trungthuc
01-05-2023, 20:05
Kể từ đầu tháng 10/2022 cho đến nay, Nga đă tăng cường việc sử dụng loại máy bay không người lái (UAV) để tấn công các cơ sở hạ tầng của Ukraine nhằm làm giảm năng lực quân sự của nước này. Theo một số chuyên gia, dù loại máy bay này do Nga hoặc Iran sản xuất nhưng một số phụ tùng chủ chốt bên trong vẫn bắt nguồn từ Mỹ và châu Âu.
https://cdn.vnreview.vn/524288_1412185249859 49_1507095434231808? wt=f86ab9b44aa492bbc 68d2cd5d011296b&rt=f9620711b061b3288 84392b9bdd23b53&width=1092
Một loại UAV của Nga. (Nguồn: tass.ru)
Tại một địa điểm không được tiết lộ ở thủ đô Kiev, chuyên gia về máy bay không người lái Ukraine ông Pavlo Kaschuk đă nghiên cứu những UAV của Nga đă được thu giữ được trên chiến trường.
"Đây là Orlan-10, một UAV chủ chốt của Nga", ông Kaschuk nói và bắt đầu tháo rời các bộ phận của UAV này. Con chip gắn bên trong có mang kư hiệu U-Blox, logo của một công ty Thụy Sĩ chế tạo ra. "Nhiệm vụ của con chip này là định hướng trên bầu trời. Không có nó, UAV sẽ không biết phải bay đi nới đâu", ông Kaschuk chỉ rơ.
Loại chip này cũng được sử dụng cho các điện thoại thông minh, máy tính bảng, xe hơi hoặc bất cứ thứ ǵ có sử dụng thiết bị định vị vệ tinh. Nhưng ở Ukraine, Nga đang sử dụng chúng để khai thác Hệ thống định vị GLONASS dựa vào các vệ tinh trong không gian bay ở quỷ đạo Trái Đất, một giải pháp nhằm thay thế cho Hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS). GLONASS do quân đội Liên Xô tự nghiên cứu và phát triển vào những năm 1970 và được Nga kế thừa, hiện đang sử dụng 22 vệ tinh hoạt động trên quỹ đạo.
GLONASS được sử dụng chủ yếu cho mục đích dân sự, nhưng ngày nay nó đóng vai tṛ quan trọng đối với khả năng của Nga trong việc điều khiển các phương tiện quân sự và tiến hành những cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở cả chiến tuyến lẫn cơ sở hạ tầng tại các thành phố lớn ở Ukraine.
Trong khi đó, chính phủ Ukraine cũng tuyên bố có các bằng chứng cho thấy, nhiều bộ phận tương tự từ một số máy bay không người lái của Nga hoặc máy bay không người lái của Iran mà phía Nga sử dụng, do các công ty Maxim và Microchip của Mỹ sản xuất. Phía Ukraine cho biết thêm, có ít nhất 6 công ty Mỹ sản xuất con chip tương thích với GLONASS.
https://cdn.vnreview.vn/589824_1412185249859 50_1507099729199104? wt=e1160106801d8ed79 5bbabd81cd9b4f6&rt=42bea7b5f85514096 86e28371eeafead&width=1092
Đèn rọi để "săn lùng" UAV tại thủ đô Kiev vào ngày 1/1/2023. (Ảnh: Reuters)
Tuy vậy, không có bất cứ bằng chứng nào cho thấy các công ty của Mỹ hoặc châu Âu cố t́nh để sản phẩm của họ lọt vào tay Nga hoặc Iran, hoặc đang vi phạm các biện pháp trừng phạt mà phương Tây đă và đang áp đặt với Nga. Và cũng không có công ty nào đồng ư trả lời câu hỏi của giới báo chí về việc liệu họ có thực hiện công việc kinh doanh ở Nga hay không. Cả Microchip và Maxim đều có các điều khoản và điều kiện cấm sử dụng kỹ thuật, thiết bị của họ cho mục đích quân sự.
Yaroslav Yurchyshyn, một nghị sĩ Ukraine phụ trách điều tra việc sử dụng máy bay không người lái Nga đă nói với Thượng nghị sĩ Dân chủ Mỹ Dick Durbin rằng kỹ thuật của Mỹ đang được sử dụng trong máy bay không người lái của quân Nga và điều này rất đáng lo ngại. Ông Durbin đă nêu vấn đề này trong cuộc họp với các giới chức chính phủ Hoa Kỳ.
U-Blox, công ty sản xuất chip ở Thụy Sĩ cho biết, họ đă chấm dứt các sự giao dịch làm ăn với các công ty của Nga kể từ khi Moscow bắt đầu phát động cuộc xâm lược tại Ukraine. Sven Etzold, giám đốc tiếp thị kinh doanh cao cấp của U-Blox cho biết: "Mặt hàng này không nằm trong danh sách bị cấm vận, thường được sử dụng cho mục đích dân sự và do đó có thể được mua thông qua các công ty phân phối chính thức".
Ông Sven Etzold thừa nhận, công ty của ông không thể ngăn các công ty phân phối bán các thiết bị này cho các công ty ở Nga.
"Chúng tôi không thể ngăn chặn 100% được", ông Sven Etzold lưu ư và cho biết U-Blox đă buộc các công ty phân phối nào vi phạm lệnh cấm sẽ ngừng bán chíp của họ, song không nêu ra ví dụ cụ thể nào. Theo CBS News, có một số báo cáo về việc các thiết bị kỹ thuật cao từ các công ty của Mỹ và châu Âu tiếp tục chảy vào Nga thông qua những công ty phân phối ở nước thứ 3.
Denys Hutyk, một chuyên gia phân tích của Hội đồng An ninh Kinh tế Ukraine cho rằng: "Các vi mạch do các công ty Mỹ và các công ty châu Âu sản xuất đang gián tiếp đến Nga thông qua TQ, Malaysia và các nước thứ ba khác". Những con chip do các công ty Mỹ sản xuất được cho là tương thích với khá nhiều hệ thộng định vị vệ tinh chẳng hạn như GPS, hay Galileo của khối EU.
Liên minh Đổi mới GPS (GPS Innovation Alliance) cho biết, không loại trừ khả năng chip của các công ty trên tương thích với hệ thống GLONASS của Nga, nhưng có lẽ cần phải kết hợp với các hệ thống khác để gia tăng mức độ chính xác.
Andrew McQuillan, Giám đốc công ty Crowded Space Drones ở London, chuyên cung cấp dịch vụ bảo vệ sân bay khỏi UAV cho rằng: "Để giảm độ chính xác của máy bay không người lái của Nga, cả trên chiến trường và trong các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng, các công ty phương Tây phải loại bỏ khả năng tương thích của GLONASS khỏi các con chip của họ. Việc vô hiệu hóa GLONASS không giải quyết toàn bộ vấn đề nhưng sẽ khiến cho chúng kém chính xác hơn".
Khi được hỏi liệu U-Blox có thể loại trừ được GLONASS hay không, giám đốc tiếp thị của công ty, ông Etzold nói: "Về mặt lư thuyết, điều này hoàn toàn có thể thực hiện được, nhưng chúng tôi cần phải kiểm tra lại quy tŕnh nội bộ".
Hiện Nga vẫn liên tiếp thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Ukraine. Hồi đầu tuần này, các lực lượng Ukraine cho biết, họ đă bắn hạ hơn 80 máy bay không người lái của Nga có nguồn gốc từ Iran./.
https://cdn.vnreview.vn/524288_1412185249859 49_1507095434231808? wt=f86ab9b44aa492bbc 68d2cd5d011296b&rt=f9620711b061b3288 84392b9bdd23b53&width=1092
Một loại UAV của Nga. (Nguồn: tass.ru)
Tại một địa điểm không được tiết lộ ở thủ đô Kiev, chuyên gia về máy bay không người lái Ukraine ông Pavlo Kaschuk đă nghiên cứu những UAV của Nga đă được thu giữ được trên chiến trường.
"Đây là Orlan-10, một UAV chủ chốt của Nga", ông Kaschuk nói và bắt đầu tháo rời các bộ phận của UAV này. Con chip gắn bên trong có mang kư hiệu U-Blox, logo của một công ty Thụy Sĩ chế tạo ra. "Nhiệm vụ của con chip này là định hướng trên bầu trời. Không có nó, UAV sẽ không biết phải bay đi nới đâu", ông Kaschuk chỉ rơ.
Loại chip này cũng được sử dụng cho các điện thoại thông minh, máy tính bảng, xe hơi hoặc bất cứ thứ ǵ có sử dụng thiết bị định vị vệ tinh. Nhưng ở Ukraine, Nga đang sử dụng chúng để khai thác Hệ thống định vị GLONASS dựa vào các vệ tinh trong không gian bay ở quỷ đạo Trái Đất, một giải pháp nhằm thay thế cho Hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS). GLONASS do quân đội Liên Xô tự nghiên cứu và phát triển vào những năm 1970 và được Nga kế thừa, hiện đang sử dụng 22 vệ tinh hoạt động trên quỹ đạo.
GLONASS được sử dụng chủ yếu cho mục đích dân sự, nhưng ngày nay nó đóng vai tṛ quan trọng đối với khả năng của Nga trong việc điều khiển các phương tiện quân sự và tiến hành những cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở cả chiến tuyến lẫn cơ sở hạ tầng tại các thành phố lớn ở Ukraine.
Trong khi đó, chính phủ Ukraine cũng tuyên bố có các bằng chứng cho thấy, nhiều bộ phận tương tự từ một số máy bay không người lái của Nga hoặc máy bay không người lái của Iran mà phía Nga sử dụng, do các công ty Maxim và Microchip của Mỹ sản xuất. Phía Ukraine cho biết thêm, có ít nhất 6 công ty Mỹ sản xuất con chip tương thích với GLONASS.
https://cdn.vnreview.vn/589824_1412185249859 50_1507099729199104? wt=e1160106801d8ed79 5bbabd81cd9b4f6&rt=42bea7b5f85514096 86e28371eeafead&width=1092
Đèn rọi để "săn lùng" UAV tại thủ đô Kiev vào ngày 1/1/2023. (Ảnh: Reuters)
Tuy vậy, không có bất cứ bằng chứng nào cho thấy các công ty của Mỹ hoặc châu Âu cố t́nh để sản phẩm của họ lọt vào tay Nga hoặc Iran, hoặc đang vi phạm các biện pháp trừng phạt mà phương Tây đă và đang áp đặt với Nga. Và cũng không có công ty nào đồng ư trả lời câu hỏi của giới báo chí về việc liệu họ có thực hiện công việc kinh doanh ở Nga hay không. Cả Microchip và Maxim đều có các điều khoản và điều kiện cấm sử dụng kỹ thuật, thiết bị của họ cho mục đích quân sự.
Yaroslav Yurchyshyn, một nghị sĩ Ukraine phụ trách điều tra việc sử dụng máy bay không người lái Nga đă nói với Thượng nghị sĩ Dân chủ Mỹ Dick Durbin rằng kỹ thuật của Mỹ đang được sử dụng trong máy bay không người lái của quân Nga và điều này rất đáng lo ngại. Ông Durbin đă nêu vấn đề này trong cuộc họp với các giới chức chính phủ Hoa Kỳ.
U-Blox, công ty sản xuất chip ở Thụy Sĩ cho biết, họ đă chấm dứt các sự giao dịch làm ăn với các công ty của Nga kể từ khi Moscow bắt đầu phát động cuộc xâm lược tại Ukraine. Sven Etzold, giám đốc tiếp thị kinh doanh cao cấp của U-Blox cho biết: "Mặt hàng này không nằm trong danh sách bị cấm vận, thường được sử dụng cho mục đích dân sự và do đó có thể được mua thông qua các công ty phân phối chính thức".
Ông Sven Etzold thừa nhận, công ty của ông không thể ngăn các công ty phân phối bán các thiết bị này cho các công ty ở Nga.
"Chúng tôi không thể ngăn chặn 100% được", ông Sven Etzold lưu ư và cho biết U-Blox đă buộc các công ty phân phối nào vi phạm lệnh cấm sẽ ngừng bán chíp của họ, song không nêu ra ví dụ cụ thể nào. Theo CBS News, có một số báo cáo về việc các thiết bị kỹ thuật cao từ các công ty của Mỹ và châu Âu tiếp tục chảy vào Nga thông qua những công ty phân phối ở nước thứ 3.
Denys Hutyk, một chuyên gia phân tích của Hội đồng An ninh Kinh tế Ukraine cho rằng: "Các vi mạch do các công ty Mỹ và các công ty châu Âu sản xuất đang gián tiếp đến Nga thông qua TQ, Malaysia và các nước thứ ba khác". Những con chip do các công ty Mỹ sản xuất được cho là tương thích với khá nhiều hệ thộng định vị vệ tinh chẳng hạn như GPS, hay Galileo của khối EU.
Liên minh Đổi mới GPS (GPS Innovation Alliance) cho biết, không loại trừ khả năng chip của các công ty trên tương thích với hệ thống GLONASS của Nga, nhưng có lẽ cần phải kết hợp với các hệ thống khác để gia tăng mức độ chính xác.
Andrew McQuillan, Giám đốc công ty Crowded Space Drones ở London, chuyên cung cấp dịch vụ bảo vệ sân bay khỏi UAV cho rằng: "Để giảm độ chính xác của máy bay không người lái của Nga, cả trên chiến trường và trong các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng, các công ty phương Tây phải loại bỏ khả năng tương thích của GLONASS khỏi các con chip của họ. Việc vô hiệu hóa GLONASS không giải quyết toàn bộ vấn đề nhưng sẽ khiến cho chúng kém chính xác hơn".
Khi được hỏi liệu U-Blox có thể loại trừ được GLONASS hay không, giám đốc tiếp thị của công ty, ông Etzold nói: "Về mặt lư thuyết, điều này hoàn toàn có thể thực hiện được, nhưng chúng tôi cần phải kiểm tra lại quy tŕnh nội bộ".
Hiện Nga vẫn liên tiếp thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Ukraine. Hồi đầu tuần này, các lực lượng Ukraine cho biết, họ đă bắn hạ hơn 80 máy bay không người lái của Nga có nguồn gốc từ Iran./.