pizza
02-28-2022, 22:48
Những dự báo về đại dịch COVID-19 hậu làn sóng Omicron. Omicron trong 3 tháng đă định nghĩa lại đáng kể về một làn sóng dịch bệnh nguy hiểm kể cả khi đă có sẵn các loại vaccine.
Được xác định lần đầu tiên vào tháng 11/2021, biến thể Omicron nhanh chóng khiến số ca mắc trên toàn cầu tăng thêm 3 triệu ca/ngày, với khoảng 1/5 số ca ghi nhận ở Mỹ. Tuần qua, các thành phố như New York, Boston, Washington ở Mỹ đều đă ghi nhận dịch bệnh có chiều hướng giảm, sau những diễn biến lắng dịu tại Anh và Nam Phi. Trung tâm pḥng ngừa và kiểm soát dịch bệnh (CDC) Mỹ tập hợp các dự báo cho thấy làn sóng dịch tại Mỹ sẽ lên đỉnh trong 2 tuần tới, với số ca mắc mới lên tới 800.000 ca/ngày trước khi giảm mạnh và số ca tử vong cũng lên mức 3.000 ca/ngày vào tháng 2, gần gấp đôi mức hiện nay. Có thể nói, trong 3 tháng, Omicron đă định nghĩa lại đáng kể về một làn sóng dịch bệnh nguy hiểm kể cả khi đă có sẵn các loại vaccine. T́nh h́nh này càng làm dấy lên những hoài nghi về điều ǵ sẽ xảy ra sau Omicron.
Số ca mắc mới do nhiễm Omicron ở Anh và Nam Phi giảm mạnh giúp dấy lên hy vọng rằng dịch bệnh tại Mỹ sẽ dịu hơn vào mùa Xuân sau khi tăng mạnh trong mùa Đông. Với tỷ lệ người có miễn dịch nhờ tiêm pḥng cao hơn và làn sóng dịch bệnh sắp quét qua nước Mỹ, cùng với các loại thuốc điều trị được chính phủ đảm bảo cung cấp, có thể t́nh h́nh dịch bệnh sắp tới sẽ dịu hơn nhưng chỉ là tạm lắng mà không phải được đẩy lùi.
Chuyên gia vaccine Scott Hensley, tại Đại học Pennsylvania, hy vọng những yếu tố trên giúp làn sóng dịch do biến thể Omicron trở thành làn sóng cuối cùng trong đại dịch. Virus sẽ tiếp tục lây nhiễm nhưng gây ít ca tử vong và nhập viện hơn, các văn pḥng mở cửa trở lại, các sự kiện cộng đồng được tổ chức và không cần đeo khẩu trang.
Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học khác tỏ ra thận trọng hơn, cho rằng không có ǵ đảm bảo số ca mắc mới ở Mỹ sẽ giảm tới mức trước khi làn sóng Omicron xảy ra. Bác sĩ Lemieux, từ Bệnh viện đa khoa Massachussets cho rằng hiện chưa đến lúc khẳng định Mỹ đă vượt qua đại dịch. Ở một số nơi, sau làn sóng do Omicron đến làn sóng do biến thể phụ BA.2 của Omicron hay biến thể Delta lại xuất hiện nhiều trở lại. Dù nhận định t́nh h́nh sẽ có thể tốt lên nhưng bác sĩ này cho rằng cần tiếp tục theo dơi sát quá tŕnh tiến hóa của virus này v́ đây là yếu tố quan trọng định h́nh đại dịch cho tới nay.
Có khả năng Omicron sẽ chỉ là một biến thể mới giống như những biến thể khác gây ra các làn sóng dịch bệnh trong một đại dịch có thể c̣n kéo dài. Dù vậy, đến nay, hầu hết các nhà khoa học nhất trí rằng sự xuất hiện của Omicron là một bước ngoặt trong tiến tŕnh đại dịch xảy ra.
Theo nhà miễn dịch học Shane Crotty, từ viện miễn dịch La Jolla, biến thể này có tới 50 đột biến, với khả năng lây lan rất nhanh và linh hoạt hơn rất nhiều so với những ǵ từng được biết. Đó là điều đáng lo ngại và khiến giới khoa học phải cảnh giác hơn trước khả năng biến đổi tiếp theo của virus này. Omicron có tới 32 đột biến trên gai protein dùng để xâm nhập vào tế bào vật chủ, gấp 3 lần so với các biến thể trước đó. Thực tế rằng một virus có thể thay đổi tới mức này và tiếp tục có khả năng lây nhiễm vượt trội chính là điều khiến giới khoa học lo ngại và mở rộng nghiên cứu.
Theo chuyên gia Scotty, việc Omicron có nhiều đột biến một cách bất thường và đột biến dẫn tới khả năng hoạt động rất hiệu quả là điều khiến giới khoa học lo ngại rằng trong tương lai virus sẽ tiếp tục biến đổi khó lường.
Về mặt dữ liệu, Omicron gây tỷ lệ tử vong thấp hơn Delta. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn c̣n và các nhà khoa học đang t́m cách đánh giá liệu Omicron có thực sự gây bệnh nhẹ hơn không hay chỉ v́ số người tiêm pḥng bị bệnh cao hơn nên ít nguy cơ tử vong hơn. Chuyên gia Scott cho rằng nếu so với Delta th́ Omicron gây ra ít ca tử vong hơn những nếu so với biến thể gốc th́ Omicron không hề ít nguy hiểm hơn. Bên cạnh đó, nguy cơ xuất hiện biến thể mới gây tử vong nhiều hơn và lây lan nhanh hơn không phải chỉ là lư thuyết.
Trên thực tế, một số đột biến nguy hiểm hơn có ở Delta đă không được Omicron “kế thừa” nhưng lại xuất hiện ở một số ḍng biến thể khác, t́m thấy ở những nơi khác nhau. Dù vậy, có một điều phải công nhận là các loại vaccine đă làm tốt công việc bảo vệ trước nguy cơ bệnh nặng và điều này rất đáng khích lệ. Theo chuyên gia Scott, điều này có nghĩa rằng ít nhất vaccine vẫn đang hoạt động hiệu quả dù virus đột biến.
Bên cạnh đó, có khả năng con người có miễn dịch nhiều hơn trước virus sau làn sóng dịch do Omicron gây ra. Số lượng lớn người đă mắc bệnh trong làn sóng này cộng với khoảng 60% dân số thế giới đă được tiêm ít nhất một 1 mũi vaccine pḥng bệnh th́ khả năng miễn dịch với virus nh́n chung được nâng cao hơn. Tuy nhiên, thế giới cẫn c̣n cần phải cảnh giác v́ thực tế virus corona có thể lây lan cả ở động vật. Hàng tỷ người vẫn chưa được tiêm pḥng là dư địa lớn cho virus tiếp tục biến đổi. Các biến thể mới xuất hiện gần đây vẫn là từ nhóm chưa tiêm pḥng.
Chuyên gia Deepta Bhattacharya, từ đại học Arizona, cho rằng Omicron có thể chỉ là một biến thể giúp thế giới có thêm thời gian để ứng phó với dịch bệnh đồng thời nhấn mạnh sau làn sóng dịch do Omicron vẫn cần chú trọng tiêm pḥng cho người dân. Về lâu dài, việc kết hợp chiến dịch tiêm pḥng toàn cầu và các làn sóng dịch bệnh tạo miễn dịch trong cộng đồng đến một lúc nào đó sẽ dẫn tới làn sóng cuối cùng của đại dịch nhưng hiện chưa ai có thể dám chắc về khoảng thời gian này.
VietBF@ sưu tập
Được xác định lần đầu tiên vào tháng 11/2021, biến thể Omicron nhanh chóng khiến số ca mắc trên toàn cầu tăng thêm 3 triệu ca/ngày, với khoảng 1/5 số ca ghi nhận ở Mỹ. Tuần qua, các thành phố như New York, Boston, Washington ở Mỹ đều đă ghi nhận dịch bệnh có chiều hướng giảm, sau những diễn biến lắng dịu tại Anh và Nam Phi. Trung tâm pḥng ngừa và kiểm soát dịch bệnh (CDC) Mỹ tập hợp các dự báo cho thấy làn sóng dịch tại Mỹ sẽ lên đỉnh trong 2 tuần tới, với số ca mắc mới lên tới 800.000 ca/ngày trước khi giảm mạnh và số ca tử vong cũng lên mức 3.000 ca/ngày vào tháng 2, gần gấp đôi mức hiện nay. Có thể nói, trong 3 tháng, Omicron đă định nghĩa lại đáng kể về một làn sóng dịch bệnh nguy hiểm kể cả khi đă có sẵn các loại vaccine. T́nh h́nh này càng làm dấy lên những hoài nghi về điều ǵ sẽ xảy ra sau Omicron.
Số ca mắc mới do nhiễm Omicron ở Anh và Nam Phi giảm mạnh giúp dấy lên hy vọng rằng dịch bệnh tại Mỹ sẽ dịu hơn vào mùa Xuân sau khi tăng mạnh trong mùa Đông. Với tỷ lệ người có miễn dịch nhờ tiêm pḥng cao hơn và làn sóng dịch bệnh sắp quét qua nước Mỹ, cùng với các loại thuốc điều trị được chính phủ đảm bảo cung cấp, có thể t́nh h́nh dịch bệnh sắp tới sẽ dịu hơn nhưng chỉ là tạm lắng mà không phải được đẩy lùi.
Chuyên gia vaccine Scott Hensley, tại Đại học Pennsylvania, hy vọng những yếu tố trên giúp làn sóng dịch do biến thể Omicron trở thành làn sóng cuối cùng trong đại dịch. Virus sẽ tiếp tục lây nhiễm nhưng gây ít ca tử vong và nhập viện hơn, các văn pḥng mở cửa trở lại, các sự kiện cộng đồng được tổ chức và không cần đeo khẩu trang.
Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học khác tỏ ra thận trọng hơn, cho rằng không có ǵ đảm bảo số ca mắc mới ở Mỹ sẽ giảm tới mức trước khi làn sóng Omicron xảy ra. Bác sĩ Lemieux, từ Bệnh viện đa khoa Massachussets cho rằng hiện chưa đến lúc khẳng định Mỹ đă vượt qua đại dịch. Ở một số nơi, sau làn sóng do Omicron đến làn sóng do biến thể phụ BA.2 của Omicron hay biến thể Delta lại xuất hiện nhiều trở lại. Dù nhận định t́nh h́nh sẽ có thể tốt lên nhưng bác sĩ này cho rằng cần tiếp tục theo dơi sát quá tŕnh tiến hóa của virus này v́ đây là yếu tố quan trọng định h́nh đại dịch cho tới nay.
Có khả năng Omicron sẽ chỉ là một biến thể mới giống như những biến thể khác gây ra các làn sóng dịch bệnh trong một đại dịch có thể c̣n kéo dài. Dù vậy, đến nay, hầu hết các nhà khoa học nhất trí rằng sự xuất hiện của Omicron là một bước ngoặt trong tiến tŕnh đại dịch xảy ra.
Theo nhà miễn dịch học Shane Crotty, từ viện miễn dịch La Jolla, biến thể này có tới 50 đột biến, với khả năng lây lan rất nhanh và linh hoạt hơn rất nhiều so với những ǵ từng được biết. Đó là điều đáng lo ngại và khiến giới khoa học phải cảnh giác hơn trước khả năng biến đổi tiếp theo của virus này. Omicron có tới 32 đột biến trên gai protein dùng để xâm nhập vào tế bào vật chủ, gấp 3 lần so với các biến thể trước đó. Thực tế rằng một virus có thể thay đổi tới mức này và tiếp tục có khả năng lây nhiễm vượt trội chính là điều khiến giới khoa học lo ngại và mở rộng nghiên cứu.
Theo chuyên gia Scotty, việc Omicron có nhiều đột biến một cách bất thường và đột biến dẫn tới khả năng hoạt động rất hiệu quả là điều khiến giới khoa học lo ngại rằng trong tương lai virus sẽ tiếp tục biến đổi khó lường.
Về mặt dữ liệu, Omicron gây tỷ lệ tử vong thấp hơn Delta. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn c̣n và các nhà khoa học đang t́m cách đánh giá liệu Omicron có thực sự gây bệnh nhẹ hơn không hay chỉ v́ số người tiêm pḥng bị bệnh cao hơn nên ít nguy cơ tử vong hơn. Chuyên gia Scott cho rằng nếu so với Delta th́ Omicron gây ra ít ca tử vong hơn những nếu so với biến thể gốc th́ Omicron không hề ít nguy hiểm hơn. Bên cạnh đó, nguy cơ xuất hiện biến thể mới gây tử vong nhiều hơn và lây lan nhanh hơn không phải chỉ là lư thuyết.
Trên thực tế, một số đột biến nguy hiểm hơn có ở Delta đă không được Omicron “kế thừa” nhưng lại xuất hiện ở một số ḍng biến thể khác, t́m thấy ở những nơi khác nhau. Dù vậy, có một điều phải công nhận là các loại vaccine đă làm tốt công việc bảo vệ trước nguy cơ bệnh nặng và điều này rất đáng khích lệ. Theo chuyên gia Scott, điều này có nghĩa rằng ít nhất vaccine vẫn đang hoạt động hiệu quả dù virus đột biến.
Bên cạnh đó, có khả năng con người có miễn dịch nhiều hơn trước virus sau làn sóng dịch do Omicron gây ra. Số lượng lớn người đă mắc bệnh trong làn sóng này cộng với khoảng 60% dân số thế giới đă được tiêm ít nhất một 1 mũi vaccine pḥng bệnh th́ khả năng miễn dịch với virus nh́n chung được nâng cao hơn. Tuy nhiên, thế giới cẫn c̣n cần phải cảnh giác v́ thực tế virus corona có thể lây lan cả ở động vật. Hàng tỷ người vẫn chưa được tiêm pḥng là dư địa lớn cho virus tiếp tục biến đổi. Các biến thể mới xuất hiện gần đây vẫn là từ nhóm chưa tiêm pḥng.
Chuyên gia Deepta Bhattacharya, từ đại học Arizona, cho rằng Omicron có thể chỉ là một biến thể giúp thế giới có thêm thời gian để ứng phó với dịch bệnh đồng thời nhấn mạnh sau làn sóng dịch do Omicron vẫn cần chú trọng tiêm pḥng cho người dân. Về lâu dài, việc kết hợp chiến dịch tiêm pḥng toàn cầu và các làn sóng dịch bệnh tạo miễn dịch trong cộng đồng đến một lúc nào đó sẽ dẫn tới làn sóng cuối cùng của đại dịch nhưng hiện chưa ai có thể dám chắc về khoảng thời gian này.
VietBF@ sưu tập