Log in

View Full Version : Nhức nhối chuyện xâm phạm bản quyền trong văn hóa nghệ thuật


Romano
06-11-2022, 02:00
Câu chuyện xâm phạm bản quyền trong văn hóa nghệ thuật không c̣n là vấn đề riêng của tác giả, mà đă trở thành vấn nạn chung trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật tại Việt Nam.
Hệ lụy của nó là làm giảm giá trị thị trường nghệ thuật, đánh mất niềm tin từ các nghệ sĩ, nhà sưu tập và công chúng.

Bức tranh sơn dầu "Một ngày như thế" của họa sĩ Bùi Văn Tuất mới đây đă bị sao chép lại và rao bán ngang nhiên ở Hà Nội, trong khi tác phẩm này đă được một nhà sưu tập tranh sở hữu trước đó. Người sao chép đă "hô biến" tranh sơn dầu trên vải của họa sĩ Bùi Văn Tuất thành tranh sơn mài, cố t́nh tạo ra các vết nứt vỡ trên vóc để chứng tỏ đây là đồ cổ có tuổi thọ lâu đời.Ê-kíp phim "Cố Du" (ra mắt vào tháng 12-2019) của đạo diễn Nguyễn Phùng Minh Luân cũng vừa đăng đàn tố bức tranh "Góc khuê pḥng" của một họa sĩ trẻ đang tổ chức triển lăm tranh tại TP HCM. Đại diện đoàn phim cho biết bố cục trong tranh và cảnh phim gần như giống nhau hoàn toàn, từ dáng cửa sổ, nguồn sáng, b́nh hoa, bộ b́nh phong, chiếc rương gỗ đựng áo…

Họa sĩ trẻ kia sau đó đă lên tiếng thừa nhận việc "có ảnh hưởng" từ tác phẩm "Cố Du" nhưng giải thích rằng không t́m được thông tin của đạo diễn để xin phép. Đoàn phim đă không hài ḷng với lời xin lỗi v́ thiếu đi sự chân thành và có phần bao biện với hành vi sao chép trên.



Cách đây chưa lâu, Hội Nhà văn Việt Nam đă ra thông báo tạm thu hồi Giải thưởng Tác giả trẻ năm 2021, hạng mục nghiên cứu lư luận phê b́nh, được trao cho cuốn sách chuyên khảo "Phê b́nh phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật" của tiến sĩ Vũ Thị Trang. Cuốn sách bị tố sao chép hơn 40 đoạn, tương đương 11.700 chữ từ một đề tài cấp bộ của tiến sĩ Đỗ Hải Ninh, Trưởng Pḥng Văn học Việt Nam đương đại - Viện Văn học.

Diễn viên, người mẫu Nam Em từng bị nhiều nhạc sĩ lên án v́ sử dụng ca khúc của họ để biểu diễn mà không xin phép. Ngay cả các ca sĩ gạo cội như Đan Trường, Lệ Quyên, Tùng Dương cũng vấp phải những chỉ trích v́ biểu diễn ca khúc "Ai chung t́nh được măi" (do Đông Thiên Đức sáng tác) khi chưa được sự đồng ư. Nam Em sau đó đă xin lỗi và gỡ các tác phẩm trên các nền tảng nhạc số nhưng nhiều người chỉ im lặng cho qua chuyện.

Theo các nhà chuyên môn, vấn đề cốt lơi nằm ở việc giáo dục về giá trị của cái đẹp, về tầm quan trọng của việc tôn trọng chất xám, sự sáng tạo của người làm nghệ thuật cho giới trẻ chưa được chú trọng. Cần xóa bỏ lối ṃn suy nghĩ rằng sử dụng sản phẩm sao chép, đạo nhái, vi phạm bản quyền là việc hiển nhiên. Và trên hết, chế tài xử phạt phải thật nghiêm khắc, đủ tính răn đe.