trungthuc
12-17-2022, 20:20
Lần cuối cùng mà người ta nh́n thấy các h́nh ảnh con người du hành Mặt Trăng tín ra đă nửa thế kỷ qua. Chuyến bay của Apollo 17 thực hiện nhiệm vụ cuối vào tháng 12/1972.(*Thật ra đă có thêm 3 chuyến Apollo nữa mới chấm dứt chương tŕnh Apollo này) Nay th́ các khoa học gia đă nhận được tín hiệu việc bay trở lại Mặt Trăng, sớm nhất là vào năm 2025, đồng thời giải thích lư do v́ sao lại có chuyện chấm dứt kế hoạch này lặng lẽ như vậy?
Trong lịch sử của ngành khoa học không gian vũ trụ, việc đưa được 12 người lên Mặt Trăng, vẫn là một trong những thành tựu lớn nhất của nhân loại, đặc biệt là cơ quan NASA, sau hàng chục năm lên kế hoạch, nghiên cứu, thử nghiệm và thực thi qua sứ mạng đầy kỳ tích mang tên APOLLO.
https://sohanews.sohacdn.com/160588918557773824/2022/12/17/photo-1-16712594731665152264 96.jpg
Năm mươi năm sau lần đặt chân lên Mặt Trăng của phi hành đoàn Apollo 17 vào tháng 12/1972, Hoa Kỳ vẫn chưa đưa phi hành gia của ḿnh trở lại "chị Hằng" (Ảnh: NASA)
Trong các chuyến bay đó, các phi hành gia đă thu thập đá, chụp ảnh, thực hiện các thí nghiệm, cắm cờ và sau đó đă trở về nhà an toàn. Nhưng những lần thực hiện chuyến bay trong chương tŕnh Apollo, NASA đă có dự định về việc thiết lập sự hiện diện lâu dài của con người trên Mặt Trăng. Trong những đề xuất mới nhất của NASA có dự trù các chuyến quay lại sắp tới đây, có rất nhiều lư do chính đáng để đưa con người trở lại vệ tinh khổng lồ của Trái Đất và thiết lập các căn cứ ở lại đó.
Chương tŕnh mới này có tên là Artemis, trong đó có cả những nữ phi hành gia trong danh sách 18 nam nữ phi hành gia được lựa chọn ra, h́nh thành ra nhóm ṇng cốt của cuộc du hành mới. Nếu chương tŕnh đạt thành công tốt đẹp, một trong 9 phi hành gia nữ đầu tiên sẽ trở thành người phụ nữ đầu tiên đặt chân lên bề mặt của Mặt Trăng. Trong khi đó, một trong 9 phi hành gia nam mà NASA nêu tên sẽ trở thành người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng sau hơn 50 năm qua. Nhóm du hành này đă được lựa chọn từ 47 phi hành gia đang hoạt động của NASA.
Cựu Giám đốc NASA ông Jim Bridenstine, người điều hành cơ quan dưới thời ông Trump, có giải thích với Business Insider rằng, không phải v́ rào cản khoa học hay kỹ thuật đă ngăn cản Hoa Kỳ nối dài các nghiên cứu về không gian, mà mọi việc là do những biến động chính trị ở địa cầu. "Nếu không phải v́ các rủi ro về chính trị, chúng ta đă có mặt và sinh sống trên Mặt Trăng vào lúc này rồi", ông Bridenstine nói trong một cuộc điện thoại với các phóng viên vào năm 2018, "Và lẽ ra, chúng ta có thể đă ở trên sao Hỏa. Chính những rủi ro, xáo trộn về chính trị đă làm mọi thứ bị chựng lại", ông này nói tiếp, "Chương tŕnh đă mất quá nhiều thời gian và bị coi là quá tốn kém".
Các chuyên gia nghiên cứu và các dự án tài trợ từ lâu đă thúc hối việc thiết lập ra một căn cứ có con người trên Mặt Trăng, dưới h́nh thức một trạm vũ trụ trên đây. "Một trạm nghiên cứu vĩnh viễn của con người trên Mặt Trăng là bước ngoặc hợp lư tiếp theo", Chris Hadfield, một cựu phi hành gia, trước đây đă nói với Business Insider.
Một căn cứ trên Mặt trăng có thể trở thành kho nhiên liệu cho các sứ mạng không gian vũ trụ lâu dài, dẫn đến việc thiết lập ra các kính viễn vọng không gian chưa từng có, giúp t́m hiểu việc có thể sinh sống được hay không trên sao Hỏa dễ dàng hơn và giải quyết những bí ẩn khoa học lâu đời về Trái Đất, sự cấu ttạo của Mặt Trăng. Thậm chí có thể thúc đẩy một nền kinh tế bên ngoài không gian đang h́nh thành ra khá mạnh mẽ, có lẽ là một nền kinh tế được thiết kế cho việc du lịch khám phá Mặt Trăng.
Nhưng vấn đề du hành Mặt Trăng, khám phá các hành tinh xa hơn hoàn toàn không phải như các thuyết âm mưu (?) mô tả về sự ám ảnh người ngoài hành tinh hoặc sự cam kết giữa các quốc gia. Việc mà Hoa Kỳ cho tạm dừng chương tŕnh khám khá khoa học không gian vũ trụ, chính thức được lư giải từ các nguyên nhân chính trị ở mặt đất cũng như ngân sách yêu cầu quá lớn.
Một sự tiết lộ khác cho biết, chuyện bay lên Mặt Trăng thực sự rất tốn kém, nhưng vấn đề tiền bạc của không phải là yếu tố quan trọng nhất. Ngân sách năm 2022 của NASA là 24 tỷ USD và chính phủ Hoa Kỳ đang yêu cầu Quốc Hội tăng con số đó lên gần 26 tỷ USD trong ngân sách của năm 2023. Số tiền đó mới nghe qua có vẻ như thật đáng mừng, cho đến khi bảng chi tiết cho thấy tổng số tiền đó được chia đều cho tất cả các bộ phận của NASA và các dự án đầy tham vọng, gồm có
Kính viễn vọng Không gian James Webb; dự án hỏa tiễn khổng lồ có tên Hệ thống Phóng Không gian (SLS) và các sứ mạng xa xôi thám hiễm sao Mộc, sao Hỏa, vành đai tiểu hành tinh, vành đai Kuiper và ŕa của Thái Dương hệ. Nhưng nếu so sánh với ngân sách của Bộ Quốc Pḥng Hoa Kỳ là 858 tỷ USD vào năm 2023 th́ số tiền dành cho NASA thật sự quá khiêm tốn.
Ngân sách của NASA thấp, một phần là từ việc quyết định và tranh căi từ các giới lập pháp và chính trị gia Hoa Kỳ. Sự khác biệt về quan điểm đảng phái cũng dẫn đến các chương tŕnh khoa học bị đ́nh trệ, thậm chí bị hủy bỏ. Quá tŕnh thiết kế, chế tạo và thử nghiệm một phi thuyền có thể đưa con người đến một thế giới khác luôn tồn tại lâu hơn hai nhiệm kỳ của một Tổng thống Mỹ. Nhưng các vị Tổng thống và giới lập pháp thường có khuynh hướng loại bỏ các ưu tiên về việc khám phá không gian của vị Tổng thống tiền nhiệm.
"Tôi muốn rằng, vị Tổng thống tiếp theo sẽ hỗ trợ ngân sách cho phép chúng tôi hoàn thành các kế hoạch và sứ mạng đă dày công nghiên cứu và vạch ra thực hiện, bất kể đó là sứ mạng ǵ?", ông Scott Kelly, một phi hành gia đă dành một năm trong việc bay thám hiễm không gian, có viết trên Reddit trong chủ đề "Ask Me Anything" vào tháng 1/2016, trước khi Tổng thống Trump lên nhậm chức. Nhưng các vị Tổng thống và Quốc hội dường như không bận tâm nhiều đến các chủ đề về khoa học.
Vào năm 2004, chính phủ của ông Bush đă giao nhiệm vụ cho NASA t́m ra cách thay thế phi thuyền con thoi sắp nghỉ hưu, đồng thời quay trở lại Mặt Trăng. Cơ quan này đă đưa ra chương tŕnh có tên Constellation để giúp các phi hành gia đáp xuống Mặt Trăng bằng cách sử dụng một loại hỏa tiển có tên là Ares và một phi thuyền có tên là Orion. NASA đă chi ra 9 tỷ USD trong ṿng 5 năm để thiết kế, chế tạo và thử nghiệm phần cứng cho chương tŕnh đưa người vào vũ trụ.
Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Barack Obama nhậm chức và Văn pḥng Trách nhiệm Chính phủ công bố một bản báo cáo về việc NASA không thể đưa ra ước tính chi phí chính xác của chương tŕnh Constellation này, ông Obama đă hủy bỏ chương tŕnh và thay vào đó là thực hiện chế tao hệ thống hỏa tiển đẩy SLS. Đến đời ông Tổng thống Trump, ông đă không loại bỏ hệ thống SLS, nhưng ông đă thay đổi mục tiêu của ông Obama. Những sự thay đổi thường xuyên như vậy đối với NASA đă dẫn đến việc hủy bỏ các kế hoạch đă vạch ra hết lần này đến lần khác, gây ra thiệt hại khoảng 20 tỷ USD và lăng phí thời gian và động lực trong nhiều năm vừa qua.
Đến đời ông Tổng thống Biden th́ ông này muốn duy tŕ Lực lượng Không gian (Space Force). Lực lượng Không gian Hoa Kỳ có nhiệm vụ hướng về tương lai, bao gồm theo dơi các mảnh vỡ trong không gian, điều hành nhóm vệ tinh GPS của quốc gia và kiễm soát các vệ tinh thông tin liên lạc, cũng như giúp xác định sớm các đường đi của các loại hỏa tiển tầm xa.
Dù như thế nào, chương tŕnh quay trở lại Mặt Trăng đang lại được bật đèn xanh. Vấn đề chỉ là thời gian. "Tôi đoán, cuối cùng mọi thứ sẽ diễn ra, họ sẽ quay trở lại Mặt Trăng và cuối cùng là lên sao Hỏa, có lẽ không phải xảy ra trong cuộc đời của tôi", ông Lovell, một thành viên tham gia dự án Artemis nói, "Hi vọng rằng họ sẽ thành công".
Trong lịch sử của ngành khoa học không gian vũ trụ, việc đưa được 12 người lên Mặt Trăng, vẫn là một trong những thành tựu lớn nhất của nhân loại, đặc biệt là cơ quan NASA, sau hàng chục năm lên kế hoạch, nghiên cứu, thử nghiệm và thực thi qua sứ mạng đầy kỳ tích mang tên APOLLO.
https://sohanews.sohacdn.com/160588918557773824/2022/12/17/photo-1-16712594731665152264 96.jpg
Năm mươi năm sau lần đặt chân lên Mặt Trăng của phi hành đoàn Apollo 17 vào tháng 12/1972, Hoa Kỳ vẫn chưa đưa phi hành gia của ḿnh trở lại "chị Hằng" (Ảnh: NASA)
Trong các chuyến bay đó, các phi hành gia đă thu thập đá, chụp ảnh, thực hiện các thí nghiệm, cắm cờ và sau đó đă trở về nhà an toàn. Nhưng những lần thực hiện chuyến bay trong chương tŕnh Apollo, NASA đă có dự định về việc thiết lập sự hiện diện lâu dài của con người trên Mặt Trăng. Trong những đề xuất mới nhất của NASA có dự trù các chuyến quay lại sắp tới đây, có rất nhiều lư do chính đáng để đưa con người trở lại vệ tinh khổng lồ của Trái Đất và thiết lập các căn cứ ở lại đó.
Chương tŕnh mới này có tên là Artemis, trong đó có cả những nữ phi hành gia trong danh sách 18 nam nữ phi hành gia được lựa chọn ra, h́nh thành ra nhóm ṇng cốt của cuộc du hành mới. Nếu chương tŕnh đạt thành công tốt đẹp, một trong 9 phi hành gia nữ đầu tiên sẽ trở thành người phụ nữ đầu tiên đặt chân lên bề mặt của Mặt Trăng. Trong khi đó, một trong 9 phi hành gia nam mà NASA nêu tên sẽ trở thành người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng sau hơn 50 năm qua. Nhóm du hành này đă được lựa chọn từ 47 phi hành gia đang hoạt động của NASA.
Cựu Giám đốc NASA ông Jim Bridenstine, người điều hành cơ quan dưới thời ông Trump, có giải thích với Business Insider rằng, không phải v́ rào cản khoa học hay kỹ thuật đă ngăn cản Hoa Kỳ nối dài các nghiên cứu về không gian, mà mọi việc là do những biến động chính trị ở địa cầu. "Nếu không phải v́ các rủi ro về chính trị, chúng ta đă có mặt và sinh sống trên Mặt Trăng vào lúc này rồi", ông Bridenstine nói trong một cuộc điện thoại với các phóng viên vào năm 2018, "Và lẽ ra, chúng ta có thể đă ở trên sao Hỏa. Chính những rủi ro, xáo trộn về chính trị đă làm mọi thứ bị chựng lại", ông này nói tiếp, "Chương tŕnh đă mất quá nhiều thời gian và bị coi là quá tốn kém".
Các chuyên gia nghiên cứu và các dự án tài trợ từ lâu đă thúc hối việc thiết lập ra một căn cứ có con người trên Mặt Trăng, dưới h́nh thức một trạm vũ trụ trên đây. "Một trạm nghiên cứu vĩnh viễn của con người trên Mặt Trăng là bước ngoặc hợp lư tiếp theo", Chris Hadfield, một cựu phi hành gia, trước đây đă nói với Business Insider.
Một căn cứ trên Mặt trăng có thể trở thành kho nhiên liệu cho các sứ mạng không gian vũ trụ lâu dài, dẫn đến việc thiết lập ra các kính viễn vọng không gian chưa từng có, giúp t́m hiểu việc có thể sinh sống được hay không trên sao Hỏa dễ dàng hơn và giải quyết những bí ẩn khoa học lâu đời về Trái Đất, sự cấu ttạo của Mặt Trăng. Thậm chí có thể thúc đẩy một nền kinh tế bên ngoài không gian đang h́nh thành ra khá mạnh mẽ, có lẽ là một nền kinh tế được thiết kế cho việc du lịch khám phá Mặt Trăng.
Nhưng vấn đề du hành Mặt Trăng, khám phá các hành tinh xa hơn hoàn toàn không phải như các thuyết âm mưu (?) mô tả về sự ám ảnh người ngoài hành tinh hoặc sự cam kết giữa các quốc gia. Việc mà Hoa Kỳ cho tạm dừng chương tŕnh khám khá khoa học không gian vũ trụ, chính thức được lư giải từ các nguyên nhân chính trị ở mặt đất cũng như ngân sách yêu cầu quá lớn.
Một sự tiết lộ khác cho biết, chuyện bay lên Mặt Trăng thực sự rất tốn kém, nhưng vấn đề tiền bạc của không phải là yếu tố quan trọng nhất. Ngân sách năm 2022 của NASA là 24 tỷ USD và chính phủ Hoa Kỳ đang yêu cầu Quốc Hội tăng con số đó lên gần 26 tỷ USD trong ngân sách của năm 2023. Số tiền đó mới nghe qua có vẻ như thật đáng mừng, cho đến khi bảng chi tiết cho thấy tổng số tiền đó được chia đều cho tất cả các bộ phận của NASA và các dự án đầy tham vọng, gồm có
Kính viễn vọng Không gian James Webb; dự án hỏa tiễn khổng lồ có tên Hệ thống Phóng Không gian (SLS) và các sứ mạng xa xôi thám hiễm sao Mộc, sao Hỏa, vành đai tiểu hành tinh, vành đai Kuiper và ŕa của Thái Dương hệ. Nhưng nếu so sánh với ngân sách của Bộ Quốc Pḥng Hoa Kỳ là 858 tỷ USD vào năm 2023 th́ số tiền dành cho NASA thật sự quá khiêm tốn.
Ngân sách của NASA thấp, một phần là từ việc quyết định và tranh căi từ các giới lập pháp và chính trị gia Hoa Kỳ. Sự khác biệt về quan điểm đảng phái cũng dẫn đến các chương tŕnh khoa học bị đ́nh trệ, thậm chí bị hủy bỏ. Quá tŕnh thiết kế, chế tạo và thử nghiệm một phi thuyền có thể đưa con người đến một thế giới khác luôn tồn tại lâu hơn hai nhiệm kỳ của một Tổng thống Mỹ. Nhưng các vị Tổng thống và giới lập pháp thường có khuynh hướng loại bỏ các ưu tiên về việc khám phá không gian của vị Tổng thống tiền nhiệm.
"Tôi muốn rằng, vị Tổng thống tiếp theo sẽ hỗ trợ ngân sách cho phép chúng tôi hoàn thành các kế hoạch và sứ mạng đă dày công nghiên cứu và vạch ra thực hiện, bất kể đó là sứ mạng ǵ?", ông Scott Kelly, một phi hành gia đă dành một năm trong việc bay thám hiễm không gian, có viết trên Reddit trong chủ đề "Ask Me Anything" vào tháng 1/2016, trước khi Tổng thống Trump lên nhậm chức. Nhưng các vị Tổng thống và Quốc hội dường như không bận tâm nhiều đến các chủ đề về khoa học.
Vào năm 2004, chính phủ của ông Bush đă giao nhiệm vụ cho NASA t́m ra cách thay thế phi thuyền con thoi sắp nghỉ hưu, đồng thời quay trở lại Mặt Trăng. Cơ quan này đă đưa ra chương tŕnh có tên Constellation để giúp các phi hành gia đáp xuống Mặt Trăng bằng cách sử dụng một loại hỏa tiển có tên là Ares và một phi thuyền có tên là Orion. NASA đă chi ra 9 tỷ USD trong ṿng 5 năm để thiết kế, chế tạo và thử nghiệm phần cứng cho chương tŕnh đưa người vào vũ trụ.
Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Barack Obama nhậm chức và Văn pḥng Trách nhiệm Chính phủ công bố một bản báo cáo về việc NASA không thể đưa ra ước tính chi phí chính xác của chương tŕnh Constellation này, ông Obama đă hủy bỏ chương tŕnh và thay vào đó là thực hiện chế tao hệ thống hỏa tiển đẩy SLS. Đến đời ông Tổng thống Trump, ông đă không loại bỏ hệ thống SLS, nhưng ông đă thay đổi mục tiêu của ông Obama. Những sự thay đổi thường xuyên như vậy đối với NASA đă dẫn đến việc hủy bỏ các kế hoạch đă vạch ra hết lần này đến lần khác, gây ra thiệt hại khoảng 20 tỷ USD và lăng phí thời gian và động lực trong nhiều năm vừa qua.
Đến đời ông Tổng thống Biden th́ ông này muốn duy tŕ Lực lượng Không gian (Space Force). Lực lượng Không gian Hoa Kỳ có nhiệm vụ hướng về tương lai, bao gồm theo dơi các mảnh vỡ trong không gian, điều hành nhóm vệ tinh GPS của quốc gia và kiễm soát các vệ tinh thông tin liên lạc, cũng như giúp xác định sớm các đường đi của các loại hỏa tiển tầm xa.
Dù như thế nào, chương tŕnh quay trở lại Mặt Trăng đang lại được bật đèn xanh. Vấn đề chỉ là thời gian. "Tôi đoán, cuối cùng mọi thứ sẽ diễn ra, họ sẽ quay trở lại Mặt Trăng và cuối cùng là lên sao Hỏa, có lẽ không phải xảy ra trong cuộc đời của tôi", ông Lovell, một thành viên tham gia dự án Artemis nói, "Hi vọng rằng họ sẽ thành công".