Romano
04-11-2023, 03:26
Gần đây xảy ra một số vụ việc “bốc hơi” tiền gửi của khách hàng tại ngân hàng, trong đó có những khoản tiền gửi lên tới cả trăm tỷ đồng... khiến dư luận băn khoăn, lo lắng về sự an toàn và quy tŕnh giao dịch gửi và rút tiền tại ngân hàng. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư kư Hiệp hội Ngân hàng, tất cả các giao dịch nếu tuân thủ theo đúng quy định đă ban hành th́ đều được đảm bảo an toàn tuyệt đối.Mới đây, bà Hồ Thị Thùy Dương (Cam Ranh, Khánh Ḥa) phát hiện tài khoản tại Ngân hàng Sacombank chi nhánh Khánh Ḥa bị mất tiền nên đề nghị ngân hàng trích lục sao kê. Kết quả, có tổng cộng 12 giao dịch (9 giao dịch rút tiền mặt và 3 giao dịch chuyển khoản) diễn ra từ ngày 4/5/2022 - 14/6/2022, với số tiền 46,9 tỷ đồng.
Tiền tỷ không cánh mà bay
Khi xảy ra sự việc, ông Phan Đ́nh Tuệ - Phó Tổng Giám đốc Sacombank cũng khẳng định, ngân hàng không thoái thác trách nhiệm, sẽ giải quyết hợp t́nh, hợp lư, đảm bảo quyền lợi của khách hàng, trên cơ sở tuân thủ quy định của pháp luật.
Sau xác minh của cơ quan chức năng, đối tượng Nguyễn Thị Thanh Hà (Phó Pḥng Giao dịch Sacombank Cam Ranh, đă bị khởi tố về tội “tham ô tài sản”) cùng các cấp dưới đă chiếm đoạt 46,9 tỷ đồng từ tài khoản của bà Hồ Thị Thùy Dương.
Đây không phải là sự việc hiếm. Trước đó, cũng có nhiều vụ việc liên quan đến việc tiền trong tài khoản gửi ngân hàng của khách hàng “không cánh mà bay”. Trong đó vụ ồn ào nhất là khách hàng VIP của Eximbank, bà Chu Thị B́nh, bị mất 245 tỷ đồng trong tài khoản tiết kiệm. Đáng nói, trong mọi giao dịch, bà B́nh đều tin tưởng và liên hệ trực tiếp với ông Lê Nguyễn Hưng - nguyên Phó Giám đốc chi nhánh ngân hàng này. Theo kết quả điều tra của Cơ quan CSĐT (Bộ Công an), ông Hưng đă làm giả chứng từ ủy quyền để rút tiền từ năm 2014 ở nhiều thời điểm khác nhau và ở nhiều sổ tiết kiệm khác nhau của bà B́nh kéo dài đến năm 2016. Cuối năm 2016 sự việc mới vỡ lở. Đầu tháng 2/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra đă khởi tố vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Eximbank.
Không chỉ mất tiền ở tài khoản tiết kiệm, trong hệ thống ngân hàng c̣n có hiện tượng bỗng dưng mất tiền ở tài khoản thẻ. Các chủ thẻ ở một số ngân hàng không ít lần thấy tin nhắn điện thoại gửi đến từ tổng đài ngân hàng thông báo có giao dịch rút tiền/thanh toán dù họ không hề thực hiện bất cứ giao dịch nào. Điều này cũng khiến không ít người đang sử dụng dịch vụ của ngân hàng lo ngại về những rủi ro liên quan đến thẻ. Nhiều chủ thẻ đă chủ động chuyển tiền từ tài khoản thẻ ATM sang gửi tiết kiệm ngân hàng. Tuy nhiên, nhiều vụ tiền tỷ bỗng dưng biến mất cho thấy, không phải cứ gửi tiết kiệm là không rủi ro. Có thể thấy, các dịch vụ ngân hàng đang tồn tại những lỗ hổng.
Cần thực hiện đúng quy tŕnh
Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư kư Hiệp hội Ngân hàng cho biết, hiện nay quy tŕnh nghiệp vụ liên quan đến giao dịch gửi tiền và rút tiền tại quầy cũng như giao dịch điện tử đều đă được các tổ chức tín dụng ban hành đầy đủ đảm bảo an toàn cho người gửi và rút tiền. V́ vậy, tất cả các giao dịch nếu tuân thủ theo đúng quy định đă ban hành th́ đều được bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có lúc xảy ra việc mất tiền trên tài khoản hoặc xảy ra tranh chấp như dư luận phản ánh trong thời gian qua. Theo ông Hùng, để xảy ra các vụ việc mất tiền gửi tại ngân hàng có nhiều nguyên nhân, song tập trung ở một số nguyên nhân chủ yếu sau: Đó là một số cán bộ ngân hàng và giao dịch viên không chấp hành đúng quy định của ngân hàng ban hành dẫn tới bị lợi dụng, tham ô; Giao dịch viên với khách hàng tin tưởng lẫn nhau bỏ qua các thủ tục cần thiết như gửi sổ tiết kiệm, kư sẵn giấy rút tiền và chuyển tiền khi nào cần th́ gọi điện thực hiện giao dịch... dẫn đến bị lợi dụng; Ngoài ra không loại trừ khả năng thông đồng giữa khách hàng và cán bộ ngân hàng để trục lợi.
Trường hợp nữa, có khả năng lợi dụng sự tin tưởng của cán bộ ngân hàng là khách hàng truyền thống, khách VIP… khách hàng đă sử dụng tài khoản tiền gửi cũng như sổ tiết kiệm của ḿnh tại ngân hàng để cho vay lăi suất cao hưởng lợi, song khi xảy ra rủi ro th́ quy trách nhiệm cho ngân hàng và đ̣i lại khoản tiền gửi của ḿnh tại ngân hàng. “Theo tôi, nếu ngân hàng và khách hàng tuân thủ theo đúng quy tŕnh giao dịch th́ không thể xảy ra sự cố đáng tiếc” – ông Hùng nói.
Cũng theo ông Hùng, các tổ chức tín dụng có trách nhiệm bảo toàn vốn cho người gửi tiền, khi đến hạn trả th́ phải trả đầy đủ gốc và lăi. Trong trường hợp xảy ra sự vụ dẫn đến thất thoát tài sản, nếu phát hiện hành vi tham ô tài sản của cán bộ ngân hàng th́ tổ chức tín dụng phải có trách nhiệm hoàn trả ngay.
Trường hợp cán bộ ngân hàng và khách hàng có quan hệ thân thiết hoặc tin tưởng lẫn nhau, bỏ qua các bước quy định hoặc khách hàng kư sẵn thủ tục chứng từ và những nội dung liên quan về mặt pháp lư tạo điều kiện rút tiền ra theo đúng quy tŕnh th́ trước hết ngân hàng cần sự xem xét, đánh giá thật khách quan nhằm t́m ra nguyên nhân thất thoát đồng thời làm rơ mối liên hệ giữa khách hàng và cán bộ ngân hàng thông qua các giao dịch trước đó.
Sau đó là chuyển hồ sơ cho cơ quan pháp luật để xử lư. Khi có phán quyết của cơ quan pháp luật th́ ngân hàng mới có cơ sở trả hoặc không phải trả tiền cho khách hàng.
“Tóm lại, mọi hành vi của cán bộ ngân hàng gây nên thất thoát tiền gửi của khách hàng trong nội bộ ngân hàng mà không có sự cấu kết thông đồng, mối quan hệ làm ăn qua lại với khách hàng th́ ngân hàng chắc chắn phải chịu trách nhiệm hoàn trả toàn bộ cả gốc lẫn lăi” – ông Hùng khẳng định.
Lỗ hổng lớn
Tuy nhiên, ông Hùng cũng nêu có t́nh trạng lập hợp đồng giả một cách có mục đích biến tài khoản ngân hàng làm trung gian để đảm bảo cho hoạt động cho vay bất hợp pháp bên ngoài ngân hàng, khi xảy ra rủi ro không thu hồi được nợ th́ quy hết trách nhiệm cho ngân hàng và yêu cầu ngân hàng hoặc gây áp lực bắt ngân hàng phải hoàn trả tiền gửi hoặc sổ tiết kiệm... Hành vi này nhằm “vừa ăn lăi suất chênh lệch, vừa được đảm bảo an toàn vốn”.
Ở góc độ pháp lư, Luật sư Nguyễn Văn An (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, việc người dân bị mất tiền gửi tại các ngân hàng cho thấy lỗ hổng lớn trong việc quản lư tiền gửi của khách hàng, sự xuống cấp về đạo đức của một bộ phận cán bộ ngân hàng.
C̣n theo TS Nguyễn Trí Hiếu, lỗ hổng ấy có thể là quy tŕnh ngân hàng, có thể từ việc thực hiện các quy định nội bộ, cũng có thể là do đạo đức kinh doanh của một bộ phận cán bộ ngân hàng và cuối cùng là quy định của Ngân hàng Nhà nước chưa đủ chặt chẽ. “Nguyên tắc trong giao dịch gửi hay rút tiền là không kư khống bất cứ giấy tờ ǵ. Để tránh rủi ro xảy ra, khách hàng gửi tiết kiệm nên thực hiện giao dịch tại quầy của các ngân hàng, nhất là với số tiền lớn. Khi giao dịch tại quầy, khách hàng sẽ được camera ghi h́nh và đây là bằng chứng tốt khi có sự cố xảy ra” – ông Hiếu khuyến cáo.
Tiền tỷ không cánh mà bay
Khi xảy ra sự việc, ông Phan Đ́nh Tuệ - Phó Tổng Giám đốc Sacombank cũng khẳng định, ngân hàng không thoái thác trách nhiệm, sẽ giải quyết hợp t́nh, hợp lư, đảm bảo quyền lợi của khách hàng, trên cơ sở tuân thủ quy định của pháp luật.
Sau xác minh của cơ quan chức năng, đối tượng Nguyễn Thị Thanh Hà (Phó Pḥng Giao dịch Sacombank Cam Ranh, đă bị khởi tố về tội “tham ô tài sản”) cùng các cấp dưới đă chiếm đoạt 46,9 tỷ đồng từ tài khoản của bà Hồ Thị Thùy Dương.
Đây không phải là sự việc hiếm. Trước đó, cũng có nhiều vụ việc liên quan đến việc tiền trong tài khoản gửi ngân hàng của khách hàng “không cánh mà bay”. Trong đó vụ ồn ào nhất là khách hàng VIP của Eximbank, bà Chu Thị B́nh, bị mất 245 tỷ đồng trong tài khoản tiết kiệm. Đáng nói, trong mọi giao dịch, bà B́nh đều tin tưởng và liên hệ trực tiếp với ông Lê Nguyễn Hưng - nguyên Phó Giám đốc chi nhánh ngân hàng này. Theo kết quả điều tra của Cơ quan CSĐT (Bộ Công an), ông Hưng đă làm giả chứng từ ủy quyền để rút tiền từ năm 2014 ở nhiều thời điểm khác nhau và ở nhiều sổ tiết kiệm khác nhau của bà B́nh kéo dài đến năm 2016. Cuối năm 2016 sự việc mới vỡ lở. Đầu tháng 2/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra đă khởi tố vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Eximbank.
Không chỉ mất tiền ở tài khoản tiết kiệm, trong hệ thống ngân hàng c̣n có hiện tượng bỗng dưng mất tiền ở tài khoản thẻ. Các chủ thẻ ở một số ngân hàng không ít lần thấy tin nhắn điện thoại gửi đến từ tổng đài ngân hàng thông báo có giao dịch rút tiền/thanh toán dù họ không hề thực hiện bất cứ giao dịch nào. Điều này cũng khiến không ít người đang sử dụng dịch vụ của ngân hàng lo ngại về những rủi ro liên quan đến thẻ. Nhiều chủ thẻ đă chủ động chuyển tiền từ tài khoản thẻ ATM sang gửi tiết kiệm ngân hàng. Tuy nhiên, nhiều vụ tiền tỷ bỗng dưng biến mất cho thấy, không phải cứ gửi tiết kiệm là không rủi ro. Có thể thấy, các dịch vụ ngân hàng đang tồn tại những lỗ hổng.
Cần thực hiện đúng quy tŕnh
Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư kư Hiệp hội Ngân hàng cho biết, hiện nay quy tŕnh nghiệp vụ liên quan đến giao dịch gửi tiền và rút tiền tại quầy cũng như giao dịch điện tử đều đă được các tổ chức tín dụng ban hành đầy đủ đảm bảo an toàn cho người gửi và rút tiền. V́ vậy, tất cả các giao dịch nếu tuân thủ theo đúng quy định đă ban hành th́ đều được bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có lúc xảy ra việc mất tiền trên tài khoản hoặc xảy ra tranh chấp như dư luận phản ánh trong thời gian qua. Theo ông Hùng, để xảy ra các vụ việc mất tiền gửi tại ngân hàng có nhiều nguyên nhân, song tập trung ở một số nguyên nhân chủ yếu sau: Đó là một số cán bộ ngân hàng và giao dịch viên không chấp hành đúng quy định của ngân hàng ban hành dẫn tới bị lợi dụng, tham ô; Giao dịch viên với khách hàng tin tưởng lẫn nhau bỏ qua các thủ tục cần thiết như gửi sổ tiết kiệm, kư sẵn giấy rút tiền và chuyển tiền khi nào cần th́ gọi điện thực hiện giao dịch... dẫn đến bị lợi dụng; Ngoài ra không loại trừ khả năng thông đồng giữa khách hàng và cán bộ ngân hàng để trục lợi.
Trường hợp nữa, có khả năng lợi dụng sự tin tưởng của cán bộ ngân hàng là khách hàng truyền thống, khách VIP… khách hàng đă sử dụng tài khoản tiền gửi cũng như sổ tiết kiệm của ḿnh tại ngân hàng để cho vay lăi suất cao hưởng lợi, song khi xảy ra rủi ro th́ quy trách nhiệm cho ngân hàng và đ̣i lại khoản tiền gửi của ḿnh tại ngân hàng. “Theo tôi, nếu ngân hàng và khách hàng tuân thủ theo đúng quy tŕnh giao dịch th́ không thể xảy ra sự cố đáng tiếc” – ông Hùng nói.
Cũng theo ông Hùng, các tổ chức tín dụng có trách nhiệm bảo toàn vốn cho người gửi tiền, khi đến hạn trả th́ phải trả đầy đủ gốc và lăi. Trong trường hợp xảy ra sự vụ dẫn đến thất thoát tài sản, nếu phát hiện hành vi tham ô tài sản của cán bộ ngân hàng th́ tổ chức tín dụng phải có trách nhiệm hoàn trả ngay.
Trường hợp cán bộ ngân hàng và khách hàng có quan hệ thân thiết hoặc tin tưởng lẫn nhau, bỏ qua các bước quy định hoặc khách hàng kư sẵn thủ tục chứng từ và những nội dung liên quan về mặt pháp lư tạo điều kiện rút tiền ra theo đúng quy tŕnh th́ trước hết ngân hàng cần sự xem xét, đánh giá thật khách quan nhằm t́m ra nguyên nhân thất thoát đồng thời làm rơ mối liên hệ giữa khách hàng và cán bộ ngân hàng thông qua các giao dịch trước đó.
Sau đó là chuyển hồ sơ cho cơ quan pháp luật để xử lư. Khi có phán quyết của cơ quan pháp luật th́ ngân hàng mới có cơ sở trả hoặc không phải trả tiền cho khách hàng.
“Tóm lại, mọi hành vi của cán bộ ngân hàng gây nên thất thoát tiền gửi của khách hàng trong nội bộ ngân hàng mà không có sự cấu kết thông đồng, mối quan hệ làm ăn qua lại với khách hàng th́ ngân hàng chắc chắn phải chịu trách nhiệm hoàn trả toàn bộ cả gốc lẫn lăi” – ông Hùng khẳng định.
Lỗ hổng lớn
Tuy nhiên, ông Hùng cũng nêu có t́nh trạng lập hợp đồng giả một cách có mục đích biến tài khoản ngân hàng làm trung gian để đảm bảo cho hoạt động cho vay bất hợp pháp bên ngoài ngân hàng, khi xảy ra rủi ro không thu hồi được nợ th́ quy hết trách nhiệm cho ngân hàng và yêu cầu ngân hàng hoặc gây áp lực bắt ngân hàng phải hoàn trả tiền gửi hoặc sổ tiết kiệm... Hành vi này nhằm “vừa ăn lăi suất chênh lệch, vừa được đảm bảo an toàn vốn”.
Ở góc độ pháp lư, Luật sư Nguyễn Văn An (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, việc người dân bị mất tiền gửi tại các ngân hàng cho thấy lỗ hổng lớn trong việc quản lư tiền gửi của khách hàng, sự xuống cấp về đạo đức của một bộ phận cán bộ ngân hàng.
C̣n theo TS Nguyễn Trí Hiếu, lỗ hổng ấy có thể là quy tŕnh ngân hàng, có thể từ việc thực hiện các quy định nội bộ, cũng có thể là do đạo đức kinh doanh của một bộ phận cán bộ ngân hàng và cuối cùng là quy định của Ngân hàng Nhà nước chưa đủ chặt chẽ. “Nguyên tắc trong giao dịch gửi hay rút tiền là không kư khống bất cứ giấy tờ ǵ. Để tránh rủi ro xảy ra, khách hàng gửi tiết kiệm nên thực hiện giao dịch tại quầy của các ngân hàng, nhất là với số tiền lớn. Khi giao dịch tại quầy, khách hàng sẽ được camera ghi h́nh và đây là bằng chứng tốt khi có sự cố xảy ra” – ông Hiếu khuyến cáo.