PinaColada
03-01-2023, 06:37
Đột quỵ (stroke) c̣n gọi là tai biến mạch máu năo thường xảy ra đột ngột khi nguồn máu cung cấp cho năo bị tắc nghẽn, gián đoạn hoặc suy giảm. Khi đó, năo bị thiếu oxy, dinh dưỡng và các tế bào năo bắt đầu chết trong ṿng vài phút. Người bị đột quỵ có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời.
Đột quỵ diễn ra bất ngờ nhưng có thể bạn đă được báo hiệu trước khi xuất hiện cơn thiếu máu năo thoáng qua. Dù vậy, nhiều người lại cho rằng đây là triệu chứng khi "trúng gió".
Gần đây, nhiều người nói tới cơn thiếu máu thoáng qua báo trước ḿnh sẽ bị đột quỵ. Tôi hay bị xây xẩm mặt mày nhất là lúc đứng lên ngồi xuống. Tôi đă đi khám ở tỉnh nhưng không thấy bất thường. Vậy tôi có nguy cơ bị đột quỵ hay không? (Nguyễn Thị Nhung - 41 tuổi, B́nh Phước)
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Bá Thắng, Trưởng đơn vị Đột quỵ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tư vấn:
Đột quỵ xảy ra đột ngột khi mạch máu năo tắc nghẽn, máu không được đưa lên năo khiến tế bào chết. Tuy nhiên, một số người sẽ có dấu hiệu cảnh báo từ trước, thường gọi là cơn thiếu máu năo thoáng qua.
Thiếu máu năo thoáng qua là t́nh trạng thiếu máu nuôi năo tạm thời và sẽ hồi phục lại trong thời gian ngắn.
V́ vậy, những người có cơn thiếu máu năo thoáng qua được xem là “may mắn” bởi bạn đă được cảnh báo trước cơn đột quỵ sắp xảy ra trong tương lai. Khi đó, chúng ta phải tận dụng cơn thiếu máu năo thoáng qua và có can thiệp kịp thời để pḥng cơn đột quỵ.
Bác sĩ Nguyễn Bá Thắng tư vấn cho bệnh nhân. Ảnh BVCC.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng nếu bạn trải qua cơn thiếu máu năo thoáng nguy cơ đột quỵ thật sau 48 giờ là 7%, 30 ngày là 12%, 90 ngày là 17%, lâu dài hơn chiếm khoảng 20-30%.
Nếu bạn có các triệu chứng xây xẩm mặt mày, choáng váng, chóng mặt, hoa mắt có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lư như rối loạn tiền đ́nh, mất ngủ hoặc do nguyên nhân khác. Đột quỵ chỉ có triệu chứng chính là yếu liệt nửa người (yếu tay chân, nói ngọng, méo miệng). Ví dụ, bạn đang cầm đũa hay bút bất ngờ rơi xuống.
Nếu có 3 triệu chứng trên, bạn cần nghĩ tới đột quỵ không phải trúng gió. Người bệnh nên đến bệnh viện cấp cứu ngay thay v́ ngồi chờ hồi phục lại. Bạn nên liên hệ cấp cứu để được hỗ trợ đưa tới các cơ sở y tế. Người nhà cố gắng giữ an toàn cho người bệnh như tránh té ngă, sặc thức ăn. Khi di chuyển, bệnh nhân nên để người bệnh nằm, không ngồi trên xe máy. Các biện pháp uống thuốc hay cạo gió, cắt tai, cắt lể, uống viên An cung ngưu hoàn hoàng hay thuốc hạ huyết áp đều là các biện pháp thừa. Thậm chí, việc sơ cứu sai sẽ khiến t́nh trạng bệnh tăng nặng.
Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ đánh giá bệnh nhân bị nhồi máu năo hay xuất huyết năo (trong đó nhồi máu năo chiếm tới 80%) và cần sử dụng biện pháp can thiệp nào.
Sau giai đoạn cấp cứu, bệnh nhân sẽ được đánh giá các yếu tố nguy cơ để xác định nguyên nhân gây đột quỵ, pḥng ngừa tái phát và điều trị phục hồi chức năng.
VietBF@ sưu tập
Đột quỵ diễn ra bất ngờ nhưng có thể bạn đă được báo hiệu trước khi xuất hiện cơn thiếu máu năo thoáng qua. Dù vậy, nhiều người lại cho rằng đây là triệu chứng khi "trúng gió".
Gần đây, nhiều người nói tới cơn thiếu máu thoáng qua báo trước ḿnh sẽ bị đột quỵ. Tôi hay bị xây xẩm mặt mày nhất là lúc đứng lên ngồi xuống. Tôi đă đi khám ở tỉnh nhưng không thấy bất thường. Vậy tôi có nguy cơ bị đột quỵ hay không? (Nguyễn Thị Nhung - 41 tuổi, B́nh Phước)
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Bá Thắng, Trưởng đơn vị Đột quỵ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tư vấn:
Đột quỵ xảy ra đột ngột khi mạch máu năo tắc nghẽn, máu không được đưa lên năo khiến tế bào chết. Tuy nhiên, một số người sẽ có dấu hiệu cảnh báo từ trước, thường gọi là cơn thiếu máu năo thoáng qua.
Thiếu máu năo thoáng qua là t́nh trạng thiếu máu nuôi năo tạm thời và sẽ hồi phục lại trong thời gian ngắn.
V́ vậy, những người có cơn thiếu máu năo thoáng qua được xem là “may mắn” bởi bạn đă được cảnh báo trước cơn đột quỵ sắp xảy ra trong tương lai. Khi đó, chúng ta phải tận dụng cơn thiếu máu năo thoáng qua và có can thiệp kịp thời để pḥng cơn đột quỵ.
Bác sĩ Nguyễn Bá Thắng tư vấn cho bệnh nhân. Ảnh BVCC.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng nếu bạn trải qua cơn thiếu máu năo thoáng nguy cơ đột quỵ thật sau 48 giờ là 7%, 30 ngày là 12%, 90 ngày là 17%, lâu dài hơn chiếm khoảng 20-30%.
Nếu bạn có các triệu chứng xây xẩm mặt mày, choáng váng, chóng mặt, hoa mắt có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lư như rối loạn tiền đ́nh, mất ngủ hoặc do nguyên nhân khác. Đột quỵ chỉ có triệu chứng chính là yếu liệt nửa người (yếu tay chân, nói ngọng, méo miệng). Ví dụ, bạn đang cầm đũa hay bút bất ngờ rơi xuống.
Nếu có 3 triệu chứng trên, bạn cần nghĩ tới đột quỵ không phải trúng gió. Người bệnh nên đến bệnh viện cấp cứu ngay thay v́ ngồi chờ hồi phục lại. Bạn nên liên hệ cấp cứu để được hỗ trợ đưa tới các cơ sở y tế. Người nhà cố gắng giữ an toàn cho người bệnh như tránh té ngă, sặc thức ăn. Khi di chuyển, bệnh nhân nên để người bệnh nằm, không ngồi trên xe máy. Các biện pháp uống thuốc hay cạo gió, cắt tai, cắt lể, uống viên An cung ngưu hoàn hoàng hay thuốc hạ huyết áp đều là các biện pháp thừa. Thậm chí, việc sơ cứu sai sẽ khiến t́nh trạng bệnh tăng nặng.
Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ đánh giá bệnh nhân bị nhồi máu năo hay xuất huyết năo (trong đó nhồi máu năo chiếm tới 80%) và cần sử dụng biện pháp can thiệp nào.
Sau giai đoạn cấp cứu, bệnh nhân sẽ được đánh giá các yếu tố nguy cơ để xác định nguyên nhân gây đột quỵ, pḥng ngừa tái phát và điều trị phục hồi chức năng.
VietBF@ sưu tập