PDA

View Full Version : Ẩn số phía sau kỳ quan cuối cùng của nền văn hóa Óc Eo


miro1510
07-20-2022, 02:44
Phía sau ṭa tháp ngh́n tuổi là nhiều điều chưa được giải đáp thấu đáo về những vị thần từng được thờ phụng, và xa hơn là cả nền tín ngưỡng cư dân Óc Eo xưa.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/9dc385be5bfcb2a2ebed .jpg

Nằm ở địa bàn xă Tân Phong, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh, tháp Chót Mạt là một trong những di tích tiêu biểu nhất của văn hóa Óc Eo c̣n được lưu giữ ở Việt Nam.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/6fe0799da7df4e8117ce .jpg

Ṭa tháp cổ được các nhà khảo cổ Pháp phát hiện đầu thế kỷ 20 trong t́nh trạng bị hư hại nặng nề. Giám định niên đại cho thấy tháp có từ thế kỷ thứ 8. Sau một quá tŕnh nghiên cứu, công tŕnh đă được khôi phục gần với nguyên gốc.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/d80bcc761234fb6aa225 .jpg

Vể tổng quan, tháp Chót Mạt được xây bằng gạch có b́nh diện vuông 5 mét x 5 mét, đỉnh tháp cao 10 mét. Toàn bộ ṭa tháp được chạm khắc hoa văn rất tinh xảo.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/d037c24a1c08f556ac19 .jpg

H́nh dáng của tháp Chót Mạt có nhiều sự tương đồng với các đền tháp của người Chăm tại miền Trung. Chân tháp rộng, các bức tường thẳng và dày, đỉnh tháp nhọn, các viên gạch được xếp chồng khít lên nhau hầu như không có khe hở.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/b997aaea74a89df6c4b9 .jpg

Phía sau ṭa tháp ngh́n tuổi là nhiều điều chưa được giải đáp thấu đáo về những vị thần từng được thờ phụng tại đây, và xa hơn là cả nền tín ngưỡng cư dân Óc Eo xưa.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/25ed3590ebd2028c5bc3 .jpg

Theo các nhà nghiên cứu, cũng như nhiều cộng đồng dân cư khác trong khu vực ở những thế kỷ đầu Công nguyên, người Óc Eo chịu ảnh hưởng sâu sắc của Phật giáo và Hindu giáo, hai tôn giáo lớn đến từ Ấn Độ.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/c92c2751f913104d4902 .jpg

Cư dân Óc Eo đă thờ ba vị thần tiêu biểu của Hindu giáo là Vishnu, Shiva, Brahma. Ngoài ra c̣n thờ các vị thần như Durga-Parati (vợ Siva), Lakshmi (vợ Vishnu), Thần đầu voi Ganesha (con Shiva)...

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/6f21805c5e1eb740ee0f .jpg

Phật giáo du nhập cùng thời với Hindu giáo và có sự tích hợp với tôn giáo này, thể hiện qua việc các tượng thần Vishnu chuyển hóa thành Di lặc hay Bồ tát 4 tay (Avalokiteshvara), Di lặc 4 tay (Bodhisattva Maitreya)... trong nhiều bức tượng Óc Eo.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/911f7d62a3204a7e1331 .jpg

Ngoài ra, người Óc Eo c̣n có thể có những tín ngưỡng riêng, mà theo thời gian chúng ta có thể sẽ giải mă được qua việc nghiên cứu các di tích như tháp Chót Mạt.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/04c1e9bc37fedea087ef .jpg

Hiện tại, yếu tố sắc tộc – ngôn ngữ của cư dân Óc Eo vẫn là một ẩn số. Giới nghiên cứu cho rằng người Óc Eo chính là chủ thể của Phù Nam, đế chế đă kiểm soát một vùng đất trải dài từ phía Nam Trung Bộ của Việt Nam cho đến phía Bắc bán đảo Mă Lai.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/c4de2ea3f0e119bf40f0 .jpg

Sau một giai đoạn huy hoàng, đế quốc Phù Nam bắt đầu suy thoái vào cuối thế kỷ thứ 6. Nước Chân Lạp của người Khmer vốn là một thuộc quốc của Phù Nam, sau dần lớn mạnh và bắt Phù Nam thần phục lại ḿnh.

https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2022_07_20_180_43214 975/d4283f55e11708495106 .jpg

Từ thế kỷ thứ 7, vương quốc Phù Nam đă chấm dứt sự tồn tại của ḿnh sau khi bị sát nhập vào lănh thổ của Chân Lạp. Tháp Chót Mạt đă được xây dựng sau biến cố này, có thể được coi là một tiếng vọng cuối cùng của nền văn hóa Óc Eo...