pizza
03-28-2022, 00:27
'Tảng băng ch́m' gián điệp Nga khiến châu Âu mất ăn mất ngủ. T́nh báo Nga hoạt động ngày càng gia tăng đang trở thành mối đe dọa an ninh lớn cho châu Âu, trong bối cảnh cơ quan phản gián nhiều nước không có đủ khả năng đối phó.
"Tôi đă báo với Moscow cậu là một tay rất khá. Moscow quyết định cậu có thể làm 'thợ săn'", đó là những ǵ Sergey Solomasov nói với Bohus Garbar.
Trên danh nghĩa, Solomasov là phó tùy viên quân sự tại Đại sứ quán Nga ở Bratislava, Slovakia. Dưới vỏ bọc ấy, Solomanov là đặc vụ ngầm làm việc cho Cơ quan T́nh báo Quân sự Nga (GRU), c̣n Garbar là nguồn tin của Moscow tại Slovakia.
Nhưng gián điệp người Nga đă nhầm. Garbar không bao giờ có cơ hội làm kẻ đi săn, mà luôn là con mồi bị săn đuổi. T́nh báo Slovakia đă quay phim toàn bộ của gặp giữa hai người.
Hôm 14/3, Solomasov bị trục xuất khỏi Slovakia, cùng hai công dân Nga khác, "v́ hành động trái với Công ước Vienna về quan hệ ngoại giao".
Là blogger nổi tiếng, nắm trong tay nhiều mối quan hệ, nhưng thực chất Garbar chỉ là một mục tiêu giá trị thấp trong mạng lưới t́nh báo mà Solomasov xây dựng.
Tại Slovakia, gián điệp người Nga đă tuyển một được một số nhân vật có máu mặt, gồm một đại tá quân đội và một quan chức cấp cao thuộc cơ quan phản gián, theo Financial Times.
Ổ gián điệp Nga
Từ sau khi chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine nổ ra làm đảo lộn trật tự an ninh châu Âu, việc theo dơi và săn lùng hoạt động gián điệp Nga ngày càng trở thành một nhiệm vụ cấp thiết đối với các cơ quan t́nh báo ở lục địa già.
Với nhiều nước, đối phó t́nh báo Nga tiếp tục là chơi tṛ đuổi bắt không có hồi kết.
"Những ǵ chúng ta đă biết về hoạt động của họ gần như chỉ là phần nổi của tảng băng ch́m. Suốt nhiều năm qua, giới chức phương Tây ngần ngại nói về hoạt động của Nga, thậm chí cả việc săn lùng gián điệp", Keir Giles, chuyên gia Viện Nghiên cứu Chatham, nói.
Ít nhất 8 quan chức t́nh báo và ngoại giao đương nhiệm của châu Âu thừa nhận các hoạt động bí mật của Nga tại châu Âu đă mở rộng với tốc độ khiến các cơ quan phản gián phải rất khó khăn để bắt kịp.
Nhiều nước châu Âu lúc này vẫn dựa vào nguồn tin có được từ t́nh báo Anh và Mỹ, do các chính phủ bị giới hạn trong quy định giám sát công dân của ḿnh, cũng như thiếu nguồn lực.
Kể từ đầu tháng 3, hàng loạt quốc gia châu Âu trục xuất người Nga với cáo buộc hoạt động gián điệp, ngoài Slovakia c̣n có Lithuania, Litva, Estonia, Bulgaria.
Mới nhất, Ba Lan tuyên bố trục xuất 45 nhân viên ngoại giao Nga, cáo buộc những người này lợi dụng chức vụ cán bộ ngoại giao để hoạt động t́nh báo.
Một số nước, mà Anh là ví dụ, tự tin tuyên bố đă giảm số gián điệp Nga ở nước ḿnh xuống chỉ một con số.
Tuy nhiên, hàng loạt quốc gia châu Âu tiếp tục đối mặt đe dọa đáng kể từ t́nh báo Nga. Theo đánh giá của một quan chức an ninh châu Âu, số gián điệp Nga cài cắm ở Đức, Pháp và Bỉ lên đến hàng chục.
Áo, quốc gia trung lập tại châu Âu, được coi là cái ổ cho hoạt động ngầm của t́nh báo Nga.
Cơ quan T́nh báo Trung ương Áo (BFV) được cho là bị xâm nhập đến mức đă có thời gian BFV bị gạt khỏi các chương tŕnh trao đổi thông tin với phần c̣n lại của châu Âu, một quan chức ngoại giao châu Âu ở Vienna nói.
Quan chức này này thậm chí cho rằng Bộ Quốc pḥng Áo không khác ǵ một bộ phận của GRU.
Áo là một trong những quốc gia châu Âu vướng nhiều bê bối về tham nhũng nhất trong vài năm trở lại đây.
Một quan chức Văn pḥng Thủ tướng Áo cho biết Vienna sẽ không đưa ra b́nh luận về các cáo buộc nặc danh. Tuy nhiên, quan chức này thừa nhận chính phủ Áo đang đẩy mạnh làm trong sạch hóa các cơ quan an ninh.
Hé lộ quy mô t́nh báo Nga ở châu Âu
Hàng loạt đường dây gián điệp bị khui ra ánh sáng những năm qua đă dần hé lộ quy mô hoạt động và mức độ xâm nhập của t́nh báo Nga ở lục địa già.
"Chúng ta bắt đầu chứng kiến các chính phủ châu Âu công khai nh́n vào thực tế đang xảy ra. Các nền dân chủ sẽ không thể tự vệ trước các mối đe dọa nếu đại bộ phận cử tri không biết rơ về hiểm họa", ông Giles nói.
Trong cuộc phỏng vấn hồi năm 2021, cựu Giám đốc Cơ quan T́nh báo Pháp Bernard Bajolet thừa nhận Nga từng có một điệp viên là cố vấn thân cận cho Bộ trưởng Quốc pḥng Pháp Jean-Yves Le Drian năm 2017, theo Financial Times. Ông Le Drian hiện là bộ trưởng Ngoại giao Pháp.
Tháng 7/2020, nhà chức trách Đan Mạch phát hiện Nga âm mưu đánh cắp bí mật công nghệ năng lượng.
Tháng 8/2020, một trung tá Pháp làm việc tại bộ chỉ huy hải quân của NATO ở Naples, Italy bị bắt với cáo buộc chuyển giao tài liệu mật của NATO cho GRU.
Cuối năm 2020, nhà chức trách Hà Lan trục xuất 2 nhân viên ngoại giao Nga hoạt động gián điệp với cáo buộc đánh cắp công nghệ nano và AI từ các công ty Hà Lan.
Tháng 3/2021, Bulgaria bắt 6 công dân nước ḿnh, trong đó có cựu Giám đốc T́nh báo Quân đội Ivan Iliev và một số nhân viên Bộ Quốc pḥng, v́ chuyển giao tài liệu mật cho Moscow.
Cũng trong thời gian này, Italy bắt giữ đại úy hải quân Walter Biot v́ bán bí mật quân sự cho GRU. Phiên ṭa xử Biot bắt đầu tuần trước.
Tháng 6/2021, an ninh Đức bắt giữ nhà khoa học người Nga biệt danh "Ilnur N" với cáo buộc ăn cắp bí mật hàng không và công nghệ tên lửa từ trung tâm nghiên cứu Augsburg.
Chỉ 3 tháng sau, Đức tiếp tục bắt giữ một nhân viên an ninh của Quốc hội. Người này bị cáo buộc bán tài liệu thiết kế an ninh của ṭa nhà Quốc hội Đức cho GRU.
Mới đây nhất, Ba Lan trục xuất 45 nhân viên ngoại giao Nga hôm 23/3. Số nhân viên ngoại giao bị trục xuất bằng một nửa nhân sự Đại sứ quán Nga tại Warsaw, theo Al Jazeera. Ngoài ra, Ba Lan tuyên bố cũng bắt giữ những người cộng tác với điệp viên Nga, trong số này có nhân viên cơ quan lưu trữ của chính phủ Ba Lan.
Ba loại gián điệp Nga ở châu Âu
Nga có khoảng 400.000 nhân viên làm việc tại 3 cơ quan t́nh báo chính gồm Cơ quan t́nh báo quân đội (GRU), Cơ quan an ninh liên bang (FSB) và Cơ quan t́nh báo nước ngoài (SVR).
GRU tham gia chủ yếu vào nhiệm vụ tại các nước NATO, lĩnh vực công nghệ quốc pḥng, hoạt động lật đổ và tấn công phá hoại.
FSB tập trung hoạt động t́nh báo trong nước, tuy nhiên cũng tham gia thu thập thông tin t́nh báo từ các nước láng giềng gần Nga, trong đó có Ukraine.
Trong khi đó, SVR có nhiệm vụ chủ yếu là thu thập thông tin t́nh báo từ nước ngoài.
Giới chức phương Tây cho biết có 3 loại gián điệp đặc trưng của Nga hoạt động ở châu Âu.
Loại thứ nhất là t́nh báo công khai, làm việc với danh nghĩa tùy viên quốc pḥng tại các đại sứ quán Nga ở nước ngoài. Nhân sự này do GRU đảm nhiệm.
Loại thứ hai là t́nh báo không công khai, có thể là nhân viên của SVR cải trang tham gia các phái đoàn thương mại.
Loại cuối cùng là điệp viên nằm vùng, chui sâu vào hệ thống của đối phương, hoạt động bất hợp pháp.
"Có rất ít điệp viên thuộc loại thứ ba. Trong số 100 người tham gia chương tŕnh đào tạo hoạt động xâm nhập sâu của SVR, chỉ vài người tốt nghiệp", một quan chức châu Âu nói.
Theo dấu hoạt động ngầm của Nga là một thách thức lớn, ngay cả khi các cơ quan phản gián châu Âu đă biết mục tiêu của họ là ǵ.
"Cần có một chiến dịch phản gián trong và ngoài nước phối hợp nhịp nhàng để ngăn chặn hoạt động của t́nh báo Nga. Nhiều cơ quan an ninh tại châu Âu không có khả năng này", Gustav Gressel, chuyên gia tổ chức tư vấn chính sách European Council for Foreign Relations, nhận định.
Trục xuất gián điệp hay đánh sập mạng lưới t́nh báo Nga chỉ là một trong các công cụ mà giới chức an ninh châu Âu nhắm đến. Một quan chức cho biết phần thưởng lớn hơn là khiến các gián điệp Nga đổi phe, mớm cho Moscow thông tin sai sự thật.
"Tấn công thường là cách pḥng thủ tốt nhất, đặc biệt khi t́nh h́nh tồi tệ như lúc này. Đây có thể là thời điểm thích hợp để chiêu mộ gián điệp chống lại Nga", một quan chức an ninh châu Âu cho biết.
VietBF@sưu tầm.
"Tôi đă báo với Moscow cậu là một tay rất khá. Moscow quyết định cậu có thể làm 'thợ săn'", đó là những ǵ Sergey Solomasov nói với Bohus Garbar.
Trên danh nghĩa, Solomasov là phó tùy viên quân sự tại Đại sứ quán Nga ở Bratislava, Slovakia. Dưới vỏ bọc ấy, Solomanov là đặc vụ ngầm làm việc cho Cơ quan T́nh báo Quân sự Nga (GRU), c̣n Garbar là nguồn tin của Moscow tại Slovakia.
Nhưng gián điệp người Nga đă nhầm. Garbar không bao giờ có cơ hội làm kẻ đi săn, mà luôn là con mồi bị săn đuổi. T́nh báo Slovakia đă quay phim toàn bộ của gặp giữa hai người.
Hôm 14/3, Solomasov bị trục xuất khỏi Slovakia, cùng hai công dân Nga khác, "v́ hành động trái với Công ước Vienna về quan hệ ngoại giao".
Là blogger nổi tiếng, nắm trong tay nhiều mối quan hệ, nhưng thực chất Garbar chỉ là một mục tiêu giá trị thấp trong mạng lưới t́nh báo mà Solomasov xây dựng.
Tại Slovakia, gián điệp người Nga đă tuyển một được một số nhân vật có máu mặt, gồm một đại tá quân đội và một quan chức cấp cao thuộc cơ quan phản gián, theo Financial Times.
Ổ gián điệp Nga
Từ sau khi chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine nổ ra làm đảo lộn trật tự an ninh châu Âu, việc theo dơi và săn lùng hoạt động gián điệp Nga ngày càng trở thành một nhiệm vụ cấp thiết đối với các cơ quan t́nh báo ở lục địa già.
Với nhiều nước, đối phó t́nh báo Nga tiếp tục là chơi tṛ đuổi bắt không có hồi kết.
"Những ǵ chúng ta đă biết về hoạt động của họ gần như chỉ là phần nổi của tảng băng ch́m. Suốt nhiều năm qua, giới chức phương Tây ngần ngại nói về hoạt động của Nga, thậm chí cả việc săn lùng gián điệp", Keir Giles, chuyên gia Viện Nghiên cứu Chatham, nói.
Ít nhất 8 quan chức t́nh báo và ngoại giao đương nhiệm của châu Âu thừa nhận các hoạt động bí mật của Nga tại châu Âu đă mở rộng với tốc độ khiến các cơ quan phản gián phải rất khó khăn để bắt kịp.
Nhiều nước châu Âu lúc này vẫn dựa vào nguồn tin có được từ t́nh báo Anh và Mỹ, do các chính phủ bị giới hạn trong quy định giám sát công dân của ḿnh, cũng như thiếu nguồn lực.
Kể từ đầu tháng 3, hàng loạt quốc gia châu Âu trục xuất người Nga với cáo buộc hoạt động gián điệp, ngoài Slovakia c̣n có Lithuania, Litva, Estonia, Bulgaria.
Mới nhất, Ba Lan tuyên bố trục xuất 45 nhân viên ngoại giao Nga, cáo buộc những người này lợi dụng chức vụ cán bộ ngoại giao để hoạt động t́nh báo.
Một số nước, mà Anh là ví dụ, tự tin tuyên bố đă giảm số gián điệp Nga ở nước ḿnh xuống chỉ một con số.
Tuy nhiên, hàng loạt quốc gia châu Âu tiếp tục đối mặt đe dọa đáng kể từ t́nh báo Nga. Theo đánh giá của một quan chức an ninh châu Âu, số gián điệp Nga cài cắm ở Đức, Pháp và Bỉ lên đến hàng chục.
Áo, quốc gia trung lập tại châu Âu, được coi là cái ổ cho hoạt động ngầm của t́nh báo Nga.
Cơ quan T́nh báo Trung ương Áo (BFV) được cho là bị xâm nhập đến mức đă có thời gian BFV bị gạt khỏi các chương tŕnh trao đổi thông tin với phần c̣n lại của châu Âu, một quan chức ngoại giao châu Âu ở Vienna nói.
Quan chức này này thậm chí cho rằng Bộ Quốc pḥng Áo không khác ǵ một bộ phận của GRU.
Áo là một trong những quốc gia châu Âu vướng nhiều bê bối về tham nhũng nhất trong vài năm trở lại đây.
Một quan chức Văn pḥng Thủ tướng Áo cho biết Vienna sẽ không đưa ra b́nh luận về các cáo buộc nặc danh. Tuy nhiên, quan chức này thừa nhận chính phủ Áo đang đẩy mạnh làm trong sạch hóa các cơ quan an ninh.
Hé lộ quy mô t́nh báo Nga ở châu Âu
Hàng loạt đường dây gián điệp bị khui ra ánh sáng những năm qua đă dần hé lộ quy mô hoạt động và mức độ xâm nhập của t́nh báo Nga ở lục địa già.
"Chúng ta bắt đầu chứng kiến các chính phủ châu Âu công khai nh́n vào thực tế đang xảy ra. Các nền dân chủ sẽ không thể tự vệ trước các mối đe dọa nếu đại bộ phận cử tri không biết rơ về hiểm họa", ông Giles nói.
Trong cuộc phỏng vấn hồi năm 2021, cựu Giám đốc Cơ quan T́nh báo Pháp Bernard Bajolet thừa nhận Nga từng có một điệp viên là cố vấn thân cận cho Bộ trưởng Quốc pḥng Pháp Jean-Yves Le Drian năm 2017, theo Financial Times. Ông Le Drian hiện là bộ trưởng Ngoại giao Pháp.
Tháng 7/2020, nhà chức trách Đan Mạch phát hiện Nga âm mưu đánh cắp bí mật công nghệ năng lượng.
Tháng 8/2020, một trung tá Pháp làm việc tại bộ chỉ huy hải quân của NATO ở Naples, Italy bị bắt với cáo buộc chuyển giao tài liệu mật của NATO cho GRU.
Cuối năm 2020, nhà chức trách Hà Lan trục xuất 2 nhân viên ngoại giao Nga hoạt động gián điệp với cáo buộc đánh cắp công nghệ nano và AI từ các công ty Hà Lan.
Tháng 3/2021, Bulgaria bắt 6 công dân nước ḿnh, trong đó có cựu Giám đốc T́nh báo Quân đội Ivan Iliev và một số nhân viên Bộ Quốc pḥng, v́ chuyển giao tài liệu mật cho Moscow.
Cũng trong thời gian này, Italy bắt giữ đại úy hải quân Walter Biot v́ bán bí mật quân sự cho GRU. Phiên ṭa xử Biot bắt đầu tuần trước.
Tháng 6/2021, an ninh Đức bắt giữ nhà khoa học người Nga biệt danh "Ilnur N" với cáo buộc ăn cắp bí mật hàng không và công nghệ tên lửa từ trung tâm nghiên cứu Augsburg.
Chỉ 3 tháng sau, Đức tiếp tục bắt giữ một nhân viên an ninh của Quốc hội. Người này bị cáo buộc bán tài liệu thiết kế an ninh của ṭa nhà Quốc hội Đức cho GRU.
Mới đây nhất, Ba Lan trục xuất 45 nhân viên ngoại giao Nga hôm 23/3. Số nhân viên ngoại giao bị trục xuất bằng một nửa nhân sự Đại sứ quán Nga tại Warsaw, theo Al Jazeera. Ngoài ra, Ba Lan tuyên bố cũng bắt giữ những người cộng tác với điệp viên Nga, trong số này có nhân viên cơ quan lưu trữ của chính phủ Ba Lan.
Ba loại gián điệp Nga ở châu Âu
Nga có khoảng 400.000 nhân viên làm việc tại 3 cơ quan t́nh báo chính gồm Cơ quan t́nh báo quân đội (GRU), Cơ quan an ninh liên bang (FSB) và Cơ quan t́nh báo nước ngoài (SVR).
GRU tham gia chủ yếu vào nhiệm vụ tại các nước NATO, lĩnh vực công nghệ quốc pḥng, hoạt động lật đổ và tấn công phá hoại.
FSB tập trung hoạt động t́nh báo trong nước, tuy nhiên cũng tham gia thu thập thông tin t́nh báo từ các nước láng giềng gần Nga, trong đó có Ukraine.
Trong khi đó, SVR có nhiệm vụ chủ yếu là thu thập thông tin t́nh báo từ nước ngoài.
Giới chức phương Tây cho biết có 3 loại gián điệp đặc trưng của Nga hoạt động ở châu Âu.
Loại thứ nhất là t́nh báo công khai, làm việc với danh nghĩa tùy viên quốc pḥng tại các đại sứ quán Nga ở nước ngoài. Nhân sự này do GRU đảm nhiệm.
Loại thứ hai là t́nh báo không công khai, có thể là nhân viên của SVR cải trang tham gia các phái đoàn thương mại.
Loại cuối cùng là điệp viên nằm vùng, chui sâu vào hệ thống của đối phương, hoạt động bất hợp pháp.
"Có rất ít điệp viên thuộc loại thứ ba. Trong số 100 người tham gia chương tŕnh đào tạo hoạt động xâm nhập sâu của SVR, chỉ vài người tốt nghiệp", một quan chức châu Âu nói.
Theo dấu hoạt động ngầm của Nga là một thách thức lớn, ngay cả khi các cơ quan phản gián châu Âu đă biết mục tiêu của họ là ǵ.
"Cần có một chiến dịch phản gián trong và ngoài nước phối hợp nhịp nhàng để ngăn chặn hoạt động của t́nh báo Nga. Nhiều cơ quan an ninh tại châu Âu không có khả năng này", Gustav Gressel, chuyên gia tổ chức tư vấn chính sách European Council for Foreign Relations, nhận định.
Trục xuất gián điệp hay đánh sập mạng lưới t́nh báo Nga chỉ là một trong các công cụ mà giới chức an ninh châu Âu nhắm đến. Một quan chức cho biết phần thưởng lớn hơn là khiến các gián điệp Nga đổi phe, mớm cho Moscow thông tin sai sự thật.
"Tấn công thường là cách pḥng thủ tốt nhất, đặc biệt khi t́nh h́nh tồi tệ như lúc này. Đây có thể là thời điểm thích hợp để chiêu mộ gián điệp chống lại Nga", một quan chức an ninh châu Âu cho biết.
VietBF@sưu tầm.