Romano
05-06-2022, 02:37
"Việc ngă xuống từ độ cao 30m nhưng không bị sao là khá khó xảy ra. Bởi ngă từ độ cao trên 3m có thể gây tử vong rồi, c̣n 30m tương đương với độ cao của ṭa nhà 10 tầng", chuyên gia Tony Coffey nói.Ngày 27/4 vừa qua, bà Nguyễn Thị Bích Liên (SN 1963) ở Mỹ Đ́nh, Từ Liêm, Hà Nội đi chùa Yên Tử (Quảng Ninh) rồi không may ngă xuống vực sâu khoảng 30m. Cú ngă khiến bà Liên ngất đi. Khi tỉnh lại, người phụ nữ này thấy ḿnh nằm trên một khe đá, đầu gối lên một rễ cây, toàn thân ướt hết và nằm gọn trong khe.
Sau hai lần cố gắng trèo lên bất thành, người phụ nữ tiếp tục bị ngă xuống một băi rác lớn sát vực thẳm và ở đó t́m cách cầm cự cho tới ngày 3/5.
Sau 7 ngày 6 đêm, một cán bộ của Ban quản lư Di tích và Rừng quốc gia Yên Tử khi đi kiểm tra nghe thấy tiếng kêu cứu của bà Liên nên đă t́m đến giải cứu.
Vụ việc trên không chỉ gây xôn xao cả nước mà c̣n thu hút được sự chú ư của những đơn vị hoạt động trong lĩnh vực đào tạo kỹ năng sinh tồn - lĩnh vực mới phát triển tại Việt Nam những năm gần đây.
PV Dân trí đă có cuộc phỏng vấn ông Tony Coffey, chuyên gia sơ cấp cứu làm việc tại Sydney, Australia, cố vấn đào tạo của Doanh nghiệp Xă hội Kỹ năng Sinh tồn SSVN (TP. HCM) xoay quanh vụ việc hi hữu này. Ông Tony Coffey cũng đă có 20 năm tham gia công tác cứu hộ tại Australia.
Hai điều kỳ diệu
Thưa ông, ông nhận định thế nào về vụ việc người phụ nữ sống sót sau 7 ngày trong rừng đang được dư luận Việt Nam chú ư?
- T́nh huống mà người phụ nữ này gặp phải khá nguy hiểm song chưa hẳn là tệ hại quá mức. Thực tế, tôi c̣n gặp những trường hợp xấu hơn. Trong suốt 20 năm tham gia công tác cứu hộ tại Australia, tôi đă t́m nhiều thi thể mắc kẹt ở nhiều địa điểm khác nhau. Có những nạn nhận thậm chí tử vong nhiều tuần trước đó. Những người này đa phần gặp chấn thương nên họ không thể di chuyển được. C̣n trường hợp của bà Liên, việc bà có thể di chuyển được là điều vô cùng may mắn.
Nạn nhân có kể lại rằng, bà ngă xuống vực sâu khoảng 30m sau đó ngất đi.
- Cá nhân tôi thấy rằng, việc ngă xuống từ độ cao 30m nhưng không bị sao là khá khó xảy ra. Bởi ngă từ độ cao trên 3m có thể gây tử vong rồi. 30m là tương đương với độ cao của ṭa nhà 10 tầng.
V́ vậy, tôi phán đoán, có thể người phụ nữ này nhớ nhầm hoặc bà ấy ngă ở độ cao rất ít, sau đó bị bất tỉnh và lăn từ từ xuống. Cuối cùng, bà ấy nằm ở khoảng cách 30m phía dưới.
C̣n việc ngă từ độ cao 30m xuống dưới (ngay cả phía dưới là lá cây) mà không hề bị chấn thương, găy các chi, găy xương chậu… là một chuyện khá khó xảy ra. Đó là chưa kể bà ấy cũng đă có tuổi. Vậy nên nếu thực sự, mọi chuyện đúng như người phụ nữ này kể th́ đó là điều kỳ diệu.
Nạn nhân có chia sẻ là bà ấy rơi xuống và đầu gối lên một rễ cây rồi tỉnh dậy. Tôi thấy đây là điều may mắn tiếp theo. Bởi khi té, ngă, đầu va đập vào một vật ǵ đó th́ năo rất dễ bị chấn động. Ngoài ra, khi ngă như vậy, nạn nhân có thể gặp phải t́nh trạng chấn thương đốt sống cổ. Chấn thương này rất nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong.
Trong sự việc này, bà ấy ngă xuống nhưng năo không bị tổn thương và vẫn tỉnh dậy được là một điều kỳ diệu thứ 2.
Như vậy, chính nhờ hai điều kỳ diệu này nạn nhân mới có thể sống sót?
- Đúng vậy. Khi tỉnh dậy được và không bị chấn thương, bà ấy có thể di chuyển đi t́m nước, tạo nơi trú ẩn và t́m mọi cách để sống sót.
Khi bị lạc ở một nơi hoang dă th́ quan trọng nhất là phải t́m nước và chỗ trú ẩn. Bởi việc hạ thân nhiệt đột ngột có thể làm cho các tạng ngừng hoạt động, từ đó dẫn tới tử vong. Trong rừng nếu không có chỗ trú ẩn th́ cơ thể sẽ hạ thân nhiệt.
Việc mất nhiệt lượng c̣n xảy ra nhanh hơn khi ở trong môi trường lạnh, ẩm ướt. Người phụ nữ này đă làm đúng những ǵ cần làm đó tạo chỗ trú ẩn, t́m các túi giấy bóng để che chắn cơ thể, ngăn t́nh trạng hạ thân nhiệt xảy ra.
Việc làm đúng đắn tiếp theo là người phụ nữ này đă t́m cách bổ sung nước cho cơ thể. Cơ thể chúng ta liên tục mất nước trong mọi thời điểm (khi chúng ta hít thở, ra mồ hôi, đi tiểu…).
Nếu không bù nước th́ sẽ bị tụt huyết áp. Khi huyết áp hạ thấp th́ thận không hoạt động nữa và dẫn tới tử vong. Thiếu đồ ăn th́ con người có thể sống lâu hơn, đặc biệt là với những người có nhiều mỡ. Nhưng nếu thiếu nước th́ con người sẽ tử vong nhanh hơn.
May mắn là bà ấy đă có thể t́m được nước từ các chai nước c̣n thừa, chứ nếu ở một số quốc gia khác th́ đă không thể t́m thấy nước theo cách này.
Chuyện tồn tại được không phải là khó tin
Khi bị lạc vào nơi hoang vắng quá lâu, con người sẽ đối mặt với những vấn đề ǵ về tinh thần thưa ông? Tại sao những người đi lạc thường sinh ra ảo giác?
- Nạn nhân có thể bị stress, lo âu, hoảng loạn. Tuy nhiên, t́nh trạng này chỉ xảy ra tại thời điểm họ bị mắc kẹt trong rừng chứ không kéo dài về sau này.
Ảo giác đôi khi sinh ra bởi việc mất nước và hạ thân nhiệt. Khi bị mất nước, năo của con người cũng bị mất dịch và "teo" lại. Từ đó, năo bắt đầu có những cảm giác lạ.
Chẳng hạn, khi mất nhiệt tới khoảng 35 độ C th́ cơ thể sẽ bị run rẩy, nhưng khi tới 33 độ C th́ cơ thể hết run và nếu thấp hơn th́ cơ thể tự nhiên cảm thấy "ấm". Thực ra lúc đó con người có ảo giác là cơ thể ḿnh đang ấm.
Đó là lư do những người chết do mất nhiệt thường được t́m thấy trong t́nh trạng khỏa thân bởi trước khi chết họ có cảm giác là ḿnh ấm nên cởi bỏ hết quần áo ra. Việc cởi bỏ đồ như thế vô t́nh lại làm cho t́nh trạng mất nhiệt càng trầm trọng thêm.
Chúng ta cũng thường kể chuyện khi lạc trên sa mạc th́ sẽ nh́n thấy ảo ảnh là các vũng nước. Nhưng thực ra lúc đó do cơ thể bị mất nước nên năo sinh ra ảo giác.ony Coffey là một nhà đào tạo sơ cấp cứu được đánh giá cao và được mời làm diễn giả cho nhiều đơn vị đào tạo tại Australia. Năm 2010, ông Tony đă được chọn để viết sách đào tạo sơ cấp cứu và các tư liệu sát hạch cho tổ chức đào tạo hàng đầu của Australia Health Corp. Đây là một trong những sách đào tạo sơ cấp cứu được sử dụng rộng răi nhất tại Australia và New Zealand. (Ảnh: Hồ Thái B́nh)
Hiện nay trên mạng xă hội xảy ra những tranh luận trái chiều về vụ việc. Nhiều ư kiến cho rằng, bà Liên trải qua 7 ngày khổ cực, đói rét, cầm cự bằng chút bánh gạo và cỏ rừng nhưng tinh thần vẫn tốt, da dẻ hồng hào, nói chuyện rất tỉnh táo th́ quả là khó tin. Chuyên gia đánh giá ra sao về những tranh luận này?
- Tôi chỉ cho rằng, bà ấy có thể không ngă trực tiếp từ độ cao 30m. Không ngă từ độ cao 30m th́ bà ấy mới không bị chấn thương. Khi không chấn thương th́ việc tồn tại được hoàn toàn có thể xảy ra. Và v́ vậy chuyện này không phải là khó tin.
Cách đây ít lâu, ở Australia, lực lượng cứu hộ đă giải cứu một cậu bé đi lạc trong rừng 4 ngày. Để tồn tại, đứa bé đă ăn một số quả rừng và uống nước.
Từ câu chuyện trên, ông có thể khái quát một vài kỹ năng sinh tồn cần ghi nhớ nếu một người không may bị mắc kẹt trong rừng?
- Có một điều cần ghi nhớ khi đi vào rừng đó là không bao giờ đi một ḿnh. Nếu bạn đi đến một nơi nào đó hoang dă th́ cần nói cho ai đó biết trước là bạn đi tới đâu và trong bao lâu bạn sẽ quay lại. Khi đi, bạn nên mang theo thiết bị liên lạc và túi sơ cứu, tải trước các ứng dụng hướng dẫn cách sơ cứu lên điện thoại như ứng dụng Sơ Cấp cứu để sẵn sàng sử dụng khi t́nh huống khẩn cấp xảy ra.
Khi không may bị lạc, quan trọng nhất bạn phải t́m một chỗ ẩn náu để giữ thân nhiệt và t́m nước uống. Ngoài ra, cần giữ b́nh tĩnh, tránh hoảng hốt và ở gần những tuyến đường phổ biến. Bởi khi hoảng hốt, bạn sẽ đi mất phương hướng, bản thân đi lạc hơn lúc đầu khiến những người cứu hộ khó t́m bạn hơn.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Sau hai lần cố gắng trèo lên bất thành, người phụ nữ tiếp tục bị ngă xuống một băi rác lớn sát vực thẳm và ở đó t́m cách cầm cự cho tới ngày 3/5.
Sau 7 ngày 6 đêm, một cán bộ của Ban quản lư Di tích và Rừng quốc gia Yên Tử khi đi kiểm tra nghe thấy tiếng kêu cứu của bà Liên nên đă t́m đến giải cứu.
Vụ việc trên không chỉ gây xôn xao cả nước mà c̣n thu hút được sự chú ư của những đơn vị hoạt động trong lĩnh vực đào tạo kỹ năng sinh tồn - lĩnh vực mới phát triển tại Việt Nam những năm gần đây.
PV Dân trí đă có cuộc phỏng vấn ông Tony Coffey, chuyên gia sơ cấp cứu làm việc tại Sydney, Australia, cố vấn đào tạo của Doanh nghiệp Xă hội Kỹ năng Sinh tồn SSVN (TP. HCM) xoay quanh vụ việc hi hữu này. Ông Tony Coffey cũng đă có 20 năm tham gia công tác cứu hộ tại Australia.
Hai điều kỳ diệu
Thưa ông, ông nhận định thế nào về vụ việc người phụ nữ sống sót sau 7 ngày trong rừng đang được dư luận Việt Nam chú ư?
- T́nh huống mà người phụ nữ này gặp phải khá nguy hiểm song chưa hẳn là tệ hại quá mức. Thực tế, tôi c̣n gặp những trường hợp xấu hơn. Trong suốt 20 năm tham gia công tác cứu hộ tại Australia, tôi đă t́m nhiều thi thể mắc kẹt ở nhiều địa điểm khác nhau. Có những nạn nhận thậm chí tử vong nhiều tuần trước đó. Những người này đa phần gặp chấn thương nên họ không thể di chuyển được. C̣n trường hợp của bà Liên, việc bà có thể di chuyển được là điều vô cùng may mắn.
Nạn nhân có kể lại rằng, bà ngă xuống vực sâu khoảng 30m sau đó ngất đi.
- Cá nhân tôi thấy rằng, việc ngă xuống từ độ cao 30m nhưng không bị sao là khá khó xảy ra. Bởi ngă từ độ cao trên 3m có thể gây tử vong rồi. 30m là tương đương với độ cao của ṭa nhà 10 tầng.
V́ vậy, tôi phán đoán, có thể người phụ nữ này nhớ nhầm hoặc bà ấy ngă ở độ cao rất ít, sau đó bị bất tỉnh và lăn từ từ xuống. Cuối cùng, bà ấy nằm ở khoảng cách 30m phía dưới.
C̣n việc ngă từ độ cao 30m xuống dưới (ngay cả phía dưới là lá cây) mà không hề bị chấn thương, găy các chi, găy xương chậu… là một chuyện khá khó xảy ra. Đó là chưa kể bà ấy cũng đă có tuổi. Vậy nên nếu thực sự, mọi chuyện đúng như người phụ nữ này kể th́ đó là điều kỳ diệu.
Nạn nhân có chia sẻ là bà ấy rơi xuống và đầu gối lên một rễ cây rồi tỉnh dậy. Tôi thấy đây là điều may mắn tiếp theo. Bởi khi té, ngă, đầu va đập vào một vật ǵ đó th́ năo rất dễ bị chấn động. Ngoài ra, khi ngă như vậy, nạn nhân có thể gặp phải t́nh trạng chấn thương đốt sống cổ. Chấn thương này rất nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong.
Trong sự việc này, bà ấy ngă xuống nhưng năo không bị tổn thương và vẫn tỉnh dậy được là một điều kỳ diệu thứ 2.
Như vậy, chính nhờ hai điều kỳ diệu này nạn nhân mới có thể sống sót?
- Đúng vậy. Khi tỉnh dậy được và không bị chấn thương, bà ấy có thể di chuyển đi t́m nước, tạo nơi trú ẩn và t́m mọi cách để sống sót.
Khi bị lạc ở một nơi hoang dă th́ quan trọng nhất là phải t́m nước và chỗ trú ẩn. Bởi việc hạ thân nhiệt đột ngột có thể làm cho các tạng ngừng hoạt động, từ đó dẫn tới tử vong. Trong rừng nếu không có chỗ trú ẩn th́ cơ thể sẽ hạ thân nhiệt.
Việc mất nhiệt lượng c̣n xảy ra nhanh hơn khi ở trong môi trường lạnh, ẩm ướt. Người phụ nữ này đă làm đúng những ǵ cần làm đó tạo chỗ trú ẩn, t́m các túi giấy bóng để che chắn cơ thể, ngăn t́nh trạng hạ thân nhiệt xảy ra.
Việc làm đúng đắn tiếp theo là người phụ nữ này đă t́m cách bổ sung nước cho cơ thể. Cơ thể chúng ta liên tục mất nước trong mọi thời điểm (khi chúng ta hít thở, ra mồ hôi, đi tiểu…).
Nếu không bù nước th́ sẽ bị tụt huyết áp. Khi huyết áp hạ thấp th́ thận không hoạt động nữa và dẫn tới tử vong. Thiếu đồ ăn th́ con người có thể sống lâu hơn, đặc biệt là với những người có nhiều mỡ. Nhưng nếu thiếu nước th́ con người sẽ tử vong nhanh hơn.
May mắn là bà ấy đă có thể t́m được nước từ các chai nước c̣n thừa, chứ nếu ở một số quốc gia khác th́ đă không thể t́m thấy nước theo cách này.
Chuyện tồn tại được không phải là khó tin
Khi bị lạc vào nơi hoang vắng quá lâu, con người sẽ đối mặt với những vấn đề ǵ về tinh thần thưa ông? Tại sao những người đi lạc thường sinh ra ảo giác?
- Nạn nhân có thể bị stress, lo âu, hoảng loạn. Tuy nhiên, t́nh trạng này chỉ xảy ra tại thời điểm họ bị mắc kẹt trong rừng chứ không kéo dài về sau này.
Ảo giác đôi khi sinh ra bởi việc mất nước và hạ thân nhiệt. Khi bị mất nước, năo của con người cũng bị mất dịch và "teo" lại. Từ đó, năo bắt đầu có những cảm giác lạ.
Chẳng hạn, khi mất nhiệt tới khoảng 35 độ C th́ cơ thể sẽ bị run rẩy, nhưng khi tới 33 độ C th́ cơ thể hết run và nếu thấp hơn th́ cơ thể tự nhiên cảm thấy "ấm". Thực ra lúc đó con người có ảo giác là cơ thể ḿnh đang ấm.
Đó là lư do những người chết do mất nhiệt thường được t́m thấy trong t́nh trạng khỏa thân bởi trước khi chết họ có cảm giác là ḿnh ấm nên cởi bỏ hết quần áo ra. Việc cởi bỏ đồ như thế vô t́nh lại làm cho t́nh trạng mất nhiệt càng trầm trọng thêm.
Chúng ta cũng thường kể chuyện khi lạc trên sa mạc th́ sẽ nh́n thấy ảo ảnh là các vũng nước. Nhưng thực ra lúc đó do cơ thể bị mất nước nên năo sinh ra ảo giác.ony Coffey là một nhà đào tạo sơ cấp cứu được đánh giá cao và được mời làm diễn giả cho nhiều đơn vị đào tạo tại Australia. Năm 2010, ông Tony đă được chọn để viết sách đào tạo sơ cấp cứu và các tư liệu sát hạch cho tổ chức đào tạo hàng đầu của Australia Health Corp. Đây là một trong những sách đào tạo sơ cấp cứu được sử dụng rộng răi nhất tại Australia và New Zealand. (Ảnh: Hồ Thái B́nh)
Hiện nay trên mạng xă hội xảy ra những tranh luận trái chiều về vụ việc. Nhiều ư kiến cho rằng, bà Liên trải qua 7 ngày khổ cực, đói rét, cầm cự bằng chút bánh gạo và cỏ rừng nhưng tinh thần vẫn tốt, da dẻ hồng hào, nói chuyện rất tỉnh táo th́ quả là khó tin. Chuyên gia đánh giá ra sao về những tranh luận này?
- Tôi chỉ cho rằng, bà ấy có thể không ngă trực tiếp từ độ cao 30m. Không ngă từ độ cao 30m th́ bà ấy mới không bị chấn thương. Khi không chấn thương th́ việc tồn tại được hoàn toàn có thể xảy ra. Và v́ vậy chuyện này không phải là khó tin.
Cách đây ít lâu, ở Australia, lực lượng cứu hộ đă giải cứu một cậu bé đi lạc trong rừng 4 ngày. Để tồn tại, đứa bé đă ăn một số quả rừng và uống nước.
Từ câu chuyện trên, ông có thể khái quát một vài kỹ năng sinh tồn cần ghi nhớ nếu một người không may bị mắc kẹt trong rừng?
- Có một điều cần ghi nhớ khi đi vào rừng đó là không bao giờ đi một ḿnh. Nếu bạn đi đến một nơi nào đó hoang dă th́ cần nói cho ai đó biết trước là bạn đi tới đâu và trong bao lâu bạn sẽ quay lại. Khi đi, bạn nên mang theo thiết bị liên lạc và túi sơ cứu, tải trước các ứng dụng hướng dẫn cách sơ cứu lên điện thoại như ứng dụng Sơ Cấp cứu để sẵn sàng sử dụng khi t́nh huống khẩn cấp xảy ra.
Khi không may bị lạc, quan trọng nhất bạn phải t́m một chỗ ẩn náu để giữ thân nhiệt và t́m nước uống. Ngoài ra, cần giữ b́nh tĩnh, tránh hoảng hốt và ở gần những tuyến đường phổ biến. Bởi khi hoảng hốt, bạn sẽ đi mất phương hướng, bản thân đi lạc hơn lúc đầu khiến những người cứu hộ khó t́m bạn hơn.
Xin trân trọng cảm ơn ông!