PinaColada
10-19-2022, 09:25
V́ sao cuộc chiến ở Ukraine c̣n nguy hiểm hơn khủng hoảng tên lửa Cuba? Cuộc chiến này cực kỳ căng thẳng, nguy hiểm mà không biết khi nào sẽ kết thúc.
Tháng 10 này đánh dấu 60 năm kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, một trong những thời điểm cao trào nhất của thế kỷ 20 khi một thảm họa hạt nhân đă suưt xảy ra. Nhưng các chuyên gia nhận định, cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine ngày nay c̣n gây ra những nguy cơ hạt nhân "tồi tệ hơn nhiều".
Một chiếc xe tăng T-84 của Ukraine khai hỏa. Ảnh: Creative Commons
Những ngày này, nhiều chuyên gia đă bày tỏ lo ngại rằng cuộc chiến ở Ukraine có thể trở thành một cuộc chiến tranh hạt nhân toàn diện khi những lời đe dọa hạt nhân liên tục được đưa ra. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba có thể có những bài học quan trọng nhất để tránh một cuộc chiến như vậy, theo 19fortyfive.
Cuộc chiến ở Ukraine đă diễn ra trong gần 8 tháng, với việc giới lănh đạo Nga leo thang các lời đe dọa, ám chỉ rằng họ có thể sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp cần thiết.
Tổng thống Nga Putin vốn cho biết ông đă đặt các lực lượng răn đe hạt nhân của Nga trong t́nh trạng báo động cao chỉ vài ngày sau khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine. Nhiều lời đe dọa hạt nhân tương tự tiếp tục được đưa ra trong suốt cuộc xung đột đă kéo dài gần 8 tháng qua.
Một số người theo dơi Nga tin rằng, đây có thể là một trong những chiến thuật gây sợ hăi, nhưng khi cuộc chiến ngày càng không diễn ra theo tính toán của Nga, ngày càng có nhiều lo ngại, liệu rằng ông Putin có hiện thực hóa những lời đe dọa của ḿnh hay không? Chính quyền Biden đă cảnh báo Nga rằng, sẽ có "hậu quả thảm khốc" nếu nước này sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine.
Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây thậm chí nói rằng thế giới hiện đang ở thời điểm gần thảm họa hạt nhân nhất kể từ khi cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba kết thúc. B́nh luận của ông đă gây ra những lời chỉ trích, nhưng không ít chuyên gia cđồng ư với đánh giá của ông Biden.
Các nhà sử học và chuyên gia hạt nhân cảnh báo rằng cuộc chiến ở Ukraine đă tạo ra một thời khắc nguy hiểm tương tự cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, trong đó, một số nhà quan sát thậm chí cho rằng t́nh h́nh hiện nay thậm chí c̣n bấp bênh và tồi tệ hơn.
“Cuộc khủng hoảng hiện tại c̣n tồi tệ hơn nhiều so với cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, một phần là do trong cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, cả ông Kennedy (Tổng thống Mỹ thời đó) và Khrushchev (nhà lănh đạo Liên Xô) đều sẵn sàng thảo luận về cách rút lui khỏi cuộc đối đầu. Ngày nay không có lựa chọn nào như vậy ở đây", Cynthia Hooper, một giáo sư lịch sử và chuyên gia về Nga tại Đại học Holy Cross b́nh luận với Insider.
Các chuyên gia nhận thấy sự mất liên lạc giữa các nhà lănh đạo Mỹ và Nga có thể góp phần vào một tính toán sai lầm nghiêm trọng - trái ngược hoàn toàn với cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba.
Vào đầu những năm 1960, khi Mỹ phát hiện ra rằng Liên Xô đang lắp đặt các điểm đặt tên lửa hạt nhân ở Cuba, chỉ cách lục địa Mỹ 145km, Tổng thống John F.Kennedy đă ban hành lệnh phong tỏa Cuba để ngăn chặn nhiều vũ khí hơn nữa được chuyển giao và triển khai. Tổng thống Mỹ thời điểm đó cảnh báo rơ rằng Mỹ sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần thiết và yêu cầu Liên Xô tháo dỡ các địa điểm đặt tên lửa hạt nhân và đưa chúng ra khỏi Cuba.
Nhưng khi căng thẳng giữa Mỹ và Liên Xô tăng vọt, những chính sách ngoại giao và liên lạc có chủ ư giữa ông Kennedy và nhà lănh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đă ngăn chặn sự leo thang hơn nữa.
Liên Xô sau đó đă đồng ư tháo dỡ và loại bỏ tên lửa của họ, v́ Tổng thống Kennedy cam kết sẽ không bao giờ xâm lược Cuba và bí mật đồng ư rút tên lửa của Mỹ ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ.
Các nhà sử học coi đây là sự kiện gần nhất mà thế giới từng phải đối mặt với nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa hai cường quốc sở hữu nhiều bom nguyên tử nhất.
Rose Gottemoeller, người từng là cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ về các vấn đề kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí ở Cuba nhấn mạnh rằng, việc thiếu liên lạc giữa Tổng thống Biden và Putin hiện nay là điều khiến bà cảm thấy lo lắng.
Bà nói: “Hiện nay, hai tổng thống không nói chuyện với nhau. Tổng thống Biden đă cáo buộc Tổng thống Vladimir Putin là tội phạm chiến tranh. Và ông Putin đă đáp lại rằng những nhận xét này là không thể tha thứ được".
“V́ vậy, việc liên lạc giữa hai nhà lănh đạo hàng đầu đă rất lạnh nhạt. Nhưng tôi nghĩ rằng giao tiếp ở cấp độ cao vào một thời điểm nào đó trong cuộc khủng hoảng này sẽ là điều cần thiết", bà Gottemoeller nói thêm.
Ông Andy Weber, cựu trợ lư Bộ trưởng Quốc pḥng phụ trách các chương tŕnh hạt nhân, hóa học và sinh học cũng b́nh luận ttrên Politico gần đây rằng: “Cuộc khủng hoảng này c̣n nguy hiểm hơn cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Cảnh báo của Tổng thống Biden về một thảm họa hạt nhân không phải là cường điệu".
“Thật đáng buồn khi phải nói về nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao hơn chỉ sau 30 năm khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và 60 năm khi cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba vào tháng 10/1962 được hóa giải", nhà phân tích Daryl Kimball b́nh luận.
Tuy nhiên, bất chấp những nguy cơ đáng lo ngại này, một số chuyên gia hàng đầu tin rằng nguy cơ vũ khí hạt nhân được sử dụng vẫn ở mức thấp.
Ông Hans M. Kristensen, Giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ thậm chí cho rằng không có khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine bởi nếu Moscow làm như vậy, cuộc xung đột sẽ “leo thang đáng kể” thành một “cuộc đụng độ trực tiếp giữa NATO và Nga”. Moscow rơ ràng không muốn điều đó xảy ra.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN gần đây, bản thân Tổng thống Biden cũng bày tỏ suy nghĩ rằng, ông không tin ông Putin sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine ngay cả khi căng thẳng gia tăng.
“Tôi không nghĩ ông ấy sẽ làm như vậy”, ông Biden nói.
VietBF@ sưu tập
Tháng 10 này đánh dấu 60 năm kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, một trong những thời điểm cao trào nhất của thế kỷ 20 khi một thảm họa hạt nhân đă suưt xảy ra. Nhưng các chuyên gia nhận định, cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine ngày nay c̣n gây ra những nguy cơ hạt nhân "tồi tệ hơn nhiều".
Một chiếc xe tăng T-84 của Ukraine khai hỏa. Ảnh: Creative Commons
Những ngày này, nhiều chuyên gia đă bày tỏ lo ngại rằng cuộc chiến ở Ukraine có thể trở thành một cuộc chiến tranh hạt nhân toàn diện khi những lời đe dọa hạt nhân liên tục được đưa ra. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba có thể có những bài học quan trọng nhất để tránh một cuộc chiến như vậy, theo 19fortyfive.
Cuộc chiến ở Ukraine đă diễn ra trong gần 8 tháng, với việc giới lănh đạo Nga leo thang các lời đe dọa, ám chỉ rằng họ có thể sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp cần thiết.
Tổng thống Nga Putin vốn cho biết ông đă đặt các lực lượng răn đe hạt nhân của Nga trong t́nh trạng báo động cao chỉ vài ngày sau khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine. Nhiều lời đe dọa hạt nhân tương tự tiếp tục được đưa ra trong suốt cuộc xung đột đă kéo dài gần 8 tháng qua.
Một số người theo dơi Nga tin rằng, đây có thể là một trong những chiến thuật gây sợ hăi, nhưng khi cuộc chiến ngày càng không diễn ra theo tính toán của Nga, ngày càng có nhiều lo ngại, liệu rằng ông Putin có hiện thực hóa những lời đe dọa của ḿnh hay không? Chính quyền Biden đă cảnh báo Nga rằng, sẽ có "hậu quả thảm khốc" nếu nước này sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine.
Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây thậm chí nói rằng thế giới hiện đang ở thời điểm gần thảm họa hạt nhân nhất kể từ khi cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba kết thúc. B́nh luận của ông đă gây ra những lời chỉ trích, nhưng không ít chuyên gia cđồng ư với đánh giá của ông Biden.
Các nhà sử học và chuyên gia hạt nhân cảnh báo rằng cuộc chiến ở Ukraine đă tạo ra một thời khắc nguy hiểm tương tự cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, trong đó, một số nhà quan sát thậm chí cho rằng t́nh h́nh hiện nay thậm chí c̣n bấp bênh và tồi tệ hơn.
“Cuộc khủng hoảng hiện tại c̣n tồi tệ hơn nhiều so với cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, một phần là do trong cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, cả ông Kennedy (Tổng thống Mỹ thời đó) và Khrushchev (nhà lănh đạo Liên Xô) đều sẵn sàng thảo luận về cách rút lui khỏi cuộc đối đầu. Ngày nay không có lựa chọn nào như vậy ở đây", Cynthia Hooper, một giáo sư lịch sử và chuyên gia về Nga tại Đại học Holy Cross b́nh luận với Insider.
Các chuyên gia nhận thấy sự mất liên lạc giữa các nhà lănh đạo Mỹ và Nga có thể góp phần vào một tính toán sai lầm nghiêm trọng - trái ngược hoàn toàn với cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba.
Vào đầu những năm 1960, khi Mỹ phát hiện ra rằng Liên Xô đang lắp đặt các điểm đặt tên lửa hạt nhân ở Cuba, chỉ cách lục địa Mỹ 145km, Tổng thống John F.Kennedy đă ban hành lệnh phong tỏa Cuba để ngăn chặn nhiều vũ khí hơn nữa được chuyển giao và triển khai. Tổng thống Mỹ thời điểm đó cảnh báo rơ rằng Mỹ sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần thiết và yêu cầu Liên Xô tháo dỡ các địa điểm đặt tên lửa hạt nhân và đưa chúng ra khỏi Cuba.
Nhưng khi căng thẳng giữa Mỹ và Liên Xô tăng vọt, những chính sách ngoại giao và liên lạc có chủ ư giữa ông Kennedy và nhà lănh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đă ngăn chặn sự leo thang hơn nữa.
Liên Xô sau đó đă đồng ư tháo dỡ và loại bỏ tên lửa của họ, v́ Tổng thống Kennedy cam kết sẽ không bao giờ xâm lược Cuba và bí mật đồng ư rút tên lửa của Mỹ ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ.
Các nhà sử học coi đây là sự kiện gần nhất mà thế giới từng phải đối mặt với nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa hai cường quốc sở hữu nhiều bom nguyên tử nhất.
Rose Gottemoeller, người từng là cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ về các vấn đề kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí ở Cuba nhấn mạnh rằng, việc thiếu liên lạc giữa Tổng thống Biden và Putin hiện nay là điều khiến bà cảm thấy lo lắng.
Bà nói: “Hiện nay, hai tổng thống không nói chuyện với nhau. Tổng thống Biden đă cáo buộc Tổng thống Vladimir Putin là tội phạm chiến tranh. Và ông Putin đă đáp lại rằng những nhận xét này là không thể tha thứ được".
“V́ vậy, việc liên lạc giữa hai nhà lănh đạo hàng đầu đă rất lạnh nhạt. Nhưng tôi nghĩ rằng giao tiếp ở cấp độ cao vào một thời điểm nào đó trong cuộc khủng hoảng này sẽ là điều cần thiết", bà Gottemoeller nói thêm.
Ông Andy Weber, cựu trợ lư Bộ trưởng Quốc pḥng phụ trách các chương tŕnh hạt nhân, hóa học và sinh học cũng b́nh luận ttrên Politico gần đây rằng: “Cuộc khủng hoảng này c̣n nguy hiểm hơn cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Cảnh báo của Tổng thống Biden về một thảm họa hạt nhân không phải là cường điệu".
“Thật đáng buồn khi phải nói về nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao hơn chỉ sau 30 năm khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và 60 năm khi cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba vào tháng 10/1962 được hóa giải", nhà phân tích Daryl Kimball b́nh luận.
Tuy nhiên, bất chấp những nguy cơ đáng lo ngại này, một số chuyên gia hàng đầu tin rằng nguy cơ vũ khí hạt nhân được sử dụng vẫn ở mức thấp.
Ông Hans M. Kristensen, Giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ thậm chí cho rằng không có khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine bởi nếu Moscow làm như vậy, cuộc xung đột sẽ “leo thang đáng kể” thành một “cuộc đụng độ trực tiếp giữa NATO và Nga”. Moscow rơ ràng không muốn điều đó xảy ra.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN gần đây, bản thân Tổng thống Biden cũng bày tỏ suy nghĩ rằng, ông không tin ông Putin sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine ngay cả khi căng thẳng gia tăng.
“Tôi không nghĩ ông ấy sẽ làm như vậy”, ông Biden nói.
VietBF@ sưu tập