pizza
04-23-2023, 22:18
Tại sao Mỹ khó giữ kín thông tin mật? Hiện nay công nghệ đang đặt ra thách thức đối với việc giữ kín thông tin mật của Mỹ, khi việc chia sẻ tài liệu ngày càng trở nên dễ dàng hơn.
Năm 1917, giới phân tích Anh đă giải được một thông điệp mă hóa mà ngoại trưởng Đức gửi cho một trong những nhà ngoại giao nước này. Trong lá thư, ông thề sẽ bắt đầu “chiến tranh tàu ngầm không giới hạn” và t́m cách lôi kéo Mexico với lời hứa “tái sáp nhập lănh thổ đă mất ở Texas, New Mexico và Arizona” nếu Mỹ tham gia chiến tranh thế giới.
Khi được công khai, bức điện báo Zimmerman này đă gây chấn động, góp phần đẩy Mỹ vào cuộc xung đột với Đức.
Trong cuốn sách về mật mă “The Codebreakers” năm 1967 của ḿnh, tác giả David Kahn cho biết “chưa bao giờ hoặc kể từ đó, người ta lại chú ư nhiều đến việc giải một thông điệp bí mật như vậy”. “Người Đức đă rất cố gắng để giữ bí mật ư định của họ, và những người phá mă trong ‘pḥng 40’ ở London đă phải rất vất vả để giải mă bức điện đó”.
Sự vất vả đó hoàn toàn trái ngược với việc nhiều thông tin mật dễ dàng lọt ra khỏi mạng lưới t́nh báo của Lầu Năm Góc trong vụ việc liên quan đến Jack Teixeira - thành viên Lực lượng Vệ binh Quốc gia Không quân Mỹ. Binh nhất 21 tuổi này đă bị cáo buộc đăng tải hàng trăm tài liệu mật lên một pḥng chat Discord có tên “Thug Shaker Central”.
Những tiết lộ này có thể sẽ không gây ra chiến tranh, nhưng chúng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho Mỹ và một số đồng minh, CNN nhận định.
Dễ dàng tiếp cận tài liệu mật
Teixeira là một trong số hơn một triệu người có quyền tiếp cận thông tin tối mật. “Lầu Năm Góc đă bắt đầu thực hiện các biện pháp để hạn chế số lượng người có quyền tiếp cận vào những thông tin nhạy cảm như vậy. Nhưng c̣n rất nhiều việc nữa cần phải làm”, Brett Bruen, cựu quan chức ngoại giao Mỹ, nhận định
“Tại sao rất nhiều người, đặc biệt là những người làm việc thời gian ngắn trong chính phủ, lại có quyền truy cập vào thông tin có thể định h́nh số phận của các quốc gia và các nhà lănh đạo của họ”, ông đặt câu hỏi.
Teixeira đă bị buộc tội lưu giữ và lan truyền trái phép thông tin quốc pḥng mật về xung đột ở Ukraine và các nỗ lực của Mỹ nhằm theo dơi đối thủ và đồng minh.
Theo các phương tiện truyền thông, nhân vật này đă đăng các tài liệu mật lên một nhóm chat trực tuyến gồm các thanh niên có chung niềm yêu thích vũ khí, tṛ chơi điện tử và các meme trực tuyến mang tính phân biệt chủng tộc.
CNN nhận định những thông tin bị ṛ rỉ sẽ không gây tổn hại như những tiết lộ của Edward Snowden và Chelsea Manning. Trong thập niên qua, Edward Snowden, Chelsea Manning và Reality Winner là những ví dụ nổi bật, có động cơ phát tán tài liệu mật bất hợp pháp với hy vọng thay đổi chính sách hoặc thông lệ của Mỹ.
Họ có quyền truy cập các tài liệu đó trong quá tŕnh làm việc cho chính phủ và đă tiết lộ một số bí mật được bảo vệ chặt chẽ nhất của nước Mỹ.
Vậy tại sao những vụ ṛ rỉ thông tin t́nh báo gây hại này lại tiếp tục xảy ra? Và có lẽ quan trọng hơn, cơ sở t́nh báo và quân đội Mỹ có thể làm ǵ để ngăn chặn điều đó xảy ra lần nữa?
Jack Teixeira bị FBI bắt giữ ngày 13/4. Ảnh: Reuters.
Nói với USA Today, các chuyên gia cho rằng không có cách khắc phục dễ dàng cho vấn đề này. Đó là trường hợp đặc biệt v́ sự rộng lớn của bộ máy quân sự và t́nh báo, nơi hàng triệu người - nhiều người trong số họ là các nhà thầu độc lập - có quyền tiếp cận thông tin tối mật.
Viết trên tờ Financial Times, Kori Schake - Giám đốc nghiên cứu chính sách đối ngoại và quốc pḥng tại American Enterprise - đă nh́n thấy “một số tin tốt lành”.
Theo bà, mặc dù các chi tiết cụ thể đó sẽ cực kỳ có giá trị đối với một số đối thủ của Mỹ, điều đó không phải là những tiết lộ gây chấn động. Chẳng hạn, báo giới từ lâu đưa tin Ukraine sắp hết đạn hay các đồng minh từ lâu đă biết Washington đă nghe lén họ,...
Tuy nhiên, bà Schake cũng cảnh báo công nghệ đang khiến dữ liệu trở nên di động hơn bao giờ hết và dễ chia sẻ trên phạm vi toàn cầu hơn - dù là thông tin riêng tư hay công khai.
Nghịch lư
Và trong một thế giới sau ngày 11/9/2022, nơi các cơ quan chính phủ Mỹ được yêu cầu chia sẻ bất cứ điều ǵ có thể với bất kỳ ai, th́ không có biện pháp giám sát "mối đe dọa nội bộ" nào có thể bắt được tất cả kẻ phạm tội, các chuyên gia nhận định.
“Đó là một hệ thống rất phức tạp, v́ vậy không có giải pháp đơn giản nào”, Glenn Gerstell, Trưởng cố vấn của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ giai đoạn 2015-2020, cho hay.
Theo ông Gerstell, các cải cách trong việc chia sẻ thông tin t́nh báo được thực hiện từ nhiều năm trước và với mục đích tốt nhất đă dẫn đến những lổ hổng trong bộ máy bảo mật thông tin.
Một cải cách được đưa ra để đối phó với các cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, cũng như sự thất bại của các cơ quan thực thi pháp luật và t́nh báo Mỹ trong việc kết nối những dấu hiệu và phát hiện ra âm mưu từ trước.
“Chúng tôi không bao giờ muốn ở một vị trí mà chúng tôi nh́n lại và nói: Chúng tôi biết thông tin này nhưng chúng tôi không thể truy cập nó và do đó, một số tai nạn hoặc thảm họa khủng khiếp đă xảy ra”, ông nhận định.
Nỗi sợ hăi đó đă khiến chính quyền ở tất cả cấp có nhiệm vụ chia sẻ thông tin t́nh báo bất cứ khi nào có thể, bao gồm cả việc phổ biến rộng răi loại thông tin t́nh báo tuyệt mật.
Theo ông Gestell, thay đổi thứ hai xảy ra sau xung đột Iraq, trong đó tô đậm các vấn đề với phân tích t́nh báo sai lầm. Ông cho rằng Lầu Năm Góc, CIA và các cơ quan khác đă cố gắng chia sẻ không chỉ thông tin họ nhận được, mà c̣n cả cách họ nhận được thông tin đó và ư nghĩa của thông tin đó.
Theo Reuters, vụ ṛ rỉ thông tin t́nh báo mới nhất này đă minh họa minh họa nghịch lư đối với giới t́nh báo: Giữ bí mật đồng nghĩa với việc hạn chế chia sẻ chúng nhưng việc chống lại những mối nguy hiểm, như vụ tấn công ngày 11/9/2001, đồng nghĩa với việc phải chia sẻ những thông tin như vậy.
VietBF@ sưu tập
Năm 1917, giới phân tích Anh đă giải được một thông điệp mă hóa mà ngoại trưởng Đức gửi cho một trong những nhà ngoại giao nước này. Trong lá thư, ông thề sẽ bắt đầu “chiến tranh tàu ngầm không giới hạn” và t́m cách lôi kéo Mexico với lời hứa “tái sáp nhập lănh thổ đă mất ở Texas, New Mexico và Arizona” nếu Mỹ tham gia chiến tranh thế giới.
Khi được công khai, bức điện báo Zimmerman này đă gây chấn động, góp phần đẩy Mỹ vào cuộc xung đột với Đức.
Trong cuốn sách về mật mă “The Codebreakers” năm 1967 của ḿnh, tác giả David Kahn cho biết “chưa bao giờ hoặc kể từ đó, người ta lại chú ư nhiều đến việc giải một thông điệp bí mật như vậy”. “Người Đức đă rất cố gắng để giữ bí mật ư định của họ, và những người phá mă trong ‘pḥng 40’ ở London đă phải rất vất vả để giải mă bức điện đó”.
Sự vất vả đó hoàn toàn trái ngược với việc nhiều thông tin mật dễ dàng lọt ra khỏi mạng lưới t́nh báo của Lầu Năm Góc trong vụ việc liên quan đến Jack Teixeira - thành viên Lực lượng Vệ binh Quốc gia Không quân Mỹ. Binh nhất 21 tuổi này đă bị cáo buộc đăng tải hàng trăm tài liệu mật lên một pḥng chat Discord có tên “Thug Shaker Central”.
Những tiết lộ này có thể sẽ không gây ra chiến tranh, nhưng chúng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho Mỹ và một số đồng minh, CNN nhận định.
Dễ dàng tiếp cận tài liệu mật
Teixeira là một trong số hơn một triệu người có quyền tiếp cận thông tin tối mật. “Lầu Năm Góc đă bắt đầu thực hiện các biện pháp để hạn chế số lượng người có quyền tiếp cận vào những thông tin nhạy cảm như vậy. Nhưng c̣n rất nhiều việc nữa cần phải làm”, Brett Bruen, cựu quan chức ngoại giao Mỹ, nhận định
“Tại sao rất nhiều người, đặc biệt là những người làm việc thời gian ngắn trong chính phủ, lại có quyền truy cập vào thông tin có thể định h́nh số phận của các quốc gia và các nhà lănh đạo của họ”, ông đặt câu hỏi.
Teixeira đă bị buộc tội lưu giữ và lan truyền trái phép thông tin quốc pḥng mật về xung đột ở Ukraine và các nỗ lực của Mỹ nhằm theo dơi đối thủ và đồng minh.
Theo các phương tiện truyền thông, nhân vật này đă đăng các tài liệu mật lên một nhóm chat trực tuyến gồm các thanh niên có chung niềm yêu thích vũ khí, tṛ chơi điện tử và các meme trực tuyến mang tính phân biệt chủng tộc.
CNN nhận định những thông tin bị ṛ rỉ sẽ không gây tổn hại như những tiết lộ của Edward Snowden và Chelsea Manning. Trong thập niên qua, Edward Snowden, Chelsea Manning và Reality Winner là những ví dụ nổi bật, có động cơ phát tán tài liệu mật bất hợp pháp với hy vọng thay đổi chính sách hoặc thông lệ của Mỹ.
Họ có quyền truy cập các tài liệu đó trong quá tŕnh làm việc cho chính phủ và đă tiết lộ một số bí mật được bảo vệ chặt chẽ nhất của nước Mỹ.
Vậy tại sao những vụ ṛ rỉ thông tin t́nh báo gây hại này lại tiếp tục xảy ra? Và có lẽ quan trọng hơn, cơ sở t́nh báo và quân đội Mỹ có thể làm ǵ để ngăn chặn điều đó xảy ra lần nữa?
Jack Teixeira bị FBI bắt giữ ngày 13/4. Ảnh: Reuters.
Nói với USA Today, các chuyên gia cho rằng không có cách khắc phục dễ dàng cho vấn đề này. Đó là trường hợp đặc biệt v́ sự rộng lớn của bộ máy quân sự và t́nh báo, nơi hàng triệu người - nhiều người trong số họ là các nhà thầu độc lập - có quyền tiếp cận thông tin tối mật.
Viết trên tờ Financial Times, Kori Schake - Giám đốc nghiên cứu chính sách đối ngoại và quốc pḥng tại American Enterprise - đă nh́n thấy “một số tin tốt lành”.
Theo bà, mặc dù các chi tiết cụ thể đó sẽ cực kỳ có giá trị đối với một số đối thủ của Mỹ, điều đó không phải là những tiết lộ gây chấn động. Chẳng hạn, báo giới từ lâu đưa tin Ukraine sắp hết đạn hay các đồng minh từ lâu đă biết Washington đă nghe lén họ,...
Tuy nhiên, bà Schake cũng cảnh báo công nghệ đang khiến dữ liệu trở nên di động hơn bao giờ hết và dễ chia sẻ trên phạm vi toàn cầu hơn - dù là thông tin riêng tư hay công khai.
Nghịch lư
Và trong một thế giới sau ngày 11/9/2022, nơi các cơ quan chính phủ Mỹ được yêu cầu chia sẻ bất cứ điều ǵ có thể với bất kỳ ai, th́ không có biện pháp giám sát "mối đe dọa nội bộ" nào có thể bắt được tất cả kẻ phạm tội, các chuyên gia nhận định.
“Đó là một hệ thống rất phức tạp, v́ vậy không có giải pháp đơn giản nào”, Glenn Gerstell, Trưởng cố vấn của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ giai đoạn 2015-2020, cho hay.
Theo ông Gerstell, các cải cách trong việc chia sẻ thông tin t́nh báo được thực hiện từ nhiều năm trước và với mục đích tốt nhất đă dẫn đến những lổ hổng trong bộ máy bảo mật thông tin.
Một cải cách được đưa ra để đối phó với các cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, cũng như sự thất bại của các cơ quan thực thi pháp luật và t́nh báo Mỹ trong việc kết nối những dấu hiệu và phát hiện ra âm mưu từ trước.
“Chúng tôi không bao giờ muốn ở một vị trí mà chúng tôi nh́n lại và nói: Chúng tôi biết thông tin này nhưng chúng tôi không thể truy cập nó và do đó, một số tai nạn hoặc thảm họa khủng khiếp đă xảy ra”, ông nhận định.
Nỗi sợ hăi đó đă khiến chính quyền ở tất cả cấp có nhiệm vụ chia sẻ thông tin t́nh báo bất cứ khi nào có thể, bao gồm cả việc phổ biến rộng răi loại thông tin t́nh báo tuyệt mật.
Theo ông Gestell, thay đổi thứ hai xảy ra sau xung đột Iraq, trong đó tô đậm các vấn đề với phân tích t́nh báo sai lầm. Ông cho rằng Lầu Năm Góc, CIA và các cơ quan khác đă cố gắng chia sẻ không chỉ thông tin họ nhận được, mà c̣n cả cách họ nhận được thông tin đó và ư nghĩa của thông tin đó.
Theo Reuters, vụ ṛ rỉ thông tin t́nh báo mới nhất này đă minh họa minh họa nghịch lư đối với giới t́nh báo: Giữ bí mật đồng nghĩa với việc hạn chế chia sẻ chúng nhưng việc chống lại những mối nguy hiểm, như vụ tấn công ngày 11/9/2001, đồng nghĩa với việc phải chia sẻ những thông tin như vậy.
VietBF@ sưu tập