Romano
05-10-2023, 12:30
Lạm phát tăng vọt và đồng nội tệ peso lao dốc đă khiến nền kinh tế Argentina suy thoái với tốc độ chóng mặt.
Chịu lỗ v́ giá biến động từng ngày
Trong những thời điểm như thế này ở Argentina, giá cả là điều bạn không thể chắc chắn.
Diego Barrera và Claudio Cayeta đồng sở hữu một cửa hàng nhôm kính nhỏ ở khu phố Palermo của Buenos Aires. Họ đă dành hai tuần vào tháng trước để điều hướng t́nh trạng tê liệt ảo v́ t́nh h́nh kinh tế bất ổn đang bao trùm đất nước, không thể t́m nguồn nguyên liệu họ cần và kết quả là không thể báo giá cho khách hàng của họ.Barrera, 43 tuổi, cho biết: “Các nhà cung cấp của chúng tôi sẽ không cung cấp cho chúng tôi bất cứ thứ ǵ v́ đồng đô-la Mỹ tăng giá hàng ngày, v́ vậy họ không muốn chịu lỗ”.
“Tôi hiểu v́ điều tương tự cũng xảy ra với tôi. Tôi phải chịu lỗ với mức giá mà tôi đă báo giá cho một số khách hàng của ḿnh”, Barrera nói.
Thực tế này đă trở nên phổ biến một cách đáng báo động ở Argentina, với nền kinh tế đang suy thoái với tốc độ ngày càng nhanh. Giá trị tăng của đồng đô-la Mỹ thực sự là thước đo giá trị giảm mạnh của đồng peso Argentina, đă giảm tới 25% trên thị trường chợ đen trong tháng 4 vừa qua.
Vào ngày 25/4, giá trị đồng nội tệ Argentina đạt mức thấp kỷ lục khi 500 peso chỉ đổi được 1 USD theo tỷ giá không chính thức. Đây là tỷ giá thường được sử dụng làm chuẩn cho người dân Argentina v́ việc kiểm soát tiền tệ hạn chế số lượng họ có thể mua theo tỷ giá hối đoái chính thức.
Với lạm phát ở mức hơn 104% trong 12 tháng qua, ngày càng khó để biết bất cứ mặt hàng nào giữ đúng giá trị, chứ chưa nói đến việc ước lượng ngân sách cho các vật dụng hàng ngày. Chỉ riêng giá thực phẩm đă tăng trung b́nh 10% trong tháng 3 so với tháng 2 trước đó ở khu vực Greater Buenos Aires, trong khi trái cây và rau quả tăng khoảng 15%, riêng trứng tăng 25%.
Nguyên liệu thô, giống như những thứ mà Barrera và Cayeta cần để kinh doanh, cũng không thể dự đoán được, v́ giá cả tăng giảm theo giá trị của đồng tiền. Barrera cho biết giá thủy tinh đă tăng 10% vào giữa tháng 4 và nhà cung cấp của anh đă khuyên anh tăng báo giá lần thứ hai với mức tương tự 2 tuần sau đó.
Tất cả những điều này đă thúc đẩy bầu không khí bất ổn trong cuộc bầu cử năm nay. Tổng thống không được ḷng dân - ông Alberto Fernandez chính thức tuyên bố ông sẽ không tái tranh cử, và sau đó đổ lỗi cho việc đồng tiền mất giá là do tin đồn và đầu cơ do các chính trị gia cánh hữu thúc đẩy.
Trên mạng xă hội, Bộ trưởng Kinh tế và Lao động Argentina - ông Sergio Massa cho biết ông sẽ sử dụng “tất cả các công cụ của nhà nước để giải quyết t́nh trạng này”, bao gồm cả việc xác định lại các điều khoản của thỏa thuận gây tranh căi với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để trả lại khoản vay 44 tỷ USD.
Sau khi Ngân hàng Trung ương Argentina can thiệp và giao dịch trái phiếu vào ngày 25/4, một động thái trái với thỏa thuận IMF, tỷ giá hối đoái không chính thức đă giảm mạnh xuống 460 peso trên 1 USD. Argentina cũng thông báo rằng họ sẽ bắt đầu thanh toán hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bằng đồng nhân dân tệ, thay v́ đồng đô-la Mỹ, một động thái sẽ giúp bảo vệ dự trữ đồng bạc xanh của nước này.
Nhưng trên đường phố, thiệt hại từ sự biến động này đang diễn ra.
Tối đa nguồn thu, tối giản chi tiêu
“Đừng hỏi tôi thích nghi như thế nào. Nhưng bằng cách nào đó, tôi đă làm được”, Emiliano Espindola, 47 tuổi, vừa nói vừa trộn pho mát feta với gia vị, cà chua và dưa chuột ở phía sau một cửa hàng bán đồ ăn Trung Đông.
Espindola là một đầu bếp ở Belgrano, một khu vực giàu có của Buenos Aires, nơi mà anh nhấn mạnh rằng người dân ở đây có lẽ đă được cách ly khỏi sự biến động tài chính. Nhưng trong số đó không bao gồm anh, một công nhân, người đi xe buưt mất một tiếng rưỡi mỗi chiều từ ngoại ô Buenos Aires để có thể chu cấp cho cô con gái đang tuổi vị thành niên của ḿnh. Espindola cũng nhận những công việc lặt vặt như một công nhân xây dựng để kiếm sống qua ngày.
Anh nói: “Tôi luôn săn t́m mức lương tốt nhất, nhưng đồng thời cũng tối giản chi tiêu của ḿnh. Nói chung, nỗi đau kinh tế là trên diện rộng. Giá vé xe buưt tăng lên hàng tháng. Và chúng tôi thậm chí không nhắc đến cửa hàng tạp hóa. Tuần này th́ hàng hóa có mức giá này, nhưng tuần tiếp theo lại có một mức giá khác”.
Đối với Yolanda Gonzalez, một y tá 53 tuổi và là trụ cột kinh tế trong gia đ́nh, giải pháp là cắt giảm số bữa ăn của cả nhà. Gia đ́nh họ không thể mua quần áo mới và phải giới hạn những chuyến đi chơi tự do tiêu tốn ít chi phí. “Bạn làm việc 24 giờ/ngày vẫn chưa đủ, bạn làm việc 30 ngày/tháng cũng chưa đủ”, Gonzalez nói.
Nhà kinh tế Martin Kalos, Giám đốc Công ty EPyCA Consultores có trụ sở tại Buenos Aires, cho biết Argentina đă trải qua phần lớn thời gian trong 12 năm qua trong t́nh trạng suy thoái hoặc tŕ trệ.
Các số liệu mới nhất từ năm 2022 cho thấy t́nh trạng nghèo đói ảnh hưởng đến gần 40% dân số và cứ 2 trẻ em th́ có 1 trẻ sống dưới mức nghèo khổ, theo cơ quan điều tra dân số quốc gia. Cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ bốn thập kỷ trước, với sự xói ṃn dần năng lực sản xuất của đất nước và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn.
Ông Kalos cho biết: “Argentina cần khẩn trương phục hồi tốc độ tăng trưởng của ḿnh, nhưng trước tiên, nước này cần ổn định nền kinh tế. Tỷ lệ lạm phát của Argentina không chỉ trên 100% mà c̣n đang tăng nhanh hơn và chúng tôi không biết nó sẽ tiến gần đến mức 130 hay 150% trong năm tới”.
Chính phủ Argentina đă chuyển sang các kế hoạch ấn định giá để cố gắng làm dịu tác động khủng khiếp của lạm phát, thực hiện các thỏa thuận với các chuỗi cửa hàng tạp hóa lớn. Nhưng ngay cả những chương tŕnh này cũng có những hạn chế bởi nguồn cung thay đổi từ cửa hàng này sang cửa hàng khác và các cửa hàng tạp hóa nhỏ hơn nằm ngoài thỏa thuận ấn định giá, khiến họ không thể cạnh tranh với mức giá rẻ nhất.
Chọn “phương án 2” v́ rẻ hơn
Việc tăng giá không ngừng có nghĩa là các nhăn hiệu sản phẩm rẻ hơn đang tràn ngập thị trường.Victoria Alcober mời chào một số bao thuốc lá “không chính thức” mà cô bắt đầu cung cấp tại cửa hàng tạp hóa nhỏ của ḿnh ở thành phố Ensenada, cách Thủ đô Buenos Aires khoảng một giờ đi xe. Chính những khách hàng của cô ấy đă gợi ư về những bao thuốc có giá chỉ bằng 1/3 giá của những bao thuốc nhăn hiệu lớn hơn, nổi tiếng hơn.
“Là một tiểu thương, bạn phải đi t́m chúng v́ đó là những ǵ mà mọi người đang muốn mua. Hiện có rất nhiều thương hiệu thay thế mà người dân đang sử dụng v́ mọi thứ đều tăng giá”, Alcober nói.
Barrera, chủ cửa hàng nhôm kính, vô cùng thất vọng và kiệt sức trước t́nh trạng tài chính bấp bênh hàng ngày và sự bất lực của tầng lớp chính trị trong việc kiềm chế sự hỗn loạn. Nhưng anh lo ngại rằng những quan điểm cực đoan như đô-la hóa nền kinh tế sẽ chỉ làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn, và tỏ ra lo lắng rằng những giải pháp thay thế lănh đạo tốt sẽ không thành hiện thực.
Chịu lỗ v́ giá biến động từng ngày
Trong những thời điểm như thế này ở Argentina, giá cả là điều bạn không thể chắc chắn.
Diego Barrera và Claudio Cayeta đồng sở hữu một cửa hàng nhôm kính nhỏ ở khu phố Palermo của Buenos Aires. Họ đă dành hai tuần vào tháng trước để điều hướng t́nh trạng tê liệt ảo v́ t́nh h́nh kinh tế bất ổn đang bao trùm đất nước, không thể t́m nguồn nguyên liệu họ cần và kết quả là không thể báo giá cho khách hàng của họ.Barrera, 43 tuổi, cho biết: “Các nhà cung cấp của chúng tôi sẽ không cung cấp cho chúng tôi bất cứ thứ ǵ v́ đồng đô-la Mỹ tăng giá hàng ngày, v́ vậy họ không muốn chịu lỗ”.
“Tôi hiểu v́ điều tương tự cũng xảy ra với tôi. Tôi phải chịu lỗ với mức giá mà tôi đă báo giá cho một số khách hàng của ḿnh”, Barrera nói.
Thực tế này đă trở nên phổ biến một cách đáng báo động ở Argentina, với nền kinh tế đang suy thoái với tốc độ ngày càng nhanh. Giá trị tăng của đồng đô-la Mỹ thực sự là thước đo giá trị giảm mạnh của đồng peso Argentina, đă giảm tới 25% trên thị trường chợ đen trong tháng 4 vừa qua.
Vào ngày 25/4, giá trị đồng nội tệ Argentina đạt mức thấp kỷ lục khi 500 peso chỉ đổi được 1 USD theo tỷ giá không chính thức. Đây là tỷ giá thường được sử dụng làm chuẩn cho người dân Argentina v́ việc kiểm soát tiền tệ hạn chế số lượng họ có thể mua theo tỷ giá hối đoái chính thức.
Với lạm phát ở mức hơn 104% trong 12 tháng qua, ngày càng khó để biết bất cứ mặt hàng nào giữ đúng giá trị, chứ chưa nói đến việc ước lượng ngân sách cho các vật dụng hàng ngày. Chỉ riêng giá thực phẩm đă tăng trung b́nh 10% trong tháng 3 so với tháng 2 trước đó ở khu vực Greater Buenos Aires, trong khi trái cây và rau quả tăng khoảng 15%, riêng trứng tăng 25%.
Nguyên liệu thô, giống như những thứ mà Barrera và Cayeta cần để kinh doanh, cũng không thể dự đoán được, v́ giá cả tăng giảm theo giá trị của đồng tiền. Barrera cho biết giá thủy tinh đă tăng 10% vào giữa tháng 4 và nhà cung cấp của anh đă khuyên anh tăng báo giá lần thứ hai với mức tương tự 2 tuần sau đó.
Tất cả những điều này đă thúc đẩy bầu không khí bất ổn trong cuộc bầu cử năm nay. Tổng thống không được ḷng dân - ông Alberto Fernandez chính thức tuyên bố ông sẽ không tái tranh cử, và sau đó đổ lỗi cho việc đồng tiền mất giá là do tin đồn và đầu cơ do các chính trị gia cánh hữu thúc đẩy.
Trên mạng xă hội, Bộ trưởng Kinh tế và Lao động Argentina - ông Sergio Massa cho biết ông sẽ sử dụng “tất cả các công cụ của nhà nước để giải quyết t́nh trạng này”, bao gồm cả việc xác định lại các điều khoản của thỏa thuận gây tranh căi với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để trả lại khoản vay 44 tỷ USD.
Sau khi Ngân hàng Trung ương Argentina can thiệp và giao dịch trái phiếu vào ngày 25/4, một động thái trái với thỏa thuận IMF, tỷ giá hối đoái không chính thức đă giảm mạnh xuống 460 peso trên 1 USD. Argentina cũng thông báo rằng họ sẽ bắt đầu thanh toán hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bằng đồng nhân dân tệ, thay v́ đồng đô-la Mỹ, một động thái sẽ giúp bảo vệ dự trữ đồng bạc xanh của nước này.
Nhưng trên đường phố, thiệt hại từ sự biến động này đang diễn ra.
Tối đa nguồn thu, tối giản chi tiêu
“Đừng hỏi tôi thích nghi như thế nào. Nhưng bằng cách nào đó, tôi đă làm được”, Emiliano Espindola, 47 tuổi, vừa nói vừa trộn pho mát feta với gia vị, cà chua và dưa chuột ở phía sau một cửa hàng bán đồ ăn Trung Đông.
Espindola là một đầu bếp ở Belgrano, một khu vực giàu có của Buenos Aires, nơi mà anh nhấn mạnh rằng người dân ở đây có lẽ đă được cách ly khỏi sự biến động tài chính. Nhưng trong số đó không bao gồm anh, một công nhân, người đi xe buưt mất một tiếng rưỡi mỗi chiều từ ngoại ô Buenos Aires để có thể chu cấp cho cô con gái đang tuổi vị thành niên của ḿnh. Espindola cũng nhận những công việc lặt vặt như một công nhân xây dựng để kiếm sống qua ngày.
Anh nói: “Tôi luôn săn t́m mức lương tốt nhất, nhưng đồng thời cũng tối giản chi tiêu của ḿnh. Nói chung, nỗi đau kinh tế là trên diện rộng. Giá vé xe buưt tăng lên hàng tháng. Và chúng tôi thậm chí không nhắc đến cửa hàng tạp hóa. Tuần này th́ hàng hóa có mức giá này, nhưng tuần tiếp theo lại có một mức giá khác”.
Đối với Yolanda Gonzalez, một y tá 53 tuổi và là trụ cột kinh tế trong gia đ́nh, giải pháp là cắt giảm số bữa ăn của cả nhà. Gia đ́nh họ không thể mua quần áo mới và phải giới hạn những chuyến đi chơi tự do tiêu tốn ít chi phí. “Bạn làm việc 24 giờ/ngày vẫn chưa đủ, bạn làm việc 30 ngày/tháng cũng chưa đủ”, Gonzalez nói.
Nhà kinh tế Martin Kalos, Giám đốc Công ty EPyCA Consultores có trụ sở tại Buenos Aires, cho biết Argentina đă trải qua phần lớn thời gian trong 12 năm qua trong t́nh trạng suy thoái hoặc tŕ trệ.
Các số liệu mới nhất từ năm 2022 cho thấy t́nh trạng nghèo đói ảnh hưởng đến gần 40% dân số và cứ 2 trẻ em th́ có 1 trẻ sống dưới mức nghèo khổ, theo cơ quan điều tra dân số quốc gia. Cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ bốn thập kỷ trước, với sự xói ṃn dần năng lực sản xuất của đất nước và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn.
Ông Kalos cho biết: “Argentina cần khẩn trương phục hồi tốc độ tăng trưởng của ḿnh, nhưng trước tiên, nước này cần ổn định nền kinh tế. Tỷ lệ lạm phát của Argentina không chỉ trên 100% mà c̣n đang tăng nhanh hơn và chúng tôi không biết nó sẽ tiến gần đến mức 130 hay 150% trong năm tới”.
Chính phủ Argentina đă chuyển sang các kế hoạch ấn định giá để cố gắng làm dịu tác động khủng khiếp của lạm phát, thực hiện các thỏa thuận với các chuỗi cửa hàng tạp hóa lớn. Nhưng ngay cả những chương tŕnh này cũng có những hạn chế bởi nguồn cung thay đổi từ cửa hàng này sang cửa hàng khác và các cửa hàng tạp hóa nhỏ hơn nằm ngoài thỏa thuận ấn định giá, khiến họ không thể cạnh tranh với mức giá rẻ nhất.
Chọn “phương án 2” v́ rẻ hơn
Việc tăng giá không ngừng có nghĩa là các nhăn hiệu sản phẩm rẻ hơn đang tràn ngập thị trường.Victoria Alcober mời chào một số bao thuốc lá “không chính thức” mà cô bắt đầu cung cấp tại cửa hàng tạp hóa nhỏ của ḿnh ở thành phố Ensenada, cách Thủ đô Buenos Aires khoảng một giờ đi xe. Chính những khách hàng của cô ấy đă gợi ư về những bao thuốc có giá chỉ bằng 1/3 giá của những bao thuốc nhăn hiệu lớn hơn, nổi tiếng hơn.
“Là một tiểu thương, bạn phải đi t́m chúng v́ đó là những ǵ mà mọi người đang muốn mua. Hiện có rất nhiều thương hiệu thay thế mà người dân đang sử dụng v́ mọi thứ đều tăng giá”, Alcober nói.
Barrera, chủ cửa hàng nhôm kính, vô cùng thất vọng và kiệt sức trước t́nh trạng tài chính bấp bênh hàng ngày và sự bất lực của tầng lớp chính trị trong việc kiềm chế sự hỗn loạn. Nhưng anh lo ngại rằng những quan điểm cực đoan như đô-la hóa nền kinh tế sẽ chỉ làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn, và tỏ ra lo lắng rằng những giải pháp thay thế lănh đạo tốt sẽ không thành hiện thực.