june04
11-19-2021, 02:02
Covid-19 bùng phát thúc đẩy giới chức châu Âu tái áp đặt hạn chế, khiến người dân một số nước phản đối, nhưng phần lớn Đan Mạch vẫn đồng t́nh.
Từ giữa tháng 9, Covid-19 tưởng như không c̣n tồn tại ở Đan Mạch. Các trường học và nơi làm việc đều mở cửa. Người dân có thể đến quán bar, hộp đêm, nhà hàng, rạp chiếu phim, pḥng gym và địa điểm thi đấu thể thao mà không cần xuất tŕnh bằng chứng tiêm chủng.
Chính quyền cũng không áp đặt quy định giăn cách xă hội hay hạn chế tụ tập đông người, ngay cả trong không gian kín. Khẩu trang hiếm khi được nh́n thấy nơi công cộng, trừ các sân bay. Trong khi đó, trang web của Cơ quan Y tế Đan Mạch phát một video nhạc rap cảm ơn những người đă tiêm vaccine Covid-19 đầy đủ, chiếm 86% dân số trên 12 tuổi.
Tuy nhiên, gỡ bỏ các biện pháp hạn chế không đồng nghĩa với đại dịch đă trôi qua. Số ca nhiễm nCoV tại Đan Mạch gia tăng nhanh chóng kể từ khi giới chức dỡ hạn chế, lên mức trung b́nh 2.600 ca mới mỗi ngày, trong khi con số này trước tháng 9 là 500. Số ca nhiễm trên 100.000 người cũng tăng gấp đôi so với trước khi thả cửa.
V́ vậy, chính phủ Đan Mạch quyết định tái áp đặt yêu cầu xuất tŕnh thẻ xanh Covid-19 tại những địa điểm kín tập trung hơn 200 người và khu vực ngoài trời gồm hơn 2.000 người. Quy định về khẩu trang cũng có thể được áp dụng trở lại khi mùa đông sắp đến.
Chính quyền nhiều quốc gia châu Âu khác cũng hành động tương tự Đan Mạch, trong bối cảnh châu lục này lại trở thành tâm dịch toàn cầu, theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tính đến giữa tuần trước, số ca nhập viện v́ Covid-19 tại châu Âu đă tăng gấp đôi trong ṿng 4 tuần.
Động thái tái áp đặt hạn chế khiến người dân tại một số nước trở nên phẫn nộ. Hôm 13/11, hàng ngh́n người đă tuần hành trên khắp Italy để phản đối áp dụng thẻ xanh Covid-19, với khoảng 4.000 người tập trung tại Cổng Ḥa b́nh ở thành phố Milan. Một số người biểu t́nh c̣n phản đối tiêm chủng.
Biểu t́nh cũng nổ ra tại Hà Lan ngay sau khi Thủ tướng Mark Rutte ban lệnh phong tỏa một phần kéo dài ít nhất ba tuần, do số ca nhiễm mới lên mức cao chưa từng thấy dù gần 85% dân số đă được tiêm vaccine đầy đủ. Hàng trăm thanh niên đă tập trung tại quảng trường thành phố Leeuwarden và đốt pháo sáng. Cuộc biểu t́nh tại The Hague thậm chí trở nên bạo lực, dẫn đến ít nhất 5 người bị bắt.
Trong khi đó, kết quả một cuộc khảo sát cho thấy hơn 90% người dân Đan Mạch ủng hộ chính quyền áp dụng các biện pháp chống dịch mới. Suốt thời kỳ đại dịch, những lệnh phong tỏa tạm thời tại Đan Mạch cũng không vấp phải phản ứng dữ dội nào.
Đan Mạch cũng chưa từng phải áp dụng lệnh giới nghiêm. Những hạn chế về tụ tập trong nhà được thực hiện thông qua các khuyến nghị từ cơ quan y tế được người dân ủng hộ rộng răi, thay v́ phải thực thi luật pháp. Sau khi vaccine Covid-19 được cấp phép, người dân Đan Mạch cũng nhanh chóng đi tiêm.
Theo các nhà nghiên cứu người Đan Mạch thuộc HOPE, dự án phân tích cách các nền dân chủ ứng phó Covid-19, chính phủ Đan Mạch ngay từ đầu đại dịch đă giành được ḷng tin của người dân, thông qua những cuộc họp báo thường xuyên, được phát sóng trên toàn quốc, với sự tham gia của Thủ tướng Mette Frederiksen và các quan chức chủ chốt khác.
Họ đă đưa ra những thông điệp điều phối dựa trên thông tin thực tế về Covid-19, đồng thời nhấn mạnh nghĩa vụ đạo đức của người Đan Mạch với cộng đồng. "Chúng ta phải sát cánh bên nhau bằng cách duy tŕ giăn cách xă hội", bà Frederiksen phát biểu tại cuộc họp báo tuyên bố lệnh phong tỏa hồi tháng 3/2020.
Ḷng tin và ư thức cộng đồng cao đă giúp các chính sách ứng phó Covid-19 trở nên dễ thực thi hơn. Kết quả là ngay cả thời điểm Covid-19 diễn biến tồi tệ nhất ở Đan Mạch, t́nh h́nh vẫn tốt hơn nhiều so với các nước khác. Số người chết v́ Covid-19 trên một triệu dân tại Mỹ và Anh lần lượt là 2.303 và 2.126, trong khi con số này tại Đan Mạch là 471. Dù Covid-19 đang trỗi dậy ở châu Âu, Đan Mạch mới ghi nhận 315 người đang điều trị trong bệnh viện.
Nghiên cứu của nhóm chuyên gia Đan Mạch thuộc dự án HOPE cũng cho thấy yếu tố quan trọng đầu tiên giúp nước này ứng phó dịch thành công là ḷng tin vào xă hội và chính quyền, cũng như tâm lư sẵn sàng tiêm chủng. 90% người dân cho biết họ có mức độ tin tưởng cao hoặc trung b́nh vào giới chức y tế. Đan Mạch c̣n là quốc gia có mức độ phân cực chính trị và lan truyền tin giả thấp. Thêm vào đó, người dân luôn đề cao tinh thần cộng đồng.
Tuy nhiên, không phải tất cả quyết định của chính quyền đều được người dân ủng hộ. Ḷng tin của công chúng bị sụt giảm mạnh mẽ nhất hồi tháng 11/2020, khi Thủ tướng Frederiksen ra lệnh tiêu hủy khoảng 17 triệu con chồn trong 1.000 trang trại ở Đan Mạch, nhằm ngăn nCoV lây lan giữa chúng. Trong ṿng hai tuần, khoảng 11 triệu con chồn đă bị giết, ảnh hưởng nặng nề đến ngành công nghiệp.
Thực tế, chính phủ không có thẩm quyền pháp lư để ra mệnh lệnh này, khiến sự việc trở thành bê bối. Bộ trưởng Nông nghiệp Đan Mạch từ chức, trong khi chính phủ có khả năng phải bồi thường ba tỷ USD cho các nông dân và ngành chăn nuôi chồn. Thủ tướng Frederiksen cũng sẽ bị chất vấn vào tháng sau.
"Niềm tin vẫn là yếu tố quan trọng để chấm dứt đại dịch, đ̣i hỏi sự minh bạch, cởi mở và sẵn sàng đối mặt biến cố. Đây cũng có thể là thách thức quan trọng nhất đối với thế giới hậu đại dịch. Do đó, những thành công và sai lầm ở Đan Mạch có thể để lại bài học", các nhà nghiên cứu kết luận.
Từ giữa tháng 9, Covid-19 tưởng như không c̣n tồn tại ở Đan Mạch. Các trường học và nơi làm việc đều mở cửa. Người dân có thể đến quán bar, hộp đêm, nhà hàng, rạp chiếu phim, pḥng gym và địa điểm thi đấu thể thao mà không cần xuất tŕnh bằng chứng tiêm chủng.
Chính quyền cũng không áp đặt quy định giăn cách xă hội hay hạn chế tụ tập đông người, ngay cả trong không gian kín. Khẩu trang hiếm khi được nh́n thấy nơi công cộng, trừ các sân bay. Trong khi đó, trang web của Cơ quan Y tế Đan Mạch phát một video nhạc rap cảm ơn những người đă tiêm vaccine Covid-19 đầy đủ, chiếm 86% dân số trên 12 tuổi.
Tuy nhiên, gỡ bỏ các biện pháp hạn chế không đồng nghĩa với đại dịch đă trôi qua. Số ca nhiễm nCoV tại Đan Mạch gia tăng nhanh chóng kể từ khi giới chức dỡ hạn chế, lên mức trung b́nh 2.600 ca mới mỗi ngày, trong khi con số này trước tháng 9 là 500. Số ca nhiễm trên 100.000 người cũng tăng gấp đôi so với trước khi thả cửa.
V́ vậy, chính phủ Đan Mạch quyết định tái áp đặt yêu cầu xuất tŕnh thẻ xanh Covid-19 tại những địa điểm kín tập trung hơn 200 người và khu vực ngoài trời gồm hơn 2.000 người. Quy định về khẩu trang cũng có thể được áp dụng trở lại khi mùa đông sắp đến.
Chính quyền nhiều quốc gia châu Âu khác cũng hành động tương tự Đan Mạch, trong bối cảnh châu lục này lại trở thành tâm dịch toàn cầu, theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tính đến giữa tuần trước, số ca nhập viện v́ Covid-19 tại châu Âu đă tăng gấp đôi trong ṿng 4 tuần.
Động thái tái áp đặt hạn chế khiến người dân tại một số nước trở nên phẫn nộ. Hôm 13/11, hàng ngh́n người đă tuần hành trên khắp Italy để phản đối áp dụng thẻ xanh Covid-19, với khoảng 4.000 người tập trung tại Cổng Ḥa b́nh ở thành phố Milan. Một số người biểu t́nh c̣n phản đối tiêm chủng.
Biểu t́nh cũng nổ ra tại Hà Lan ngay sau khi Thủ tướng Mark Rutte ban lệnh phong tỏa một phần kéo dài ít nhất ba tuần, do số ca nhiễm mới lên mức cao chưa từng thấy dù gần 85% dân số đă được tiêm vaccine đầy đủ. Hàng trăm thanh niên đă tập trung tại quảng trường thành phố Leeuwarden và đốt pháo sáng. Cuộc biểu t́nh tại The Hague thậm chí trở nên bạo lực, dẫn đến ít nhất 5 người bị bắt.
Trong khi đó, kết quả một cuộc khảo sát cho thấy hơn 90% người dân Đan Mạch ủng hộ chính quyền áp dụng các biện pháp chống dịch mới. Suốt thời kỳ đại dịch, những lệnh phong tỏa tạm thời tại Đan Mạch cũng không vấp phải phản ứng dữ dội nào.
Đan Mạch cũng chưa từng phải áp dụng lệnh giới nghiêm. Những hạn chế về tụ tập trong nhà được thực hiện thông qua các khuyến nghị từ cơ quan y tế được người dân ủng hộ rộng răi, thay v́ phải thực thi luật pháp. Sau khi vaccine Covid-19 được cấp phép, người dân Đan Mạch cũng nhanh chóng đi tiêm.
Theo các nhà nghiên cứu người Đan Mạch thuộc HOPE, dự án phân tích cách các nền dân chủ ứng phó Covid-19, chính phủ Đan Mạch ngay từ đầu đại dịch đă giành được ḷng tin của người dân, thông qua những cuộc họp báo thường xuyên, được phát sóng trên toàn quốc, với sự tham gia của Thủ tướng Mette Frederiksen và các quan chức chủ chốt khác.
Họ đă đưa ra những thông điệp điều phối dựa trên thông tin thực tế về Covid-19, đồng thời nhấn mạnh nghĩa vụ đạo đức của người Đan Mạch với cộng đồng. "Chúng ta phải sát cánh bên nhau bằng cách duy tŕ giăn cách xă hội", bà Frederiksen phát biểu tại cuộc họp báo tuyên bố lệnh phong tỏa hồi tháng 3/2020.
Ḷng tin và ư thức cộng đồng cao đă giúp các chính sách ứng phó Covid-19 trở nên dễ thực thi hơn. Kết quả là ngay cả thời điểm Covid-19 diễn biến tồi tệ nhất ở Đan Mạch, t́nh h́nh vẫn tốt hơn nhiều so với các nước khác. Số người chết v́ Covid-19 trên một triệu dân tại Mỹ và Anh lần lượt là 2.303 và 2.126, trong khi con số này tại Đan Mạch là 471. Dù Covid-19 đang trỗi dậy ở châu Âu, Đan Mạch mới ghi nhận 315 người đang điều trị trong bệnh viện.
Nghiên cứu của nhóm chuyên gia Đan Mạch thuộc dự án HOPE cũng cho thấy yếu tố quan trọng đầu tiên giúp nước này ứng phó dịch thành công là ḷng tin vào xă hội và chính quyền, cũng như tâm lư sẵn sàng tiêm chủng. 90% người dân cho biết họ có mức độ tin tưởng cao hoặc trung b́nh vào giới chức y tế. Đan Mạch c̣n là quốc gia có mức độ phân cực chính trị và lan truyền tin giả thấp. Thêm vào đó, người dân luôn đề cao tinh thần cộng đồng.
Tuy nhiên, không phải tất cả quyết định của chính quyền đều được người dân ủng hộ. Ḷng tin của công chúng bị sụt giảm mạnh mẽ nhất hồi tháng 11/2020, khi Thủ tướng Frederiksen ra lệnh tiêu hủy khoảng 17 triệu con chồn trong 1.000 trang trại ở Đan Mạch, nhằm ngăn nCoV lây lan giữa chúng. Trong ṿng hai tuần, khoảng 11 triệu con chồn đă bị giết, ảnh hưởng nặng nề đến ngành công nghiệp.
Thực tế, chính phủ không có thẩm quyền pháp lư để ra mệnh lệnh này, khiến sự việc trở thành bê bối. Bộ trưởng Nông nghiệp Đan Mạch từ chức, trong khi chính phủ có khả năng phải bồi thường ba tỷ USD cho các nông dân và ngành chăn nuôi chồn. Thủ tướng Frederiksen cũng sẽ bị chất vấn vào tháng sau.
"Niềm tin vẫn là yếu tố quan trọng để chấm dứt đại dịch, đ̣i hỏi sự minh bạch, cởi mở và sẵn sàng đối mặt biến cố. Đây cũng có thể là thách thức quan trọng nhất đối với thế giới hậu đại dịch. Do đó, những thành công và sai lầm ở Đan Mạch có thể để lại bài học", các nhà nghiên cứu kết luận.