trungthuc
09-05-2022, 19:27
Vào năm 2021, phi hành gia Mark Vande Hei của NASA đă phá kỷ lục về chuyến bay đơn độc dài nhất trong lịch sử của NASA. Anh ta đă dành 355 ngày, gần 12 tháng, trên Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS.
Cựu phi hành gia người Nga Valeri Poliyakov đang giữ kỷ lục thế giới về chuyến du hành không gian lâu nhất. Ông Poliyakov đă ở trên trạm vũ trụ Mir trong hơn 14 tháng. Trong suốt sự nghiệp của ḿnh, tổng cộng ông đă ở trong không gian 22 tháng.
Nhưng theo cuộc nghiên cứu mới nhất cho thấy rằng, những sứ mạng không gian trong một thời gian dài có thể tác động vĩnh viễn đến sức khỏe của các phi hành gia, đặc biệt là ảnh hưởng xấu tới hệ thống xương.
Xương là dạng mô sống, liên tục tự tái tạo và hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu không chịu tác động của trọng lực, xương sẽ mất đi sức mạnh của nó.
https://st.quantrimang.com/photos/image/2022/09/05/phi-hanh-gia-mat-xuong-vinh-vien.jpg
Trên Trái Đất, trọng lực sẽ tạo ra một trọng tải liên tục lên hệ thống xương khiến cho xương được khỏe mạnh và luôn duy tŕ mật độ xương để nâng đỡ trọng lượng của cơ thể. Trong môi trường vô trọng lực của không gian, xương không c̣n phải nâng đỡ cơ thể chống lại trọng lực nên việc sản xuất tế bảo hủy xương sẽ bị giảm đi.
Điều này gây ra sự mất cân đối giữa việc h́nh thành các tế bào xương mới và loại bỏ các tế bào cũ. Vấn đề sẽ càng nghiêm trọng hơn ở các phần xương chịu lực, gây giảm nhanh mật độ của xương.
Leigh Gabel, một chuyên gia thể dục tại Đại học Calgary, Canada và nhóm của bà đă quyết định theo dơi 17 phi hành gia để t́m hiểu thêm về tác động của môi trường vô trọng lực với hệ thống xương người.
14 nam và 3 nữ phi hành gia đă tham gia trong cuộc thử nghiệm có độ tuổi trung b́nh là 47 và tất cả đều dành từ 4 đến 7 tháng sống trong không gian vũ trụ. Nhóm nghiên cứu đă đo cấu trúc xương 3D của phần cẳng chân và cánh tay của các phi hành gia bằng HR-pQCT (phương pháp chụp cắt lớp vi tính định lượng ngoại vi có độ phân giải cao). Thông tin được đo ở bốn thời điểm: trước chuyến bay vào vũ trụ, ngay sau khi các phi hành gia trở về từ không gian, sau đó sáu tháng và sau đó một năm.
Kết quả cho thấy, các phi hành gia ở trong không gian ít hơn sáu tháng có thể lấy lại sức mạnh của xương trong ṿng một năm sau khi trở lại Trái Đất. Tuy nhiên, các phi hành gia ở trong không gian hơn sáu tháng đă bị mất xương vĩnh viễn ở xương ống chân. Mức độ mất xương tương đương với một thập kỷ lăo hóa khi sống ở Trái Đất.
"Với các sứ mạng không gian dài ngày, tỷ lệ mất xương sẽ nhiều hơn và khiến cho phi hành gia sẽ gặp vấn đề lớn trong việc phục hồi", chuyên gia về sinh lư học Laurence Vico cho biết. Kết quả của cuộc nghiên cứu này đặc biệt quan trọng do có liên quan tới nhiệm vụ tương lai nhằm chinh phục Sao Hỏa với thời gian có thể lên đến 21 tháng.
"Chúng tôi thực sự hi vọng rằng các phi hành gia sẽ đạt được một trạng thái sức khỏe về xương ổn định, họ sẽ ngừng bị mất xương sau một khoảng thời gian", nghiên cứu sinh Steven Boyd nói.
Bên cạnh nhóm của Gabel và các cộng sự, NASA c̣n chủ tŕ nhiều nhóm nghiên cứu khác nhằm t́m hiểu thêm những tác động của một năm sống trong không gian đối với các hệ thống bên trong cơ thể con người.
Cựu phi hành gia người Nga Valeri Poliyakov đang giữ kỷ lục thế giới về chuyến du hành không gian lâu nhất. Ông Poliyakov đă ở trên trạm vũ trụ Mir trong hơn 14 tháng. Trong suốt sự nghiệp của ḿnh, tổng cộng ông đă ở trong không gian 22 tháng.
Nhưng theo cuộc nghiên cứu mới nhất cho thấy rằng, những sứ mạng không gian trong một thời gian dài có thể tác động vĩnh viễn đến sức khỏe của các phi hành gia, đặc biệt là ảnh hưởng xấu tới hệ thống xương.
Xương là dạng mô sống, liên tục tự tái tạo và hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu không chịu tác động của trọng lực, xương sẽ mất đi sức mạnh của nó.
https://st.quantrimang.com/photos/image/2022/09/05/phi-hanh-gia-mat-xuong-vinh-vien.jpg
Trên Trái Đất, trọng lực sẽ tạo ra một trọng tải liên tục lên hệ thống xương khiến cho xương được khỏe mạnh và luôn duy tŕ mật độ xương để nâng đỡ trọng lượng của cơ thể. Trong môi trường vô trọng lực của không gian, xương không c̣n phải nâng đỡ cơ thể chống lại trọng lực nên việc sản xuất tế bảo hủy xương sẽ bị giảm đi.
Điều này gây ra sự mất cân đối giữa việc h́nh thành các tế bào xương mới và loại bỏ các tế bào cũ. Vấn đề sẽ càng nghiêm trọng hơn ở các phần xương chịu lực, gây giảm nhanh mật độ của xương.
Leigh Gabel, một chuyên gia thể dục tại Đại học Calgary, Canada và nhóm của bà đă quyết định theo dơi 17 phi hành gia để t́m hiểu thêm về tác động của môi trường vô trọng lực với hệ thống xương người.
14 nam và 3 nữ phi hành gia đă tham gia trong cuộc thử nghiệm có độ tuổi trung b́nh là 47 và tất cả đều dành từ 4 đến 7 tháng sống trong không gian vũ trụ. Nhóm nghiên cứu đă đo cấu trúc xương 3D của phần cẳng chân và cánh tay của các phi hành gia bằng HR-pQCT (phương pháp chụp cắt lớp vi tính định lượng ngoại vi có độ phân giải cao). Thông tin được đo ở bốn thời điểm: trước chuyến bay vào vũ trụ, ngay sau khi các phi hành gia trở về từ không gian, sau đó sáu tháng và sau đó một năm.
Kết quả cho thấy, các phi hành gia ở trong không gian ít hơn sáu tháng có thể lấy lại sức mạnh của xương trong ṿng một năm sau khi trở lại Trái Đất. Tuy nhiên, các phi hành gia ở trong không gian hơn sáu tháng đă bị mất xương vĩnh viễn ở xương ống chân. Mức độ mất xương tương đương với một thập kỷ lăo hóa khi sống ở Trái Đất.
"Với các sứ mạng không gian dài ngày, tỷ lệ mất xương sẽ nhiều hơn và khiến cho phi hành gia sẽ gặp vấn đề lớn trong việc phục hồi", chuyên gia về sinh lư học Laurence Vico cho biết. Kết quả của cuộc nghiên cứu này đặc biệt quan trọng do có liên quan tới nhiệm vụ tương lai nhằm chinh phục Sao Hỏa với thời gian có thể lên đến 21 tháng.
"Chúng tôi thực sự hi vọng rằng các phi hành gia sẽ đạt được một trạng thái sức khỏe về xương ổn định, họ sẽ ngừng bị mất xương sau một khoảng thời gian", nghiên cứu sinh Steven Boyd nói.
Bên cạnh nhóm của Gabel và các cộng sự, NASA c̣n chủ tŕ nhiều nhóm nghiên cứu khác nhằm t́m hiểu thêm những tác động của một năm sống trong không gian đối với các hệ thống bên trong cơ thể con người.