trungthuc
01-14-2023, 21:23
Ông Jeffrey Mount, một thành viên cao cấp tại Trung tâm Chính sách về Nguồn Nước (Water Policy Center) thuộc Viện Chính sách Công Cộng của California (Public Policy Institute of California), cho biết: "Không có t́nh trạng cố định về nguồn nước ở California do khí hậu có lúc thật ẩm ướt, lúc th́ thật khô ráo". Theo chuyên gia về khí tượng ông Michael Anderson, 7 cơn băo mạnh được tăng cường bởi các ḍng sông khí quyển (atmospheric rivers) đă liên tục ập vào California kể từ ngày lể Giáng sinh. Ít nhất đă có hơn 20 người bị thiệt mạng khi đất lở tràn xuống đường, khi xa lộ bị ngập lụt và hàng trăm ngàn nhà bị mất điện trong vài ngày.
Nhưng bất chấp số lượng mưa như trút, chính quyền tiểu bang vẫn phải chuẩn bị cho khả năngvề hạn hán có thể nặng hơn vào mùa hè này ở nhiều khu vực. Bà Karla Nemeth, giám đốc Sở Tài nguyên về Nguồn Nước (Department of Water Resources), cho biết: "California đang chịu đựng hai vấn nạn song song, vừa do t́nh trạng khẩn cấp vê hạn hán vừa có t́nh trạng khẩn cấp về lũ lụt do tác động của sự biến đổi khí hậu".
Hiện California t́m cách cân đối giữa các ưu tiên đặt ra, nơi th́ cố gắng tích trữ càng nhiều nước càng tốt trong các hồ chứa cho mùa hè sắp tới có thể bị nóng hơn, khô hơn; nơi lại buộc phải xả một ít nước mưa mới gom được v́ lo ngại lũ lụt có thể sẽ c̣n đến nữa. Mưa lớn kéo dài trong nhiều tuần qua vẫn chưa làm đầy các hồ chứa lớn nhất của tiểu bang, điều này cho thấy nạn hạn hán trong 4 năm qua đă làm cạn kiệt nguồn cung cấp nước nghiêm trọng như thế nào.
Nh́n chung, phần lớn lượng mưa trong các cơn băo kết hợp với sông khí quyển không được lưu trữ để sử dụng vào mùa hè. California không chỉ chứng kiến chu kỳ hạn hán mỗi lần kéo dài đến vài năm mà c̣n bởi mùa khô hàng năm, từ tháng Năm đến tháng Chín. Thời điểm có nhu cầu cao nhất về nước (cuối mùa xuân và mùa hè) xảy ra đúng lúc thiên nhiên cung cấp rất ít lượng mưa cho tiểu bang.
Điều đó khiến cho các hồ chứa (trong nước ngầm, băng tuyết và hệ thống đập) phải làm sao lấp đầy theo mùa mới để pḥng khi hạn hán có thể kéo dài. California sẽ chỉ là một cái vỏ khô nếu không có nước trên trời rơi xuống. Cuộc sống sẽ không thể tồn tại ở đây.
Mức quan trọng của các hồ chứa
Trong một năm b́nh thường, băng tuyết trên núi cung cấp đến 1/3 nguồn nước cần thiết cho California. Nước ngầm thường chiếm khoảng 40% đến 60% nguồn cung, tùy thuộc vào mức khô hạn. California trông cậy vào một hệ thống dự pḥng gồm khoảng 1,400 hồ chứa nhân tạo và hàng ngàn dặm bờ đê để kiễm soát nguồn nước bề mặt. Khoảng hai chục hồ chứa lớn chứa hơn 50% tổng số lượng nước lưu trữ của toàn tiểu bang. Các hồ chứa này được thiết kế không chỉ trữ nước mà c̣n để quán xuyến ḍng chảy trong thời gian có mưa lớn hoặc tuyết tan để các cộng đồng dân cư ở hạ lưu không bị ngập lụt.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/01/GettyImages-1456250623.jpg
Cảnh ngập lụt tại Salinas, California ngày 13/1/2023 (Ảnh: Justin Sullivan/Getty Images)
"Biến đổi khí hậu đă làm gia tăng hiên tượng La Nina và El Nino với thời tiết ẩm ướt và khô hạn đan xen. "Từ một thập niên qua, thời tiết đă ấm áp hơn, có ít lớp băng tuyết hơn và tuyết tan nhanh hơn. Nước cũng bốc hơi nhiều hơn ở các lưu vực sông", ông Jay Lund, phó giám đốc khoa học đầu nguồn tại Đại học Davis,California, có nhận xét.
Theo nghiên cứu được công bố trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (National Academy of Sciences-NAS), sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra đă làm tăng nguy cơ và sự nghiêm trọng của hạn hán, dẫn đến thiếu nước, nguy cơ cháy rừng cao hơn và ḍng chảy thấp gây nguy hiểm cho động vật hoang dă.
Bầu không khí ấm hơn cũng h́nh thành ra các cơn băo sông khí quyển, chịu trách nhiệm 50% lượng mưa ở một số vùng của California, khi mang đến nhiều nước hơn. Ông Marty Ralph thuộc Viện Hải dương học Scripps (Scripps Institution of Oceanography) cho biết: "Băo ngày càng lớn hơn và kéo dài hơn khi đổ ập xuống một khu vực cụ thể. Lũ lụt ở các tiểu bang phía Tây là do các cơn băo thay đổi đă làm mức độ thiệt hại của lũ lụt tăng cao hơn".
Không thể xây thêm các hồ chứa mới
Phần lớn cơ sở hạ tầng hồ chứa của California được thiết kế từ nhiều thập niên trước đây, lúc mà vấn đề biến đổi khí hậu chưa được quan tâm đúng mức và sự dự báo thời tiết kém hiệu quả. Một số hồ chứa bị xuống cấp nghiêm trọng. Tính cho đến mùa xuân năm ngoái, các thanh tra đập của tiểu bang đă đánh giá có đến 112 đập ở California là "không đạt đủ các yêu cầu cân thiết và cần được tu bổ thêm".
Điều đó có nghĩa là 41 hồ chứa bị giảm công suất theo thiết kế ban đầu. Theo chiến lược cung cấp nước của tiểu bang, thực trạng này đă khiến cho California bị thất thoát khoảng 350,000 acre-feet nước mỗi năm. Mùa đông ấm lên khiến cho băng tuyết tan nhanh hơn. Nếu lượng khí thải nhà kính toàn cầu không giảm bớt, khu vực vùng núi non của Sierra Nevada có thể trải qua những mùa đông không có tuyết vào cuối thập niên 2040. Điều đó có nghĩa là, hơn một nửa số lượng tuyết của lưu vực núi sẽ biến mất trong 5 năm liên tiếp. Trong khi đó, tiểu bang vẫn phải tiếp tục khắc phục t́nh trạng thiếu hụt nguồn nước ngầm.
Điều đó đang bắt đầu có sự thay đổi. Một cách tiếp cận mới, được gọi là Vận hành hồ chứa dựa trên thông tin dự báo (Forecast-Informed Reservoir Operations), cho phép người vận hành đập sử dụng mọi phuông tiện thời tiết cần thiết để giúp xác định số lượng nước cần phải tiết kiệm hoặc xả bớt ra, theo NBC News cho biết.
Nhưng bất chấp số lượng mưa như trút, chính quyền tiểu bang vẫn phải chuẩn bị cho khả năngvề hạn hán có thể nặng hơn vào mùa hè này ở nhiều khu vực. Bà Karla Nemeth, giám đốc Sở Tài nguyên về Nguồn Nước (Department of Water Resources), cho biết: "California đang chịu đựng hai vấn nạn song song, vừa do t́nh trạng khẩn cấp vê hạn hán vừa có t́nh trạng khẩn cấp về lũ lụt do tác động của sự biến đổi khí hậu".
Hiện California t́m cách cân đối giữa các ưu tiên đặt ra, nơi th́ cố gắng tích trữ càng nhiều nước càng tốt trong các hồ chứa cho mùa hè sắp tới có thể bị nóng hơn, khô hơn; nơi lại buộc phải xả một ít nước mưa mới gom được v́ lo ngại lũ lụt có thể sẽ c̣n đến nữa. Mưa lớn kéo dài trong nhiều tuần qua vẫn chưa làm đầy các hồ chứa lớn nhất của tiểu bang, điều này cho thấy nạn hạn hán trong 4 năm qua đă làm cạn kiệt nguồn cung cấp nước nghiêm trọng như thế nào.
Nh́n chung, phần lớn lượng mưa trong các cơn băo kết hợp với sông khí quyển không được lưu trữ để sử dụng vào mùa hè. California không chỉ chứng kiến chu kỳ hạn hán mỗi lần kéo dài đến vài năm mà c̣n bởi mùa khô hàng năm, từ tháng Năm đến tháng Chín. Thời điểm có nhu cầu cao nhất về nước (cuối mùa xuân và mùa hè) xảy ra đúng lúc thiên nhiên cung cấp rất ít lượng mưa cho tiểu bang.
Điều đó khiến cho các hồ chứa (trong nước ngầm, băng tuyết và hệ thống đập) phải làm sao lấp đầy theo mùa mới để pḥng khi hạn hán có thể kéo dài. California sẽ chỉ là một cái vỏ khô nếu không có nước trên trời rơi xuống. Cuộc sống sẽ không thể tồn tại ở đây.
Mức quan trọng của các hồ chứa
Trong một năm b́nh thường, băng tuyết trên núi cung cấp đến 1/3 nguồn nước cần thiết cho California. Nước ngầm thường chiếm khoảng 40% đến 60% nguồn cung, tùy thuộc vào mức khô hạn. California trông cậy vào một hệ thống dự pḥng gồm khoảng 1,400 hồ chứa nhân tạo và hàng ngàn dặm bờ đê để kiễm soát nguồn nước bề mặt. Khoảng hai chục hồ chứa lớn chứa hơn 50% tổng số lượng nước lưu trữ của toàn tiểu bang. Các hồ chứa này được thiết kế không chỉ trữ nước mà c̣n để quán xuyến ḍng chảy trong thời gian có mưa lớn hoặc tuyết tan để các cộng đồng dân cư ở hạ lưu không bị ngập lụt.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/01/GettyImages-1456250623.jpg
Cảnh ngập lụt tại Salinas, California ngày 13/1/2023 (Ảnh: Justin Sullivan/Getty Images)
"Biến đổi khí hậu đă làm gia tăng hiên tượng La Nina và El Nino với thời tiết ẩm ướt và khô hạn đan xen. "Từ một thập niên qua, thời tiết đă ấm áp hơn, có ít lớp băng tuyết hơn và tuyết tan nhanh hơn. Nước cũng bốc hơi nhiều hơn ở các lưu vực sông", ông Jay Lund, phó giám đốc khoa học đầu nguồn tại Đại học Davis,California, có nhận xét.
Theo nghiên cứu được công bố trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (National Academy of Sciences-NAS), sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra đă làm tăng nguy cơ và sự nghiêm trọng của hạn hán, dẫn đến thiếu nước, nguy cơ cháy rừng cao hơn và ḍng chảy thấp gây nguy hiểm cho động vật hoang dă.
Bầu không khí ấm hơn cũng h́nh thành ra các cơn băo sông khí quyển, chịu trách nhiệm 50% lượng mưa ở một số vùng của California, khi mang đến nhiều nước hơn. Ông Marty Ralph thuộc Viện Hải dương học Scripps (Scripps Institution of Oceanography) cho biết: "Băo ngày càng lớn hơn và kéo dài hơn khi đổ ập xuống một khu vực cụ thể. Lũ lụt ở các tiểu bang phía Tây là do các cơn băo thay đổi đă làm mức độ thiệt hại của lũ lụt tăng cao hơn".
Không thể xây thêm các hồ chứa mới
Phần lớn cơ sở hạ tầng hồ chứa của California được thiết kế từ nhiều thập niên trước đây, lúc mà vấn đề biến đổi khí hậu chưa được quan tâm đúng mức và sự dự báo thời tiết kém hiệu quả. Một số hồ chứa bị xuống cấp nghiêm trọng. Tính cho đến mùa xuân năm ngoái, các thanh tra đập của tiểu bang đă đánh giá có đến 112 đập ở California là "không đạt đủ các yêu cầu cân thiết và cần được tu bổ thêm".
Điều đó có nghĩa là 41 hồ chứa bị giảm công suất theo thiết kế ban đầu. Theo chiến lược cung cấp nước của tiểu bang, thực trạng này đă khiến cho California bị thất thoát khoảng 350,000 acre-feet nước mỗi năm. Mùa đông ấm lên khiến cho băng tuyết tan nhanh hơn. Nếu lượng khí thải nhà kính toàn cầu không giảm bớt, khu vực vùng núi non của Sierra Nevada có thể trải qua những mùa đông không có tuyết vào cuối thập niên 2040. Điều đó có nghĩa là, hơn một nửa số lượng tuyết của lưu vực núi sẽ biến mất trong 5 năm liên tiếp. Trong khi đó, tiểu bang vẫn phải tiếp tục khắc phục t́nh trạng thiếu hụt nguồn nước ngầm.
Điều đó đang bắt đầu có sự thay đổi. Một cách tiếp cận mới, được gọi là Vận hành hồ chứa dựa trên thông tin dự báo (Forecast-Informed Reservoir Operations), cho phép người vận hành đập sử dụng mọi phuông tiện thời tiết cần thiết để giúp xác định số lượng nước cần phải tiết kiệm hoặc xả bớt ra, theo NBC News cho biết.