người, đó mới là trái đạo.
Do đó, câu nói trong sách Lễ Kư muốn nhắc nhở mọi người rằng lễ nghĩa là thứ phải có trong cuộc sống, song ngoài lễ nghĩa ra, vẫn có những thứ quan trọng hơn cả. Mọi người không nên quá chú trọng những quy tắc, mà quên đi những giá trị đích thực của cuộc sống.
VietBF@sưu tập