sunshine1104
04-30-2023, 04:43
Các tṛ chơi cảm giác mạnh lộn ngược đầu như tàu lượn siêu tốc, đu bay… có thể gây đột quỵ do làm tăng huyết áp, tăng áp lực trong năo.
Tàu lượn siêu tốc thường di chuyển với tốc độ rất nhanh với những đoạn treo ngược người xuống và những khúc cua, ṿng lặp đột ngột. Hành tŕnh chơi cũng thường dừng lại khá bất ngờ. Những người b́nh thường có thể rời tàu lượn siêu tốc mà không có biểu hiện bất thường. Một số người cảm thấy buồn nôn nhẹ hoặc gặp hiện tượng quang ảnh, hoa mắt. Số khác có thể có trải nghiệm tồi tệ hơn và không nên đánh giá thấp nguy cơ sức khỏe mà tṛ chơi này gây ra.
TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức (Trưởng khoa Nội Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) giải thích, theo tư thế tự nhiên, tim đẩy máu lên xuống, đi khắp cơ thể không tốn quá nhiều sức. Tuy nhiên, khi một người lộn ngược đầu đột ngột và/ hoặc trong thời gian dài, ngược với tư thế tự nhiên kết hợp với trọng lực, tim phải bơm máu với áp lực cao hơn, làm tăng huyết áp. Nguy cơ này có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe bao gồm cả đột quỵ.
Treo ngược đầu cũng có thể khiến máu dồn lại trong hộp sọ và tăng áp lực trong năo. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn mạch máu gây ra ngạt thở, co giật hoặc thậm chí vỡ mạch máu. Bộ năo không có cơ chế co thắt, v́ vậy, tư thế lộn ngược đầu trong thời gian dài có thể làm tăng áp lực trong các động mạch nhỏ và mao mạch, dẫn đến vỡ mạch máu hoặc ṛ rỉ máu. Trường hợp này có thể có nguy cơ cao hơn với người mắc bệnh tăng huyết áp và bị dị dạng mạch máu năo mà không biết.
Khi cơ thể bị lắc mạnh đột ngột, đầu và cổ cũng bị lắc mạnh theo, có khả năng làm hỏng các mạch máu ở năo và cổ, nhất là những mạch máu đang có sẵn bất thường. Khi đó, có bốn loại chấn thương khác nhau có thể xảy ra. Một là bóc tách động mạch đốt sống cổ, là t́nh trạng lớp niêm mạc của một hoặc nhiều động mạch đốt sống cổ bị rách, gây h́nh thành cục máu đông cắt đứt ḍng máu lên năo. Hai là tạo huyết khối động mạch cảnh trong ở cổ, làm tắc nghẽn mạch máu cung cấp cho năo.
Ba là xuất huyết dưới nhện, máu ṛ rỉ từ một mạch máu bị vỡ vào khoảng trống giữa năo và các mô bao phủ nó. Áp lực này đặt lên năo có thể làm hỏng các mạch máu khác, dẫn đến đột quỵ xuất huyết. Bốn là bóc tách động mạch cảnh trong, gây rách động mạch này và làm cản trở ḍng máu lên năo hoặc gây xuất huyết dưới nhện.
Bác sĩ Minh Đức cho biết thêm, dấu hiệu đột quỵ sau khi chơi các tṛ mạo hiểm (nếu có) thường bao gồm: tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, thường ở một bên cơ thể; lú lẫn, nói ngọng, khó hiểu lời nói; khó nh́n, khó giữ thăng bằng, chóng mặt, đi lại khó khăn, nhức đầu đột ngột, dữ dội... Các triệu chứng này có thể mất vài giờ hoặc vài ngày mới xuất hiện.
Những nơi có các tṛ chơi cảm giác mạnh như tàu lượn siêu tốc, thường có bảng cảnh báo những người bị tăng huyết áp, bệnh tim mạch... th́ không nên chơi. Ngoài ra, những người tập yoga có động tác trồng cây chuối hoặc hay chơi tṛ thi trồng cây chuối... cũng cần lưu ư cẩn thận.
Tàu lượn siêu tốc thường di chuyển với tốc độ rất nhanh với những đoạn treo ngược người xuống và những khúc cua, ṿng lặp đột ngột. Hành tŕnh chơi cũng thường dừng lại khá bất ngờ. Những người b́nh thường có thể rời tàu lượn siêu tốc mà không có biểu hiện bất thường. Một số người cảm thấy buồn nôn nhẹ hoặc gặp hiện tượng quang ảnh, hoa mắt. Số khác có thể có trải nghiệm tồi tệ hơn và không nên đánh giá thấp nguy cơ sức khỏe mà tṛ chơi này gây ra.
TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức (Trưởng khoa Nội Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) giải thích, theo tư thế tự nhiên, tim đẩy máu lên xuống, đi khắp cơ thể không tốn quá nhiều sức. Tuy nhiên, khi một người lộn ngược đầu đột ngột và/ hoặc trong thời gian dài, ngược với tư thế tự nhiên kết hợp với trọng lực, tim phải bơm máu với áp lực cao hơn, làm tăng huyết áp. Nguy cơ này có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe bao gồm cả đột quỵ.
Treo ngược đầu cũng có thể khiến máu dồn lại trong hộp sọ và tăng áp lực trong năo. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn mạch máu gây ra ngạt thở, co giật hoặc thậm chí vỡ mạch máu. Bộ năo không có cơ chế co thắt, v́ vậy, tư thế lộn ngược đầu trong thời gian dài có thể làm tăng áp lực trong các động mạch nhỏ và mao mạch, dẫn đến vỡ mạch máu hoặc ṛ rỉ máu. Trường hợp này có thể có nguy cơ cao hơn với người mắc bệnh tăng huyết áp và bị dị dạng mạch máu năo mà không biết.
Khi cơ thể bị lắc mạnh đột ngột, đầu và cổ cũng bị lắc mạnh theo, có khả năng làm hỏng các mạch máu ở năo và cổ, nhất là những mạch máu đang có sẵn bất thường. Khi đó, có bốn loại chấn thương khác nhau có thể xảy ra. Một là bóc tách động mạch đốt sống cổ, là t́nh trạng lớp niêm mạc của một hoặc nhiều động mạch đốt sống cổ bị rách, gây h́nh thành cục máu đông cắt đứt ḍng máu lên năo. Hai là tạo huyết khối động mạch cảnh trong ở cổ, làm tắc nghẽn mạch máu cung cấp cho năo.
Ba là xuất huyết dưới nhện, máu ṛ rỉ từ một mạch máu bị vỡ vào khoảng trống giữa năo và các mô bao phủ nó. Áp lực này đặt lên năo có thể làm hỏng các mạch máu khác, dẫn đến đột quỵ xuất huyết. Bốn là bóc tách động mạch cảnh trong, gây rách động mạch này và làm cản trở ḍng máu lên năo hoặc gây xuất huyết dưới nhện.
Bác sĩ Minh Đức cho biết thêm, dấu hiệu đột quỵ sau khi chơi các tṛ mạo hiểm (nếu có) thường bao gồm: tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, thường ở một bên cơ thể; lú lẫn, nói ngọng, khó hiểu lời nói; khó nh́n, khó giữ thăng bằng, chóng mặt, đi lại khó khăn, nhức đầu đột ngột, dữ dội... Các triệu chứng này có thể mất vài giờ hoặc vài ngày mới xuất hiện.
Những nơi có các tṛ chơi cảm giác mạnh như tàu lượn siêu tốc, thường có bảng cảnh báo những người bị tăng huyết áp, bệnh tim mạch... th́ không nên chơi. Ngoài ra, những người tập yoga có động tác trồng cây chuối hoặc hay chơi tṛ thi trồng cây chuối... cũng cần lưu ư cẩn thận.